Volja i poremećaji volje Flashcards
1
Q
definicija volje?
A
- volja je ideo-motorni akt (prethodi ideja o tom aktu i određen je tom idejom) orijentisan u odnosu na realnost (subjektivnu ili objektivnu), koja se procjenjuje kao moguća ili nemoguća
- podrazumijeva niz procesa koji se zaključuju izvođenjem određenih akcija
2
Q
kako je nastala volja u evolucionom smislu?
A
- kao osobina svjesnog bića, kao integralni dio svijesti, najmlađa psihička funkcija
- samo čovjeku svojstven modalitet funkcionisanja
3
Q
šta je neophodno za odvijanje voljne djelatnosti?
A
očuvanost svijesti i integrativna aktivnost (samo čovjeku svojstvn modalitet funkcionisanja)
4
Q
voljne i nevoljne radnje?
A
- zavisno od toga da li svijest kontroliše određenu radnju, one mogu biti voljne i nevoljne
- nevoljne radnje: refleksne radnje, naučeni automatizmi, prateći automatizmi/sinkinezije, nevoljni mimički pokreti
5
Q
mentalna priprema za realizaciju voljne radnje?
A
- javlja se želja/rezultat akcije vitalnih i socijalnih motiva - svjesno Ja procjenjuje želju, uzimajući u obzir lični interes i stav realnosti prema toj želji
- ukoliko svjesno Ja zaključi da je realizacija želje u skladu sa ličnim interesima i pravilima ponašanja spoljašnjeg svijeta, pretvara želju u namjeru i odluku, čini plan akcije i ulaže svjesnu energiju da realizuje taj plan
- kad je plan realizovan - obavljena je i voljna radnja
6
Q
normalna volja?
A
- za realizaciju svjesne želje, za svjesno odbacivanje one želje koja je neprihvatljiva i za regulaciju želja, potrebna je energija
- volja posjeduje snažnu energiju
- jačina te energije, upornost i dosljednost kojom svjesna akcija teži cilju je kvalitativno obilježje normalne volje
- volja ima visoku biološku i moralnu vrijednost
- volja - most između želje i akcije, mentalni posrednik koji transformiše svjesnost i saznanje u akciju
7
Q
želja?
A
- želja može da bude u skladu sa ličnim interesima ali u neskladu sa moralom spoljašnjeg svijeta (zahtjevima realnosti) i obrnuto
- tad dolazi do konflikta motiva i svjesno Ja donosi odluku da odbaci želju ili da je prihvati, a može i da odloži realizaciju želje
- psihološki zrele osobe svoje voljne akcije planiraju tako da budu i lično i socijalno prihvatljive
8
Q
poremećaji volje?
A
- slabost volje
- gubitak slobodne volje
- ambitendencija
- sugestibilnost
- katatoni sindromi
- stupor
- katalepsija
- ehopatije
- negativizam
- stereotipije
- mutizam
- manirizam i bizarnost
- docilnost
- impulsivne i prisilne radnje - kao rezultat nametnutih podsticaja
9
Q
slabost volje?
A
- hipobulija i abulija
- energetski deficiti (od sniženja do potupnog gašenja voljne djelatnosti)
- javlja se kod zamora, nespavanja, ali i u nizu mentalnih poremećaja (nepsihotični poremećaji, sch, depresija, depresivna epizoda BAPa, PL)
- pacijent postaje inertan, ne može da mobiliše sebe da započne ili istraje u završavanju različitih zadataka
10
Q
gubitak slobodne volje?
A
poremećaji svijesti, uticaj halucinacija, toksikomanska faza zavisnosti
11
Q
ambitendencija?
A
fluktuacija između dvije mogućnosti
- npr. osoba prihvata pruženu ruku ispitivača pružajući svoju, potom povlači svoju ruku, a onda je ponovo pruža
12
Q
sugestibilnost?
A
- pasivno, nekritičko prihvatanje tuđih ideja i stavova, posebno od osoba prema kojima postoji emocionalna zavisnost (normalno kod djece - roditelji, učeitalji, junaci iz filmova)
- histerija - zbog emocionalne nezrelosti, povodljivost, oligofrenije, demencija, disocijativni poremećaji, shizofrenija
- automatska poslušnost - docilnost - najteži oblik sugestibilnosti - kod hebefrene i katatone forme shizofrenije (nema razmišljanja, sve prihvataju bez otpora, izvršavajući sve što se od njih traži)
13
Q
katatoni sindrom?
A
- skup simptoma oštećenja voljne aktivnosti koji se kompletno može opservirati kod hebefrene i katatone forme sch
- djelovi se mogu vidjeti kod disocijativnog stupora, depresivnog stupora, simptomatske katatonije, histeričnog stupora
- uključuju docilnost (ekstremna sugestibilnost), stupor, katalepsija, ehopatija, negativizam, stereotipija, manirovanost, bizarnost
14
Q
stupor?
A
- stanje potpunog odsustva volje
- smanjena reaktivnost na okolinu i smanjenje spontanih pokreta i aktivnosti
- bolesnik je nepokretan, leži kao lutka, gleda u prazno, ne reaguje na spoljašnje draži, ne govori (mutizam), ne jede
- pacijent je svjesta svoje okoline, opaža, pamti
- iznenada, neočekivano, bolesnik može da skoči, udari, lomi, ubije
- katatona pomama - ta kriza furioznosti (dezorganizovano ekscitirano, hiperaktivno ponašanje, nesvrhishodnu i sterotipnu ekscitarnu motornu aktivnost bez uticaja spoljašnjeg stimulusa, koji uključuje izbezumljeno skakanje, udaranje nogama i rukama, i besmisleno ugrožavajuće i napadajuće ponašanje) - katatona shizofrenija, manija
- potom se opet iz pomame vraća u stupor
- u depresivnom stuporu nema mišićne ukočenosti, a anamneza i psihički status ukazuju na depresivnu psihozu
15
Q
katalepsija?
A
- ukočenost
- postoji povišen mišićni tonus sa rigidnošću
- teška disocijativna stanja, sch ili MOPS
- nekad se viđa u obliku voštane savitljivosti (flexibilita cerea) - pacijent dopušta da mu udovi budu pomjerani i potom ih održava u poziciji u koju su postavljeni, bez obzira na neugodnost i neudobnost
- katatona rigidnost - znaci motorne rigidnosti (otpor prilikom pasivnih pokreta)
