Układ oddechowy 2 Flashcards
Wymień grupy leków, które rozszerzają oskrzela! (4)
- agoniści receptorów B2-adrenergicznych
- antagoniści receptorów muskarynowych
- inhibitory fosfodiesterazy typu 4B
- metyloksantyny
Agoniści receptorów B2-adrenergicznych - mechanizm działania.
- aktywacja receptora B2
- pobudzenie białka Gs,
- wzrost aktywacji cyklazy adenylowej
- wzrost cAMP
- pobudzenie kinazy białkowej A (PKA)
- zmniejszenie oscylacji wapnia w komórkach mięśniowych oskrzeli
- spadek aktywności kinazy łańcuchów lekkich miozyny
- zmniejszenie interakcji miozyna-aktyna
- przewaga procesów rozkurczowych
Terapia agonistami receptorów B2 - ważne kwestie.
- stopień wybiórczości dla receptorów B2, im większy tym słabsze sercowe DN
- czas działania na receptory B2
Agoniści receptorów B-adrenergicznych - DN.
Wynikają z pobudzenia sercowych receptorów B1:
- tachykardia
- arytmie
Najgorzej niewybióczy agoniści (Izoproterenol), ale nawet wybiórczy mają śladowe działanie B1.
Gorzej gdy podawane jako leki doustne.
Zastosowanie leków pobudzających zarówno receptory a i B.
- Adrenalina pobudza receptory a i B
- jest stosowana w stanach nagłych
DN: tachykardia, wzrost CTK, retencja moczu
Agoniści receptorów adrenergicznych - DN w zależności od drogi podania.
- podanie wziewne: kaszel, paradoksalny skurcz oskrzeli (podrażnienie)
- w nebulizacji: alergia na stosowane wodorosiarczany
Wymień B2-adrenomimetyi o krótkim czasie działania. (6)
Orcyprenalina (najmniej selektywny) Terbutalina Pirbuterol Bitolterol Salbutamol Fenoterol
Krótko działające B2-mietyki - droga podania.
- preferowana droga wziewna
- Terbutalina i Salbutamol mają też formy doustne
- > u dzieci które nie umieją używać inhalatora
- > wolniejszy początek działania
- > częściej ogólnoustrojowe DN
Salbutamol i Lewosalbutamol.
- Salbutamol to racemiczna mieszanka enancjomerów R i S
- była obserwacja że R jest bardziej wybiórczy i powoduje mniej DN
- nie było badań ale i tak wprowadzili Lewosalbutamol (tyko enancjomer R)
Krótko działające B2-mimetyki - zastosowanie.
- profilaktyka napadów astmy o znanym czynniku wywołującym
- terapia astmy o niewielkim nasileniu (napady pojawiają się rzadko, wystarczy doraźne zastosowanie leku)
Krótko działające B2-mimetyki - desensatyzacja receptorów.
- jest to desensytyzacja HOMOLOGICZNA
- dochodzi do niej gdy krótko działający agoniści są stosowani zbyt często
- objawia się skróceniem czasu działania i/lub koniecznością podania wyższych dawek
- po zaobserwowaniu desensytyzacji należy rozważyć zmianę terapii (np. zwiększenie leków przeciwzapalnych)
Receptory B2 - desensytyzacja HOMOlogiczna.
- związanie recptora B2 z ligandem wykazuje zwiększoną podatność na fosforylację przez BARK (kinaza receptorów B-adrenergicznych)
- fosforylowany receptor ma większe powinowactwo do B-arestyny a mniejsze do białka Gs
- zmniejszenie aktywacji Gs prowadzi do oporności na działąnie B-agonistów
Receptory B2 - desensytyzacja HETEROlogiczna.
- gdy nie ma związku z pobudzeniem receptora przez agonistę
- np. PGE2 za pomocą receptora D5 zwiększa ekspresję fosfodiesterazy typu 4
- rozkład cAMP
- zmniejszenie działania B2-agonistów
Desensytyzacja HOMOogiczna - metody przełamania.
-podanie GKS z B2-mimetykami
-GKS zwiększają ekspresję receptorów B2
-dodatkowa korzyść, ponieważ B2-mimetyki przyspieszają translokację kompleksu GKS-GR do jądra
=obustronny synergizm działania
Wymień B2-mimetyki o długim czasie działania! (2)
Farmakokinetyka.
Salmeterol,
Formoterol.
T1/2= 12h, podanie 2xdziennie, Salmeterol wolny początek działania, Formoterol szybki.
Wymień B2-mimetyki o ultradługim czasie działania! (4)
Farmakokinetyka.
Indakaterol
Karmoterol
Olodaterol
Milweterol
T1/2~24h, podanie raz dziennie.
Indakaterol vs B2-mimetyki krótko działające.
- Indakaterol ma dużą aktywność wewnętrzną
- jego podanie nie antagonizuje krótko działających B2-mimetyków
- w ciężkich przypadkach poza Indakaterolem mogą być stosowane doraźnie mimetyki krótko działające.
Olodaterol - zastosowanie.
- samodzielny lek w POChP
- nie jest stosowany w astmie
Długo i ultradługo działające B2-mimetyki a GKS.
- były doniesienia że monoterapia zwiększa śmiertelność w astmie
- aby zmniejszyć desensytyzację i śmierltelność stosowani z GKS wziewnymi
- optymalnie w jednym preparacie
W POChP mogą być stosowani samodzilnie bez GKS
Stosowane połączenia GKS i B2-mimetyków. (4+2)
Salmeterol + Budezonid (2x1)
Formeterol + Budezonid (2x1)
Karmoterol + Budezonid (2xefektywniejsze niż z Formeterolem)
Wilanterol + Furoinian Flutykazonu (1x1)
Testowane
Indakaterol + Mometazon
Indakaterol + Cyklezonid
Wilanterol + Furoinian Flutykazonu - zastsowanie i farmoakokinetyka.
- stosowany raz dziennie w astmie i POChP
- początek działania po 5 min
- maksymalne działanie po 15 min
- czas działania 24h
Wilanterol jest stosowany też z Umeklidynium.
Wilanterol + Furoinian Flutykazonu - DN.
Wilanterol:
- pobudzenie układu krążenia
- arytmie
Flutykazon:
- z. Cushinga
- niewydolność kory nadnerczy
- pogorszenie kontroli choroby, paradoksalny skurcz oskrzeli i zaplenia płuc
Antagoniści receptora M3 - mechanizm działania.
- zahamowanie receptora M3 (spadek pobudzenia białka Gq)
- rozszerzenie oskrzeli
- przerwanie stymulacji n. X
- skuteczność podobna do B2-mimetyków ale więcej DN
Antagoniści receptora muskarynowego - DN.
- suchość w jamie ustnej
- nudności
- bóle głowy
- retencja moczu
- zaburzenia akomodacji
- jaskra
- tachykardia
- migotanie przedsionków
- paradoksalny skurcz oskrzeli (zahamowanie receptorów M2, wzrost uwalniania Ach)
Wymień antagonistów receptorów muskarynowych! (6)
Ipratropium Oksytropiu Tiotropium Glikopirolan Aklidynium Umeklidynium
Ipratropiu, Oksytropium - farmakokinetyka.
- kilku godzinny czas półtrwania (~jak krótko działające B2-mimetyki)
- wymaga podania kilka razy dziennie
Tiotropium - farmakokinetyka, specyfika receptorowa.
- T1/2= 35h
- podawany raz dziennie
- szybko dysocjuje od receptorów M2, a długo blokuje receptory M1 i M3 (mniej DN)
Glikopirolan vs Tiotropium.
- podobna skuteczność
- Glikopirolan powoduje mniej DN z układu sercowo-naczyniowego
Aklidynium vs Tiotropium.
- porównywalne siła i czas działania
- Aklidynium jeszcze krócej działa na M2 (mniej DN)
- Aklidynium szybciej zaczyna działać (15min)
Wymień stosowane połączenia B2-mimetyków i antagonistów muskarynowych! (5+1*)
Formeterol + Tiotropium Salmeterol + Tiotropium Karmoterol + Tiotropim Indakaterol + Glikopirolan Wilanterol + Umeklidynium
Indakaterol + Glikopirolan + Mometazon/Tofimilast (w ciężkiej astmie oskrzelowej)
Umeklidynium.
- długo działający antagonista muskarynowy
- leczenie POChP
- samodzielnie lub z Wilanterolem
Kofeina - zastosowanie kliniczne.
-stosowana podczas nauki na farmę ;)
- nie stosowana klinicznie, ponieważ ma za dużo DN
- > zbyt silne pobudzenie OUN i układu sercowo-naczyniowego
Wymień stosowane metyloksantyny! (3)
Teofilina
Aminofilina
Doksofilina.
Teofilina - zastosowanie.
- astma
- POChP
- zapalenie oskrzeli
Stosowana zarówno w leczeniu jak i profilkatyce skurczu oskrzeli.
Aminofilina - zastosowanie.
- jest prolekiem
- stosowana parenteralnie lub w czopkach w stanach nagłych
- nie stosowana przewlekle ponieważ występuje duża zmienność metabolizmu
Teofilina - DN.
- OUN (bóle, zawroty głowy, bezsenność, drgawki)
- pp (wymioty, bóle głowy, reflux, zaostrzenie choroby wrzodowej)
- układ krążenia (hipotonia, tachykardia, arytmie nadkomorowe)
- zwiększona diureza
Teofilina - ograniczenia stosowania.
- niski indeks terapeutyczny (różnica miedzy dawką skuteczną a toksyczną)
- konieczność monitorowania stężenia
Teofilina - mechanizm działania.
- nieswoiste zahamowanie fosfodiesterazy
- antagonizm receptorów adenozynowych
- zablokowanie napływu Ca++ do komórki
- wzmożenie wydzielania amin katecholowych
Receptory adenozyny a astma.
- A1, A2a, A2b, A3
- w astmie korzystne jest stymulowanie receptora A2a, i hamowanie receptora A1
- rola A3 jest złożona (pobudzenie zmniejsza chemotaksję eozynofilii, ale zwiększa degranulację mastocytów)
Doksofilina.
- skuteczność porównywalna z Teofiliną, ale mniej DN
- > nie hamuje receptorów adenozynowych
- > nie blokuje napływu Ca++
