Week 13 | De balans: verleden, heden en toekomst van de rechtsstaat

Question 1

De digitale rechtsstaat - 3 vormen waarin ambtenaren betrokken zijn bij beslissingen en de rol die technologie speelt. Welke 3 zijn dit + definitie

Answer 1

1. Street-level bureaucratie | traditioneel en mensgericht. Technologie dient enkel ter ondersteuning.
2. Screen-level bureaucratie | beslissingen worden vaker genomen o.b.v. systemen en digitale formulieren  technologie wordt dus dominanter.
3. System-level bureaucratie | technologie is beslissend, soms zelfs zonder menselijke tussenkomst worden er beslissingen genomen.

-> Toenemende verschuiving naar de system-level bureaucratie.

Question 2

Wat houdt de ‘global rechtsstaat’ in?

Answer 2

• Verschuiving van een puur nationale rechtsstaat  naar een meer Europese en globale rechtsstaat.
  o Nationale systemen raken meer vervlochten met internationale en supranationale rechtsordes.
• Groeiende invloed van private actoren op de rechtsorde = privatisering van het recht.
  o Enerzijds: kansen voor innovatie en efficiëntie.
  o Anderzijds: risico dat waarborgen voor publieke belangen en rechten worden ondermijnd.

Question 3

Wie zegt er iets over de Globalization trilemma?

Answer 3

Rodrik

Question 4

Wat houdt het Globalization trilemma in?

Answer 4

Globalization trilemma: dit trilemma beschrijft de onmogelijkheid om tegelijkertijd 3 doelen te bereiken:
1. Hyperglobalisatie
2. Nationale soevereiniteit
3. Democratie

Rodrik stelt: landen kunnen slechts aan 2 van de 3 doelen voldoen en deze realiseren
-> Dit creëert een spanningsveld. Het spanningsveld zit vooral tussen de hyperglobalisatie en nationale soevereiniteit.

Question 5

Wat houdt de ‘governance’ rechtsstaat in?

Answer 5

• Verschuiving van een traditionele bureaucratische structuur  naar een meer complexere en gedecentraliseerde vorm van bestuur.
• ‘New public governance’: hierin staat netwerksturing centraal
  o Dit model houdt ook rekening met ‘wicked problems’: of wel, complexe maatschappelijke vraagstukken die niet door één actor of overheid kunnen worden opgelost.
  o Bijv. klimaatverandering.
• ‘Multi-level governance’ speelt hierbij een grote rol; beleidsvorming en uitvoering vinden plaats op verschillende bestuurlijke niveaus (bijv. nationaal/regionaal)
  -> Spanningsveld: wie is dan verantwoordelijk?
  -> Mogelijk in strijd met rechtszekerheid -> raakt ook weer aan de rechtsstaat.

Question 6

Verplichte literatuur: ‘M.L.M. Hertogh, L.T. Schudde & B.H. Winter (2013). Geen woorden maar daden: De invloed van legitimiteit en vertrouwen op het nalevingsgedrag van verkeersovertreders.’ Wat houdt dit in?

Answer 6

• Automobilisten volgen de verkeersregels door legitimiteit.
• Maar; dragen verkeersboetes werkelijk bij aan verkeersveiligheid, zoals het kabinet beweert, of is het een makkelijke manier om de staatskas te spekken?
• Legitimiteit: burgers voelen een morele verplichting om de wet na te leven.
  o dit heeft dus een significant effect op normnaleving.
  o Legitimiteit beïnvloedt dus het nalevingsgedrag.
  -> Wanneer de overheid legitimiteit op een goede manier benut, kan er meer wantrouwen worden gewekt bij burgers  dat heeft een positief effect op het nalevingsgedrag van verkeersovertreders.

Question 7

Verplichte literatuur: ‘A. Wiener (2007). The dual quality of norms and governance beyond the state: Sociological and normative approaches to ‘Interaction’.’ Wat houdt dit in?

Answer 7

• Normen in de politiek:
  1. Normen als feiten
  2. Normen als betwiste feiten
  3. De logica van betwisting
  -> Normen zijn niet alleen stabiel, maar ook flexibel en veranderlijk afhankelijk van de omstandigheden