Wątroba i trzustka

Question 1

Trzustka

Answer 1

1. Budowa zrazikowa
2. Dominująca część zewnątrzwydzielnicza (pęcherzyki trzustkowe i system przewodów wyprowadzających)
3. Małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki Langerhansa)

Question 2

Pęcherzyk trzustkowy

Answer 2

1. Budowa:

• kom. wydzielnicze (pęcherzykowe)
• kom. śródpęcherzykowe
• blaszka podstawna

2. Kom. śródpęcherzykowe:

• należą do przewodu wyprowadzającego (wstawki)
• wstawka wchodzi w głąb pęcherzyka

3. Kom. wydzielnicze:

• typowe komórki produkujące białka
• polaryzacja i dwubarwność komórek
• siateczka szorstka, aparat Golgiego
• kwasochłonne ziarna wydzielnicze
• kanaliki międzykomórkowe

Question 3

Produkty wydzielnicze kom. pęcherzykowych

Answer 3

1. Proenzymy (aktywacja w dwunastnicy):

• trypsynogen
• chymotrypsynogen
• prokarboksypeptydaza
• proelastaza
• profosfolipaza A2

2. Aktywne enzymy:

• alfa-amylaza
• lipaza trójglicerydowa
• DNAza
• RNAza

3. Inne:

• kofaktor lipazy
• inhibitor trypsyny
• kwaśny proteoglikan

Question 4

Śródzrazikowe przewody wyprowadzające trzustki

Answer 4

1. Wstawki:
   * nabłonek płaski -> niski sześcienny
2. Przewody śródzrazikowe:
   * nabłonek sześcienny

Kom. nabłonkowe wstawek i przewodów śródzrazikowych transportują jony i wydzielają zasadowy płyn

W czasie regeneracji mogą się przekształcać w kom. pęcherzykowe i wysepek trzustkowych

Question 5

Zewnątrzzrazikowe przewody wyprowadzające trzustki

Answer 5

1. Przewody międzyzrazikowe:

• nabłonek walcowaty
• kom. główne (najliczniejsze)
• kom. szczoteczkowe
• kom. dokrewne

2. Przewody główne:

• nabłonek walcowaty
• warstwa tkanki łącznej
• warstwa mięśniówki gładkiej

Question 6

Funkcje wątroby

Answer 6

1. Przemiany metaboliczne substancji endo- i egzogennych
2. Produkcja białek osocza
3. Produkcja lipidów
4. Produkcja i wydzielanie żółci
5. Magazynowanie witamin i Fe
6. Udział w eliminacji patogenów i starych erytrocytów

Question 7

“Klasyczny” zrazik wątrobowy

Answer 7

1. Hepatocyty ułożone w blaszki
2. Zatoki wątrobowe
3. Żyła centralna
4. Sieć włókien srebrochłonnych
5. Przestrzenie wrotne z triadą (międzyzrazikową):

• tętnica
• żyła
• przewód żółciowy

Krew dośrodkowo (do ż. centralnej), chłonka i żółć odśrodkowo (do przestrzeni wrotnych)

Question 8

Podziały miąższu wątrobowego

Answer 8

1. Zrazik klasyczny
2. Zrazik wrotny (Malla)
3. Gronko wątrobowe (oś - naczynia okołozrazikowe):

strefa 1 - bogata w tlen (aktywny metabolizm)

strefa 2 - pośrednia (zmienny metabolizm)

strefa 3 - uboga w tlen (niski metabolizm)

Question 9

Gronko wątrobowe

Answer 9

1. Strefa 1:

• wysoka aktywność
• duże mitochondria, liczne grzebienie
• obfita siateczka szorstka i gładka
• dużo glikogenu

2. Strefa 3:

• niska aktywnosć
• małe mitochondria, rzadkie grzebienie
• obfitsza siateczka gładka
• mało glikogenu
• wczesne zmiany degeneracyjne

Question 10

Funkcje hepatocytu

Answer 10

1. Metabolizm cukrowców: obrót glukoza-glikogen, glukoneogeneza
2. Metabolizm lipidów: rozkład chylomikronów, synteza cholesterolu i fosfolipidów, produkcja VLDL
3. Synteza białek osocza
4. Produkcja i wydzielanie żółci
5. Detoksyfikacja
6. Funkcja dokrewna: produkcja insulinopodobnych czynników wzrostu 1 i 2, erytropoetyny i cytokin
7. Wydzielanie IgA

Question 11

Bieguny hepatocytu

Answer 11

1. Biegun naczyniowy:

• mikrokosmki
• obfita siateczka szorstka
• wchłanianie produktów trawienia
• wydzielanie glukozy, białek, lipoproteidów

2. Przestrzeń okołozatokowa Dissego:
   * pomiędzy biegunami naczyniowymi a ścianą zatoki
3. Biegun żółciowy:

• kanalik żółciowy - symetryczne wpuklenia błon z mikrokosmkami
• połączenia międzykomórkowe - uszczelnianie i wzmacnianie
• liczne diktiosomy i lizosomy
• wydzielanie żółci i IgA

Question 12

Zatoki wątrobowe

Answer 12

1. Odmiana kapilar o nieciągłej ścianie
2. Szerokie, nieregularne
3. Kom. śródbłonkowe z otworami o różnej wielkości
4. Brak blaszki podstawnej
5. Pełna przepuszczalność

Question 13

Kom. związane z zatokami wątrobowymi

Answer 13

1. Komórki Browicza-Kupffera:

• makrofagi rezydujące
• fagocytoza bakterii, uszkodzonych komórek, starych erytrocytów
• produkcja cytokin

2. Lipocyty (kom. Ito, gwiaździste):

• odmiana miofibroblastów
• magazynowanie lipidów i wit. A
• regulacja przepływu krwi przez zatoki
• patologia - zwłóknienie wątroby

3. Komórki ziarniste - limfocyty NK

Question 14

Krążenie krwi w wątrobie

Answer 14

Question 15

Przepływ chłonki w wątrobie

Answer 15

1. Przestrzeń Dissego
2. Przestrzeń chłonna Malla (pomiędzy hepatocytami a tkanką łączną przestrzeni wrotnej
3. Międzyzrazikowe naczynie chłonne w przestrzeni wrotnej

Question 16

Wewnątrzwątrobowe drogi żółciowe

Answer 16

1. Kanaliki żółciowe
2. Cholangiole (spłaszczone kom. nabłonkowe, hepatocyty i kom. owalne)
3. Przewodziki żółciowe (kom. sześcienne i owalne)
4. Międzyzrazikowe przewody żółciowe (nabłonek sześcienny -> walcowaty)

Kom. nabłonkowe przewodów wydzielają alkaliczny płyn

Kom. owalne to KM wątroby i mogą różnicować się w hepatocyty i kom. nabłonkowe przewodów

Question 17

Pozawątrobowe drogi żółciowe

Answer 17

1. Przewody wątrobowe
2. Przewód pęcherzykowy - pęcherzyk żółciowy
3. Przewód żółciowy wspólny:

• nabłonek jednowarstwowy walcowaty
• kom. jasne, kom. dokrewne i szczoteczkowe
• blaszka właściwa
• mięśniówka gładka
• warstwa włóknista/surowicza

4. Kom. jasne:

• mikrokosmki
• połączenia międzykomórkowe
• mitochondria w górnej i dolnej części
• wpuklenia bocznej błony kom.
• funkcja - resorbcja wody i jonów

Question 18

Pęcherzyk żółciowy

Answer 18

1. Nabłonek i układ warstw jak w przewodach pozawątrobowych
2. Liczne fałdy błony śluzowej
3. Nieliczne, małe gruczoły śluzowe w blaszcze właściwej
4. Wpuklenia śluzówki w obręb mięśniówki (wczesna patologia)