Układ moczowy Flashcards
Nerka
- Kora:
- labirynt
- promienie rdzenne
- Rdzeń:
- zewn. - pas zewn. i wewn.
- wewn.
Kanaliki nerwowe
- Nefrony:
- nierozgałęzione
- kolejne odcinki, rożniące się budową i funkcją
- Cewki zbiorcze:
- rozgałęzione
- do jednej cewki uchodzi kilka nefronów
- otwierają się na szczytach brodawkach nerkowych, gdzie mocz przedostaje się do dróg wyprowadzających
Nefron
- Odcinki:
- ciałko nerkowe
- kanalik proksymalny (cz. kręta i prosta)
- kanalik pośredni (cz. cienka pętli Henlego)
- kanalik dystalny (cz. prosta i kręta)
- Pętla Henlego:
* proste odcinki nefronu
Ciałko nerkowe
- Kłębuszek nerwowy:
- pętle naczyń włosowatych
- pomiędzy kom. mezangialne
- Torebka Bowmana:
- blaszka zewn.
- blaszka wewn. zbudowana z podocytów
- Biegun naczyniowy:
* tętniczka doprowadzająca i wyprowadzajaca - Biegun moczowy:
* przejście w kanalik proksymalny - Funkcja:
* filtracja osocza krwi do przestrzeni torebki Bowmana
Bariera filtracyjna ciałka nerkowego
- Śródbłonek:
* z okienkami bez przeponek (zatrzymuje krwinki) - Błona podstawna (2 zespolone blaszki podstawne):
- sieciowy układ białek
- liczne ujemnie naładowane grupy w proteoglikanach zwalniają duże cz. i z ładunkiem elektrycznym
- Szczeliny filtracyjne między wypustkami podocytów:
- przesłonięte przeponkami z białka nefryny
- zatrzymują cz. powyżej 70 kDa
- Przez barierę przechodzą wszystkie składniki osocza z wyjątkiem dużych białek
Kom. mezangialne
- Fagocytują błonę podstawną
- Produkują czynniki wspomagające regenerację ciałek nerkowych
- Własności kurczliwe
- Współpracują z kom. śródbłonkowymi i podocytami w stałej odnowie błony podstawnej ciałka nerkowego
Kanalik proksymalny
- Budowa:
- nabłonek sześcienny
- kom. kanalika proksymalnego (brzeżek szczoteczkowy, boczne i przypodstawne fałdy cytoplazmatyczne, prążkowanie przypodstawne, liczne organelle)
- Funkcja:
- resorpcja wody (70-80%)
- resorpcja jonów (Na+. Cl-), glukozy, aminokwasów (transportery)
- resorpcja białek (endocytoza i trawienie w lizosomach)
- resorpcja niektórych metabolitów, leków i trucizn
- wydzielanie kwasu moczowego, kreatyniny, pewnych leków do światła kanalika
Kanalik pośredni
- Płaskie komórki ubogie w organelle
- Część zstępująca: jony - nie, woda - tak
- Część wstępująca: woda - nie
- Udział w zagęszczaniu moczu
Kanalik dystalny
- Budowa:
nabłonek sześcienny
kom. kanalika dystalnego (nieliczne mikrokosmki, jądro przyszczytowo, prążkowanie przypodstawne, strefy zamykające)
2. Funkcje:
resorpcja Na+ (aldosteron) i Cl-
wydzielanie K+ i H+ (zakwaszanie moczu)
udział w procesie zagęszczania moczu
Cewka zbiorcza
- Odcinki:
- korowy
- rdzenny
- brodawkowy
- Nabłonek:
* sześcienny -> walcowaty - Komórki:
- jasne - przypodstawne wpuklenia bł. kom.
- ciemne - liczne mitochondria (tylko odcinek korowy)
- Funkcja:
- ostateczne zagęszczanie moczu (akwaporyny regulowane przez ADH)
- transport jonów
Zagęszczenie moczu
- Wynik współpracy:
- pętli Henlego
- cewek zbiorczych
- pobliskich naczyń włosowatych
- Rózne odcinki pętli Henlego charakteryzują się odmienną:
- zdolnością do transportu jonów (transportery błonowe)
- przepuszczalnością dla wody (strefy zamykające)
- Wytworzenie gradientu osmotycznego w przestrzeniach międzykanalikowych wzrastającego od obwodu nerki do brodawek nerkowych
- Wysokie ciśnienie osmotyczne “wysysa” wodę z końcowych odcinków cewek zbiorczych
Rozmieszczenie kanalików nerkowych
- Kora - labirynt:
- ciałka nerkowe
- kanaliki proksymalne (cz. kręte)
- kanaliki dystalne (cz. kręte)
- Kora - promienie rdzenne:
- kanaliki proksymalne (cz. proste)
- kanaliki dystalne (cz. proste)
- cewki zbiorcze
- Rdzeń zewn. - pas zewn.:
- kanaliki proksymalne
- kanaliki dystalne
- cewki zbiorcze
- Rdzeń zewn. - pas wewn.:
- kanaliki pośrednie
- kanaliki dystalne
- cewki zbiorcze
- Rdzeń wewn.:
- kanaliki pośrednie (długich pętli Henlego)
- cewki zbiorcze
Układ naczyniowy nerki
T. międzypłatowe -> t. łukowate -> t. promieniste -> tętniczki doprowadzające -> kapilary kłębuszka ->tętniczki wyprowadzające -> kapilary okołokanalikowe -> ż. promieniste -> ż. łukowate -> ż, międzypłatowe
Aparat przykłębuszkowy
- Kom. ziarniste (przykłębuszkowe):
- zmodyfikowane kom. mięśniowe gładkie tętniczki doprowadzającej
- produkują i wydzielają reninę
- Kom. plamki gęstej:
- zmodyfikowane kom. kanalika dystalnego
- monitorują przepływ moczu i stężenie Na+ i Cl-
- Kom. mezangium pozakłębuszkowego:
* pośredniczą w wymianie sygnałów między kom. plamki gęstej i ziarnistymi (neksusy) - Funkcja:
* regulacja ciśnienia krwi
Układ renina-angiotensyna-aldosteron