Integrativni pristup mentalnom funkcionisanju - konceptualni modeli od značaja za psihopatologiju Flashcards

1
Q

šta označava termin konceptualni model?

A

način razumijevanja i shvatanja onoga što je još nepoznato

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

šta će nam konceptualni modeli?

A
  • potrebni su naučnim disciplinama koje još nemaju dobru teorijsku osnovu zasnovanu na naučno utvrđenim činjenicama
  • oni bi trebalo da pomognu izgranji te naučne osnove
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

opšti konceptualni model u psihopatologiji (medicinski model) mora da: ?

A
  • sadrži opis simptoma bolesti
  • utvrđuje patoanatomske i patofiziološke osnove bolesti
  • opisuje prirodni tok i ishod bolesti
  • utvrđuje uzročne, predisponirajuće i deklaniširajuće činioce bolesti
  • ispituje i utvrđuje patogenezu bolesti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

koje konceptualne modele obuhvata medicinski model?

A
  • biomedicinski
  • psihomedicinski
  • bihejvioralni
  • sociodinamski
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

zašto su konceptualni modeli u psihopatologiji neophodni?

A

zato što:
- teorijska osnova psihopatologije još uvijek nije dovoljno izgrađena
- manje počiva na naučno utvrđenim činjenicama, a više na hipotezama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

mogući rizik?

A
  • čvrsto prihvatanje objašnjenja jednog modela, a sva druga se odbacuju
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

eklektički pristup?

A

prihvatanje mješavine objašnjenja različitih konceptualnih modela

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

šta proučava etiologija?

A

činioce koji dovode od nastanka mentalnih poremećaja?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kakvi mogu biti činioci mentalnih poremećaja?

A
  • biološki (organski)
  • psihološki
  • socijalni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

etiologija?

A
  • multifaktorska
  • izraženiji integrativni pristup nego kod somatskih bolesti
  • brojni činioci biološke, psihološke i socijalne prirode svojom interakcijom dovode do mentalnih poremećaja
  • to otežava utvrđivanje relativnog značaja svakog pojedinačnog činioca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

šta izučava patogeneza?

A

mehanizme i načine kojima se djelovanje etioloških činilaca pretvara u psihički poremećaj

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

kakvo dejstvo mogu da imaju činioci koji prethode psihičkim poremećajima?

A
  • uzročno
  • predisponirajuće
  • precipitirajuće (deklanširajuće) dejstvo
  • moguća je i slučajna udruženost ovih činilaca i psihičkog poremećaja koji im slijedi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

organski činioci?

A
  • nasljeđe
  • traume mozga
  • tumori i apscesi mozga
  • infektivne bolesti
  • intoksikacije
  • malnutricija
  • endokrini poremećaji
  • akutne i hronične somatske bolesti
  • generativne faze
  • konstitucija
  • životna dob
  • pol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

psihosocijalni činioci?

A
  • psihološki faktori iz ranog djetinjstva
  • psihosocijalni faktori tokom života
  • stresne i krizne situacije
  • život u uslovima emigracije
  • elementarne katastorfe
  • rat
  • sociokulturni uticaji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

psihološki faktori koji djeluju u ranom djetinjstvu?

A
  • rani odnos majka-dijete teorije attachment-a
  • majka/roditelj/staraoc koji razumije i prepoznaje potrebe djeteta
  • hladna i odbacujuća figura
  • kvalitet roditeljstva
  • potreba za podrškom, razumijevanjem, povjerenjm
  • duple poruke
  • zlostavljanje i zanemarivanje djece
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

stresne i krizne situacije?

A

stresna situacija - jaka i iznenadna djelovanja nepovoljnih psihosocijalnih činilaca, koji narušavaju ravnotežu jedinke

krizna situacija - posebne situacije u životu jedinke, kad se narušava njena ravnoteža (polazak u školu, adolescencija, zasnivanje braka i razvod, zapošljavanje, konflikti na poslu, gubitak posla - nezaposlenost, bolest i smrt člana porodice, menopauza, penzionisanje, ekonomska kriza…)

17
Q

život u uslovima emigracije?

A
  • nepsihotični poremećaji i ispoljavanja, paranodine reakcije
  • elementarne katastrofe, zemljotres, poplave, požari, cunami, zatrpavanje u rudnicima, klizanje zemlje
  • rat
18
Q

sociokulturološki činioci?

A
  • pripadnost jednoj društvenoj grupi i njenoj kulturi utiče na razvoj ličnosti
  • svaka kultura propisuje svojim članovima šta treba da uče, kako da se ponašaju, koji su oblici ponašanja prihvatljivi, a koji ne
  • svaka kultura ima svoje koncepte o vaspitanju djece i načine kojima to sprovodi - programi socijalizacije
19
Q

hipoteza o anomiji

A
  • poseban oblik socijalne dezorganizacije
  • kriza određene društvene zajednice
  • poljuljane i izgubljene vrijednosti i norme
  • smanjenje saglasnosti među članovima
  • disharmonija u funkcionisanju društvenih institucija
  • narušeno porodično funkcionisanje
20
Q

uticaj dezorganizovane socijalne sredine?

A

povećava rizik od:
- maladaptivnog, devijantnog, antisocijalnog ponašanja
- regresivnih oblika ponašanja
- konfuznih i bizarnih ponašanja
- raznih mentalnih poremećaja

21
Q

nasljedni činioci?

A

nasljedni činioci su odgovorni za predispoziciju (sklonost ka razvoju poremećaja) koja, u interakciji sa nepovoljnim činiocima spoljašnje sredine, dovodi do nastanka bolesti

22
Q

ispitivanje blizanaca?

A
  • ispituje se stepen podudarnosti (konkordantnost) u obolijevanju kod jednojajčanih i dovjajčanih blizanaca (kad su uslovi razvoja u istoj ili u različitim sredinama)
  • visoke stope podudarnosti govore o velikom uticaju nasljeđa
  • konkordantnost nikad nije 100% (ni kod jednojajčanih)
23
Q

traumatske lezije mozga i drugih djelova tijela?

A

lezije mozga:
- posttraumatska demencija
- posttraumatski delirijum

ozbiljne tjelesne povrede:
- gubitak dijela tijela, pretpljeni strah, promjena sheme tijela
- reaktivni psihički poremećaji
- oštećenje čula (vida, sluha) - česti poremećaji, rizik razvoja sumanutosti

infektivna oboljenja:
- encefalitis, meningitis, sifilis, rubeola, trbušni i pjegavi tifus…

intoksikacije:
- alhkohol, halucinogene droge, trovanje teškim metalima
- uremija, hipoglikemija, hiperglikemija
- oboljenja jetre

24
Q

malnutricija?

A
  • deficit joda - štitina žlijezda
  • deficit B kompleksa - encefalopatije, metabolički poremećaji (Wernickeova encefalopatija, pelagra)
  • uzimanje određenih ljekova - kortikosteoridi, rezerpin, L-dopa, tuberkulostatici
25
Q

endokrini poremećaji?

A
  • hipotireoza, hipertireoza, nadbubrežne žlijezde, endokrine žlijezde
26
Q

akutne i hronične somatske bolesti?

A
  • akutna somatska oboljenja - stah, stres…
  • hronična oboljenja
  • izražena ateroskleroza
  • teške anemije i druge bolesti krvi
27
Q

generativne faze?

A
  • endokrini poremećaji - nepovoljni psihološki i socijalni faktori
  • učestalost suicida i pokušaja je veća u generativnim (pubertet, graviditet, puerperijum, klimaks)
28
Q

konstitucija?

A
  • Galen - 4 vrste temperamenta i načina reagovanja: sangvinik, melanholik, flegmatik, kolerik
  • Krečmer - somatska tipologija koja korelira sa pojavom nekih psihičkih poremećaja - konstitucionalni tipovi (piknički, leptozomni-astenički, atletski)
29
Q

životna dob i pol?

A

dob:
- nije sama po sebi etiološki činilac
- sch simplex i hebefrenija - adolescencija
- involutivna melanholija - treće doba
- senilna i arteosklerotična demencija - senijum

pol:
- u djetinjstvu - češće kod dječaka
- adolescencija - odjednako
- odraslo doba - češće žene