Układ oddechowy 1 Flashcards
Wymień grupy leków ułatwiających usuwanie śluzu z oskrzeli (4)
Ogólne DN.
Wykrztuśne
Mukolityczne
Mukokinetyczne
Mukoregulatory
DN: rzadko alergie i podrażnienie pp
Leki wykrztuśne - ogólny mechanizm działania.
- zwiększają objętość śluzu
- czasami zwiększają nawodnienie śluzu
- paradoksalnie łatwiej jest odkrztusić większą ilość wydzieliny (butelka z keczupem)
Wymień leki wykrztuśne! (4)
- hipertoniczny NaCl
- związki jodu
- Korzeń Prawoślazu
- Gwajafenezyna
Hipertoniczny NaCl jako lek wykrztuśny.
- ściąga wodę do drzewa oskrzelowego
- nawadnia i rozrzedza wydzielinę
Związki jodu jako leki wykrztuśne.
- bardzo skuteczne
- rzadko stosowane ze względu na możliwość DN ze strony tarczycy
Korzeń prawoślazu - mechanizm działania.
- zawiera śluz z kwasem galakturonowym, ramnozą, arabinozą
- > pęcznieją w wodzie
- działanie osłonne na oskrzela
- łagodzi kaszel, ułatwia odkrztuszanie
Gwajafenazyna - mechanizm działania.
- drażni błonę śluzową żołądka
- stymuluje gałęzie nerwu X
- efekt wykrztuśny i zwiększenie wydzielania przez błonę śluzową oskrzeli
- ośrodkowe działanie uspokajające i miorelaksacyjne
Leki mukolityczne - ogólny mechanizm działania.
- zmniejszenie lepkości śluzu
- szczególnie efektywne w zakażeniach układu oddechowego (bogatokomórkowy śluz z bakteriami, leukocytami, białkami, DNA i włóknami aktyny)
Wymień leki mukolityczne niepeptydowe! (5)
Acetylocysteina Mesna (2-merkaptoetanolosulfonian sodu) Karbocysteina Erdosteina Dekstran niskocząsteczkowy
Acetylocysteina, Mesna, Karocysteina, Erdosteina - mechanizm działania.
- rozbijają wiązania kowalencyjne w białkach wydzieliny
- zmniejszają lepkość wydzieliny
Dekstran niskocząsteczkowy - mechanizm działania.
- zmniejszają siłę działania wiązań jonowych, wodorowych, van der Walsa w śluzie
- rozrzedzają wydzielinę (ściągają wodę przez swój ładunek osmotyczny)
Wymień mukolityki peptydowe! (3)
Dornaza alfa
Gelsolina
Alfa-chymotrypsyna
Dornaza alfa.
- rekombinowana ludzka DNAza
- rozkłada DNA, zmniejsza lepkość śluzu
Gelsolina, Alfa-chymotyrpsyna.
- rozkłdają filamenty aktnowe
- zmniejszają gęstość śluzu
Leki mukokinetyczne - mechanizm działania.
Pochodne surfaktantu.
Agoniści β2.
-zwiększają transport śluzu
- pochodne surfaktantu zmniejszają napięcie powierzchniowe i przyleganie śluzu do nabłonka
- agoniści β2 - zwiększają ruchliwość rzęsek, wydzielanie Cl-, H2O i mucyny, rozszerzają oskrzela
Wymień grupy leków mukokinetycznych! (3)
- pochodne surfaktantu
- agoniści β2
- Bromheksydyna, Ambroksol
Wymień pochodne surfaktantu (3+1)
Zwierzęce:
- Beraktant
- Kalfakant
- Poraktant
Syntetyczne:
-Lucynaktant
Bromoheksydyna i Ambroksol - mechanizm działania.
- Ambroksol to aktywny metabolit Bromoheksydyny
- zwiększenie objętości śluzu
- zmniejszenie lepkości śluzu (upłynnienie
- stymulacja wydzielania surfaktantu przez pneumocyty II
- poprawienie transportu rzęskowego.
Mukoregulatory - mechanizm działania.
Przykłady leków.
- zmniejszają NADprodukcję śluzu
- stosowane w chorobach przewlekłych (astma, mukowiscydoza)
- mają też efekty przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, rozszerzające oskrzela
GKS, antycholinergiki, antybityki makrolidowy.
Mukowiscydoza - patofizjologia.
- mutacja genu CFTR (błonowy kanał chlorkowy)
- ogranicza resorbcję NaCl z wydzielin ustrojowych (pot, układ oddechowy, układ pokarmowy)
- zbyt wysokie NaCl, za mało wody= gęste wydzieliny
- > zaczopowanie oskrzeli (niedodma, rozstrzenie, torbiele, odma)
- > wysokie stężenie NaCl, inaktywuje enzymy przeciwbakteryjne = częstsze infekcje
Objawowe leczenie mukowiscydozy.
- mukolityki (Dornaza alfa)
- broncholityki (B-mimetyki)
- leki przeciwzapalne (GKS)
- tlenoterapia
- rehabilitacja
- często antybiotykoterapia
Wymień leki stosowane w przyczynowym leczeniu mukowiscydozy! (3)
Ataluren
Iwakaftor
Lumakaftor
Ataluren - mechanizm działania.
- koryguje działanie rybosomu
- drobnocząsteczkowy związek zmniejsza czułość rybosomu na przedwczesny kodon STOP
- powoduje przyłączenie tRNA o pokrewnym antykodonie
- > powstaje białko z mutacją ale i tak działa lepiej niż przedwczesna terminacja
- Ataluren nie zniejsza wrażliwości na prawdziwy kodon STOP
Ataluren - zastosowanie.
- mukowiscydoza
- dystrofia mięśniowa Duschne
Eteplirsen.
- stosowany w chorobie Duschnne, ale NIE w mukowiscydozie
- również koryguje mutację mRNA podczas translacji, ale w innym mechanizmie
Iwakaftor - mechanizm działania.
- stosowany w mukowiscydozie u osób z mutacją G51D (5% chorych)
- u tych chorych białko dociera do błony komórkowej ale słabo przepuszca jony Cl-
- Iwakaftor zwiększa przepływ jonów Cl-
= jest potencjalizatorem białka
Lumakaftor - mechanizm działania.
- zwiększa liczbę białek CFTR w błonie
- ogranicza fałdowanie i degradacje CFTR
=jest korektorem CFTR
Iwakaftor + Lumakaftor.
-stosowani razem w przypadku homozygotycznej delecji F508
Leki przeciwkaszlowe - ogólnie.
- mają za zadanie łagodzić objawy suchego kaszlu
- w przypadku kaszlu produktywnego supresja odruchu kaszlowego jest niebezpieczna bo prowadzi do nagromadzenia nadmiaru śluzu
- mamy leki ośrodkowe i obwodowe
Wymień leki ośrodkowe przeciwkaszlowe! (4)
Kodeina
Dekstrometorfan
Folkodeina
Butamir
Kodeina, Dekstrometorfan, Folkodeina - mechanizm działania.
- pochodne kodeinowe
- hamują ośrodek kaszlowy przez pobudzenie receptorów μ
- ale efekt kaszlowy występuje przy dawkach które powoduję też objawy niepożądane
Kodeina, Dekstrometorfan, Folkodeina - DN.
- zaparcia
- sedacja
- depresja ośrodka oddechowego
- uzależnienie
Butamir - mechanizm działania i zastosowanie.
- nieopioidowy lek hamujący ośrodek kaszlu
- skuteczny w ostrych napadach kaszlu, okołooperacyjnie i przed bronchoskopią
Receptor opioidopodobny typu 1.
- ORL1
- aktywacja powoduje zmniejszenie przepływu jonów Ca++, przez sprzężone z nim kanał wpaniowe typu N
- endogennie pobudzany przez Nocyceptynę (Orfaninę FQ)
Nocyceptyna.
- jest endogennym peptydem
- zła farmakokinetyka
- badane jej niepeptydowe analogi w użyciu jako leki przeciwkaszlowe
Leki obwodowe vs ośrodkowe.
- obwodowe są mniej skuteczne od ośrodkowych
- obwodowe mają mniejsze DN
- obwodowe blokują sygnał na poziomie receptorów n.X (np. śluzy roślinne mechanicznie chronią n. X przed stymulacją)
Wymień leki obwodowe przeciwkaszlowe (3)
Benzonatat
Muguisteina
Lewodropropizyna
Benzonatat - mechanizm działania.
- lek o działaniu miejscowo znieczulającym
- szczególnie działa na receptory wrażliwe na rozciąganie
- zmniejsza kaszel (szczególnie pojawiający się po głębokim wdechu)
Moguisteina.
- obwodowy lek przeciwkaszlowy
- otwiera ATP-zależne kanały potasowe
- zmniejsza reaktywność mięśni gładkich oskrzeli na bodźce drażniące
Lewodropropizyna.
- lewoskrętna <3 forma Dropropizyny
- stosunkowo wybiórczo hamuje impulsację przez włókna aferentne typu C
- > hamowanie odruchu kaszlu, który można świadomie kontrolować (?)
Rodzaje włókien aferentnych nerwu błędnego.
- włókna A aktywowane u osób przytomnych i nieprzytomnych
- włókna C aktywowane tylko u przytomnych
Kapsaicyna.
- wykorzystywana w eksperymentach do wywołania kaszlu
- pobudza receptor waniloidowe typu 1 (TRPV1)
- > napływ jonów Na+ i Ca++
Antagoniści TRPV1
-eksperymentalne leki przeciwkaszlowe
Wymień leki stosowane w leczeniu włóknienia płuc! (2_
Pirfenidon
Nintedanib
Pirfenidon - mechanizm działania.
- hamuje przyrost macierzy komórkowej, hamuje proliferację fibroblastów
- hamuje produkcję czynników prowadzących do włóknienia (pod wpływem TGF-B)
Pirfenidon - DN.
- pp
- skórne reakcje uczuleniowe
- fotodermatozy
- bezsenność
- bóle głowy
Nintedanib - mechanizm działania.
- wieloważny inhibitor funkcji kinaz tyrozynowych
- hamuje pobudzenie receptorów PDGFR a i B, FGFR 1-3, VEGFR 1-3)
- wiąże się kompetycyjnie z miejscem wiązania ATP, blokuje transmisję wewnątrzkomórkową
- działanie przeciwzapalne i przeciwfibrotyczne
- hamuje proliferację, migrację i transformację fibroblastów
Nintedanib - DN.
- pp
- AlAT, AspAT
- spadek apetytu
- nadciśnienie tętnicze
