Narząd słuchu i równowagi Flashcards
Ucho zewnętrzne
- Małżowina uszna:
- chrząstka sprężysta
- tkanka tłuszczowa
- skóra
- Przewód słuchowy zewn.:
- skóra - korzenie włosów, gruczoły łojowe, gruczoły woskowine (apokrynowe)
- chrząstka sprężysta/kość
- Błona bębenkowa:
- środkowa warstwa włóknista
- nabłonek zewn. - naskórek
- nabłonek wewn. - jednowarstwowy sześcienny
- Funkcja - wstępne ukierunkowanie fal dźwiękowych
Ucho środkowe
- Jama bębenkowa:
- wyściółka - błona śluzowa
- nabłonek jednowarstwowy sześcienny, w dolnej części walcowaty z migawkami
- blaszka właściwa - unaczyniona i unerwiona
- Kosteczki słuchowe:
- kość grubowłóknista pokryta błoną śluzową
- połączenia stawowe
- Mięśnie:
* napinacz błony bębenkowej i m. strzemiączkowy - Trąbka słuchowa (Eustachiusza):
- nabłonek walcowaty z migawkami przechodzący w wieloszeregowy z migawkami i kom. kubkowymi
- cienka blaszka właściwa
- podłoże - kość -> chrząstka sprężysta/szklista
- tkanka limfoidalna - migdałek trąbkowy
Funkcje ucha środkowego
- Przeniesienie drgań błony bębenkowej na drgania płynu w uchu wewn.:
- minimalne straty
- wzmocnienie i modulacja sygnału (kosteczki słuchowe, mięśnie)
- Stabilizacja ciśnienia w jamie bębenkowej - trąbka słuchowa
Ucho wewnętrzne
- Labirynt kostny - przestrzenie w kości skalistej
- Labirynt błoniasty - struktury tkankowe wypełniające labirynt kostny
- Labirynt błoniasty wypełnia endolimfa (śródchłonka, bogata w K+), a przestrzeń między labiryntem kostnym a błoniastym perylimfa
Labirynt błoniasty - obszary zmysłowe
Utworzone przez dwa typy komórek:
- kom. zmysłowe - stereocylia, kontaktują się z zakończeniami włókien nerwowych aferentnych i eferentnych, reagują na mechaniczne zginanie stereocyliów, zdolność do depolaryzacji i wydzielania neuroprzekaźników
- kom. podporowe
Zmysł słuchu - kanał spiralny i przewód ślimaka
- Błona przedsionkowa (Reissnera):
- nabłonek jednowarstwowy płaski
- błona podstawna z nielicznymi włóknami kolagenowymi i sprężystymi
- nabłonek jednowarstwowy sześcienny z mikrokosmkami
- Prążek naczyniowy (smuga naczyniowa):
- nabłonek trójwarstwowy
- kom. podstawne - jasne, połączone strefami zamykającymi
- kom. pośrednie - z ziarnami melaniny
- kom. brzeżne - prążkowanie przypodstawne
- liczne kapilary w obrębie nabłonka (jedyne takie miejsce w organizmie)
- Funkcja - produkcja endolimfy (kom. brzeżne pobierają K+ i transportują je do endolimfy)
Błony narządu Cortiego
- Błona podstawowa (blaszka spiralna błoniasta):
- warstwa włókien kolagenowych
- pow. górna - kom. narządu Cortiego
- pow. dolna - nabłonek jednowarstwowy płaski
- Błona nakrywkowa:
- wytwór fibroblastów rąbka spiralnego
- zbudowana ze specyficznych glikoproteidów (tektoryny i otogeliny)
- rozproszone fibryle kolagenowe (kolagen II, V, IX)
- pokrywa szczyty stereocyliów kom. rzęsatych
Komórki podporowe
- Filary (otaczają tunel wewn.):
- zwężone, połączone w części szczytowej
- usztywnione b. licznymi mikrotubulami
- Kom. falangowe:
- obejmują kom. rzęsate częściowo (k. f. zewn.) lub całkowicie (wewnętrzne)
- k. f. zewn. mają wypustki łączące się ze szczytowymi rejonami kom. rzęsatych
- połączone neksusami
- Szczytowe rejony kom. podporowych połączone są strefami zamykającymi i przylegania, tworząc blaszkę siatkowatą (stabilizacja szczytów kom. rzęsatych i bariera dla jonów)
Komórki rzęsate
- Budowa:
- stereocylia
- szorstka i gładka siateczka
- w części podstawnej - pęcherzyki synaptyczne i mitochondria
- kontakt z zakończeniami nerwowymi
- Kom. rzęsate zewn.:
- liczniejsze, 3 szeregi
- stereocylia o różnej wysokości (układ M) i o ułożeniu przestrzennym ‘V”
- podstawy objęte przez kom. falangowe zewn., szczyty przez ich wypustki
- Kom. rzęsate wewn.:
- jeden szereg
- stereocylia ułożone linearnie
- objęte prawie w całości przez kom. falangowe wewn.
Krążenie jonów K+ w przewodzie ślimaka
- Kom. falangowe pobierają z otoczenia kom. rzęsatych nadmiar K+ i przekazują do innych kom. podporowych
- Jony są odbierane przez fibroblasty więzadła spiralnego i przekazywane do kom. prążka naczyniowego
- Wszystkie kom. są połączone neksusami
- Kom. prążka naczyniowego transportują K+ z powrotem do endolimfy
Stereocylia kom. rzęsatych
Sztywne (filamenty aktynowe powiązane fimbryną i espiną, “korzonek” z białek agregujących aktynę), mogą się zginać tylko u podstawy
Połączone włóknami białkowymi (kadheryna 23)
Włókno zakotwiczone na szczycie stereocylium w otwieranym mechanicznie kanale jonowym
Zgięcie stereocylium powoduje napływ jonów K+ i depolaryzację komórek.
Działanie komórki rzęsatej
- Depolaryzacja kom. rzęsatej i napływ jonów Ca2+ i wzrost ich stężenia w cytoplazmie
- Jony uruchamiają egzocytozę neuroprzekaźnika
- Nadmiar jonów K+ i Ca2+ jest stale usuwany przez transportery błonowe
Działanie narządu Cortiego
- Przemiesczenie błony nakrywkowej wywołanej drganiami płynu powoduje zginanie stereocyliów kom. rzęsatych
- Kom. rzęsate wewn. mają kontakt wyłącznie z aferentnymi zakończeniami nerwowymi i są odpowiedzialne za podstawowy odbiór fal dźwiękowych
- Kom. rzęsate zewn. mają kontakt z aferentnymi i eferentnymi zakończeniami nerwowymi i odpowiadają za wzmocnienie sygnału i precyzyjną dyskriminację wysokości dźwięków. Modulują one napięcie błony podstawowej przez aktywne, oscylacyjne zmiany swojej wysokości
- Zmiany te wywołane są przez unikatowy mechanoenzym wrażliwy na potencjał elektryczny - prestyna
Zmysł równowagi - plamki woreczka i łagiewki
- Komórki rzęsate:
- pomiędzy kom. podporowymi
- oprócz stereocyliów, pojedyncza rzęska
- zgięcie stereocylium w kierunku rzęski - depolaryzacja komórki, w kierunku przeciwnym - hiperpolaryzacja
- typ I - butelkowate, objęte głębokim, “kielichowym” aferentnym zakończeniem nerwowym, w cytoplazmie wstążki synaptyczne
- typ II - walcowate, kontaktują się z aferentnymi i eferentnymi zakończeniami nerwowymi
- Błona kamyczkowa:
- budowa i skład podobny do błony nakrywkowej
- dodatkowo kryształki węglanów wapnia - otolity
- Kom. rzęsate raegują na przyspieszenia liniowe, które przemieszczają błonę kamyczkową i powodują zgięcie stereocyliów
- Plamki pozwalają na orientację jakie jest położenie głowy względem siły ciążenia
Przewody półkoliste
- Grzebienie:
* uwypuklenia łącznotkankowego zrębu pokryte nabłonkiem (kom. rzęsate I i II, kom. podporowe) - Osklepek
- pokrywa nabłonek grzebieni
- skład i budowa jak błona nakrywkowa
- Kom. rzęsate reagują na przyspeszenia kątowe - ruch płynu powoduje pochylenie osklepka i zgięcie stereocyliów