Układ limfatyczny Flashcards
Mechanizmy obronne organizmu
- Odporność wrodzona:
- bariery nabłonkowe
- komórki fagocytujące
- receptory rozpoznające wzorzec
- ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi)
- limfocyty NK
- układ dopełniacza
- Odporność nabyta:
* reakcje immunologiczne (limfocyty B, T, komórki prezentujące antygen, makrofagi)
Receptory rozpoznające wzorzec (RRW)
- Rozpoznają:
- specyficzne związki występujące w bakteriach i grzybach
- bakteryjny DNA
- wirusowe DNA i RNA
- Typy RRW:
- RRW związane z edocytozą (selektywna endocytoza mikroorganizmu)
- RRW sygnalizacyjne (receptory typu toll (TLR), receptory CD14, receptory NOD)
Podstawowe pojęcia
- Antygen - substancja wywołująca reakcję immunologiczną
- Epitop - fragment antygenu rozpoznawany przez receptory limfocytów
- Przeciwciało - białko swoiście wiążące epitop:
* IgG, IgM, IgD, IgE, IgA - Antygeny:
- własne - tolerowane przez układ immunologiczny (MHC I i II)
- obce - atakowae przez układ immunologiczny (bakteryjne, grzybowe, itd.)
Subpopulacje limfocytów
- Limfocyty B (CD20, CD40) - humoralna odpowiedź immunologiczna (receptor BCR)
- Limfocyty T - komórkowa odpowiedź immunologiczna (receptor TCR):
T pomocnicze (Th) - CD4
T cytotoksyczne (Tc) - CD8
T regulatorowe (Treg) - CD4, CD25
- Limfocyty NK - CD16, CD56
Limfocyty NK
- Duże (12 µm)
- Liczne, duże pęcherzyki hydrolazowe
- Stała “gotowość” cytotoksyczna
- Receptory pobudzające - rozpoznające odcinki Fc immunoglobulin
- Receptory hamujące - rozpoznające MHC I
- Zabijają komórki obce antygenowo i bez MHC I
- Mechanizm zabijania taki jak limfocytów Tc
Komórki prezentujące antygen (APC)
- “Profesjonalne” - spontaniczne:
- makrofagi (z RRW)
- komórki dendrytyczne (z RRW)
- limfocyty B (bez RRW)
- “Nieprofesjonalne” - wymagają stymulacji cytokinami:
- komórki nabłonkowe zrębu grasicy
- komórki śródbłonka naczyń
- fibroblasy
- komórki mikrogleju
APC pochłaniają antygen, nadtrawiają go i wystawiają epitopy wraz z MHC II, prezentując je limfocytom T
Odpowiedź humoralna
- Przyłączenie obcego antygenu do limfocytu B
- Pobranie i prezentacja antygenu limfocytowi TH2 (wydziela cytokiny)
- Aktywacja limfocytu B przez cytokiny TH2
- Proliferacja limfocytu B
- Transformacja w plazmocyty
- Produkcja przeciwciał przeciw antygenowi
Część limfocytów B przekształca się w limfocyty B pamięci
Odpowiedź komórkowa
- Rozpoznanie obcego antygenu przez Tc i TH1
- TH1 aktywuje Tc
- Proliferacja limfocytu Tc
- Kontakt Tc z komórkami obcymi antygenowo
- Tc zabijają komórki przy udziale perforyn i grazyn
Niektóre Tc przekształcają się w limfocyty T pamięci
Odpowiedź cytoplazmatyczna
- Pobranie wirusa z IgG
- Przyłączenie receptora dla IgG
- Ubikwitynacja wirusa
- Niszczenie wirusa w proteasomie
Tkanka limfoidalna
- Tkanka łączna siateczkowata + liczne limfocyty
- Tkanka łączna siateczkowata:
- sieć włókien srebrochlonnych - rusztowanie
- komórki z wypustkami (fibroblasty, makrofagi, komórki dendrytyczne)
- Umiejscowienie:
- narzady limfatyczne (węzły chłonne, śledziona, grasica)
- tkanka limfoidalna błon śluzowych (migdałki, przewód pokarmowy, drogi oddechowe)
- Formy:
- grudkowa (głownie limfocyty B)
- rozproszona (limofycty T i B)
- Grudki chłonne:
- pierwotne (kuliste skupisko limfocytów)
- wtórne (po kontakcie z antygenem) - mankiet i ośrodek odczynowy
Węzeł chłonny
- Zrąb łącznotkankowy:
- torebka
- beleczki/przegrody
- Obszary:
- kora (grudki chłonne, głównie limofcyty B)
- pas przykorowy (tkanka limfoidalna rozproszona, głównie limfocyty T)
- rdzeń (sznury rdzenne, limfocyty B i T, komórki plazmatyczne)
Naczynia chłonne
- Kapilary:
- kom. śródbłonkowe (ściana ciągła, znaczna przepuszczalność)
- blaszka podstawna
- Większe naczynia chłonne:
- ściana w jak cienkościennych żyłach
- obecne zastawki
Przepływ chłonki przez węzeł
- Naczynia chłonne doprowadzające
- Zatoki brzeżne
- Zatoki przybeleczkowe (promieniste)
- Zatoki rdzenne
- Naczynia chłonne odprowadzajace
Recyrkulacja limfocytów
- Tkanka limfoidalna węzła
- Zatoki przykorowe i rdzenne
- Naczynia chłonne wyprowadzające
- Krew
- Żyłki o wysokim śródbłonku
- Tkanka limfoidalna węzła
Żyłki o wysokim śródbłoku (HEV) - postkapilary z sześciennymi lub walcowatymi kom. śródbłonka
Budowa śledziony
- Zrąb łącznotkankowy:
- torebka
- beleczki
- Miazga biała (tkanka limfoidalna na przebiegu tętniczek centralnych):
- mankiety okołotętnicze (głównie limfocyty T)
- grudki chłonne śledzionowe (głównie limfocyty B)
- Miazga czerwona:
- szury śledzionowe (makrofagi, otwarte krążenie)
- zatoka śledzionowa (kapilary o wrzecionowatych kom. śródbłonkowych (kom. pręcikowe), włókna srebrochłonne, nieciągła blaszka podstawna)
- żyły miazgowe