Psihijatrijski intervju i procjena Flashcards
1
Q
elementi/koraci psihijatrijskog intervjua?
A
- uspostaviti kontakt sa pacijentom (što je ranije moguće)
- utvrditi glavne pacijentove tegobe
- koristiti dobijene podatke o glavnim tegobama u svrhu postavljanja privremene diferencijalne dijagnoze
- postavljanje dijagnoze posredstvom znatno usmjerenijih i detaljnijih pitanja
- strpljivo pratiti pacijentove odgovore tokom intervjua i ukoliko su neodredjeni i nejasni, odrediti (koliko je to moguće) tačne odgovore pacijenta
- dopustiti pacijentu da o svojim tegobama dovoljno dugo priča i pri tome procijeniti koliko su njegove misli povezane
- ne ustezati se od postavljanja pitanja koja mogu izazvati poteškoće ili neprijatnost
- ne zaboraviti pitanja o suicidalnim mislima
- pružiti pacijentu priliku da ispitivaču postavi neko pitanje na kraju intervjua
- pacijent nakon završetka inicijalnog intervjua treba da ima utisak povjerenja, i ako je moguće, nade
2
Q
uspostavljanje kontakta sa pacijentom?
A
- što je ranije moguće
- početi pitanjima koja su upućena pacijentu, o njegovim ličnim i profesionalnim podacima
- pitanja ne treba da budu sugestivna
- pitanja treba da odaju utisak zainteresovanosti za pacijenta i njegov život
- ton razgovora treba da bude topao i prijateljski
- pitanja o tome kakvu vrstu problema i tegoba pacijent ima
- dobiti podatke o prethodnom liječenju
3
Q
utvrđivanje glavnih pacijentovih tegoba?
A
- može biti vrlo korisno i eksplicitno, ali može biti i difuzno i nejasno
- kad je nejasno se postavljaju eksplicitnija pitanja
4
Q
postavljanje privremene diferencijalne dijagnoze?
A
- kad se dobiju podaci o primarnom problemu pacijenta, neophodno je osmisliti dalji tok intervjua koji može dovesti do specifične kliničke dijagnoze poremećaja od koga pati
- da bi se mogla uspostaviti diferencijalna dijagnoza, neophodno je imati prethodno znanje o različitim psihijatrijskih poremećajima i njihovim karakterističnim simptomima
5
Q
postavljanje dijagnoze?
A
- korišćenjem znatno usmjerenijih i detaljnijih pitanja
- MKB-10 - ako pacijentove tegobe sugerišu postojanje 3 ili 4 moguće diferencijalne dijagnoze, osoba koja vodi intervju može konsultovati dijagnostičke kriterijume za ove poremećaje
- neophodno je da se onaj koji intervjuiše upozna sa tokom i nastankom simptoma, i sa postojanjem psihosomatskih ili psihičkih precipitanata (droga, alkohol, lični gubici..)
6
Q
praćenje pacijentovih odgovora tokom intervjua?
A
- ako su odgovori neodređeni i nejasni treba odrediti, koliko je to moguće, tačne odgovore pacijenta
- psihotični pacijenti imaju teškoće u davanju preciznih i tačnih odgovora (mogu da odgovaraju sa da ili ne na svako pitanje)
- ne koristiti previše sugestivna pitanja
- ne prenagljujući treba procijeniti odgovore pacijenta - u skladu sa tim treba voditi intervju
7
Q
dopuštanje da pacijent govori o svojim tegobama dovoljno dugo?
A
- istovremeno treba procijeniti koliko su misli pacijenta povezane
- neki pacijenti o svojoj bolesti mogu da govore dosta dugo i to je super
- neki pacijenti brzo i oskudno odgovaraju i njima je potreban podsticaj
- koherentnost (povezanost) misaonog toka koji prezentuje pacijent može pružiti značajan uvid u vrstu problema koje ima
8
Q
ustezanje od neprijatnih pitanja?
A
- ispitivač ne treba da se usteže da postavi pitanja koja kod njega ili pacijenta mogu izazvati poteškoće ili neprijatnosti
- npr, pitanja o seksualnim relacijama i iskustvima, drogama, alkoholu, psihotičnim iskustvima
- dobijanje ovakvih informacija je vrlo važno i ne treba ih zanemariti
- dužnost ljekara je da postavi pitanja koja se odnose na psihotični doživljaj (čak i ako se pacijent ne čini kao psihotičan)
9
Q
nakon završetka intervjua?
A
- pacijent treba da ima utisak povjerenja i ako je moguće, nade
- neophodno je pacijentu zahvaliti na pruženim informacijama
- pacijentu se mogu uputiti komplimenti, iskrenost
- naglasiti da će dobijeni podaci pomoći u boljem razumijevanju njegovih tegoba i da ćemo sve učiniti kako bi mu pomogli
- ako je ispitivač siguran da je dobro identifikovao i protumačio probleme pacijenta, onda mu treba reći nešto o njegovoh bolesti i planu liječenja
- ako na kraju inicijalnog intervjua ispitivač nije siguran u pogledu dijagnoze i liječenja, pacijentu treba reći da je neophodno da se još razgovara
10
Q
shema psihijatrijske procjene?
A
- identifikacija pacijenta i informacije o njemu
- glavne tegobe
- sadašnja bolest
- prethodna istorija bolesti - koja se sastoji iz istorije psihijatrijskih poremećaja, premorbidne ličnosti
- lična anamneza
- porodična anamneza
- socijalna anamneza
- opšta medicinska istorija bolesti
- isptivanje mentalnog statusa
- neurološki pregled
- dijagnostički utisak
- diferencijalna dijagnoza
- plan daljeg ispitivanja i liječenja
11
Q
ispitivanje mentalnog statusa?
A
- spoljašnji izgled i stav
- motorna aktivnost
- svijest - organizacija
- mišljenje i govor
- raspoloženje i afekt
- percepcija
- pamćenje
- orijentacija
- mnestičke funkcije
- opšta informisanost
- sposobnost čitanja i pisanja
- apstrakcija
- rasuđivanje i uvid
- visuospacijalne sposobnosti
- pažnja
- nagonski život
- opšti somatski status
12
Q
svrhe početne psihijatrijske evaluacije?
A
- formulacija utiska o pacijentovoj dijagnozi ili diferencijalnog dijagnozi
- može poslužiti za stvaranje strategije i plana liječenja
- pisani dokument koji sadrži standardizovane informacije koje su čitljive i lako se mogu interpretirati
- ima terapijsku vrijednost
- značajno za uspostavljanje pozitivnog odnosa izmedju pacijenta i ispitivača (što olakšava dalju procjenu stanja pacijenta)
- uzimanje heteroanamnestičkih podataka - uzimanje podataka od članova porodice - omogućava uspostavljanje vjerodostojne i adekvatne dijagnoze uz izbjegavanje improvizacije
13
Q
identifikacija pacijenta?
A
ime, rod, rasa, uzrast, dominatnost ruke, bračni i profesionalni status
14
Q
glavne tegobe?
A
- 2-3 osnovne tegobe treba navoditi onako kako ih pacijent sopstvenim riječima izlaže
- ako je pacijent nejasan u svom izlaganju može se dodati i nekoliko rečenica ili informacija od strane ispitivača (zbog jasnije formilacije)
15
Q
sadašnja bolest?
A
- precizna (detaljna) istorija (evolicija bolesti ili problema) zbog kojih pacijent dolazi na liječenje
- počinje opisom početnih simptoma
- navesti kad su simptomi počeli, i kakva je bila priroda njihovog početka (nor. naglo ili postepeno), da li je početak bio precipitiran nekim događajem ili problemom
- precipitirajuće faktore treba detaljno opisati (ako postoje) (npr. somatski poremećaji, upotreba droge i alkohola, životni dogadjaji ili problemi…)
- orijentacija treba da se odnosi i na dijagnostičke kriterijume MKB-10 (prisustvo ili odsustvo simptoma)
- deskripcija simptoma ne smije biti limitirana
- treba zabilježiti sve ranije vidove liječenja (doze, dužinu tretmana, efekte specifične medikacije…)
16
Q
prethodna istorija bolesti?
A
ima dva segmenta:
- istorija psihijatrijskog poremećaja
- lična anamneza
17
Q
istorija psihijatrijskog poremećaja?
A
- rezimiranje prethodnog toka bolest, problema i liječenja
- treba da bude detaljno kod pacijenata sa hroničnim tokom oboljenja
- prethodne epizode treba opisati hronološki (dužina epizode, karakteristike simptoma, težina simptoma, liječenje)
- treba zabilježiti ako je sjećanje pacijenta na simptome loše
- treba zabilježiti i informacije dobijene od porodice
18
Q
lična anamneza?
A
- lična istorija treba da pruži uvid u pacijentovu sposobnost da da podatke o tome gdje je rođen, u kakvoj sredini je odrastao, kao i o kvalitetu njegove adaptacije u ranom djetinjstvu
- treba zabilježiti svaki problem koji se javljao tokom djetinjstva, odnos sa roditeljima, prijateljima i rodjacima, rani psihoseksualni razvoj, prva seksualna iskustva, informacije o porodičnim religioznim i kulturnim stavovima
- sumira se period edukacije, vannastavne aktivnosti, hobiji, interpersonalne relacije pacijenta, radna istorija, vojska
19
Q
premorbidna ličnost?
A
- pitanja o ponašanju osobe prije bolesti
- procjena ekstravertnosti i introvertnosti
- kakv je bio temperament
20
Q
porodična anamneza?
A
- godine i zanimanja roditelja, siblinga i potomaka
- pomenuti ako neko od rođaka ima istoriju mentalnog poremećaja (i njihovo liječenje, hospitalizacije, tok i ishod bolesti)
- informacije o porodičnom, socijalnom, kulturnom ili obrazovnom porijeklu
- može i crtanje genograma
21
Q
socijalna anamneza?
A
- podaci o pacijentovoj aktuelnoj socijalnoj situaciji (bračni status, zanimanje, prihodi)
- lokacija i uslovi stanovanja
- specifičnost članova porodice koji žive sa pacijentom
- podaci o aktuelnim oblicima socijalne podrške koja se pruža pacijentu
- navike pacijenta (pušenje, alkohol)
22
Q
opšta medicinska istorija bolesti?
A
- pacijentovo aktuelno i prethodno opšte stanje zdravlja
- ljekovi i doze koje uzima
- alergije, operacije, traume
- posebno povrede glave, glavobolje, konvulzije
23
Q
spoljašnji izgled i stav?
A
- spoljašnji izgled, njegovanost, higijena, facijalna ekspresija, da li izgled odgovara godinama, tip i skladnost odjeće
- saradljivost, obazrivost, ljutnja, sumnjičavost
24
Q
motorna aktivnost?
A
- registrovati stepen pacijentove motorne aktivnosti (npr. da li sjedi mirno ili ne)
- zabilježiti svaki abnormalni pokret, tik ili manirizam
- zabilježili fenomene koji odgovaraju katatonoj kliničkoj slici, tardivnoj diskinezi ili nekom od oblika nevoljnih pokreta (ako ih ima)
25
svijest - orijentacija?
- nivo orijentacije
- orijentacija u vremenu, prostoru, prema sopstvenoj i prema drugim ličnostima
26
mišljenje i govor?
- nije moguća direktna procjena mišljenja
- notirati da li je govor normalnog ritma, usporen ili ubrzan, logičan uz ciljnu predstavu ili posjeduje neki od formalnih poremećaja (npr. inkiherentnost, osiromašenje misaonog toka)
- notirati ako postoji aktuelna produkcija sumanutih ideja (svaku treba detaljno opisati po sadržaju, mehanizmu, nastanku i strukturi)
27
raspoloženje i afekat?
- raspoloženje - relativno trajan i ujednačen emocionalni stav
- podatke o raspoloženju dobijamo od iskaza pacijenta i njegove facijalne ekspresije
- raspoloženje može biti neutralno, euforično, anksiozno ili iritabilno
- afekt - emocionalni odgovor koji je obično podstaknut nekim stimulusom, odslikava način na koji pacijent reflektuje svoje emocije na druge osobe
- ispitivač opservira pacijentovu mimičku reakciju provociranu šalom ili smjehom, pa bilježi ukoliko pacijent pokazuje odgovarajuću ili neodgovarajuću emocionalnu reakciju i intenzitet emocionalnog reagovanja
- afekt se obično bilježi kao odgovarajući, zaravnjen ili neadekvatan
28
zaravnjeni afekt?
kad pacijent pokazuje vrlo slab emocionalni odgovor, koji odgovara emocionalnoj zastupljenosti
29
neadekvatan/neodgovarajući afekt?
kad pacijentov emocionalni odgovor nije u skladu sa sadržajem razgovora (npr. iznenadni smijeh bez posebnog povoda)
30
odgovarajući afekt?
aka uspostavljena afektivna rezonanca
- skladnost i adekvatnost emotivnog odgovora ispitanika na ispitivačev stimulus
31
percepcija?
aka opažanje
- registrovati sve modalitete percetivnog poremećaja
- najčešći perceptivni poremećaji su halucinacije koje predstavljaju abnormalni senzornu percepciju u odsustvu aktuelnog stimulusa
- mogu biti: slušne, vidne, taktilne, olfaktorne, hipnagogne, hipnapompne
- treba zabilježiti i eventualno postojanje iluzija koje mogu biti specifične za stanja straha ili delirijuma
32
pamćenje?
- obično se procjenjuje tako što se od pacijenta traži da odmah ponovi seriju od tri nezavisne informacije
- ako postoje poteškoće u reprodukciji, pacijentu se ponovo zadaju stavke, sve dok ne bude u stanju da ih ponovi
- ako ne može da ponovi posle 3-4 ponavljanja, to se registruje u istoriji
- pacijent isto treba da ponovi posle 3-5 minuta (očuvanost kratkotrajnog pamćenja)
- dugotrajno pamćenje se procjenjuje tako što se od pacijenta traži da ponovi dogadjaje od prije nekoliko dana, mjeseci ili godina
33
inteligencija?
ispituje se malim kliničkim testom inteligencije koji sadrži testove:
- opšte informisanosti
- računanja
- sposobnosti čitanja i pisanja
- apstrakcije
- rasuđivanja i uvida
34
vizuelnospacijalna sposobnost?
od pacijenta se draži da precrta neku geometrijsku figuru (npr. kvadrat unutar kruga, crtanje sata sa odredjenim vremenom)
35
pažnja?
- npr. testom računanja
- Bardonov test - pacijent treba da precrta jedno isto slovo u nekom tekstu, ili da nabroji 5 stvari koje počinju nekim slovom
36
nagonski život?
pitanja o apetitu, posebnim zahtjevima u jelu, seksualnom životu, suicidu
- volja se procjenjuje na osnovu pitanja o životnim aktivnostima i planovima
37
opšti somatski status?
kompletan pregled svih organskih sistema
38
dijagnostički utisak?
- kliničar zabilježava svoj dijagnostički utisak u skladu sa MKB-10 kriterijumima
- ako nije siguran u dijagnozu treba naznačiti da se radi o radnoj dijagnozi
- prvo je neophodno napraviti proširenu diferencijalno-dijagnostičku listu
39
plan ispitivanja i liječenja?
- plan ispitivanja i liječenja zavise od stepena dijagnostičke izvjesnosti
- kad je dijagnoza jasna, pravi se plan liječenja koji zahtijeva farmakološki tretman, plan profesionalne rehabilitacije, program treninga socijalnih vješina, bračno savjetovanje, ili neki od alternativnih tretmana koji će biti odgovarajući u odnosu na pacijentov poremećaj
40
strukturisani intervjui?
- konstruisani da bi omogućili sistematski pristup u dobijanju informacija o pacijentovoj aktuelnoj i prethodnoj istoriji bolesti
- vodič za afektivne poremećaje i shizofreniju
- vodič za dijagnostički intervju
- strukturisani klinički dijagnostički intervju
- MINI
- strukturisani intervju za DSM4 dijagnozu poremećaja ličnosti
41
vodič za afektivne poremećaje i shizofreniju?
- uključuje dvije klase podataka:
1. aktuelno stanje
2. simptomi koji su se javili tokom pacijentovog života
- pokriva širok spektar simptoma i prethodnu istoriju bolesti
- posjeduje sopstveni komplet dijagnostičkih kriterijuma - Istraživački dijagnostički kriterijum
- nedostatak - prilgođen DSM3 klasifikaciji, a ne i ostalima
42
vodič za dijagnostički intervju?
- dizajniran za epidemiološke studije koje se odnose na veliku populaciju
- ne zahtijeva da ispitivač ima prethodno iskustvo u radu sa pacijentima
- nije pogodan za procjenu pojedinačnih pacijenata sa teškom psihijatrijskom simptomatologijom
43
strukturisani klinički dijagnostički intervju?
- prvi instrument procjene dizajniran za DSM kriterijume
- fokusiran na postavljanje dijagnoze
- sadrži ajteme koji su prilagodjeni DSM kriterijumima
- u praksi se koristi nekoliko formi ovog intervjua koji su prilagodjeni različitim aspektima psihopatologije
44
MINI?
- mini internacionalni psihijatrijski intervju
- ispitivanje traje oko 15min
- dobijaju se relevantni podaci o pacijentu
- koristi su u multicentričnim kliničkim studijama i u epidemiološke svrhe
- baziran na DSM4 dijagnostičkim kriterijumima
45
strukturisani intervju za DSM4 dijagnozu poremećaja ličnosti?
- konstruisan na inicijativu WHOa
- kliničarima i istraživačima omogućava postavljanje dijagnoze prema DSM4 kriterijuma za poremećaje ličnosti
46
rejting skale?
- konstruisane da bi omogućile brzu i preciznu procjenu specifičnih psihopatoloških aspekata
- većina skala je razvijena u svrhu kliničkih ispitivanja psihofarmaka ili za istraživanja gdje ispitivač procjenjuje promjene u pacijentovom statusu posredstvom rejtingovanja koja se ponavljaju tokom vremena (obično u nedeljnim intervalima
- kratka skala psihijatrijske procjene
- skala za procjenu negativnih simptoma i skala za procjenu pozitivnih simptoma
- Bekova skala za procjenu depresije
- Hamiltoniva skala za depresiju
- skala za procjenu nevoljnih pokreta
- mini-mental skala
47
kratka skala psihijatrijske procjene?
- koristi faktorsku analizu da bi od širokog spekta psihijatrijskih simptoma izdvojioa relativno mali broj faktora
- uključuje psihopatološke faktore (npr. dezorganizacija, hostilnost i socijalno osiromašenje)
- ima veliku upotrebnu vrijednost u čitavom nizu ispitivanja
- relativno apstraktna u poredjenju sa specifičnim simptomima koji se uobičajeno javljaju u procjeni psihopatologije
48
skala za procjenu negativnih simptoma i skala za procjenu pozitivnih simptoma?
- dizajnirane za procjenu širokog spektra psihotične fenomenologije
- omogućavaju rejtiranje simptoma sa kojima se kliničari često sreću (npr. sumanute ideje, halucinacije, formalni poremećaji mišljenja)
49
Bekova skala za procjenu depresije?
- fokusirana na kognitivnu simptomatologiju depresija
- najčešće korišćena skala kod depresivnih pacijenata
50
Hamiltoniva skala za depresiju?
- jedna od najstarijih rejting skala
- konstruisana za kvantitativno mjerenje simptoma depresije koji su senzitivni na promjene
- standardni instrument za procjenu efikasnosti novih antidepresiva
51
skala za procjenu nevoljnih pokreta?
- konstruisana da bi se registrovali nevoljni pojreti karakteristični za tardivnu diskineziju
- koristi se u studijama u kojima se testiraju antipsihotici
52
mini-mental skala?
- kratka skala za procjenu kognitivnog statusa
- omogućava kvantiativno mjerenje orijentacije, memorije, računanja i ostalih adpekata procjene mentalnog statusa
- maksimalni skor je 30 poena
