TIÊU HÓA Flashcards
ống tiêu hóa gồm có mấy lớp? là gì
4 lớp: niêm mạc, dưới niêm mạc, cơ trơn, thanh mạc
tuyến tiêu hóa nằm ở lớp nào
lớp niêm mạc
cơ trơn ở ống tiêu hóa gồm nhiều lớp với tác dụng
nhào trộn & vận chuyển
lớp thanh mạc ở ống tiêu hóa có tác dụng
bao bọc, giảm ma sát, chống dính
lớp niêm mạc ở ống tiêu hóa có vai trò
nuôi dưỡng & vận chuyển
lớp niêm mạc ở ống tiêu hóa có cấu trúc như thế nào
lỏng lẻo, chứa một lưới mao mạch dày đặc
ống tiêu hóa có mấy chức năng? là gì
4 chức năng: co bóp, hấp thu, tiết dịch, bài tiết
tuyến dạ dày chủ yếu nằm ở
thân vị
ống tiêu hóa co bóp để
nhào trộn & đẩy thức ăn từ trên xuống dưới
tuyến dạ dày gồm mấy loại tb? là gì
2 loại tb: tb chính & tb thành
tb chính tiết ra cái gì
pepsinogen
có mấy tác nhân kìm hãm tb thành tiết ax
1
tb thành tiết ra cái gì
ax
có mấy tác nhân tích thích tb thành tiết ax
3
tb ECL có chức năng gì
tiết ra histamin kích thích tb thành và cơ dạ dày co bóp
tb ECL nằm ở đâu
rải rác dưới niêm mạc dạ dày
tại sao trong dịch dạ dày lúc nào cũng có một lượng ax tối thiểu & luôn co bóp nhẹ kể cả khi dạ dày rỗng
vì lượng histamin do tb ECL tiết ra thường trực
dịch cơ bản là
lượng ax tối thiểu thường trực trong dịch dạ dày
tb G có chức năng gì
tiết ra hormon gastrin làm kích thích rất mạnh tb thành
những loại tb nào giúp tạo dịch vị cơ bản
tb ECL tiết histamin
tb G tiết gastrin tối thiểu
trong bữa ăn, lượng chất nào tiết ra rất lớn khiến ax dịch vị tiết ra tối đa
gastrin
thần kinh nào phân nhánh tới tận tb thành tiết ra acetylcholin gây kích thích
thần kinh phế vị
thần kinh phế vị phân nhánh tới tb thành tiết ra chất nào gây kích thích
acetylcholin
acetylcholin do thần kinh phế vị tiết ra có vai trò gì
có vai trò trong phản xạ gây tiết dịch vị
tb D tiết ra chất nào
somatostatin
tb D chủ yếu gặp ở đâu
hang vị
tb D tiết ra somatostatin làm
kìm hãm tb G & tb ECL trực tiếp ức chế tb thành
gồm có mấy tác nhân kích thích tb thành tiết ax? đó là
3 tác nhân: tb ECL, tb G, thần kinh phế vị
tác nhân kìm hãm tb thành tiết ax
tb D
khi lượng dịch nhầy tiết ra phong phú thì sẽ có bao nhiêu % kết với ax dạng hòa tan, bao nhiêu % ở dạng keo phủ bề mặt niêm mạc
20-25% lượng dịch nhầy kết hợp với ax dạng hòa tan
75 - 80% ở dạng keo phủ bề mặt niêm mạc
mỗi ngày tiết ra khoảng bao nhiêu lít dịch vị
2-3l
dịch vị gồm
HCl, pepsinogen, chất nhầy, enzym & 1 số ion vô cơ
axit toàn phần trong dịch vị gồm mấy dạng? đó là
2 dạng: tự do & kết hợp với chất nhầy
pH trung bình dịch vị
2-3,5
chất nhầy ở niêm mạc ống tiêu hóa là
1 loại glycoprotein, độ nhớt cao hình thành một lớp mỏng bám chặt lấy niêm mạc
chất nhầy trong dạ dày tồn tại dưới mấy hình thức? là gì
2 hình thức: tan trong dịch và phủ lên niêm mạc dạ dày
chất nhầy trong ống tiêu hóa có tác dụng gì
bảo vệ niêm mạc, chống lại sức tiêu hủy của pepsin & HCl, bảo vệ vitamin B12
tại sao dịch nhầy trong môi trường axit có tác dụng như một chất đệm
vì có pH cao
ax kết hợp trong dạ dày là
sự kết hợp giữa ax và dịch nhầy = muối
sự tiết dịch sinh lý trong bữa ăn gồm mấy giai đoạn ? đó là
2 giai đoạn:
- giai đoạn đầu do cơ chế thần kinh
- giai đoạn sau do cơ chế nội tiết
phản xạ không điều kiện gây tiết dịch dạ dày
khi thức ăn chạm lưỡi
đường dẫn truyền của phản xạ không điều kiện gây tiết dịch dạ dày
đường dẫn truyền li tâm là dây thần kinh phế vị
nếu dây thần kinh phế vị bị phong bế hoặc bị cắt thì
sẽ mất tiết dịch dạ dày của phản xạ không điều kiện
cơ chế nội tiết điều hòa tiết dịch dạ dày
khi thức ăn tiếp xúc với niêm mạc dạ dày gây tiết thêm gastrin ➡️ tăng tiết dịch vị
nếu dịch vị thừa thì sao
thì tế bào D sẽ tiết ra somatostatin để kìm hãm tiết dịch vị
co bóp dạ dày giúp nhào trộn và chuyển dần thức ăn xuống tá tràng sau bao lâu
4-5h
quá trình co bóp bao gồm những gì
trương lực & nhu động
trương lực của ống tiêu hóa có tác dụng gì
giúp thành dạ dày áp sát vào nhau đồng thời làm thay đổi sức chứa của dạ dày thích ứng với thể tích thay đổi của khối thức ăn đưa vào
cái gì có vai trò điều chỉnh áp lực trong dạ dày
túi hơi
nhu động là
những cơn co nhẹ, có chu kỳ với tác dụng xáo trộn & chuyển hóa thức ăn
tăng co bóp ở dạ dày thường do mấy nguyên nhân? đó là
5 nguyên nhân:
- do viên nhiễm ở dạ dày
- do tắc cơ học & tắc chức năng
- cường phó giao cảm hoặc ức chế giao cảm
- thức ăn có tính chất kích thích
- một số thuốc kích thích dạ dày như histamin, choline,…
giai đoạn đầu tăng co bóp ở dạ dày có đặc điểm gì
đau, buồn nôn, mất cân bằng thần kinh thực vật
hậu quả của tăng co bóp ở dạ dày
vách dạ dày áp chặt vào nhau gây tăng áp lực vùng túi hơi, gây ợ hơi, nóng rát, đau tức sau mũi ức, nôn,…
tại sao tăng co bóp ở dạ dày lại khiến tiêu chảy
do thức ăn bị đẩy nhanh xuống tá tràng trong khi dịch tụy & dịch mật tiết không kịp dẫn tới tiêu chảy
hình ảnh X-quang khi tăng co bóp ở dạ dày thấy hình ảnh gì
dạ dày ngắn lại & nằm ngang
gồm có mấy nguyên nhân dẫn tới giảm co bóp ở dạ dày? đó là
4 nguyên nhân:
- tâm lý lo lắng, sợ hãi, bực tức ( có vai trò của thần kinh giao cảm)
- cản trở cơ học kéo dài ( u, sẹo, dị vật,…)
- mất thăng bằng thần kinh thực vật ( ức chế thần kinh phế vị, cường giao cảm,…)
- phẫu thuật cắt dây thần kinh phế vị trong điều trị loét dạ dày hoặc sau các phẫu thuật lớn ổ bụng
khi có cản trở cơ học ( u, sẹo, dị vật,..) thì ảnh hưởng tới co bóp ở dạ dày như thế nào
lúc đầu dạ dày tăng co bóp nhưng lâu ngày dẫn đến liệt cơ dạ dày ➡️ giảm co bóp
hậu quả của giảm co bóp ở dạ dày
thức ăn tồn đọng lâu trong dạ dày gây đầy bụng, khó tiêu
hậu quả nặng nhất của giảm co bóp ở dạ dày
sa dạ dày sau khi cơ dạ dày tăng co bóp kéo dài ( hàng tháng)
lượng axit cơ bản được kí hiệu là gì
BAO
lượng axit cơ bản là gì
lượng axit tiết ra khi dạ dày nghỉ, không có bất kỳ kích thích nào
lượng axit cơ bản phản ánh điều gì
khối lượng tế bào thành, cường độ kích thích thường trực ( tối thiểu) của thần kinh, nội tiết
đo lượng axit tiết ra do kích thích dùng cái gì
gastrin, GRP
PAO là gì
là lượng axit tiết ra tối đa do kích thích
PAO nói lên cái gì
khối lượng & độ nhạy tế bào thành
tỷ số BAO/ PAO được dùng để đánh giá cái gì
tình trạng tiết axit của dạ dày
dùng chỉ số nào để đánh giá tình trạng tiết axit của dạ dày?
BAO/PAO
có thể đo nồng độ pepsinogen trong máu để đánh giá tình trạng gì
tình trạng tiết dịch của dạ dày
có thể đo cái gì để đánh giá tình trạng tiết dịch dạ dày
đo nồng độ pepsinogen trong máu
đo cái gì để biết được khối lượng tb thành, cường độ kích thích thường trực ( tối thiểu) của hệ thần kinh, nội tiết
đo lượng axit cơ bản BAO
tăng tiết dịch, tăng axit dạ dày gặp trong bệnh lý nào
- loét dạ dày, tá tràng, môn vị,..
- hội chứng Zollinger-Ellison
- bệnh viêm đường ruột, viêm ống mật, viêm dạ dày giai đoạn đầu
hội chứng Zollinger - Ellison là
tb G bị u tiết ra tối đa gastrin ➡️ thường xuyên tăng tiết dịch vị
trong hội chứng Zollinger - Ellison, pH có thể hạ tới bao nhiêu
1
giảm tiết dịch vị, giảm tiết ax gặp trong
- các trường hợp mất nước ( sốt cao, nhiễm khuẩn, tiêu chảy cấp,…)
- rối loạn dinh dưỡng ( thiếu ăn, thiếu sinh tố)
- bệnh nội tiết ( thiểu năng tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến yên)
- viêm teo và ung thư dạ dày ( sớm)
- cắt nhánh phế vị của dạ dày
không có ax dịch vị ( vô toan) là gì
là trạng thái không có axit tự do trong dịch vị
lý do bị vô toan
do tổn thương nặng niêm mạc dạ dày
vô toan gồm mấy loại? đó là
2 loại:
- vô toan giả ( vô toan hóa học)
- vô toan thật ( vô toan tb)
vô toan giả là gì
là khi không có axit tự do nhưng không có axit liên kết ➡️ dạ dày vẫn còn tiết ax nhưng quá ít nên bị dịch nhầy kết hợp hết
vô toan giả gặp khi nào
khi viêm dạ dày mạn
vô toan thật là gì
không có cả ax tự do lẫn ax kết hợp
vô toan thật gặp trong
viêm teo dạ dày, ung thư dạ dày ( muộn), giang mai dạ dày, thiếu máu ác tính, thiếu vitamin B1
cơ chế chung của loét dạ dày tá tràng
các yếu tố tấn công ( ax & pepsinogen) mạnh hơn các yếu tố bảo vệ ( chất nhầy, sự tưới máu, khả năng hàn gắn)
yếu tố tấn công ở dạ dày gồm những gì
HCl & pepsinogen
đa số loét dạ dày tá tràng đều có tăng
HCl & pepsinogen
bao giờ cũng có một tỉ lệ ax thấm qua lớp chất nhầy vào tận bề mặt niêm mạc nhưng tại sao không gây viêm loét
vì sẽ bị ion kiềm trung hòa boặc bị dòng máu mang đi
loét tá tràng không bao giờ gặp ở đối tượng nào
người vô toan