SYSTEM PRAWA W RP Flashcards

1
Q

podział systemów prawnych

A

zwyczajowe (wykształcone przez społęczeństwo)

precedensowe (wykształcone przez instytucje oraz precedems)

religijne

pozytywne (stanowione/ustaowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

-normy powstają w wyniku uznania przez państw za obowiązujące prawo długotrwale i powszechnie stosowanych zwyczajów co do których w społeczeństwie przekonanie, że mają wiążący charakter
- zwyczaj jest podstawą rozstrzygnięcia przez organy państwa np. sądy
- aby funkcjonował społeczeństwo musi być silnie przywiązane do tradycji
- ma znaczenie w prawie międzynarodowym i w krajach afrykańskich

A

system prawa zwyczajowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q
  • normy prawne są ustanawiane przez upoważnione do tego organy państwowe (głównie organy przedstawicielskie)
  • szeroka recepcja rozwiązań prawa rzymskiego
  • dominacja przepisów prawnych zawarte w aktach normatywnych
  • kontynentalna Europa np. Polska, Niemcy, Francja
A

system prawa stanowionego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q
  • źródłem powstania norm są precedens czyli rozstrzygnięcia organów państwa np: sądów w konkretnych sprawach, z których formułowane są ogólne reguły wiążące dla postępowania w
    innych podobnych przypadkach
  • silna rola prawa sędziowskiego współcześnie mieszany charakter (łączy prawo precedensowe, stanowione i zwyczajowe)
  • charakterystyczny dla państw anglosaskich jak USA, UK, IRL, Australia
A

system prawa precedensowego common law

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

-nierozdzielność życia świeckiego od religijnego i uznanie, że źródłem wszelkiego prawa jest Bóg podstawę norm prawnych stanowią nakazy i zakaz
- normy wywodzą się z pism religijnych
prawo muzułmańskie (szariat) obowiązuje w krajach arabskich oraz kilku afrykańskich i azjatyckich

A

system prawa wyznaniowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

funkcje prawa

A

1.Ochronna - ochrania najważniejsze wartości życia społeczneg
2. Wychowawcza— kształtuje świadomość prawną obywateli, ich postawy i wzorce zachowań
3. Kontrolna- reguluje zachowania jednostek, grup społecznych
4. Prewencyjna
5. Represyjna
6. Resocjalizacyjna- umożliwia powrót do normalnego życia jednostkom, które naruszyły zasady współżycia społecznego
7. Rozstrzygania konfliktów
8. Dystrybutywna- rozdziela dobra i obciążenia oraz reguluje zasady obrotu gospodarczego
9. Dynamizująca: wprowadzenie zmian w zyciu społecznym (nowe instytujce prawne)
10. Komunikacyjna - pomaga w rozwijaniu różnych form wymiany informacji, regulując rynek mediów
11. Rynkowa-reguluje i wzmacnia efekty działań rynkowych oraz określa zasady prowadzenia działalności gospodarczej
12. Organizacyjna - tworzy instytucje państwowe i określa zasady funkcjonowania organizacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

zasady prawa w europie wywodzące sie z rzymu

A

twarde prawo, ale prawo

prawo nie działa wstecz

nieznajmośc prawa szkodzi

nie ma winy bez prawa

prawo pózniejsze uchyla prawo wcześniejsze

należy wysłuchać dwóch stron sporu

nikt nie może być sędzią we własnej sprawie

nie można być karanym dwukrotnie w tej samej sprawie

jeden świadek, żaden świadek

nikt nie musi obwiniać samego siebie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

cechy dobrego prawo

A

ogólne
możliwe do spełnienia
trwałe
jasne
prospektywne (nie działa wstecz)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

wykładnia prawa

A

zespół czynności zmierzających do zrekonstruowania z obowiązujących przepisów prawnych norm postępowania i ustalenia ich znaczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

rodzaje wykładni prawa

A
  1. Autentyczna - tworzona przez ten sam podmiot, który normę ustanowił, tej roli występuje minister dokonujący interpretacji rozporządzenia, które sam wydał
  2. Operatywna - dokonują organy stosujące prawo, są to sądy i organy administracji, które wydają orzeczenia i decyzje, ten rodzaj wykładni ma charakter indywidualny i dotyczy tylko
    podmiotu wskazanego w orzeczeniu
  3. Doktrynalna - nie ma mocy wiążącej, dokonują jej przedstawiciele nauk prawa dlatego może mieć jedynie charakter opiniotwórczy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

zasada według, której państwo powinno funkcjonować zgodnie z prawem
- stanowi podstawę demokracji obywatelowi wolno wszystko to, czego prawo mu nie zabrania
- organom państwa wolno tylko tyle, na ile prawo im zezwala

A

praworządność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

instytucje stojące na czele praworzadnosci w polsce

A

NIK
RPO
KRRiT
TK
TS
Prokuratura

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

niezależnośc, niezawisłość sądów w Polsce- przez co jest reprezentowana

A

zasada instancyjności
zasada niezawisłości- sedzia nie podlega naciskom
zasada jawności postępowania
zasada jednolitości- wszystkie sądy wg tego samego prawa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

gwarancje niezawisłości sędziów

A

nieusuwalność
nieprzenoszalność
zakaz określonej działności punlicznej (nie moze byc w parti, zwiazku zawodwym)
imunitet i nietykalność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

reguła zachowania; określająca w jaki sposób powinien postąpić ten, którego norma dotyczy. Za jej pomocą można ocenić, czy zachowanie jest zgodne z przyjętym wzorcem, czy nie. Łamanie praw wiąże się z sankcjami.

A

norma prawna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

róznica między przepisem prawnym a normą prawną

A

Między normą a przepisem istnieje podobna zależność, jak między treścią (sensem), a formą
(tekstem). Treść prawa wyrażają normy, a przepisy mają formę zdań, w które ta treść jest ujęta.
jedna norma może być zawarta w jednym lub kilku przepisach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

jest to część normy prawnej, która określa adresata oraz okoliczności, od których zaistnienia zależy, czy norma znajdzie zastosowanie czy też nie

A

hipoteza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

jest elementem normy prawnej określającym zachowanie nakazane, zakazane, bądź dozwolone np. podatnik musi zapłacić podatek

A

dyspozycja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

jest elementem normy prawnej określającym konsekwencje spełnienia, bądź niespełnienia nakazu, czy zakazu określonego w hipotezie i dyspozycji

A

sankcja normy prawneji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

rodzaje prawa ze względu na obszar wystepowania

A

prawo międzynarodowe
krajowe
miejsciwe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

rodzaje sankcji

A

karne
egzekucji- o charakterze wykonawczym np komrnik
niewaażności- o charakterze nieprawomocnośći

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

prawo ze wzgledu na korzysc

A

prawo prywatne
prawo publiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

prawo ze wzgledu na treść

A

prawo materialne
prawo formalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

normy okreslajace obowiazki i prawa orzaz regulujace zachowania sie lduzi i instytucji w spoleczenstrwie, charakter pierwotny, np prawo kosntytucyjne cywilne karne

A

prawo materialne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

normy regulajace postepowanie przed organami administracji publiczenj i wymiaru sprawiedliwosci , prawo administracyujne prawo karne procesowe proawo cywilne procesowo- sposob dohocdzienia nalerznosci przed sadem; charakter wtormy; egzekowwanie prawa materialnego

A

prawo formalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

zbiór norm z okreśłonej dziedziny stousnków społecznych

A

gałąź prawna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

gałęzie prawa,8

A

prawo:
konstytucyjne
cywilne- miedzy osobami fizycznymi i prawnymi
rodzinne- osobiste i majatkowe
pracy
administracyjne
finansowe- budzetow opłat podatków
gospodarcze
karne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

gałęzie prawa i kodeksy

A

cywilne- kodeks cywilny/ kodeks ppostępowania cywilnego

rodzinne- kodeks rodzinny i opiekuńczy

karne- kodeks karny, postępowania karnego, karny wykonawczy, kodeks wykorczeń, kodekst postepowania w sprawach o wykroczeniach, kodeks karny skarbowy

administracyjne- kodeks postepowania administracyjnego

handlowe- kodeks społek handlowych

pracy- kodeks pracy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

zasady prawa

A

1) Hierarchiczność:
- relacja wyższości (zwierzchnictwa) lub niższości (podporządkowania) danych aktów
- przejawem wyższej mocy prawnej normy wyższej w stosunku do normy niższej może być uchylenie lub zmiana normy niższej, lecz nigdy odwrotnie
- normy niższe powinny być zgodne z normami wyższymi

2) Spójność prawa czyli taki system prawa, który nie zabiera sprzeczności

3) zupełność- pozbawiony luk prawnych, reguluje działanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

źródła prawa w PL

A

1.Konstytucja RP
2.Ratyfikowane umowy miedzynarodowe (wymagajace zgody sejmu)
3.ustawy
4.rozporzadzenia z moca ustawy
5.nieratyfikowane umowy miedzynardodowe (bez zgody sejmu;
6.tzw mała ratyfikacja- PRM przedkłada ją prezydentowi rp
7.rozporządzenia
8.akty prawa miejscowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Dziennik Ustaw RP;6

A
  • konstytucja
  • ustawy
  • ratyfikowane umowy międzynarodowe
  • rozporządzenia z mocą ustawy
  • rozporządzenia
  • orzeczenia TK
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Dziennik Urzędowy Monitor Polski

A
  • umowy międzynarodowe niewymagające ratyfikacji
  • akty o charakterze wewnętrznym (uchwały Sejmu, Senatu, RM, zarządzenia Prezydenta RP i Prezesa Rady Ministrów)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Dzienniki urzędów ministrów i urzędów centralnych

A

akty normatywne organu wydającego dziennik urzędowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Wojewódzkie dzienniki urzędowe

A
  • akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę
  • organy administracji niezespolonej
  • organy samorządu terytorialnego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

akty prawne niebedace źródłami prawa

A

uchwały- wydawane przez sejm, charakter tech-org, wydawane na podstawie ustawy lub konstytucji rp

zarządzenia- wydawane przez prezydenta rp. prm, ministrow na podtsawie ustawy

akty prawa miejscowego

nieratyfikowane umowy międzynarodowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

prawo wtórne ue

A

rozporządzenie- pełne ujednolicenie pewnych praw np wspolna polityka rolna; polityka handlowa; obowiazuje u wszystkcih panstw czlonkowskich, jest stsowana wprost (nie wymaga wdrożenia do prawa krajowego)

dyrektywa- wskazuje cel pozostawiajac zakres pewnej swobody co do wyboru formy i srodkow jego realizacji, wiaze wylacznie panstwa czlonkowskie do ktorych jest skierowana

decyzja- stosowana w konkretnych przypadkach w prawie konkurencji, polityce handlowej, wspolnej poolityki rolnej (taki akt administracyjny); obowiazuje do tych do ktorych jest zadresowana)

zalecenie- jest przyjmowana przez komsije, rade ue, europejski bank centralny; stanowisko lub ocena danych kwestia; skierowane do panstw czlonkowchich, osoby fizycznej badz prawnej

opinia- wszytskie instytucje ue w umowach miedzy organamiu ue; panstwa czlonkwoie, osob fiz lub prawna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

osoba fizyczna a prawna

A
  • Osoba fizyczna – człowiek od narodzin do śmierci,
  • Osoba prawna – jednostka organizacyjna: stowarzyszenia, partie polityczne, związki zawodowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

osobowość prawna

A

podmiot nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do odpowiedniego rejestru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków w prawie cywilnym. Zdolność prawna jest atrybutem osób fizycznych, jednostek organizacyjnych będących osobami prawnymi oraz niebędących osobami prawnymi, którym zdolność prawną nadają przepisy szczególne. Nie można się jej zrzec, pozbawić ani ograniczyć.

A

zdolność prawna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

zdolność do czynności prawnych

A

prawna możliwość kształtowania swoich obowiązków;

a)ograniczona- posiada sie ja po 13 roku zycia i osoby czesciowo ubezwlawolnione
b)pełna- pełnoletni
c)brak-0 do 13 roku życia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

czynność prawną, której treścią jest oświadczenie woli mocodawcy upoważniające osobę lub osoby do dokonywania w jego imieniu czynności prawnych określonych

A

pełnomocnictwo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

udzielić pełnomocnictwa może

A

oosba fizyczna i prawna oraz jednostka organizacyjne majaca zdolnosc prawna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

pełnomocnikiem może być

A

rodzice (dziecka)
małżonek
opiekun
kurator osoby ubezslawolnionej
kurator osoby nueobecnej oraz osoby prawnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

dział prawa cywilnego regulujący powstanie, treść, zmianę i ustanie prawa własności i innych praw do rzeczy i zwierząt.

A

prawo rzeczowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

dział prawa cywilnego; reguluje kwestie związane z majątkiem osoby zmarłej i jego przejściem na inne podmioty

A

prawo spadkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

dział prawa cywilnego; reguluje rodzaje umów cywilnych (np. najem, sprzedaż, ubezpieczenia, pożyczki) oraz określa prawa i obowiązki stron umowy.

A

prawo zobowiązań

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej drugiej osobie na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania lub popełnienia czynu niedozwolonego.

A

odpowiedzialność cywilna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

rodzaj odpowiedzialności cywilnej; wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wynikającego z umowy;
jest ponoszona za umowę własną

A

odpowiedzialność cywilna kontraktowa

48
Q

rodzaj odpowiedzialności cywilnej
* wynika z popełnienia czynu niedozwolonego w wyniku którego nastąpiła szkoda u drugiej osoby; jest ponoszona za czyny własne, a także za czyny osób trzecich (np. rodzice za czyny dziecka, pracodawca za czyny pracownika,
Skarb Państwa za czyny funkcjonariuszy państwowych)

A

odpowiedzialność cywilna deliktowa

49
Q

umowa cywilnoprawna
polega na zobowiązaniu przyjmującego zlecenie do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.Może być wolontaryjna.; sąd cywilny

A

umowa- zlecenie

50
Q

umowa cywilnoprawna
- jej cel stanowi określony wynik pracy, nie zaś samo świadczenie pracy w sposób dawcą w przypadku umowy o pracę. Jest wykonywana odpłatnie.; sąd cywilny

A

umowa o dzieło

51
Q

stosunek pracy, w którym pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. ; sąd pracy

A

umowa o pracę

52
Q

okres wypowiedzenia

A
  • dwa tygodnie - w przypadku zatrudnienia krócej niż sześć miesięcy,
  • miesiąc - przy zatrudnieniu trwającym od sześć miesięcy do 3 lat
    -trzy miesiące w przypadku stażu pracy o długości co najmniej trzech lat.
53
Q

rodzaje urlopów

A
  • wypoczynkowy - pełnopłatna nieobecność w pracy w terminie uzgodnionym z pracodawcą,
  • bezpłatny - zwolnienie od świadczenia pracy bez otrzymywania wynagrodzenia,
  • okolicznościowy - płatny urlop w związku z zaistniałą ważną okolicznością (ślub własny lub dziecka,
    narodziny dziecka, śmierć i pogrzeb członków rodziny),
  • na żądanie - część urlopu wypoczynkowego,
    -opieka nad dzieckiem - do 14 roku życia dziecka (5 dni),
    -ojcowski - do 24 miesiąca życia dziecka w wymiarze 14 dni
    -rodzicielski - przyznawany po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego
    -wychowawczy -
  • na poszukiwanie pracy jeśli pracodawca wypowie umowę o pracę (płatny),
    -szkoleniowy - dla pracownika podnoszącego swoje kwalifikacje zawodowe
54
Q

zasady działalności gospodarczej osoby fizycznej:

A

-musi zostać zarejestrowana w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej
- dostępna dla osób pełnoletnich (brak wymogu posiadania polskiego obywatelstwa),
-wymaga zadeklarowania formy opodatkowania dochodów
-wymaga opłacania składek do ZUS

55
Q

przeszkody do zawarcia małzenstwa w Polsce

A

-wiek poniżej 18 roku życia (wyjątek - ciąża pozwala ubiegać się o zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła 16 rok życia),
- zbyt bliskie pokrewieństwo lub powinowactwo w linii prostej,
- całkowite ubezwłasnowolnienie,
- bigamia (pozostawanie w innym, ważnym związku małżeńskim),
- adopcja

56
Q

oznacza, że (prawie) wszystkie przedmioty majątkowe, które zostaną nabyte w trakcie małżeństwa, są wspólne. Powstaje z chwilą zawarcia związku małżeńskiego.

A

wspólnota mąjatkowa ustawowa

57
Q

Istota jej polega na tym, że małżonkowie wyłączają ze wspólności majątkowej określone przedmioty. Umowa nie może naruszać zasad równouprawnienia małżonków.; po podpisaniu intercyzy

A

wspólnota umówna

58
Q

to osoby pochodzące od wspólnego przodka: w linii prostej to np. matka, dziadek a w lini bocznej brat, kuzynka

A

krewni

59
Q

krewni współmałżonka:w linii prostej jest np. teściowa, a w linii bocznej to np. szwagierka

A

powinowaci

60
Q

osoby od których pochodzimy

A

wstepni

61
Q

potomkowie

A

zstępni

62
Q

Zakończenie związku małżeńskiego może nastąpić w wyniku:

A
  • ustania - rozwód lub śmierć jednego z małżonków,
  • unieważnienia - gdy istniała przeszkoda, a mimo to związek został zawarty, wówczas małżeństw traktuje się tak, jakby nigdy nie zostało zawarte.
63
Q

seperacja

A

następuje na skutek zupełnego rozkładu pożycia. Separacja może być orzeczona przez sąd-formalna lub decyzją małżonków- faktyczna
- niesie za sobą skutki podobne do orzeczenia rozwodu (np. ustanie wspólności majątkowej) lecz nie umożliwia wstąpienia w nowy związek małżeński.

64
Q

konkubinat

A

jest nieformalnym związkiem dwóch osób:
- nie umożliwia dochodzenia praw spadkowych (chyba że z testamentu), alimentacyjnych dla konkubenta i jakichkolwiek innych osób z tytułu pozostawania w konkubinacie, wspólnego przysposobienia dziecka

65
Q

rodzaj postępowania cywilnego;
charakter tych spraw ma charakter sporu
* strony w tym postępowaniu to powód (występuje z żądaniem) i pozwany (przeciwko niemu); sprawę kończy wydanie wyroku
-rozpatrywane są przez jednego sędziego, w niektórych sprawach uczestniczą także ławnicy*
-toczą się przed sądem rejonowym lub okręgowym!!!!

A

postępowanie cywilne procesowe

66
Q

rodzaj postępowania cywilnego; charakter tych spraw nie ma charakteru sporu; wszczynane są na wniosek strony lub z urzędu; strony w tym postępowaniu to uczestnicy
postępowania o identycznym statusie
procesowym;
kończy je wydanie postanowienia
* rozpatrywane są przez jednego sędziego
* większość z nich toczy się przed sądem rejonowym, nieliczne przed okręgowym

A

postępowanie cywilne nieprocesowe

67
Q

Etapy postępowania cywilnego

A

wywołanie sprawy
przedstawienie i wyjaśnienie stanowisk stron.
postępowanie dowodowe
roztrząsanie wyników postępowania dowodowego.
zamknięcie rozprawy, wydanie wyroku lub innego orzeczenia.

68
Q

określa odpowiedzialność karną człowieka za czyny zabronione (działanie lub zaniechanie). Takimi czynami mogą być: przestępstwa, wykroczenia, przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe

A

prawo karne

68
Q

Jego celem jest przymusowe wykonanie orzeczeń i innych aktów wydanych w sprawach cywilnych. może byc przeprowadzene z ruchomosci nieruchomosci; przez bank, dłużnika itd

A

Postępowanie egzekucyjne

69
Q

gałąź prawa karnego

  • określa czyny, które są przestępstwami (zbrodnie, występki)
  • określa zasady odpowiedzialności za ich popełnianie
    -określa sankcje karne, które grożą sprawcy czynu zabronionego (kary,
    środki karne)
A

prawo karne materialne

70
Q

gałąź prawa karnego

-określa reguły postępowania organów państwowych w procesie karnym oraz uprawnienia i obowiązki osób uczestniczących
w tym procesie

A

prawo karne procesowe

71
Q

gałąź prawa karnego

reguluje tryb wykonywania kar orzeczonych za przestępstwo oraz uprawnienia osób skazanych

A

prawo karne wykonawcze

72
Q

zasada prawa karnego; odpowiedzialność karną jednostka ponosi za popełnienie czynu zabronionego, a nie za myśli, poglądy lub zamiary

A

zasada odpowiedzialności karnej za czyn

73
Q

zasada prawa karnego; odpowiedzialność karną ponosi jednostka za czyn, który wynika z jej własnej winy, jeśli w chwili popełnienia czynu była poczytalna

A

zasada wina

74
Q

zasada prawa karnego; odpowiedzialności karnej podlega jednostka, która popełniła czyn, nie może jej przejąć na siebie jednostka inna niż sprawca, choć sposób popełnienia przestępstwa może być różny (np. sprawstwo, podżeganie, pomocnictwo);

A

zasada odpowiedzialności indywidualnej i osobistej

75
Q

zasada prawa karego; kary i środki karne wymierzane za popełnienie czynu zabronionego nie mogą być okrutne, poniżające ani nieludzkie, muszą odpowiadać wadze czynu;

A

zasada humanitaryzmu

76
Q

zasada prawa karnego; odpowiedzialność karną jednostka ponosi za czyn, który jest niezgodny z prawem w chwili jego popełnienia, a nie za czyn popełniony przed wejściem w życie ustawy;

A

zasada nullum crimen sine lege (nie ma przestępstwa bez prawa)

77
Q

zasada prawa karnego; jednostka jest winna dopiero, gdy sąd w wyroku orzeknie jej winę

A

zasada domniemania niewinności

78
Q

zasaday prawo karnego; jednostka może mieć obrońcę, nie musi także składać niekorzystnych dla siebie zeznań.

A

zasada prawa do obrony

79
Q

są czynami bezprawnymi (sprzecznymi z normami prawa karnego),
- mają większą niż znikoma szkodliwość społeczną,
-dzielą się na zbrodnie i występki

A

przestępstwa

80
Q

jak można ścigać przestępstwa

A

-z oskarżenia publicznego: z urzędu (należą do nich wszystkie poważne przestępstwa) lub na wniosek osoby pokrzywdzonej (przestępstwa o niewielkiej szkodliwości społecznej),
-z oskarżenia prywatnego (pokrzywdzony samodzielnie składa prywatny akt oskarżenia bezpośrednio do sądu),

81
Q
  • nie są przestępstwami, są zagrożone karą ograniczenia wolności, arestzu, grzywny do 5000 zł lub środkiem karnym
    -mogą się zakończyć tzw. postępowaniem mandatowym (prawo takie mają np. policja, Straż Pożarna, Straż Graniczna, Straż Ochrony Kolei, Straż Miejska, Państwowa Inspekcja Sanitarna, urząd skarbowy).
A

wykroczenia

82
Q

przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności powyżej 3 lat lub karą surowszą

A

zbrodnie

83
Q

przestępstwo zagrożone grzywną powyżej 30 stawek dziennych, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności powyżej miesiąca

A

występki

84
Q

przykładowe wykroczenia

A

przeciwko osobie (np. skłanianie do zebractwa, złośliwe niepokojenie drugiego człowieka)
przeciwko zdrowie (niezachowanie właściwej czystości przy świadczeniu usług, niepoddanie się obowiązkowi szczepienia)

85
Q

sankcje karne podział

A

kary:
grzywna (pomniejszenie majątku skazanego)
ograniczenie wolności
areszt
pozbawienie wolności

środki karne
a) represyjne:
-pozbawienie praw publicznych-pozbawienie sprawcy przedmiotów pochodzących
z przestępstwa
b)prewencyjne
-zakaz wykonywania zaowdu, kontaktu
c)kompensacyjne
-obowiązek naprawieia szkody
-nawiązka

86
Q

areszt

A

W prawie cywilnym areszt to jeden ze środków stosowanych w toku egzekucji, służący zmuszeniu dłużnika do zachowania zgodnego z nałożonym na niego obowiązkiem.

W prawie wykroczeń areszt to jedna z kar – odpowiednik kary pozbawienia wolności w prawie karnym materialnym.

87
Q

kara jak odpłata lub sposób resocjalizacji

A

odpłata- cel zadosciuczynienie, naprawienie szkody, satysfakcja pokrzywdoznego; do ościewecnia, nacisk na surowość

resocjalizacja- prewencja, popularna, nieuchronność kary

88
Q

zasady odpowiedzialności nieletnich za popełnienie przestepstwa

A

za czyn zabroniony rzadko do 17 roku zyciu; jesli mial 15 lat przy najciezszych wykroczeniach moze odpowiadac przed sadem powszechnm;

Odpowiedzialność karna przed sądem powszechnym za występek dotyczy osoby, która popełniła taki czyn po ukończeniu 17 lat. W stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu 17 lat, lecz przed ukończeniem 18 lat, sąd zamiast kary może zastosować środki wychowawcze, poprawcze albo
lecznicze przewidziane dla nieletnich.

89
Q

osoba, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie osiągnęła 21 roku życia i w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła 24 roku życia; w prawie pracy osoba, która ukończyła 16 lat, a nie ukończyła 18 lat.

A

młodociany

90
Q

ma na celu wykrycie sprawcy przestępstwa i pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej

A

postępowanie karne

91
Q

postępowanie karne wg wieku

A
  • osoby, które ukończyły 17 lat, odpowiadają
    przed wydziałem karnym sądu powszech-
    nego, w sprawach poważnych przestępstw
    (np. morderstwa);
    -osoby, które ukończyły 13 lat, a nie ukoń-
    czyły 17 lat, określane są mianem nieletnich
    i odpowiadają przed wydziałem rodzinnym i nieletnich sądu powszechnego,
  • sprawcy, którzy w chwili popełnienia czynu
    zabronionego nie ukończyli 21 lat, a w cza-
    sie orzekania w pierwszej instancji 24 lat,
    są określani mianem młodocianych.
92
Q

etapy postępowania karnego

A

-przygotowawcze (śledztwo)
-główne- rozprawa
-odwoławcze
-wykonawcze (uprawomocnienie wyroku)

93
Q

instytucja polskiego postępowania karnego, która pozwala pokrzywdzonemu działać obok prokuratora lub zamiast niego w postępowaniu karnym.

A

oskarżyciel posiłkowy
(uboczny badz subsydiarny)

94
Q

prawa strony w postępowaniu cywinym/karnym/administracyjnym

A

do sądu
do dwuinstacyjnego postępowania
do jawnego rozpatrzenia sprawy
do poszanowania wolności i gonego postępowania
do obrony
do pomocy w postępowabiu
o dowdzenia
do informacji

95
Q

obowiązki strony w postępowaniu cywinym/karnym/administracyjnym

A

staiwanie sie na wezwanie
powiadomienie organu o zmianie adresu zamieszkania
poddanieme sie ogledzilnom jesli tycyz spraw zdrowotnych

96
Q

prawa świadka w postępowaniu sądowym

A

uchylebue su e od wypowiedzi jesli ma to narazic jego osobe lub mu najblisza
zadanie by przesluchanie odbylo sie z wylaczniem jawnosci
zastrzezenie danych dot zamieszkania
zloznie wniosku o utajenie danych osobowych

97
Q

obowiązi świadka w postępowaniu karnym

A

stawienie sie na wezwanie
złozenie przyczemoe
mowienie i niezatajenie prawdy
wyrazanie na przesluchanie na prosbe sadu

98
Q

prawa pokrzywodzonego w postępowaniu karnym

A

występowania w charakterze strony w postępowaniu przygotowawczym
dopuszczenia do udziału w czynnościach procesowych w toku postępowania przygotowawczego
reprezentowania przez przedstawiciela ustawowego (jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni lub ubezwłasnowolniony) lub osoby, pod której pieczą pozostaje (jeśli jest nieporadny ze względu na wiek lub stan zdrowia)2
-ustanowienia pełnomocnika w toku postępowania³
-domagania się, by okazanie osoby odejrzewanej odbyło się w sposób wyłączający możliwość rozpoznania pokrzywdzonego
* występowania w charakterze oskarżyciela posiłkowego w toku postępowa-
nia głównego

99
Q

obowiązki pokrzywdzonego w postępowaniu karnym

A

stawienia się na każde wezwanie
organu proceswego, by złożyć
zeznania
powiadomienia organu procesowego o zmianie
adresu zamiesznia lub pobytu
poddania się oględzinom i badaniom lekarskim

100
Q

odwołanie się od wydanego wyroku. W prawie procesowym jest środkiem odwoławczym od wyroku sądu pierwszej instancji do sądu drugiej instancji.

A

apelacja

101
Q

Odwołanie się do drugiej instancji

A
  • w postępowaniu nieprocesowym w sprawach z zakresu prawa cywilnego odwołanie przysługuje o
    postanowienia kończącego postępowanie w sprawie;
    w postępowaniu procesowym (prawo cywilne i karne) sądami powszechnymi pierwszej instancji mogą być sądy rejonowe (wówczas odwołanie składamy do sądu okręgowego) lub sądy okręgow
    (w tym przypadku odwołanie trafia do sądu apelacyjnego)
102
Q

nadzwyczajny środek zaskarżenia od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego w postępowaniu karnym, rozpoznawana przez Sąd Najwyższy; dotyczy uchybień proceduralnych, takich jak: niewłaściwy skład sądu, udział w orzekaniu osoby nieuprawnionej itd

A

kasacja

103
Q

reguluje stosunki społeczne związane z organami administracji publicznej (rządowej i samorządowej) i wszystkimi podmiotami wykonującymi funkcje administracyjne

A

prawo administracyjne

104
Q

podział prawa adminstracyjnego

A

ustrojowe- dot organów administracji publicznej, ich kompetencji

materialne- normy i wzajemne uprawnienia organów i obywateli

procesowe- dot postepowania sadowoadministracyjnego

105
Q

akty admnistracyjne

A

postanowienia:
akt ktory jest odmowa badz zaswiadczeniem, adr

decyzja administracyjna:
rozstrzyga czesciej merytorycznie sprawe ;nalezaca do kompetencji danego org. poprzez- przyznanie obywatelowi jakiegos uprawnienia, odmowie, cofnięciu, nałożeniu i cofnięicu

105
Q

co moga zrobić niezadowoleni obywatele z dzialnosci organow admnistracji

A

złiżyć:
skarge- zaniedbenie nienalezety wykonywanie zadan
wniosek- sprawy ulepszenia org, wzmocnienie rpaworządnosci

106
Q

postępowanie administracyjne

A

postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Według prawa administracyjnego na postanowienie sądu lub organu można złożyć zażalenie, a od decyzji administracyjnej można złożyć odwołanie; decyzja organu drugiej instancji ma charakter ostateczny

107
Q

można ją wnieść po wyczerpaniu środków
zaskarżenia, czyli zażalenia, odwołania lub wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy (chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka)
wnosi się ją w terminie 30 dni od dnia doręczęnia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie; wnosi się ją do sądu administracyjnego za pośrednictwem organu

A

skarga do wojewódzkiego sądu adminitsracyjnego

108
Q

można ją wnieść od wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie, wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny; wnosi się ją do NSA za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżony wyrok

A

skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego

109
Q
  • może być podjęta w postępowaniu cywilnim, karnym i sądowoadministracyjnym
  • jest próbą ugodowego zakończenia sprawy ze stroną postępowania,
    -prowadzi ją instytucja lub osoba wskazana np. przez sąd lub prokuratora,
    • jeśli skończy się powodzeniem, mówimy o zawartej pomiędzy stronami ugodzie.
A

mediacja

110
Q
  • może być podjęty w postępowaniu cywilnym,
  • jest dobrowolnym wyborem stron,
  • jest określany „niepaństwowym sądem” powołanym na mocy woli stron,
  • jego wyrok jest równy mocą wyrokowi sądu państwowego
  • w jego składzie nie może uczestniczyć czynny zawodowo sędzia (może sędzia w stanie spoczynku)
  • wyrok jest poddany kontroli przez sąd powszechny co do zgodności z prawem i zasadami współżycia społecznego,
A

arbitraż (sąd polubowny)

111
Q

przykładt sądów polubownych w Polsce

A

Sad Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej,
Sad polubowny (Arbitrażowy) przy Związku Banków Polskich
Sąd Arbitrażowy przy Konfederacji Lewiatan

112
Q

ma prawo zajmować się wszystkimi rodzajami praw własności przemysłowej, a także prawami autorskimi i zwalczaniem czynów nieuczciwej konkurencji.

A

rzecznik patentowy

113
Q

są organami wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego. Rozpoznają odwołania od decyzji, zażalenia na postanowienia (np. o odmowie wydania żądanego zaświadczenia

A

samorządowe kolegia odwoławcze

114
Q

dziedziczenie według przepisów prawa spadkowego, mające miejsce, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu albo testament jest nieważny,

A

dziedziczenie ustawowe

115
Q

stanowisko, zgodnie z którym ośrodki władzy i administracji nie uwzględniają całokształtu interesów określonego społeczeństwa czy państwa, ignorując potrzebę jego harmonijnego rozwoju gospodarczego lub kulturalnego, dbając jedynie o interesy własne, najczęściej własnej grupy interesu.

A

partykularyzm