Uvod Flashcards
šta je psihopatologija?
naučna disciplina koja sistematski istražuje simptome, prirodu i činioce (nasljedne, organske i socijalne) patoloških stanja i procesa u mentalnom životu pojedinca
- saznanja opšte psihopatologije služe kao temelj kliničkoj psihologiji i psihijatriji
razlika između psihopatologije i opšte psihologije?
psihopatologija se bavi aberacijama (odstupanjima) od normalnih pojava u sferi psihičkih funkcija…
kartezijanska dilema?
- duh ili tijelo - simplifikacija
- savremena psihijatrija nudi model multifaktorskog pristupa etiologiji psihičkih poremećaja i model “psihijatrije usmjerene na osobu”
- posmatraju se činioci rizika umjesto uzročnici
- sve veća važnost prepoznavanja i uvažavanja protektivnih faktora
- značaj genetike i epigenetike
koje su sličnosti između kliničke psihologije i psihijatrije?
- obe su pomažuće profesije (arhetip “iscjelitelja”)
- obe se bave ljudima u nevolji
- osnovne djelatnosti su: dijagnostika/klinička procjena, liječenje, prevencija
koje su razlike između kliničke psihologije i psihijatrije?
- porijeklo - humanistika i medicina
- metodologija dijagnostifikovanja je različita - klinički psiholozi razvijaju metode koje teže da budu objektivne (psihološki testovi)
- razumijevanje psihopatologije - dimenzionalno vs kategorijalno
- psihijatri liječe i psihofarmacima, a klinički psiholozi ne
- razlikuju se u stepenu društvene moći koju posjeduju
stigma u vezi mentalnih poremećaj?
- riječ stigma znači “žig sramote”, ljaga, znak… kojim su robovi bili obilježavani u antičko doba
- većina osoba sa mentalnim poremećajima se suočava sa stigmom i diskriminacijom, koje čine da ljudi ćute o svojoj bolesti, odlažu traženje pomoći, izoluju se sami…
stavovi o mentalno oboljelima?
- 24% vjeruje da su psihijatrijski pacijenti opasniji od mentalno zdravih
- 70% smatra da su oboljeli od shizofrenije veoma opasni
- 49% se plaši osoba sa mentalnim poremećajem
- karakteristike psihijatrijskih pacijenata (po opisu laika): nepredvidljivi, nestabilni, skloni agresivnom ponašanju - posljedica diskriminacije i stigmatizacije
stavovi osoba sa psihičkim poremećajima o načinu reagovanja a opise poremećaja u medijima?
- polivna ispitanika smatra da mediji negativno utiču na mentalno stanje
- 34% smatra da mediji direktno pogoršavaju simptome depresije i anksioznosti
- 22% ispitanika smatra da je izolacija iz društva direktna posljedica uticaja medija
- 25% ispitanika uviđa hostilan stav okruženja nakon TV i novinskih reportaža
prednaučna era?
- Hipokrat duševne bolesti smatra bolestima mozga (interakcija tjelesnih tečnosti), opisao je maniju, depresiju i sumanutosti, negirao da je epilepsija morbus sacer (sveta bolest)
- grčka filozofija: Demokritovo učenje o jedinstvu tijela i duše, Platonovo mišljenje o duši (emocije i ideje) i tijelu, Aristotelovo djelo “O duši” i “fenomen psihičkog pražnjenja)
- stoici su preporučivali ataraksiju (duševni mir), fizičke vježbe, rekreativne aktivnosti
srednji vijek?
- misticizam, demonističko shvatanje bolesti, alhemija, trepanacija lobanje, egzorcizam, spaljivanje vještica, manastiri, leprozijumi
- Avicena (980-1037) - prevodio grčke spise, teorija o tipovima temperamenta u “Kanonu medicine”
- Arabljani osnivaju u 8. vijeku prvo sklonište za duševne bolesnike u Bagdadu
- slična skloništa u 12. vijeku u evropi, tek u 13. vijeku bolnice
- Toma Akvinski (13. vijek) - tri sloja psihe: vegetativni, senzitivni i intelekutalni, naglašava značaj interakcije
- u 17. i 18. vijeku se nastavlja osnivanje bolnica, vezivanje, kažnjavanje, nehumani tretman…
prva psihijatrijska revolucija?
- oslobođeni lanaca u azilu Bicetere
- Filip Pinel (18. i 19. vijek) - monografija o etiologiji mentalnih poremećaja, značaj nasljeđa, klasifikovao je maniju, melanholiju, demenciju i idiotiju
- Žan Eskirol - redaktor Zakona o duševnim bolesnicima, prvi predavač psihijatrije, zalagao se za psihoterapiju
- oslobođeni lanaca u azilu Bicetere
- vijek
- Galovo učenje o frenologiji
- Lombrozovo o “predodređnim zločincima”, stagnacija…
naučna era?
- druga polovina 19. vijeka - psihijatrija kao medicinska disciplina, psihologija se razvija u laboratorijskim uslovima
- Emil Krepelin - klasifikacija duševnih bolesti, značaj kliničkog posmatranja, transkulutralna istraživanja
- ruska psihijatrijska škola
- Martin Šarko - 1882. u Akademiji nauka demonstrira primjenu hipnoze u liječenju histerije
druga psihijatrijska revolucija?
Frojd stvara psihoanalitički metod
- prvi među teoretičarima istakao razvojne aspekte ličnosti i odlučujuću ulogu prvih godina života za postavljanje osnovnog sklopa karaktera jedne osobe - “dijete je otac čovjeka”
treća psihijatrijska revolucija?
- psihofarmakoterapija - 1903. uvođenje barbiturata
- litijum otkriven 1949. - uvodi se u terapiju BPDa 1971.
- hlorpromazin (largactil) - prvi antipsihotik - 1952.
- imipramin - 1957. (Robert Khun)
- hlordiazepoksid - prvi benzodiazepin - 1957.
