Week 1 | ‘Back to basics’: de rechtsstaat

Question 1

Wat is het rechtsstatelijk basisprincipe?

Answer 1

Een staat die gebonden is aan het recht.

Question 2

Wat is de visie van Brian Tamanaha in ‘On the Rule of Law’ mbt de rechtstaat?

Answer 2

De rechtstaat is een veelzijdig en soms tegenstrijdig concept.
Er zijn verschillende interpretaties van de rechtstaat volgens Tamanaha:
- formele interpretatie
- substantiële interpretatie

Question 3

Wat houdt de formele interpretatie volgens Tamanaha in?

Answer 3

wetten en juridische procedures die consequent worden toegepast. Het gaat om de voorspelbaarheid en consistentie van de wet, niet zo zeer de rechtvaardigheid.

Question 4

Wat houdt de substantiële interpretatie volgens Tamanaha in?

Answer 4

dit gaat verder dan de formele regels. Het gaat om de moraliteit van wetten. Wetten moeten rechtvaardig zijn en fundamentele rechten beschermen.

Question 5

Wat houdt de rechtstaat volgens Lon Fuller in?

Answer 5

Volgens Lon Fuller is er sprake van een rechtstaat als wetten voldoen aan 8 voorwaarden:
1. Algemeenheid
2. Kenbaarheid
3. Verbod op retroactiviteit
4. Duidelijkheid
5. Interne consistentie
6. Mogelijkheid om na te leven
7. Stabiliteit
8. Regelmatigheid in toepassing en naleving

Question 6

Waar dragen de voorwaarden van Lon Fuller aan bij?

Answer 6

De voorwaarden dragen bij aan de gelijkheid en voorspelbaarheid van wetgeving. Een rechtsstaat is een staat die voldoet aan de inner morality of law: de rechtstaat is zelf een moreel goed, omdat het de autonomie van het individu versterkt.

-> Formele legaliteit

Question 7

Waar houdt Joseph Raz zich mee bezig mbt de rechtstaat?

Answer 7

hij zicht zich op de formele aspecten van het recht = dunne/procedurele benadering. Raz benadrukt 8 voorwaarden voor de rechtstaatprincipes.

Question 8

Raz benadrukt 8 voorwaarden voor de rechtstaatprincipes. Wat zijn deze?

Answer 8

1. Openbaar en voorspelbaar recht
2. Stabiliteit
3. Kenbare regels
4. Onafhankelijke rechterlijke macht
5. Naleving van natuurlijke rechtvaardigheid
6. Toetsingsrecht voor rechters.
7. Toegang tot de rechter
8. Beperking van beleidsvrijheid bij vervolging

Question 9

Wat zijn verschillende hoofdstromingen van het rechtstaatsidee, welke personen?

Answer 9

• hobbes
• locke
• augustinus, radbruch, ballin

Question 10

Wat houdt het rechtstaatsidee van Hobbes in?

Answer 10

rechtstaat als georganiseerde rechtsorde.
staat tegenover rechteloze wanordelijke staat.
- rechtsstaat is in die zin een soevereine staat die rechtsorde in de samenleving creëert.

Question 11

Wat houdt het rechtstaatsidee van Locke in?

Answer 11

rechtstaat als begrenzing van de staatsmacht.
staat staat tegenover absolute staat.
- de staat mag enkel ingrijpen bij recht op bescherming van eigendom, middels sociaal contract. verder mag de staat niets. De rechtstaat is een staat waarin burgers vrijheden hebben onder bescherming van de overheid

Question 12

Wat houdt het rechtstaatsidee van Augustinus, Radbruch, Ballin in?

Answer 12

rechtstaat als rechtvaardige staat. Staat tegenover de onrechtsstaat.
- sociale grondrechten zijn nodig om van onze klassieke grondrechten te genieten

Question 13

Welke 6 beginselen zijn er om over een rechtstaat te spreken volgens ‘The Venice Commission’?

Answer 13

1. legaliteit
2. rechtszekerheid
3. verbod op willekeur
4. toegang tot de rechter voor onafhankelijke en onpartijdige rechtbanken.
5. respect voor mensenrechten
6. non-discriminatie en gelijkheid voor de wet

Question 14

Wat is het vertrekpunt van de rechtstaatsbegrip in dit vak?

Answer 14

legaliteit + rechtszekerheid + rechtsgelijkheid

Question 15

Waarom kiest de docent voor een dunne en formele definitie voor de rechtstaat?

Answer 15

dit maakt het meer mogelijk om het rechtsstatelijk bestuur als bestuursvorm los van inhoudelijke keuzes te bestuderen.

Question 16

Welke 3 kenmerken over de rechtsstaat somt Dicey op in de verplichte literatuur?

Answer 16

1. discretionaire macht leidt tot willekeur.
2. niemand mag boven de wet staan.
3. rechtstaat mag niet uitgaan van een geschreven grondwet, maar van een gemeenschappelijke (door de rechter gemaakte) wet

de rechtsstaat richt zich op de uitoefening van macht en de relatie tussen individu/staat