Układ oddechowy Flashcards

1
Q

Drogi oddechowe

A
  1. Nabłonek wielorzędowy z rzęskami
  2. Komórki:
  • kom. z rzęskami
  • kom. kubkowe
  • kom. podstawne
  • kom. szczoteczkowe
  • kom. dokrewne (DNES)
  • kom. Langerhansa
  1. Funkcja:
  • samooczyszczanie dróg oddechowych
  • rzęski przesuwają śluz z zanieczyszczeniami
  • śluz ślizga się po warstwie wodnistego płynu i dostaje się do jamy gardłowej i jest połykany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ciałka neuroepitelialne

A
  1. Grupy kom. DNES z aferntnymi zakończeniami nerwowymi w nabłonku dróg oddechowych
  2. Funkcja:
  • reakcja na poziom O2 i CO2 w wdychanym powietrzu
  • wydzielanie neuroprzekaźników
  • wpływanie na ośrodek oddechowy
  • najliczniejsz u noworodków (zastępują kłębki szyjne)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jama nosowa i zatoki

A
  1. Obszar oddechowy
  2. Obszar węchowy
  3. Błona śluzowa:
  • nabłonek (oddechowy lub węchowy)
  • blaszka właściwa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Błona śluzowa oddechowa

A
  1. Budowa:
  • bogate unaczynienie
  • liczne mieszane gruczoły w blaszce właściwej
  • pojedyncze grudki chłonne
  • ciałka obrzękowe
  1. Funkcje:
  • ogrzewanie powietrza (naczynia krwionośne)
  • nawilżanie powietrza (gruczoły)
  1. Błona śluzowa zatok:
  • cienka
  • liczne kom. kubkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Błona węchowa

A
  1. Budowa:
  • bardzo wysoki wielorzędowy nabłonek węchowy
  • gruczoły węchowy (Bowmana) w blaszce właściwej
  • liczne pęczki nerwowe w blaszce właściwej
  1. Gruczoł węchowy (Bowmana):
  • surowiczy
  • produkcja: białko wiążące hydrofobowe substancje zapachowe, lizozym
  • wydzielanie IgA
  • wydzielina pokrywa nabłonek węchowy i jest rozpuszczalnikiem dla substancji zapachowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Nabłonek węchowy

A
  1. Kom. podstawne (macierzyste):
  • nabłonkowe KM (komórki podporowe
  • neuralne KM (kom. węchowe)
  1. Kom. podporowe:
  • jądra w górnej części
  • mikrokosmki
  • cytoszkielet
  • ziarna lipofuscyny
  • połączenia międzykomórkowe
  1. Kom. węchowe:
  • dwubiegunowy neuron
  • zmodyfikowany dedryt
  • 10-20 nieruchomych ręsek
  • w błonie rzęsek receptory wiążące substancje zapachowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Zasada działania węchu

A
  1. Substacje chem. rozpuszczają się w płynnej wydzielinie gruczołów węchowych
  2. Cząsteczki wiążą się z receptorami w błonie rzęsek, aktywując białka G
  3. Otwarcie kanałów sodowych i depolaryzacja komórki węchowej
  4. Potencjał czynnościowy przesyłany do kłębków (synapsy z kom. mitralnymi opuszki węchowej)
  5. Kombinacja sygnałów z ok. 1000 kłębków powoduje wrażenie zapachowe (ok. 10 000 zapachów)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Węchowe kom. osłonkowe

A
  1. Szczególne kom. glejowe tworzące osłonkę wokół aksonów kom. węchowych
  2. Jedyne kom. glejowe występujące w OUN i ObUN
  3. Pobudzają ukierunkowany wzrost aksonów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Narząd przylemieszowy (Jacobsona)

A
  1. U człowieka szczątkowy
  2. Rurkowate wpuklenie błony śluzowej w przegrodzie nosowej
  3. Kom. podporowe i zmysłowe
  4. Połączenie z podwzgórzem
  5. Reakcja na niektóre substancje (pochodne hormonów steroidowych)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jama gardłowa (cz. oddechowa)

A
  1. Nabłonek dróg oddechowych
  2. Gruczoły gardłowe w blaszce właściwej
  3. Tkanka limfoidalna (migdałek gardłowy i trąbkowe)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Krtań

A
  1. Nabłonek dróg oddechowych i wielowarstwowy płaski
  2. Gruczoły krtaniowe w blaszce właściwej
  3. Wewnątrzkrtaniowe mięśnie szkieletowe
  4. Rusztowanie z chrząstki szklistej i sprężystej (utrzymanie drożności)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Tchawica

A
  1. Błona śluzowa:
  • nabłonek dróg oddechowych
  • blaszka właściwa
  • blaszka sprężysta
  1. Błona podśluzowa z gruczołami tchawiczymi
  2. Podkowy chrzęstne połączone wł. kolagenowymi (część tylna: brak chrząstki, mięśnie gładkie)
  3. Zewn. warstwa włóknista
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Drzewo oskrzelowe (histologiczne)

A
  1. Oskrzela główe (budowa jak tchawica)
  2. Oskrzela (wewnątrzpłucne)
  3. Oskrzeliki
  4. Oskrzeliki końcowe
  5. Oskrzeliki oddechowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Oskrzela

A
  1. Błona śluzowa (nabłonek oddechowy, blaszka właściwa)
  2. Warsta mięśniówki gładkiej
  3. Błona podśluzowa z gruczołami oskrzelowymi
  4. Płytki chrzęstne połączone wł. kolagenowymi
  5. Zewn. warstwa włóknista
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Oskrzeliki

A
  1. Brak chrząstki i błony podśluzowej z gruczołami
  2. Nabłonek wielorzędowy -> nabłonek jednowarstwowy walcowaty
  3. Kom. kubkowe zastąpione przez kom. oskrzelikowe (Clary)
  4. Warstwy ściany: błona śluzowa, warstwa mięśniówki gładkiej, zewn. warstwa włóknista
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kom. oskrzelikowe (Clary)

A
  1. Budowa:
  • szorstka i gładka siateczka
  • ziarna wydzielnicze
  • liczne, duże mitochondria
  • specyficzne enzymy (oksydazy, antyproteazy)
  1. Funkcje:
  • neutralizacja wdychanych trucizn i karcinogenów
  • ochrona przed POChP (rozedma płuc)
  • produkcja białka ochronnego (CC16)
  • produkcja białek surfaktantu i śluzu
  • możliwość różnicowania się w inne kom. nabłonka oskrzelików
17
Q

Oskrzeliki końcowe i oddechowe

A
  1. Oskrzeliki końcowe:
  • cienka ściana
  • nabłonek jednowarstwowy sześcienny z kom. migawkowymi i oskrzelikowymi
  1. Oskrzeliki oddechowe:
    * nieciągła ściana, częściowo z pęcherzyków płucnych
18
Q

Pęcherzyki płucne

A
  1. Budowa:
  • średnica - 0,2 mm
  • 300 mln
  • 140 m2
  • połączone otworkami w przegrodach
  1. Przegrody międzypęcherzykowe:
  • włókna spręzyste
  • włókna srebrochłonnych
  • fibroblasty
  • makrofagi
  • naczynia włosowate (ściana ciągła)
  • wyściółka nabłonkowa (pneumocyty typu I i II)
19
Q

Pneumocyty typu I

A
  1. Spłaszczone, łączą się strefami zamykającymi (uniemożliwienie przechodzenia wody do światła pęcherzyków)
  2. Wchodzą w skład bariery krew-powietrze
20
Q

Bariera krew-powietrze

A
  1. Warstwy:
  • cytoplazma pneumocytu typu I
  • zespolone blaszki podstawne pneumocytu i kapilary
  • cytoplazma kom. śródbłonkowej kapilary
21
Q

Pneumocyt typu II

A
  1. Budowa:
  • mikrokosmki
  • gładka i szorstka siateczka, aparat Golgiego
  • charakterystyczne pęcherzyki wydzielnicze (ciałka blaszkowate)
  1. Funkcja:
    * produkcja i wydzielanie surfaktantu (białka i lipidy), pokrywającego pow. wewn. pęcherzyków płucnych
22
Q

Surfaktant

A
  1. Skład:
  • fosfolipdy: dwupalmitynian fosfatydylocholiny (DPPC)
  • białka
  1. Warstwa zewn.:
  • hydrofobowa, monowarstwa DPPC z grupami hydrofobowymi skierowanymi do światła pęcherzyka płucnego
  • obniża napięcie powierzchniowe, zapobiega zapadaniu się pęcherzyków, ułatwia poszerzanie
  1. Warstwa wewn. (białka):
  • A (SP-A) - najpowszechniejsze, regulacja syntezy i wydzielaia surfaktantu, moduluje odpowiedź obronną przeciw mikroorganizmom
  • B (SP-B) - przemiana ciał blaszkowatych w cienką warstwę surfaktantu
  • C (SP-C) - pomaga w ułożeniu DPPC na powierzchni surfaktantu (z SP-B)
  • D (SP-D) - własności obronne, wiąże mikroorganizmy, współpracuje z limfocytami, ostra odpowiedź zapalna, z SP-A moduluje odpowiedź na wziewne antygeny
23
Q

KM płuc

A
  1. Oskrzelikowo-pęcherzykowe KM:
  • zlokalizowane na pograniczu oskrzelików i pęcherzyków płucnych
  • różnicują się w oba typy pneumocytów i wszystkie typy komórek nabłonka oskrzelika
24
Q

Makrofagi pęcherzykowe

A
  1. Przyczepione do wewn. powierzchni pęcherzyków płucnych
  2. Fagocytują cząstki pyłów, mikroorganizmy oraz eliminują nadmiar surfaktantu
  3. Wędrówki makrofagów (obładowane pyłami):
  • transportowane do jamy gardłowej
  • przechodzą przez ściany małych oskrzelików i dostają się do płucnych węzłów plucnych
25
Q

Naczynia płucne

A
  1. Odgałęzienia t. płucnej:
  • wzdłuż oskrzeli i większych oskrzelików
  • stosunkowo cienka ściana
  1. Odgałęzienia ż. płucnych:
  • mniejsze, cienka ściana
  • przebiegają w miąższu płucnym bez związku z drzewem oskrzelowym
  1. Odgałęzienia t. oskrzelowych:
  • małe
  • w ścianie oskrzeli i oskrzelików