TLO KAO SUPSTRAT BILJNE ISHRANE 3 Flashcards
opiši sastav tla?
polifazni sustav građen iz krute, tekuće, plinovite i žive faze.
elementarni sastav litosfere?
(K) 2,59
(Mg) 2,09
(Al) 8,13
(Fe) 5,00
(Ca) 3,63
(Na) 2,83
(O) 46,60
(Si) 27,72
sastav oraničnog sloja?
- čvrsta faza - 50% zapremine
a) neorganski dio - 95% mase
80% prim. min.
20% sek. min
b) organski dio - 5% zapremine, vodena otopina soli i plinova - tekuća faza - 25% zapremine
- plinovita faza - 25% zapremine
tlo atmosfera
N2 78.6 % 78.03 %
O2 20.0 % 21.00 %
Ar 0.9 % 0.94 %
CO2 0.5 % 0.03 % - živa faza (edafon) - oko 5t ha-1
bak. i aktinomicete (40%)
gljive (40%) i mikrofauna (5%)
mikro i mezofauna (3%)
crvi (12%)
koji su najznačajniji anioni?
no3- i h2po4-
od čega se sastoji čvrsta faza tla?
od prim. i sek. minerala, oksida si, seskvioksida.
kakva su kisela tla?
tlo sa ph 3.5 je 100x kiselije nego tlo od ph 5.
što je plodnost tla?
mora omogućiti sintezu org. tvari.
optimalni sastav čvrste faze?
93 % minerala
7 % bio-organskih tvari (85 % humus)
koji su to minerali tla?
silikati, oksidi, hidroksidi, karbonati, sulfati, fosfati.
koji su prim. minerali?
kremen, ortoklas, muskovit, biotit, apatit, magnetit.
opiši sek. minerale ili glinene minerale?
- tetraedri Si
- oktaedri Al
- FIKSACIJA K+ u međulamelarnim prostorima
- aktivna koloidna frakcija tla
- manji dio krute faze u odnosu na primarne minerale
- pretežito negativno nabijeni → sorpcija kationa → KIK
- slojevita struktura, elektrostatskim silama vežu nespec. i spec. katione
- zovu se još i alumosilikati
- porast udjela sekundarnih minerala u tlu smanjuje ispiranje hraniva iz zone korijena i zadržava vodu
- topljivost veća od prim. min., ali nedovoljna radi usvajanja hraniva
opiši prim. minerale?
- teksturno pijesak i prah
- mala površina → mala sorpcijska sposobnost
- raspadanjem se oslobađaju hraniva (sporo i zanemarivo)
- najstabilniji kremen (SiO2)
- najnestabilniji plagioklasi bogati kalcijem
- prisutnost dvovalentnog Fe smanjuje stabilnost
- prema tvrdoći najmekši je talk, a najtvrađi dijamant
kaolinit?
- građeni iz 1 sloja tetra. si i okta. al povezanih s o2.
- svrstavaju se u grupu min. 1:1.
na stabilnost sek. min. utječe?
- unutrašnja struk
- ligandi (org. kis.)
- temp.
- spec. pov.
grupe sek. minerala?
- kaoliniti
- montmoriloniti
vermikuliti - iliti
podjela kaolinita?
- dikit
- nakrit
kakav je smektit?
- iz 2 sloja tetra. si između kojih je 1 sloj al.
- u grupi min. 2:1.
- mogu biti dioktarske ili trioktarske građe.
- udaljenost slojeva se mijenja u odnosu na vlažnost tla.
koji su smektiti?
- pirofilit
- vermikulit
- saukonit
- saponit
kakav je vermikulit?
- manje bubri u vodi što omogućije fiksaciju k+.
- dioktarske ili trioktarske građe.
glina u oraničnom sloju?
smanjuje se erozijom i zbog toga je obrada važna.
kakav je ilit?
- slični smektitima, ali im je dio si zamjenjen al.
- nastaju raspadom muskovita.
- neutralizacija naboja vezivanjem k+.
- sposobnost sorpcije manja.
električni naboj čestica gline?
- omogućuje vezivanje i nastajnje prostornih stuktura.
- koloidne čestice su amfoterne jer mogu sorbirati anione.
svojstva koloidng sustava?
- veličina čestica disperzne faze
- istovrsni električni naboj čestica
sile u koloidnom sustavu?
- gravitacijska – teži taloženju raspršenih koloidnih čestica
- odbojna sila istovrsnih naboja čestica
- difuzija – kinetička energija - pokreće čestice u pravcu manje konc.
kakve su gravitacijske sile?
gravitacijske sile prevladavaju ako su čestice veće od 4 μm što rezultira taloženjem i nema koloidnog sustava.
granični promjer kolo. čestica?
2 μm
mineralne čestice tla promjera < 2 μm?
su čestice gline.
organomineralne čestice?
koloidna otopina je voda, a disperzna faza sekundarni minerali i organska tvar.
stanje kolo. sustava?
- sol – tekuće
- gel – kruto i elastično
- koagel – disperzna faza se nalazi u stanju zgrušavanja
što je adsorpcija?
reverzibilan proces gdje se ioni odvajaju od kolo. čestica zbog braunovog gibanja i uspostavlja se ravnoteža sorpcije i desorpcije.
koloidni sustav teži uspostavljanju ravnotežnog stanja smanjivanjem slobodne energije (na dva načina)?
- smanjivanjem površine koloidne čestice – koagulacijom
- smanjivanjem slobodne energije na granici krute i tekuće faze –
približavanjem koloidnih čestica i adsorpcijom
dvojaka sorpcija?
- na vanjskim površinama
- na unutrašnjim površinama
specifična ili selektivna sorpcija?
- rezultira vel. unutrašnjih prostora i omogućava ulaz pojedinih iona.
- prisutna je u fazi bubrenja.
što je fiksacija?
smanjivanjem vodene faze ioni mogu ostati zarobljeni.
kakva je intermicelarna vodena faza?
- čvrsto vezani sloj iona (prvi sloj) koji privlači i druge.
- ioni vanjskih slojeva su raspoređeni difuzno izvan elek. polja kolo. micele.
- rsatresiti slojevi iona su lako pokretljivi i lako zamjenjivi dr. ionima.
što je elektrokinetički potencijal kolo. micele?
razlika elek. potencijala između nepokretnog sloja (adsorbirani sloj) i vanjske pov. micele (difuzni sloj) pomnožena s debljim difuznim slojem
izoelektirčna točka kolo. sustava?
- ako su prisutni ioni suprotnog znaka, aa potencijal micele pada i dolazi do prelaska difuznog sloja u adsorpcijski.
- dolazi do koagulacije, kruta faza prelazi iz soli u gel.
kakav je na+?
visoka konc. izaziva disperziju čestica gline i dovodi do strukturne degradacije tla.
