Week 5 | de sociaalwetenschappelijke hoofdkleur van de rechtsstaat (deel II)

Question 1

Welke 3 kritieken zijn er op de macrobenaderingen?

Answer 1

1. beperkte verklaring van variëteit in gedrag
2. Het conceptuele verband tussen macrostructuren en individueel gedrag
3. Verandering van de macrostructuren

Question 2

Wat houden de mircobenaderingen in?

Answer 2

Rechtsstatelijkheid op niveau van de mens zelf: rechtsstaatmechanismen in het menselijk brein.
- het microperspectief richt zich op de ontwikkeling van morele intuïtie bij individuen.
- dit begint in de kindertijd + wordt tevens beïnvloed door socialisatie

Question 3

Wat kan er gesteld worden over de microbenadering vs macrobenadering?

Answer 3

microbenadering is het uiterste van macrobenadering: het tegenovergestelde.
- mesobenadering zit er tussen in

Question 4

Wat is morele intuïtie?

Answer 4

staat aan de basis van oordelen en beslissingen nemen van mensen. Het is een systeem dat razendsnel een situatie herkent en interpreteert. Op basis van de morele intuïtie komen mensen snel tot oordelen, wat ze goed/slecht vinden/hoe ze zich moeten gedragen

Question 5

welke 5 morele intuïties vormen de basis voor morele oordelen volgens Haidt (2012)? (microbenaderingen)

Answer 5

1. Zorgzaamheid/schade
2. eerlijkheid/bedrog
3. loyaliteit/verraad
4. autoriteit/subversie
5. heiligheid/ontaarding

Question 6

Wat zeggen Ewick en Silbey over het rechtsbewustzijn? (microbenaderingen)

Answer 6

Ieder individu heeft rechtsstaatbewustzijn in hun brein. De rechtsstaat is dus ene bepaalde state of mind. Zij onderscheiden 3 vormen van rechtsbewustzijn:
1. Before the law: de wet als een rationeel en formeel systeem
2. With the law: de wet wordt gezien als spel, waarbij regels kunnen worden gebruikt/aangepast om persoonlijke belangen te dienen (randen opzoeken)
3. Against the law: individuen die zich gevangen voelen door de wet, zij proberen regels te omzeilen/overtreden

Question 7

Hoe wordt against the law ook wel genoemd door Elzinga en Hertog?

Answer 7

rechtsvervreemding

Question 8

Wat zijn de 2 sociale psychologische benaderingen die via opvoeding kunnen worden geactiveerd? (microbenaderingen)

Answer 8

1. Conformisme
2. Deviantie

Question 9

Wat houdt conformisme in? (microbenaderingen)

Answer 9

de rechtsstaat is in ons brein gevestigd doordat wij als individuen de neiging hebben om zich aan groepen te conformeren en dus aan de normen die in deze groepen bestaan: kuddegedrag.
- conformisme wordt versterkt door sociale druk en autoriteit.
- mensen vertrouwen op het oordeelsvermogen van groepen en andere mensen.

Question 10

Wat houdt deviantie in? (microbenaderingen)

Answer 10

sommige mensen verzetten zich juist tegen opgelegde normen, vooral als ze te beperkend worden ervaren.
bv. voorgestelde vaccinatieplicht bij covid

Question 11

Hoe luidt de kritiek op de microbenaderingen?

Answer 11

microbenaderingen kunnen niet verklaren waarom bepaalde gedragingen binnen verschillende groepen/samenleving zo op elkaar lijken. bv de acceptatie van drugshandel in bepaalde buurten.

-> dit wijst op de noodzaak van de derde benadering: mesoverbanden

Question 12

Wat houdt de mesobenadering in?

Answer 12

meer focus op hoe de normatieve institutionele orde in het individuele gedrag terecht komt -> focus op organisaties, groepen en instituties waar individuele mensen in hun dagelijkse leven deel van uitmaken.

Question 13

Wat heeft Galligan ontwikkeld? (mesobenadering)

Answer 13

de social sphere’s benadering: 2 sociale sferen om te verklaren waarom individuen in bepaalde situaties op elkaar lijken
1. context waarin officials het recht maken, interpreteren & toepassen -> vormt de basis voor de rechtspraktijk
2. context waarin individuen en groepen hun activiteiten onder de wet uitvoeren, waarbij zij indirect bijdragen aan de constructie van de normatieve institutionele orde

Question 14

Wat kun je samengevat stellen over Galligan mbt het mesoniveau van de rechtsstaat?

Answer 14

op mesoniveau van Galligan is de rechtsstaat dus een NIO die vooral het gedrag van individuen beheerst die recht maken, interpreteren en toepassen doordat rechtsstatelijkheid in hun gedrag is geslopen en zij dus op die manier de rechtsstatelijke waarden doorgeven aan de sociale sfeer van burgers, waardoor die waarden indirect gaan leven in de samenleving en dus een normatieve institutionele orde vormen

Question 15

Wat zegt Tamanaha (mesobenadering)?

Answer 15

de rechtsstaat is een macrostructuur die wordt gevormd door individueel gedrag, maar deze structuur wordt alleen zichtbaar binnen sociale arena’s
- sociale arena: een ruimte waarin een substantiële coördinatie van gedrag plaatsvindt

Question 16

Wat zijn 6 bronnen van orde volgens Tamanaha?

Answer 16

1. Ongearticuleerde vanzelfsprekendheden
2. Gedeelde normen en rollen
3. Instrumenteel gedrag
4. Instemming van deelnemers
5. Liefde en groepsidentificatie
6. Dwang en dreiging van dwang

Question 17

Wat zegt Granovetter (mesobenadering)?

Answer 17

hij benadert het mesoniveau vanuit een focus van sociale netwerken
- hij verzet zich tegen puur individualistische en collectivistische benaderingen van gedrag
- de voortdurende interactie binnen sociale netwerken draagt bij aan de (re)productie van een NIO -> die op zijn beurt het gedrag van individuen stuurt

Question 18

verplichte literatuur: wat wordt er gezegd in ‘L. Bernstein (1992). Opting out of the legal system: Extralegal contract relations in the diamond industry. The Journal of Legal Studies.’

Answer 18

Bernstein betoogt dat buitengerechtelijke contractuele relaties geen schendingen zijn van het wettelijk systeem -> het is veelal een bewuste strategie om uitdagingen het hoofd te bieden en mogelijkheden te benutten in diamanten industrie

Question 19

verplicht literatuur: wat wordt er gezegd in ‘T. De Villiers-Botha. Haidt et al’s case for moral plurism revisited.’

Answer 19

artikel gaat over invloedrijke theorie van moreel pluralisme. Lagere sociaal-economische klassen vellen hun morele oordelen o.b.v. normen. Hogere sociaal-economische klassen vellen hun morele oordelen o.b.v. schade.