Tumoraal Colonlijden Flashcards
Epidemiologie van colorectaal carcinoom?
Zeer frequent en worden laat ontdekt.
Bij man: na long op 2e plaats
Bij vrouw: na borst en long op 3e plaats
Pathofysiologie van het colorectaal carcinoom is een combinatie van … en …
- Moleculaire mechanismen (APCgen en LOF mismatch repair genen)
- Omgevingsfactoren
4 omgevingsfactoren die mee aan de oorzaak liggen van het colorectaal carcinoom.
- Gebruik van rood vlees, verzadigde vetzuren en eiwitten
- Omgekeerde relatie met vezels en groenten
- Voedselbereiding: bakken en braden
- Roken en alcohol
We bespreken goedaardige poliepen en maligne tumoren. Wat zijn de subtypes (4-2)
- Hyperplastische poliepen
- Serrated adenomen
- Hamarteuze poliepen (juveniele- Peutz-Jeghers)
- Adenomen (tubulair-villeus-tubulovilleus)
- AdenoCa
- Ca in het anaal kanaal vnl plaveiselcelCa (link met HPV)
Wat is een poliep?
Een tumorale massa die in het darmlumen uitpuilt. Er zijn sessiële of gesteelde en goedaardige of kwaardaardige.
Wat zijn hyperplastische poliepen? (5)
- Meestal in het rectosigmoid
- Zijn kleine epitheliale poliepen. Kleine, bolvormige gladde uitstulpingen van de mucosa die vaak multipel zijn.
- Niet maligne
- > 50jaar
- Gekarteld aspect
Wat zijn serrated, gekartelde, adenomen?
Hebben architecturale kenmerken van hyperplasie maar cytologische kenmerken van adenoom.
Wat zijn juveniele poliepen? (4)
- Focale hamarteuze letsels van mucosale elementen die meestal in het rectum voorkomen bij kinderen
Wat zijn Peuts-Jeghers poliepen? (4)
- Hamartomateuze letsels die solitair of multipel voorkomen.
- Zeldzaam autosomaal dominant
- Hele maagdarm tractus
- Melanotische mucosale en huidpigmentatie rond lippen, mondmucosa, genitaliën en palmaire zijde van de handen
Peutz-Jeghers poliepen brengen een verhoogd risico mee voor welke carcinomen (5)?
- Pancreas
- Long
- Borst
- Ovarium
- Uterus
Bij ontaarding van een poliep gelden volgende regels (3)
- Zolang geen doorbraak door basale membraan = dysplasie
- Doorbraak door basale membraan maar niet door submucosa = intramucosaal Ca (Tis)
- Ingroei in submucosa = invasief Ca
Bespreek de macroscopie van het adenocarcinoom? (2)
Bespreek de microscopie?
- Tumoren van het proximaal colon = polypoïd en exofytisch zonder obstructie
- Tumoren van het distale colon = ringvormige en circulair stenoserende letsels
Ze gaan beide de darmwand invaderen.
Microscopische gelijkaardig!
Risicogroepen voor het ontwikkelen van colorectaal Ca? (4)
- > 50j
- Drager van adenomateuze poliepen
- Familiale voorgeschiedenis (FAP, HNPCC)
- Inflammatoire darmziekten (afhankelijk van duur en uitgebreidheid)
Wat is familiale adenomateuze polyposis (FAP)? (3)
- Autosomaal dominant door mutatie in APCgen waardoor inactivatie.
- 100-1000 poliepen in het colon en rectum vanaf 15-20j
- Indien het colon niet verwijderd wordt, is maligne ontaarding een feit.
Wat is hereditary non-polyposis colorectal carcinoma (HNPCC) Of Lynch-syndroom? (2)
- Autosomaal dominant, kiembaanmutaties in mismatch-repair genen.
- Ook verhoogd risico op baarmoeder-, ovarium-, nier- en maagtumoren.