Mišljenje i poremećaji mišljenja

Question 1

šta je mišljenje?

Answer 1

• visoko diferencirana kognitivna funkcija
• nadograđuje se na čulno saznanje
• omogućava posredno saznavanje realnosti, shvatanje odnosa između pojava, uočavanje uzroka i utvrđivanje veze između uzorka i posljedice (kauzalni princip), čiji je rezultat realno orijentisan zaključak
• posredno i uopšteno doživljavanje objektivnog svijeta
• uključuje ogroman broj kognitivnih operacija (računanje, razumijevanje, rasuđivanje, formiranje koncepata, izdvajanje iz cjeline, uopštavanje, organizovanje, planiranje, identifikacija, rješavanje problema…)

Question 2

šta je pojam? šta odražava?

Answer 2

• osnovni instrument mišljenja
• pojam odražava bitna i opšta svojstva pojedinih predmeta i pojava, najvažnije osobine određene klase objekata na koju se odnosi

Question 3

tipovi mišljenja?

Answer 3

• konkretno (bezpojmovno) mišljenje
• apstraktno (pojmovno) mišljenje

Question 4

konkretno mišljenje?

Answer 4

• očigledno, opažajno, situaciono
• poremećaj sposobnosti stvaranja apstraktnih koncepata (upotreba pojmova), bukvalno mišljenje, nesposobnost da se izdvoje bitna i zajednička svojstva članova neke grupe
• odnosi se na rješavanje problema pri čemu se koriste uglavnom elementi u opažajno polju ili konkretne predstave
• sinonimi: bezpojmovno, arhajsko, primitivno, prelogičko, dječije, predstavno
• normalno predominira u ranom djetinjstvu i primitivnim zajednicama
• u patološkim stanjima se srijeće kod osoba niske inteligencije, organskih mentalnih poremećaja i nekih shizofrenih bolesnika

*

• osoba nije u stanju da se oslobodi bukvalnog i površnog značenja riječi, da apstraktno misli
• u stanju je da pojmi značenja samo ukoliko su ona povezana sa neposrednim iskustvom ili određenim događajima (njihovom percepcijom)
• simboličnu stvarnost brka sa konkretnim realitetom
• metaforu i figurativno tumači bukvalno
• zanemaruje logiku i linearni tok vremena, dozvoljava kontradikciju
• ima magijski karakter - u smislu primitivnog mišljenja, koje se ispoljava u vidu pretjeranog fantaziranja ili magijske upotrebe riječi ili govora

Question 5

karakteristike konkretnog mišljenja?

Answer 5

• postoji poremećaj sposobnosti stvaranja apstraktnih koncepata (nema upotrebe pojmova)
• nesposobnost da se izdvoje bitna i zajednička svojstva članova neke grupe (npr. da je zajedničko muvi i hrastu da su živa bića)
• može da shvati značenja samo ukoliko su ona povezana sa neposrednim iskustvom i opažanjem istih; predmet i njegova slika su jedno
• metaforu ili figurativno značenje tumači bukvalno
• normalno je u djetinjstvu i u primitivnim zajednicama

patološka stanja:
- MR
- organski mentalni poremećaji
- neki shizofreni bolesnici (zanemaruju logiku i linearni tok vremena, upotreba simbola, metafora, slikovitosti, kondenzacija događaja sa stvaranjem zbrkanog stila mišljenja)

Question 6

apstraktno mišljenje?

Answer 6

• sinonimi: pojmovno, logičko, produktivno
• onaj oblik mišljenja u kojem se elementi problema ne nalaze u opažajnom polju niti su dati u obliku konkretnih predstava, već se kao osnovna sredstva mišljenja pojavljuju simboli
• filogenetski novi i za čovjeka specifičan kvalitet
• preovlađujući način mišljenja odraslih, inteligentnih, zdravih osoba
• sposobnost da se izdvoje opšta, zajednička i bitna svojstva informacije (upotreba pojmova)
• da se u mišljenju istovremeno zadrže svi aspekti kompleksne situacije, sa uvažavanjem linearnog vremenskog toka, jasno opisanim apstraktnim kategorijama, sa predviđanjem i planiranjem
• adekvatno korišćenje misaonih operacija - misli imaju smisla za slušaoca

Question 7

sinkretičko mišljenje?

Answer 7

pripisivanje svojstava živih bića spoljnim objektima (djeca)

Question 8

autistično (dereistično) mišljenje?

Answer 8

• prevaga primarnog procesa mišljenja i lične, personalizovane realnosti nad opšte potvrđenom, objektivnom realnošću
• stvaranje imaginativnog svijeta na podlozi želja, fantazija (shizofrenija)
• misaoni sadržaji u kojima dominira unutrašnja, idiosinkratska ili personalizovana realnost nad opšte potvrđenom spoljašnjom realnošću

Question 9

koje su intelektualne operacije?

Answer 9

• komparacija - poređenje
• analiza - misaono razlaganje cjeline na sastavne djelove
• sinteza - misaono sjedinjavanje djelova u cjelinu
• apstrakcija - izdvajanje jednog dijela iz cjeline i razmišljanje samo o tom dijelu
• konkretizacija - suprotno: razmišljanje o složenoj pojavi kao cjelini
• indukcija - na osnovu pojedinačnih podataka se donosi opšti zaključak
• dedukcija - suprotno: donošenje posebnog zaključka na osnovu opšte poznatog i priznatog svojstva

Question 10

neurofiziološke osnove mišljenja?

Answer 10

poremećaji različitih aspekata mišljenja:
- poremećaj sposobnosti da se zadatak zadrži u sjećanju
- impulsivno reagovanje bez orijentacije u uslovima zadatka
- poremećaj sposobnosti stvaranja hipoteza
- nesposobnost korišćenja nekih misaonih operacija
…

• kod svih ovih poremećaja se srijeću oštećenja različitih djelova kore velikog mozga (npr. sy frontalnog režnja)
• značaj prefrontalnih djelova mozga i sljepoočno-tjemeno-potiljačne tromeđe, naročito lijeve hemisfere u procesima mišljenja
• za mišljenje su odgovorne asocijativne zone kore velikog mozga
• asocijativna zona tromeđe lijeve hemisfere je zadužena za logičko i analitičko mišljenje, brojeve i sve što je vezano za govor
• desna hemisfera je zadužena za ritam, shvatanje prostornih odnosa, sintezu (geštalt cjelovitost), imaginaciju

Question 11

poremećaji mišljenja?

Answer 11

• poremećaji mišljenja po formi (formalni poremećaji)
• poremećaji mišljenja po sadržaju (sadržajni poremećaji)

Question 12

poremećaji mišljenja po formi?

Answer 12

• brzina misaonog toka
• kontinuitet mišljenja
• način formiranja misli
• povezanost djelova misli
• pravilna upotreba pojmova
• mišljenje izraženo kroz govor pokazuje različite oblike asocijativnih nenormalnosti

Question 13

poremećaji brzine misaonog toka?

Answer 13

• usporeno mišljenje
• misaoni blok (blok misli)
• ubrzano mišljenje
• bujica ideja

Question 14

poremećaji kontinuiteta mišljenja?

Answer 14

patološka opširnost:
- prepoširno mišljenje, ali logično organizovano
- ne pravi razliku između bitnog i nebitnog
- veliki uvod, gubi determinišuću tendencu
- kod oligofrenije, demencije, hipomanije, epilepsije

poremećaj ciljne predstave:
- cirkumstancijalno mišljenje - digresije, gubitak cjeline predstave, tj. determinišuće tendence, uz mogućost vraćanja na početnu temu
- tangencijalno mišljenje - nikada ne stiže do cilja, sve više se udaljava od glavne teme i nikada se ne vraća na nju; na ponovljeno pitanje osoba se čak i ne sjeća prvobitne teme

Question 15

poremećaji izraženi kroz način formiranja i povezanost djelova misli?

Answer 15

• disocirano mišljenje
• inkoherentno mišljenje
• rasulo misli/salata od riječi/shizophasia
• neologizmi

Question 16

verbigeracija?

Answer 16

• stereotipno, besmisleno ponavljanje riječi ili rečenica sa nestankom razumljivog govora
• kod katatone shizofrenije

Question 17

perseveracija?

Answer 17

• stereotipno, bolesno, besciljno, nevoljno ponavljanje riječi ili rečenica koje su upravo čuli ili kazali (može i motornog odgovora)
• tipično za organske sindrome

Question 18

eholalija?

Answer 18

• kao element ehopatija, koje se ubrajaju u poremećaje volje
• ponavljanje onoga što je ispitivač rekao

Question 19

palilalija?

Answer 19

• ponavljanje samo posljednje riječi ili iskaza koji je neko rekao
• ubraja se u poremećaje volje

Question 20

alogia?

Answer 20

• grk. a=ne i logos=misao, mišljenje
• poremećaj mišljenja po formi
• osiromašeno mišljenje i kognicija koje se najčešće javlja kod shizofrenih pacijenata
• misaoni procesi izgledaju prazno, suvoparno ili usporeno
• o mišljenju se zaključuje na osnovu govora

Question 21

glavne manifestacije alogije?

Answer 21

nefluentan prazan govor:
- siromaštvo govora - osoba ne odgovara na pitanja, moraju se postaviti više puta, odgovori su oskudni, kratki, konkretni, neprodubljeni - telegramski stil, smanjena količina spontanog govora

fluentan prazan govor:
- siromaštvo sadržaja govora - količina govora je adekvatna, jer su odgovori dovoljno dugački, ali u njima je malo informacija, jezik je repetitivan, stereotipan, nejasan, neodređen, predugi odgovori se u suštini mogu svesti u jednu ili dvije rečenice

Question 22

poremećaji mišljenja po sadržaju?

Answer 22

• neka vrsta mentalne preokupacije, što znači manje ili više ponavljanog mišljenja, “obuzetosti” specifičnim sadržajem

podjela:
- prisilne misli (opsesije)
- precijenjene ideje (fiks-ideje)
- sumanute ideje

Question 23

prisilne misli - opsesije?

Answer 23

• perzistirajuće, prisilne i neželjene misli ili slike
• misli koje se suprotstavljaju svjesnom otporu i nameću protiv volje
• osoba zna da su misli besmislene i iracionalne, svjesna ih je i aktivno se bori protiv njih (za razliku od sumanutih ideja)
• ne mogu se voljno zaustaviti (pojavljuju se repetitivno) ili eliminisati logikom ili rasuđivanjem
• često su praćene prisilnim radnjama (kompulzije)
• javljaju se kod opsesivno-kompulzivnog poremećaja, shizofrenije

Question 24

precijenjene misli - fiks-ideje?

Answer 24

• ideje u vezi sa mentalnom preokupacijom koja je od izuzetnog emocionalnog značaja za oboljelog
• misli koje kraće ili duže vrijeme vladaju mišljenjem i upravljaju postupcima
• osoba tumačenje znatnog broja pojava podvrgava sadržaju precijene misli (vegetarijanstvo, da su bolesti psihogeno uslovljeve)

Question 25

sumanute ideje?

Answer 25

• zablude nastale na bolesnoj osnovi (uzrok: duševna bolest)
• zablude su neistinita, nerealna uvjerenja (uzrok: neinformisanost, primitivizam, vradžbine, bajanje), ali je ličnost očuvana
• ekstremne devijacije u sadržaju mišljenja, patognomonične za psihoze
• fiksirana pogrešna, uvjerenja, nepodložna korekciji, idiosinkratična (jedino ta osoba vjeruje u njihovu istinitost)
• održavaju se uprkos sasvim objektivnim dokazima i logičnim argumentima koji govore suprotno (osoba ih doživljava kao apsolutno istinite, ili ih brani sa te pozicije)
• sadržajno izlaze van socijalnog, religijskog ili kulturološkog okvira osobe i mogu se njime objasniti
• javljaju se ka prolazan fenomen akutnih psihoza, a kao glavni simptom sumanutih psihoza

Question 26

prisilna misao vs. sumanuta ideja?

Answer 26

• prisilnu misao bolesnik doživljava kao stranu, nametnutu, bolesnu i aktivno se bori protiv nje, traži stručnu pomoć
• sumanutu ideju bolesnik doživljava kao svoje uvjerenje, ponaša se u skladu sa njom, bori se da je realizuje, doživljava je kao apsolutno istinitu ili je “brani” sa te pozicije

Question 27

analiza sumanutog sindroma?

Answer 27

• mehanizam nastanka sumanutosti
• struktura sumanutosti
• tema (sadržaj) sumanutosti

Question 28

mehanizam nastanka sumanutosti?

Answer 28

• interpretativni
• intuitivni
• imaginativni (fabulatorni)
• halucinatorni

Question 29

interpretativni mehanizam nastanka sumanutosti?

Answer 29

• normalno opažanje predmeta i pojava, ali pogrešno shvatane značenja tih predmeta i pojava
• pogrešno povezivanje i interpretacija - pogrešan zaključak
• posebno pogrešno shvatanje namjera i stavova okoline prema njima
• npr. sve što se zbiva odnosi se na njega, ništa nije slučajno…ima to veze….

Question 30

intuitivni mehanizam nastanka sumanutosti?

Answer 30

• postoji unaprijed stvoren sud, predosjećaj, predubjeđenje (bez realnih dokaza)
• intuitivno vjerovanje u ideje koje se doživljavaju kao aksiomi
• najčešće kod patološke ljubomore

Question 31

halucinatorni mehanizam nastanka sumanutosti?

Answer 31

• podloga za nastanak sumanutosti su halucinacije
• najčešće slušne (glasovi)

Question 32

imaginativni mehanizam nastanka sumanutosti?

Answer 32

• lat. imaginare=maštati
• projekcija sopstvenog maštanja u spoljašnju stvarnost
• gubi se granica između subjektivnog i objektivnog svijeta

Question 33

struktura sumanutosti?

Answer 33

• paranoično strukturisane sistematizovane sumanutosti
• paranoično strukturisane nesistematizovane sumanutosti

Question 34

paranoično strukturisane sistematizovane sumanutosti?

Answer 34

• ideje su visoko sistematizovane
• jedna misao logičko proizilazi iz druge
• obično ograničene na određene oblasti, pacijenta ne ometaju previše u svakodnevnom životu
• odsustvo halucinacija
• čvrst ideo-afektivni blok
• samo prva karika je pogrešna u lancu - lančana struktura

Question 35

paranoidne strukturisane nesistematizovane sumanutosti?

Answer 35

• sumanute ideje su nesistematizovane
• nelogične su
• ideo-afektivni blok je labav
• sumanutosti su proširene na mnoge oblasti života, kao i na nove ljude i situacije (obično postoje i halucinacije) - mrežasta struktura
• loše socijalno funkcionisanje i ponašanje u skladu sa sumanutim vjerovanjima

Question 36

tema (sadržaj) sumanutosti?

Answer 36

• sumanute ideje odnosa
• sumanute ideje veličine
• religiozne sumanute ideje
• depresivne sumanute ideje
• sumanute ideje proganjanja
• sumanute ideje ljubomore
• erotomanska sumanutost (erotomanija)
• sumanutosti kontrole ili uticaja
• sumanutosti čitanja misli

Question 37

sumanute ideje odnosa?

Answer 37

• vjerovanje oboljelog da slučajni ili nepovezani događaji imaju određeno posebno značenje u vezi sa njim
• lažne (pogrešne) personalizovane interpretacije aktuelnih događaja - osoba vjeruje da se neka pojava ili beznačajni znaci, iskazi ili događaji odnose specifično na nju, i da imaju specijalno značenje, iako sa njom nemaju nikakve veze
• primarne - svi događaji se odnose na oboljelog lično, imaju posebno značenje i nema uvida da taj doživljaj potiče iz njega samog (već potiče iz spoljašnje sredine)
• sekundarne - zasnovane na osjećanju krivice (da ga ljudi zbog nečega optužuju, ili ga posmatraju zato što je neka posebna ličnost)

Question 38

sumanute ideje veličine?

Answer 38

• ekspanzivne, megalomanske
• nerealna vjerovanja u sopstveni značaj, važnost, bogatsvo, moć, znanje, slavu, poseban identitet, porijeklo
• vjeruje da ima specijalne moći ili sposobnosti, koje nisu svojstvene “običnim” ljudima, da je odabran od strane neke sile ili sudbine za neku posebnu misiju ili svrhu
• sumnjičav prema svima, misleći da žele da mu oduzmu ideju, i može biti veoma razdražljiv ukoliko se sumnja u njegove sposobnosti
• karakteristične su za maniju, ali su takođe i loši znaci shizofrenije i organskih sindroma

Question 39

religiozne sumanute ideje?

Answer 39

• preokupiran pogrešnim vjerovanjima religiozne prirode
• nekada u kontekstu konvencionalnih religioznih sistema, a nekada mogu da uključuju sasvim nov religiozni sistem ili mješavinu vjerovanja iz različitih religija
• mogu biti kombinovane sa idejama veličine (da je religiozni vođa, svetac, da ima posebne spiritualne moći…), idejama krivice ili idejama kontrole

Question 40

depresivne sumanute ideje?

Answer 40

aka sumanutosti grešnosti ili krivice
- ideje krivice i samooptuživanja
- hipohondrijske ideje
- ideje ekonomske propasti
- nihilističke ideje
- zasnovano na depresivnom raspoloženju
- osoba vjeruje da je počinila užasan grijeh ili da je uradila nešto neoprostivo, preokupirana je ponekad stvarima koje je činila u djetinjstvu (npr. masturbaciju) ili se osjeća odgovornim za neki događaj (npr. požar, saobraćajnu nesreću)
- ponekad su ove sumanutosti religiozno obojene (vjeruje da je grijeh neoprostiv i da će ga bog zauvjek kažnjavati)
- ispovijeda se i priznaje krivicu svakome ko hoće da ga sluša
- vjeruje da zaslužuje kaznu zbog svojih grehova
- generalizuje osjećaj samooptuživanja na skoro sve što se dešava u njenoj okolini
- vjeruje da je odgovorna za sve loše što se u svijetu dešava
- nema uvid da ovakvo osjećanje potiče iz njenog uma
- Kotar-ov sindrom - pacijent vjeruje da nema mozak već šupljivnu, da u njegovoj glavi nema misli, da se njegovo tijelo raspada, čad sa su dio njega ili on u cjelini ili dio njegove porodice uopšte ne postoji, može da vjeruje da je već mrtav

• sumanutosti krivice, samooptuživanja (autoakuzacija), bezvrijednosti, katastroge (da je došao sudnji dan, da se sve raspada i truili…), ekonomske propasti i siromaštva su karakteristične za depresivne psihoze

Question 41

sumanute idje proganjanja?

Answer 41

aka sumanutosti persekucije
- vjerovanje da jedna ili više osoba ili neka organizacija pokušava da mu naudi
- na neki način ga proganjaju, napadaju, uznemiravaju, varaju, kuju zavjeru ili izbjegavaju da bi mu naudili
- vjerovanje da je praćen, da mu se otvara pošta, da su postavljeni prisluškivači,…
- persekutorni sadržaji su nekad izolovani ili fragmentisani, ili organizovani u složeni sistem koji uključuje vjerovanje da postoji organizovana zavjera i uključuju nekoliko persekutivnih sumanutosti (složene sumanutosti)
- najčešće ideje
- najteža forma: sindrom uticaja

Question 42

erotomanska sumanutost (erotomanija)?

Answer 42

oboljeli vjeruje da su u njega zaljubljene poznate osobe

Question 43

sumanutosti kontrole ili uticaja?

Answer 43

-pogrešna vjerovanja o magijskoj ili telepatskoj komunikaciji i kontroli misli i ponašanja osobe od strane drugih
- subjektivni doživljaj da su njegova osjećanja ili akcije kontrolisane spoljašnjim silama
- često kod shizofrenije
- posebni tipovi sumanutosti pasivne kontrole su:
a) umetanje misli - vjerovanje da su misli umetnute, nisu njegove, umetnute su spolja, putem telepatije, radara ili nekim drugim načinom
b) oduzivanje misli - vjerovanje da mu neko ili neka spoljašnja sila oduzima misli
c) emitovanje misli - “čujne misli”, vjerovanje da su nečije misli “glasne”, da se emituju tako da ih drugi mogu čuti
d) eho misli - pacijent doživljava svoje misli kao eho, sa kratkim intervalom između njegove misli i eha

Question 44

sumanutosti čitanja misli?

Answer 44

• pacijent vjeruje da ljudi mogu da čitaju njegove misli ili da znaju šta on misli
• razlikuje se od emitovanja misli tako što pacijent ima subjektivni doživljaj i prepoznaje da drugi znaju šta misli, ali ne misli da se njegove misli mogu čuti naglas

Question 45

šta omogućava mišljenje?

Answer 45

• da se svijet doživljava kao smisleno i ekspresivno organizovan

Question 46

kad mišljenje dolazi do izražaja? proces mišljenja?

Answer 46

• pri upotrebi znakova i simbola (govor)
• putem poređenja različitih iskustava uspostavljamo veze i izvodimo zaključke oslanjajući se stalno na percepciju ili sadržaje u svijesti (mišljenje) koji dolaze iz bliže ili dalje prošlosti (pamćenje)
• ova kognitivna obrada informacija nam služi za prilagođavanje novonastalim situacijama i rješavanje novonastalih problema (inteligencija)
• proces mišljenja se odvija putem misaonih procesa (upoređivanje, apstrakcija, konkretizacija, analiza, sinteza, indukcija, dedukcija, stvaranje hipoteza…)

Question 47

na kom nivou se odvijaju misaoni procesi?

Answer 47

• na nivou asocijativnih polja neokorteksa - posebno kad je u pitanju verbalno-logičko, apstraktno mišljenje
• ne postoje morfološki centri mišljenja - mišljenje je aktivnost cijelog mozga i prkosi lokalizaciji

Question 48

usporeno mišljenje?

Answer 48

• ka cilju usmjereno mišljenje, ali sa malo inicijative ili planiranja
• odgovori na pitanja pokazuju dugačku latencu odgovora
• bradilalia - usporen govor sa dugim pauzama (osoba često prestane pa mora da se sjeti gdje je stala)
• depresivni poremećaji, moždana oštećenja (Tu, encefalit, vaskularne lezije)

Question 49

blok misli?

Answer 49

• potpuni iznenadni prekid misaonog toka ili govora
• nakon perioda tišine (od nekoliko sekundi ili minuta) osoba se ne sjeća šta je htjela da kaže, ni o čemu je pričala - produžena latenca govora
• potrebno je previše vremena da se odgovori na uobičajena pitanja
• može nastati:
  a) u stanjima intenzivnog šoka
  b) kod stuporozne depresije - sve veće usporenje misaonog toka
  c) kod shizofrenije - nagli prekid misaonog toka
• u teškom obliku se može ispoljiti mutizmom (kod depresivnih, retardiranih ili shizofrenih bolesnika)

Question 50

ubrzano mišljenje?

Answer 50

• povećana količina spontanog govora (min. 150 riječi u minutu) u poređenju sa onim što je socijalno prihvatljivo
• govori brzo, preglasno, dodaje nepotrebne riječi, mnogo skače sa teme na temu, izgleda kao da je pod pritiskom da iskaže riječi i teško ga je prekinuti
• rečenice su nedovršene zbog želje da se što prije iskaže, govori bez obzira na okolnosti
• nastavlja da govori čak iako se prekine
• ubrzano mišljenje praćeno je ubrzanim govorom - logoreja
• u maničnim fazama bipolarnog poremećaja raspoloženja, hipomaniji, intoksikacija stimulansima, ponekad anksioznost

Question 51

bujica ideja?

Answer 51

• nastaje kada brzina toka misli toliko poraste da se često i brzo mijenja pravac mišljenja i može da rezultira bijegom ideja - fuga idearum
• liči na mišljenje kod shizofrenije
• opservira se kontinuirano veoma ubrzani tok govora, koji postaje fragmentisan ili nelogičan, kako postaje sve brži i brži
• tangencijalne asocijacije su česte, mogu dovesti do gubitka ciljne predstave
• u maničnim fazama bipolarnog poremećaja raspoloženja, u kojima tangencijalne asocijacije mogu dovesti do rimovanja, igre riječi i zvučne (eho) aoscijacije u kojima novi pravac za mišljenje i govor potiče od zvučnosti riječi, a ne od njihovog značenja
• riječi su neskladno povezane, zbog značenja ili rimovanja, tako da govor gubi ciljnu predstavu i pacijent se udaljava od glavne teme
• uz veliki napor, asocijativne teme mogu biti razumljive za slušaoca, ali je skoro nemoguće voditi smislen razgovor

Question 52

kontinuitet mišljenja?

Answer 52

• mišljenje može biti opširno ili preopširno (suvini detalji), ali i dalje logično organizovano - patološka opširnost
• preopširno mišljenje - irelevantno asociranje, podrazumijeva nesposobnost da se isključe nebitni i sporedni sadržaji iz asocijacija i govora

Question 53

cirkumstancijalnost?

Answer 53

• poremećaj u ciljnoj predstavi
• česte digresije i iznošenja nebitnog i sporednog
• asocijacije su udaljene od glavne teme, sa velikim brojem nepotrebnih detalja
• ali se govornik može vratiti na inicijalnu temu bez posticanja slušaoca (ako mu se dozvoli da govori dovoljno dugo)

Question 54

tangencijalno mišljenje?

Answer 54

• poremećaj u ciljnoj predstavi
• osoba ne stiže do cilja, sve više se udaljava od glavne teme i nikad se ne vraća na nju
• ako je neko pita, ona se čak ni ne sjeća prvobitne teme

Question 55

teški poremećaji asocijativnog mišljenja?

Answer 55

• nepovezane, dezorganizovane, skokovite, “labave” asocijacije
• tok ideja više nije razumljiv za slušaoca
• misli više nemaju logičnih veza
• neki smatraju da je ovo jedna od glavnih oznaka shizofrenije
• razni, neočekivani, bizarni skokovi u mišljenju
• u jednom trenutku može izgledati kao da postoji određena veza između ideja na osnovu ranijeg slučajnog istovremenog pojavljivanja ili sličnosti između sadržaja mišljenja
• u ekstremnim slučajevima - rečenice i riječi su potpuno nerazmljive, i sintaksa - gramatička pravila pomoću kojih se riječi organizuju u rečenice je potpuno poremećena

Question 56

shizophasia?

Answer 56

• rasulo misli ili salata od riječi
• nizanje riječi koje međusobno nemaju logičnu vezu, mješavina neologizama ili nepovezanih, nerazumljivih slogova, riječi ili djelova rečenice kojima nedostaje organizacija i logično značenje
• nizanje riječi koje međusobno nemaju logičnu vezu, mješavina nelogizama
• nedostaje organizacija i logično značenje

Question 57

neologizmi?

Answer 57

• idiosinkratske, novoformirane riječi koje se formiraju kondenzacijom dva ili više koncepata, koji na prvi pogled mogu izgledati smijeno i zabavno
• stvara ih sam pacijent i nemaju uobičajeno uopšteno prihvatljivo značenje
• vrlo indikativno za shizofreniju

Question 58

inkoherentno mišljenje?

Answer 58

• logična organizacija mišljenja je nepravilna, a za slušaoca su sadržaj i govor nerazumljivi
• rečenice i riječi u njima su nepovezane
• u stanjima pomućene svijesti, kod moždanih organskih psihosindroma (delirijum, demencija)
• rečenice su nepotpune, fragmentirane, nerazumljive
• pojedini djelovi rečenice mogu biti logični, ali između njih ne postoji logična povezanost
• slično disocijaciji, ali uz poremećaj svijesti
• javlja se u stanjima pomućene svijesti, kod moždanih organskih psihosindroma (delirijum, demencija)

Question 59

disocirano mišljenje?

Answer 59

• asocijacije su nepovezane, dezorganizovane, skokovite, “labave”
• tok ideja više nije razumljiv za slušaoca, jer misli međusobno više nemaju logičkih veza
• viđaju se razni, neočekivani, čudni sve do potpuno bizarnih skokova u mišljenju
• kod shizofrenije - pogrešno povezivanje asocijacija

Question 60

embolusna riječ?

Answer 60

riječ koju je bolesnik izgovorio u trenutku početka cerbralnog insulta i koju kasnije, u afaziji, jedino može da izgovori

Question 61

karakteristike opsesija?

Answer 61

• imaju subjektivni doživljaj prisile, očuvan uvid, pa iako po sadržaju mogu biti bizarne, pacijenti znaju da su iracionalne i da su njihove
• često su praćene prisilnim radnjama (kompulzivno ponašanje - neželjene težnje da se urade specifične stereotipne akcije), koje se tipično konstruišu da ponište efekte misli i obično služe da ublaže anksioznost uzrokovanu opsesijama
• ovi fenomeni mogu biti udruženi sa magijskim mišljenjem
• značajno ometajući kod pacijenata sa OCDom
• mogu dostići intenzitet sumanutosti kod shizofrenih pacijenata

Question 62

sistematizovane sumanutosti?

Answer 62

• paranoično strukturisane
• obično su ograničene na određene oblasti, sa jasno očuvanim senzorijumom i odsustvom halucinacija
• pacijenta ne ometaju previše u svakodnevnom životu

Question 63

nesistematizovane sumanutosti?

Answer 63

• paranoidno strukturisane
• proširene na mnoge oblasti života, kao i na nove ljude i situacije
• pacijenti imaju loše funkcionisanje i ponašaju se u svim domenima u skladu sa svojim sumanutim vjerovanjima

Question 64

sumanutost ljubomore?

Answer 64

• vjeruje, bez jasnog razloga, da je partner nevjeran, da ima vezu sa nekim
• najraznovrsnije informacije se konstruišu u “dokaze”
• osoba se trudi da pronađe i dokaže postojanje navodne veze, tražeći tragove kose, miris losiona ili dima, račune, pravi planove da “ih uhvati na djelu”

Question 65

somatske sumanutosti?

Answer 65

aka hipohondrične
- fiksirana pogrešna vjerovanja koja uključuju strukturu i funkciju sopstvenog tijela
- obično u depresivnim ili shizofrenim psihozama
- pacijent vjeruje da je njegovo tijelo na neki način oboljelo, nenormalno ili promijenjeno

Question 66

nihilističke sumanutosti?

Answer 66

aka Kotarov sindrom
- poseban oblik somatskih sumanutosti
- pacijent vjeruje da nema mozak nego šupljinu, da u njegovoj glavi nema misli, da njegovo tijelo nepostoji, već da je samo sijenka, da dio njega ili on cio ili dio njegove porodice, ili čak čitav svijet ne postoji
- depresivne psihoze