Week 2 | Het maatschappelijk belang van rechtsstatelijkheid Flashcards
De economische invalshoek van Adam Smith heeft 2 opinies t.a.v. het concept ‘bestuurlijke instituties’. Welke 2 opinies zijn dit?
- Neoklassieke economie | het bestuur wordt gezien als verstoring van de ontwikkeling van de economie
- Institutionele economie | het bestuur wordt gezien als de motor achter de ontwikkeling van de economie
Waar bestaat ‘good governance’ volgens de Wereldbank uit volgens de bestuurswetenschappelijke invalshoek?
- Voice and accountability
- Political stability and absence of violence/terrorism
- Government of effectiveness
- Requlatory quality
- Rule of law | vertrouwen in, en naleving van, regels en normen -> belangrijkste
- Control of corruption
Wat is het eindoordeel over good governance?
Landen met good governance zijn welvarender dan landen zonder good governance
Welke sociologische invalshoek hebben Durkheim en Weber?
Durkheim: georganiseerde samenlevingen zijn niet denkbaar zonder ontwikkelde regelsystemen die vooraf het functioneren van alle organen vastleggen.
- richt zich meer op sociale cohesie + de rol van de rechtstaat in het organiseren van maatschappelijk verkeer
Weber: voegt een bureaucratisch perspectief toe; de rechtsstaat als een systeem van regels en procedures om sociale en economische relaties te reguleren. Kijkt iets minder naar het sociale gedeelte t.o.v. Durkheim
Wat is ‘predatory behaviour’?
roofzuchtig gedrag dat uitsluitend gericht is op het eigen belang. De staat moet naleving van de rechtsorde daadwerkelijk waarborgen, dat voorkomt ‘predatory behaviour’
Wat zegt Nedzal over de rechtsstaatbenadering in het artikel ‘The Relationship Among the International Rule of Law, Spontaneaous Order, and Economic Development’
De ‘rule of law’ wordt gezien als een meta-constitutionele norm die de relatie tussen burgers en overheid reguleert; nadruk op individu.
Daarentegen beschrijft Nedzel de rechtstaat als een uitdrukking van de wil van het collectief
Welke 3 typen rechtsstaat kennen we
- handhavende rechtsstaat
- federale rechtsstaat
- weberiaanse rechtsstaat
Wat houdt de handhavende rechtsstaat in?
een rechtsstaat als de overheid die ervoor zorgt dat eigendom beschermd wordt en dat contracten worden nageleefd.
Wat houdt de federale rechtsstaat in?
- federale systemen hebben een centrale overheid en deelgebieden met eigen bevoegdheden
- horizontale en verticale checks and balances.
Wat houdt de Weberiaanse rechtsstaat in?
De bureaucratie (Max Weber)
- de rechtsstaat hangt samen met de rationalisering van de samenleving. Rationalisering houdt in dat relaties steeds meer zakelijk worden.
- vergelijkbaar met een bureaucratie, die consequent uitvoert wat er in de wet staat
- het gezag van de staat zit in het recht
Wat is het gevolg van een bestuursvorm van de Weberiaanse rechtsstaat?
voorspelbaarheid in het overheidshandelen. De overheid is stabiel en controleerbaar -> toename van vertrouwen in het bestuur -> burgers durven te werken, relaties aan te gaan, te investeren: tevredenheid én economische groei
3 verklaringen hoe de rechtsstaten zorgen voor welvaart en geluk
- economisch sociologische verklaring
- macro sociologische verklaring
- verklaring uit de bestuurskunde
Wat houdt de economisch sociologische verklaring in? + rechtsstaat
Handhavende rechtsstaat zorgt voor geluk en welvaart doordat de rechtsstaat ‘predatory behaviour’ onaantrekkelijk en irrationeel maakt door de alsten groter te maken van de baten
-> HANDHAVENDE RECHTSSTAAT
Wat houdt de macro sociologische verklaring in? + rechtsstaat
Alle 3 de rechtsstaten zorgen voor welvaart en geluk doordat de rechtsstaat generiek sociaal vertrouwen creëert (vertrouwen in bestuur én vertrouwen in elkaar (in de samenleving als zodanig)). Dit doen eigenlijk ALLE 3 DE RECHTSSTATEN
Wat houdt de verklaring uit de bestuurskunde in? + rechtsstaat
De Weberiaanse rechtsstaat zorgt voor welvaart en geluk doordat de rechtsstaat procedurele gelijkheid creëert. WEBERIAANSE RECHTSSTAAT
