Emocije i poremećaji emocija Flashcards

1
Q

emocija u kliničkoj praksi?

A
  • sinonim za osjećanje
  • specifičan način reagovanja na neku informaciju posebnim doživljajem
  • lat. emotio = uzbuđenje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

šta su osjećanja?

A
  • raspoloženja i afekat povezan sa određenim mislima ili fizičkim senzacijama istih
  • specifičan način reagovanja na neku informaciju posebnim doživljajem
  • obezbjeđuju subjektivni doživljaj realnosti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

razumijevanje i značaj emocija - multiperspektivnost?

A
  • filogenetska/ontogenetska perspektiva - funkcionalna adaptacija, priprema za akciju - preživljavanje i reprodukcija
  • etološka - ključne za komunikaciju/verbalni, neverbalni nivo
  • sociološka - oblikuju ponašanje, regulišu socijalne interakcije
  • oblikuju (određuju?) rane interakcije dijete-odrasli i razvoj individue
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

emocionalna inteligencija?

A

sposobnost praćenja i razlikovanja sopstvenih i tuđih osjećaja i emocija, i korišćenja tih informacija kao vodiča za mišljenje i ponašanje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

kriterijumi definisanja emocionalne inteligencije?

A
  • svjesno prepoznavanje sopstvenih emocija
  • kapacitet za prepoznavanje emocija drugih i adekvatan odgovor na njih
  • vještine pregovaranja u bliskim interpresonalnim odnosima
  • kapacitet za odlaganje gratifikacije
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

model emocionalne inteligencije?

A
  • djeca sa razvijenom empatijom postižu bolji školski uspjeh od inteligentnije djece
  • značaj EE i emocionalnih interakcija za razvoj individue i zadovoljstvo odnosom
  • značaj u psihoterapiji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

4 komponente emocija?

A
  • osjećanja
  • socijalna ekspresija
  • svrha
  • aktivacija tijela
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

komponenta osjećanja?

A
  • prijatno vs neprijatno
  • subjektivni doživljaj emocija
  • značenje i lični značaj, osjećanje posebnosti
  • razlikuju se po intenzitetu i kvalitetu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kako se opisuju emocije?

A
  • stenične - stimulišuće, pokretačke
  • astenične - snižavaju pokretačku energiju
  • prijatne - radost, zadovoljstvo
  • neprijatne - žalost, strah
  • primarne
  • složene (izvedene) - ljubav, zavist, mržnja, stid…
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

primarne emocije?

A
  • radost - zadovoljstvo zbog postizanja željenog cilja
  • ljutnja, bijes - blokiranje postizanja cilja zbog sredinske ili personalne frustracjie i konflikta motiva
  • tuga - gubitak voljenog objekta - osobe, posjeda, zdravlja, samopoštovanja…
  • strah - fokusiran na svjesno prepoznatu realnu prijetnju ili opasnost (izvor prijetnje je sasvim jasan i dobro poznat)
  • iznenađenje
  • gađenje
  • razvijaju se iz nediferenciranih emocionalnih odgovora novorođenčeta zadovoljstva i nezadovoljstva (prijatnost i neprijatnost)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

raspoloženje?

A
  • aka timija - preovlađujuće stanje emocija ili ton osjećanja koje pacijent doživljava
  • ima dvije komponente:
    a) subjektivnu - procjena od strane samog pacijenta
    b) objektivnu - procjena od strane drugih
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

diencefalon?

A
  • emocionalni doživljaj je rezultat interakcije diencefalona i kore mozga
  • diencefalon je viši centar - vegetativne, hormonske i metaboličke aktivnosti (zato se u trenutku nastanka emocija javljaju i tjelesne manifestacije)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

karakteristike raspoloženja?

A
  • stabilnost - konzistentnost raspoloženja tokom dana
  • reaktivnost - zavisnost promjene raspoloženja kao odgovora na spoljašnje događaje
  • trajanje - postojanost raspoloženja se mjeri danima, nedeljama ili čak godinama (od velikog dijagnostičkog značaja)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

trajanje raspoloženja?

A
  • od velikog dijagnostičkog značaja
  • depresivno raspoloženje može da traje 2 ili više mjeseci u velikom depresivnom poremećaju ili može da traje godinama (npr. distimija)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

afekat?

A
  • intenzivno, kratkotrajno stanje osjećanja
  • mijenja se kao odgovor na različite situacije i objekte
  • lako je uočljiv
  • može se opservirati zbog izražajnosti i tjelesnih manifestacija
  • uključuje osjećanja kao što su bijes, strah, uzbuđenje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

šta obuhvata opis afekta?

A
  • opseg - potpuno izražen, stegnut
  • promjene - fluidan, monoton, labilan
  • podesnost - neodgovarajući afekat (ako nije u skladu sa sadržajima mišljenja ili ako se veoma razlikuje od onoga što se očekuje od osobe, imajući u vidu njenu starosnu dob i socijalni status)
  • intenzitet ekspresije afekta - zaravnjen ili bezosjećajan (ukoliko je emocionalna ekspresija odsutna ili značajno smanjena)
  • uspostavljanje odnosa - sposobnost da se interpersonalno uspostavi odnos sa ispitivačem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

na koje psihičke funkcije djeluje afekat?

A

na sve:
- svijest - suženje ili gubitak svijesti
- mišljenje - remeti logičko mišljenje i zaključivanje
- pažnju
- volju
- nagone
- opažanje - iluzije usljed dejstva afekta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

ishod afekta (način obrade)?

A
  • pražnjenje
  • svjesno prigušivanje afekta
  • potiskivanje neprijatnih sadržaja u nesvjesno
  • projekcija
  • kumulacija afekta
  • iradijacija afekta
  • privremeno odlaganje afekta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

podjela poremećaja emocija?

A
  • kvantitativni
  • kvalitativni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

šta je eutimija?

A

osjećanje emocionalnog i fizičkog blagostanja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

kvantitativni poremećaji emocija?

A
  • sniženje ili povišenje raspoloženja
  • nesklad između intenziteta stimulusa i afektivne reakcije
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

hipertimije?

A
  • depresija - negativno polarisana
  • euforija - pozitivno polarisana
23
Q

depresija?

A
  • emocionalno stanje intenzivne tuge, žalosti, bola, koje se javlja bez jasnog povoda ili uzroka
  • dužina trajanja i intenzitet ovakvog stanja prevazilazi normalno tugovanje zbog gubitka
  • definiše se kao bolesno tugovanje
  • javlja se u poremećajima raspoloženja (afektivnim poremećajima) - bipolarni poremećaj, involutivna melanholija, teška unipolarna depresija, rekurentni depresivni poremećaj, distimija…
24
Q

euforija?

A
  • povišeno raspoloženje koje karakterišu pretjerano ushićenje, oduševljenje, razdraganost, pretjerano samopouzdanje i optimizam, osjećanja moći, posebnih sposobnosti
  • ne odgovara situaciji
  • traje duže nego što bi se očekivalo u skladu sa okolnostima ili se smatra neprimjerenim
  • teži oblici: hipomanija i manija
  • najčešće se javlja u maniji - samostalno ili u okviru bipolarnog poremećaja raspoloženja
  • egzaltacija - kombinacija euforije sa izraženim uzbuđenjem
25
Q

hipotimija?

A
  • zaravnjenost afekta, afektivna tupost
  • nepromjenljivost izraza lica
  • smanjenje spontanih pokreta
  • siromaštvo izražajnih gestova
  • gubitak kontakta očima
  • afektivna neresponzivnost
  • nedostatak vokalne modulacije
  • siromaštvo emocionalnog odgovora
  • ograničen opseg emocionalne ekspresije
  • javlja se kod shizofrenije
  • manifestuje se karakterističnim siromaštvom emocionalnog odgovora i ograničenim opsegom emocionalne ekspresije
26
Q

apatija?

A
  • kompletan gubitak afektivne osjetljivosti
  • javlja se kod shizofrenije i pacijenata sa organskim moždanim sindromima (MOPS)
  • ima relativno lošu prognozu
  • nije isto što i gubitak emocija
27
Q

anksioznost?

A
  • patološko doživljavanje neodređenog straha
  • neprijatno emocionalno stanje u kome postoje osjećanja prijeteće, neposredne opasnosti, bez konkretnog objekta ili ideje
  • obilježena je “lebdećom”, nejasnom, difuznom napetošću, uznemirenošću, zebnjom, nelagodnošću, strahom (bojazan)
  • opasnost je unutrašnja, intrapsihička i prijeti da ugrozi ličnost
28
Q

strah?

A
  • emocionalna reakcija koja se karakteriše intenzivnim osjećanjem nelagodnosti i napetosti
  • javlja se pod uticajem opasnosti koja je realna (spoljašnja, može da se objektivizira)
  • predstavlja normalnu emocionalnu reakciju
  • nalazi se u službi funkcije prilagođavanja
  • traje kratko vrijeme
  • ima tjelesne korelate
29
Q

emocionalna labilnost?

A
  • pretjerana osjetljivost u sferi emocija, zbog izražene fluktuacije osjećanja
  • karakteriše se brzim i pretjeranim promjenama afekta
  • javlja se normalno kod djece nižeg uzrasta
  • kao patološki fenomen kod MOPS-a (arteriosklerotična demencija i sl.) - zbog slabljenja kortikalne inhibicije
  • emocionalna inkontinencija - teži oblik
30
Q

emocionalna razdražljivost?

A
  • veoma burno i brzo reagovanje na minimalnu provokaciju, sa nemogućnošću odlaganja emocionalnog reagovanja
  • javlja se kod: poremećaja ličnosti, alkoholnog napitog stanja, organskih moždanih sindroma
31
Q

patološki afekat?

A
  • ekstremno izražena patološka razdražljivost, sa upadljivim neskladom između stimulusa i reakcije
  • osoba reaguje izuzetno burno, neadekvatno, bez latentnog perioda, sa velikim motornim pražnjenjem (reakcija kratkog spoja)
  • utiče na stanje svijesti u smislu suženja svijesti, sa djelimičnom amnezijom
  • javlja se kod: epilepsije, intoksikacija, nekih poremećaja ličnosti
  • ima veliki značaj u forenzičkoj (sudskoj) psihijatriji
32
Q

kvalitativni poremećaji emocija?

A
  • disharmonija ili disocijacija u ispoljavanju emocija
  • postoji neadekvatan emocionalni odogovor
  • oblik nesklada između ideacije, emocija i ponašanja
  • karakteristični za shizofreniju
33
Q

paratimija?

A
  • ideo-afektivna disocijacija - nesklad između sadržaja mišljenja ili onoga što se govori i emocionalnog doživljaja (ekspresije osjećanja)
  • paradoksalno afektivno reagovanje
  • ono što bi trebalo da izazove žalost izaziva radost, i obrnuto
34
Q

paramimija?

A
  • afektivno-mimička disocijacija
  • bolesnik se smije, a ima emociju tuge
  • osjećanja su adekvatna, ali je njihovo ispoljavanje paradoksalno
35
Q

defekt emocionalne rezonance?

A
  • emocije bolesnika ne prelaze na okolinu i obrnuto
  • bolesnik ostaje u svom emocionalnom stanju, bez obzira na okolinu
36
Q

disforično raspoloženje?

A

neprijatno stanje u kojem osoba osjeća unutrašnju napetost, nelagodnost i neprijatnost, sa elementima ljutnje

37
Q

anhedonija?

A
  • nemogućnost doživljaja zadovoljstva
  • izražava se kroz:
    a) gubitak interesa u aktivnostima koje donose zadovoljstvo
    b) neuključivanje u odnose sa ljudima
    c) izbjegavanje socijalnih kontakata
38
Q

aleksitimija?

A
  • ograničena sposobnost ispoljavanja osjećanja
  • teškoća u prepoznavanju, identifikovanju i opisivanju osjećanja
  • teškoće u razlikovanju između osjećanja i fizičkih senzacija
  • karakteristično za psihosomatske poremećaje (dijabetes, bolesti štitne žlijezde, koronarna bolest…)
39
Q

emocionalni život čovjeka?

A
  • odvija se na fonu bazičnog afektiviteta
  • taj osnovni ton raspoloženja (biotonus, životni elan, predstavlja osnovu za nastajanje raspoloženja) je regulisan na nivou moždanog stabla sa aktivacijom mehanizama apetitivnog (prijatnog) i averzivnog (neprijatnog)
  • osjećajni život čovjeka je vrlo raznolik, “boji” njegovo mišljenje, postupke i cjelokupno ponašanje
40
Q

strukturna podloga za organizaciju emocija?

A
  • traži se u formacijama limbičkog sistema
  • iako emocionalnost proističe iz starijih organizacionih struktura, ona istovremeno utiče na neokortikalne strukture i bitno mijenja njihovu funkciju
41
Q

za formiranje čega je emocionalnost neophodna?

A
  • za formiranje strukture Ja
  • duboko nazire u nesvjesno i omogućava razvoj kontrolnih mehanizama
  • ponirući u samu srž živog kao biološke kategorije, modulirajući i integrišući daje podlogu za najviše oblike integrativne aktivnosti, svijest i voljnu djelatnost
42
Q

šta uključuje kategorija emocija?

A
  • procjenu pacijentovog raspoloženja i afekta
  • timija (raspoloženje) je pretežno, preovladavajuće stanje emocija ili ton osjećanja, ili niz tonova, odnosno nijansi, koje pacijent doživljava
43
Q

uticaj afekta na druge psihičke funkcije?

A
  • afekti remete druge psihičke funkcije
  • ispoljavaju sintimno i katatimno dejstvo
44
Q

sintimno dejstvo afekta?

A

psihički sadržaj (mišljenje) je pod dejstvom opšteg raspoloženja

45
Q

katatimno dejstvo afekta?

A

mišljenje je pod uticajem jedne ideje, čvrsto vezane sa afektom

46
Q

pražnjenje afekta (abreagovanje)?

A
  • kroz motornu ili verbalnu aktivnost (pražnjenje) - najzdraviji način pražnjenja
  • u određenim situacijama se može modifikovati i kanalisati zahvaljujući kontrolnim instancama, inhibiciji i logičnom mišljenju
  • intelektualna obrada je najviši oblik modifikacije pražnjenja afekta
47
Q

svjesno prigušivanje afekta?

A

zbog disfunkcije vegetativnog sistema učestvuje u nastanku psihosomatskih oboljenja

48
Q

potiskivanje afekta?

A

potiskivanje neprijatnih sadržaja u nesvjesno - afekat nije zaboravljen i ne “mirjue” (osnovni mehanizam nastanka neurotičnih poremećaja)

49
Q

iradijacija afekta?

A

povezivanje afekta sa predstavama kojima nije prvobitno pripadao

50
Q

projekcija afekta?

A

neopravdano, nesvjesno premještanje (lokalizovanje) sopstvenog afekta u spoljašnji svijet (na druge ljude i predmete iz okoline)

51
Q

kumulacija afekta?

A

nagomilavanje istih ili sličnih afekata na naglim pražnjenjem u jednom trenutku

52
Q

privremeno odlaganje afekta?

A

odlaganje afekta da bi se afektivno pražnjenje kasnije pojavilo (ima zaštitnu funkciju od preplavljivanja emocijama)

53
Q

gubitak emocija?

A
  • subjektivni doživljaj osobe da je izgubila sposobnost da doživi emociju
  • kod poremećaja ličnosti i hroničnr “depresivne” apatije
54
Q

anksioznost?

A
  • neprijatno emocionalno stanje u kojem postoje osjećanja prijeteće, neposedne opasnosti, bez konkretnog objekta ili ideje
  • obilježena “lebdećom”, nejasnom, difuznom napetošću, uznemirenošću, zebnjom, nelagodnošću, strahom (bojazan)