Cewa pokarmowa Flashcards
1
Q
Warstwy cewy pokarmowej
A
- Błona śluzowa:
- nabłonek
- blaszka właściwa
- muscularis mucosae
- Błona podśluzowa
- Błona mięśniowa:
- warstwa okrężna
- warstwa podłużna
- Błona surowicza lub włóknista
2
Q
Przełyk
A
- Nabłonek wielowarstwowy płaski
- Blaszka właściwa bogata w włókna sprężyste
- Gruczoły śluzowe (przełykowe gr. wpustowe) w blaszce właściwej
- Szeroka, nieregularna, podłużna muscularis mucosae
- Gruczoły śluzowe (gr. właściwe) w bł. podśluzowej - śluz, lizozym, jony dwuwęglanowe
- Mięśnie szkieletowe i gładkie w bł. mięśniowej
- Zewn. błona włóknista
3
Q
Żołądek
A
- Cechy budowy ściany:
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty tworzący wpuklenia (dołeczki żoł.)
- gruczoły cewkowe (wpustowe, właściwe, odźwiernikowe) w blaszce właściwej
- dodatkowa wewn. warstwa mięśniowa o układzie spiralnym
- Nabłonek powierzchniowy:
- wysokie walcowate komórki
- aparat Golgiego, szorstka siateczka
- śluzowe ziarna wydzielnicze
- mikrokosmki na powierzchni
- połączenia międzykomórkowe
4
Q
Trzon i dno żołądka
A
- Gruczoły żołądkowe właściwe:
proste, cewkowe
ułożone równolegle w blaszce właściwej
pomiędzy nimi tkanka łączna z licznymi komórkami i naczyniami włosowatymi
5
Q
Gruczoł żołądkowy właściwy
A
- Budowa:
- cieśń
- szyjka
- trzon z dnem
- Komórki:
- macierzyste (cieśń)
- śluzowe szyjki
- główne (trzon)
- okładzinowe (cały gruczoł)
- dokrewne (cały gruczoł)
- Kom. macierzyste:
- odnowa i regeneracja gruczołu oraz nabłonka powierzchniowego
- nisza - fibroblasty, perycyty kapilar, kom. okładzinowe
- Kom. śluzowe szyjki - produkcja śluzu
- Kom. główne:
- zasadochłonne
- siateczka szorstka, aparat Golgiego, ziarna wydzielnicze
- produkcja pepsynogenu, lipazy żołądkowej i podpusczki
- Kom. okładzinowe:
- duże, piramidowe
- kwasochłonne
- czasem dwujądrzaste
- kanaliki wewnątrzkomórkowe z mikrokosmkami
- liczne mitochondria
- produkcja HCl i czynnika wewn. Castle’a
- Kom. dokrewne:
- produkcja gastryny, greliny
- komórki ECL produkujące histaminę
6
Q
Wpust żołądka
A
- Płytsze, nieregularne dołeczki żołądkowe
- Gruczoły wpustowe (cewkowe, poskręcane):
- kom. śluzowe (podobne do kom. nabłonka powierzchniowego)
- kom śluzowe (identyczne jak kom. szyjki)
- kom. okładzinowe i dokrewne (kom. G, gastryna)
7
Q
Odźwiernik
A
- Budowa:
- głębokie dołeczki
- rozgałęzione, cewkowe gr. odźwiernikowe
- gruba warstwa okrężna mięśniówki (zwieracz)
- Gruczoł odźwiernikowy:
- kom. śluzowe (jak kom. szyjki) - dodatkowo lizozym
- liczne kom. dokrewne (G) - gastryna
- kom. okładzinowe
8
Q
Jelito cienkie
A
- Zwiększenie pow. chłonnej:
- fałdy okrężne (x 2-3)
- kosmki jelitowe (x 10)
- brzeżek szczoteczkowy (x 20)
- Dwa piętra błony śluzowej:
- górne - kosmki jelitowe
- dolne - gr. (krypty) jelitowe
- Nabłonek jelitowy:
- jednowarstwowy walcowaty
- pokrywa kosmki i wyściela krypty
- Komórki:
- enterocyty
- kom. kubkowe
- kom. niezróżnicowane (krypty)
- kom. Panetha (krypty)
- kom. dokrewne
- kom. szczoteczkowe
- kom. M
9
Q
Enterocyty
A
- Budowa:
- wysokie, walcowate
- brzeżek szczoteczkowy (ektoenzymy)
- liczne organelle
- połączenia międzykomórkowe
- Funkcje:
- resorbcja substancji prostych
- resynteza trójglicerydów i tworzenie chylomikronów
10
Q
Kom. kubkowe
A
- Budowa:
- wąska podstawa
- rozszerzona cz. górna z ziarnami wydzielniczymi
- Funkcja - produkcja śluzu
11
Q
Kom. macierzyste
A
- Lokalizacja - ponad dnem krypt
- Nisza:
- blaszka podstawna
- fibroblasty otaczające kryptę
- naczynia włosowate
- zakończenia nerwowe splotu Meissnera
- Rożnicują się we wszystkie kom. nabłonka jelitowego
12
Q
Kom. Panetha
A
- Na dnie krypt
- Siateczka szorstka, aparat Golgiego
- Kwasochłonne ziarna wydzielicze
- Produkują lizozym i defenzyny
- Wydzielają IgA
- Fagocytują bakterie i jednokomórkowe pasożyty
13
Q
Kom. szczoteczkowe
A
- Pęczek dlugich mikrokosmków na powierzchni
- Zakończenia nerwoe blisko podstawy
- Funkcja chemoreceptoryczna (przekaźnik: NO)
14
Q
Kosmek jelitowy
A
- Palczaste uwypuklenie błony śluzowej pokryte nabłonkiem jelitowym
- Ciągła warstwa miofibroblastów pod nabłonkiem
- Wewnątrz zrąb:
- tkanka łączna właściwa i leukocyty
- kapilary o ścianie okienkowej
- pojedyncze, ślepe naczynie chłonne
- 1-3 pęczków kom. mięśniowych gładkich
15
Q
Krypta jelitowa
A
- Dno - kom. Panetha
- Powyżej - kom. niezróżnicowane
- Górna 1/2 - różnicujące się komórki (enterocyty i kom. kubkowe)
16
Q
Dwunastnica
A
- Budowa:
- duże, szerokie kosmki
- mało kom. kubkowych
- gruczoły dwunastnicze (Brunnera) w bł. podśluzowej
- Gruczoł dwunastniczy:
* produkuje zasadowy płyn bogaty w dwuwęglany, EGF, lizozym
17
Q
Jelito czcze i kręte
A
- Jelito czcze:
- węższe i krótsze kosmki
- więcej kom. kubkowych
- Jelito kręte:
- krótkie, wąskie kosmki
- więcej kom. kubkowych
- skupiska grudek chłonnych w bł. podśluzowej (kępki Peyera)
18
Q
Jelito grube
A
- Budowa:
- brak kosmków
- tylko głębokie, regularne krypty
- liczne kom. kubkowe
- brak kom. Panetha
- fałdy półksiężycowate
- zewn. warstwa mięśniówki podzielona na 3 odrębne taśmy
- Funkcja:
- wchłanianie wody
- transport jonów
- produkcja śluzu
- formowanie mas kałowych
19
Q
Kanał odbytniczy
A
- Podłużne fałdy błony śluzowej
- Nabłonek jednowarstwowy walcowaty -> wielowarstwowy walcowaty -> wielowarstwowy płaski
- Gr. śluzowe w blaszcze właściwej
- Sploty żylne w błonie podśluzowej
- Zwieracze: wewn. (m. gładkie) i zewn. (m. szkieletowe)
20
Q
Tkanka limfoidalna cewy pokarmowej
A
- Pojedyncze grudki chłonne (cała cewa pokarmowa)
- Skupiska grudek chłonnych i rozproszonej tkanki:
- kępki Peyera w jelicie krętym
- wyrostek robaczkowy
21
Q
Wyrostek robaczkowy
A
Budowa ściany jelita grubego
Skupiska tkanki limfoidalnej w blaszce właściwej i błonie podśluzowej
Ciągła warstwa podłużna mięśniówki
22
Q
Komórki M
A
- W miejscu kontaktu nabłonka jelitowego z tkanką limfoidalną
- Mikrofałdy na pow. szczytowej
- Pochłaniają obce antygeny i przenoszą do tkanki limfoidalnej (transcytoza)
- Monitorują skład antygenowy cewy pokarmowej
23
Q
Unerwienie cewy pokarmowej
A
- Autonomiczne
- Splot podśluzówkowy (wydzielanie gruczołów i kurczliwość muscularis mucosae):
- wewn. Meissnera
- zewn. Schabadascha
- Splot mięśniówkowy Auerbacha - kontroluje perystaltykę
24
Q
Komórki Cajala
A
- Lokalizacja - warstwa mięśniowa
- Kontaktują się z zak. nerwowymi i z kom. mięśniowymi (neksusy)
- Spontanicznie generują bodźce skurczowe (fale perystaltyczne)
- Pośredniczy w przekazywaniu bodźców między zak. nerwowymi a kom. mięśniowymi
25
Kom. dokrewne cewy pokarmowej (enteroendokrynowe)
1. Należą do systemu DNES (APUD)
2. W nabłonku gruczołów, krypt i czasem w nabłonku powierzchniowym
3. "Otwarte" lub "zamknięte"
4. Ziarna wydzielnicze w części podstawnej
5. Produkują hormony peptydowe o lokalnym działaniu
26
Przykłady kom. enteroendokrynowych
