STOSUNKI MIĘDZYNARODWE Flashcards
Uczestnicy stosunków międzynarodowych (mający podmiotowość prawnomiędzynarodową)
1) państwa
2) międzynarodowe organizacje rządowe
3) narody
4) powstańcy i strony walczące
uczestnicy stosunków miedzynarodwych nie majacy podmiotowsci prawnej
1) międzynarodowe organizacje pozarządowe
2) korporacje międzynarodowe
3) związki państw
4) ruchy i sieci społeczne
5) kościoły i fundacje transnarodowe
źródła prawa międzynarodowego
umowy międzynarodowe
zwyczaj międzynarodowy
orzecznictwo sądów międzynarodowych
ogólne zasady prawa międzynarodowego
umów należy dotrzymywać
* suwerennej równości państw
* wzajemności
* powstrzymania się od użycia siły
* używania środków pokojowych
* nieingerowania w sprawy wewnętrzne państw
* współdziałania państw ze sobą
* równouprawnienia
* realizacja zaciągniętych zobowiązań
geneza powstania ONZ
- Siedziba: Nowy Jork
- 26 czerwca 1945 r. – Konferencja założycielska w San Francisco, 50 państw podpisało Karte Narodów Zjednoczonych (uznaje się je za państwa założycielskie)
- Polska podpisała jako 51 państwo (16 października 1945), ale i tak jest uznania za państwo założycielskie
państwa członkowie ONZ
obecnie: 193 państwa
* nie należy: Tajwan i Sahara Zachodnia
* status państwa-obserwatora (dod 2): Watykan, Palestyna
* status niepaństwowego obserwatora: Zakon Maltański, Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża
organ ONZ,
* 193 członków
* 2 członków obserwatorów
Zadania:
* wydawanie opinii i zaleceń dla innych organów i państw
* obraduje nad założeniami Katy Narodów
* przyjmuje, zawiesza i wyklucza członków
* uchwala budzet organizacji
* wybiera niestałych członków Rady Bezpieczeństwa oraz Sekretarza Generalnego
Sposób podejmowania decyzji:
* większość spraw jest uchwalana zwykłą większością głosów
* kwestie kluszowe 2/3 głosów
Zgromadzenie Ogólne ONZ
Organ ONZ,
* 5 członków stałych - USA, Wielka Brytania, Francja, Chiny, Rosja
* 10 członków niestałych - zmieniają się co dwa lata
Zadania:
* odpowiada za pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe
* prowadzi rokowania w celu rozstrzygania sporu
* decyduje o nałożeniu sankcji, wysłaniu misji pokojowej i podjęciu akcji militarnej
Sposób podejmowania decyzji:
* uchwały podejmowane są min. większością 9 głosów (ale zgodę muszą wyrazić wszyscy stali
członkowie)
* tylko stali członkowie mają prawo weta
Rada Bezpieczeństwa
organ ONZ
Zadania:
* reprezentuje organizacje
* składa sprawozdania z działalności ONZ
* uczestniczy w obradach innych organów ONZ
* ponosi odpowiedzialność przed Zgromadzeniem Ogólnym
Sekretariat z sekretarzem Antonio Gutteras na czele (wybierany co 5 lat przez ZO na wniosek RB)
organ ONZ
54 członków
* kadencja trwa 3 lata
Zadania:
* promuje przestrzeganie praw człowieka i podstawowych wolności
* opracowuje projekty konwencji
* koordynuje działalność organizacji wyspecjalizowanych i programów ONZ
Sposób podejmowania decyzji:
* podejmuje uchwały zwykłą większością głosów, ale nie mają one charakteru wiążącego
Rada Społeczno-Gospadarcza
organ ONZ
15 sędziów wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne i Radę Bezpieczeństwa
* kadencja trwa 9 lat
* Siedziba: Haga
Zadania:
* sprawuje jurysdykcję w sprawach wnoszonych przez państwa (rozstrzga spory między
państwami)
* wydaje opinie doradcze dotyczące interpretacji prawa międzynarodowego
Sposób podejmowania decyzji:
* zwykła większość głosów
Międzyanrodowy Trybuanał Sprawiedliwości
organ ONZ
Siedziba: Haga
* Sądzi osoby podejrzane o ludobójstwo i zbrodnie wojenne (popełnione po 1 lipca 2002 r.)
Międyznarodowy Trybunał Karny
organ ONZ
47 członków wybieranych na 3 letnią kadencję
* Siedziba: Genewa
* Organ doradczy Zgromadzenia Ogólnego
* Powstała w 2006 r.
▪ Zastąpiła Komisję Praw Człowieka
Zadania:
* rozpatruje skargi na mocy Protokołu Fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw
Obywatelskich i Politycznych
* dokonuje przeglądów w kwestii przestrzegania praw człowieka
Rada Praw Człowieka
część ONZ
powstała w 1945 r.
* siedziba w Rzymie
* Polska jest cżłonkiem założycielem
ZADANIA
* Współpraca na rzecz postępu w rolnictwie, leśnictwie, rybołówstwie,
przetwórstwie żywności
* walka z głodem
* pomoc żywnościowa dla krajów biednych
* zwiększenie wydajnośći produkcji
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa
(FAO)
Część ONZ,
powstała w 1948 r.
* siedziba w Genewie
* Wszelkie aspekty życia ludzkiego i zdrowia
* ustanawia standardy i normy dotyczące żywności czy leków
* rozwój nowoczesnych metod leczenia
* zwalczanie epidemii
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
częśc ONZ
powstała w 1919 r.
* siedziba w Genewie
* Polska jest członkiem założycielem
* działalność na rzecz poprawy warunków życia i pracy pracowników
* zwalcza zjawisko pracy przymusowej
* walka z dyskryminacją
Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO)
część ONZ,
powstała w 1945 r.
* siedziba w Paryżu
* Upowszechnienie oświaty, organizacja badań naukowych,
kształtowanie kadr
* rozwijanie kontaktów w dziedzinie nauki i sztuki
* ochrona dziedzictwa kulturowego
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury
(UNESCO)
część ONZ,
* powtsała w 1944 r.
* siedziba w Waszyngtonie
* Stabilizacja finansowa państw członkowskich
* wspiera rozwój handlu międzynarodowego
* udzeila pożyczek krajom
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF)
część ONZ,
powstał w 1944 r.
* siedziba w Wszyngtonie
* Wspieranie rozwoju gospodarczego i społecznego państw członkowskich
* udzielanie pożyczek na realizacje inwestycji
* pobudzanie handlu
Międzynarodowe Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD)
część ONZ,
* powstała w 1966 roku
* siedziba w Wiedniu
* wspieranie rozwoju przemysłu w krajach rozwiających się
* ułatwienie dostępu do nowoczesnych technologii i wiedzy
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Przemysłowego
(UNIDO)
część ONZ,
powstał w 1946 roku (z inicjatywy Polaka)
* siedziba w Nowym Jorku
* ochrona praw dzieci
* zapewnienie pożywienia, opieki zdrowotnej, edukacji
* dbanie o kobiety w ciąży
Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF)
częśc ONZ,
powstał w 1950 roku
* siedziba w Genewie
* ochrona praw uchodźców
* udzielanie azulu
* organizacowanie pomocy humanitarnej
Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców
(UNHCR)
powstała w 1957 roku
* siedziba w Wiedniu
* dba o energetykę jądrową, prowadzi badania w tej dziedzinie
* reaguje w przypadku wykorzystania energii atomowej
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA)
Część ONZ,
powstała w 1994 roku
* siedziba w Genewie
* prowadzenie negocjacji w sprawie znoszenia ograniczęń w handlu
* rozstrzyga spory handlowe między państwami
Światowa Organizacja Handlu (WTO)
geneza NATO; Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego
obawa przed agresją ze strony ZSRR
* stworzenie „parasolu bezpieczeństwa” nad Europą Zachodnią (obawa przed komunizmem)
* powstało w czasie zimnej wojny;
* a utworzona na mocy podpisanego 4 kwietnia 1949 Traktatu północnoatlantyckiego[4],
siedziba: Bruksela
* Członkostwo Polski - 12 marca 1999 r. w Independence za rządów Bronisława Geremka
Cele:
* rozwijanie przyjaznych stosunków między państwami
* wzmocnienie zdolności obronnych krajów członkowskich
* wzajemna pomoc w przypadku agresji
4 kwietnia 1949 r. – podpisanie układu w Waszyngtonie (12 państw); NATO
-Kanada
* USA
* Wielka Brytania
* Francja
* Włochy
* Belgia
* Holandia
* Luksemburg
* Dania
* Islandia
* Norwegia
* Portugalia
organ NATO,
składa się ze stałych przedstawicieli państw członkowskich w randze ambasadorów (może także obradować na szczeblu szefów państw lub rządów oraz ministrów spraw zagranicznych) oraz Sekretarza Generalnego
* najważniejszy organ
* rozstrzyga kwestie na zasadzie jednomyślności
* obraduje
Rada Północnoatlantycka
organ NATO
* składa się z szefów sztabów państw członkowskich
* najwyższa władza wojskowa
* wydaje zalecenia dotyczące spraw militarnych
Komitet Wojskowy
organ NATO
* składa się z ministrów obrony państw członkowskich
* zajmują się polityką nuklearną - Przechowywaniem, kontrolą, zastosowaniem
* jej pracami kieruje Sekretarz Generalny
grupa Planowania Nuklearnego
Organ NATO
wybierany przez Radę Północnoatlantycką
* 4 letnia kadencja
* przewodniczy obradom Rady Pólnocnoatlantyckiej i Grupy Planowania Nuklearnego
* reprezentuje NATO na zewnątrz
Sekretarz Generalny
Droga Polski do NATO
1990 rok - NATO proponuje państwom byłego Układu Warszawskiego zawarcie partnerskich stosunków
1991 rok - chęć współpracy zostaje potwierdzona na szczycie NATO w Rzymie, zostaje powołana Północnoatlantycka Rada Współpracy
1994 rok - powstaje program Partnerstwo dla Pokoju
1995 rok - powstaje Studium o rozszerzeniu NATO, zostają w nim przedstawione wymagania dla kandydatów
1997 rok - w Madrycie Polska, Czechy i Węgry zostały zaproszone do rozmów akcesyjnych
12 marca 1999 rok - Polska została przyjęta do NATO w Independence w USA
Rada Europy, geneza, siedziba itd
- Powstała 5 maja 1949 r.
- Siedziba w Strasburgu
- Celem była integracja Europy po II wojnie światowej
- Bardzo szeroki zakres działania (nie obejmuje kwestii militarnych), głównie skupia się na prawach człowieka
- Obecnie członkiem jest 45 państw, bez Białorusi
- Status obserwatora przy organach Rady Europy mają: Izrael, Japonia, Kanada, Meksyk, Stany
Zjednoczone oraz Stolica Apostolska - Polska jest członkiem od 1991 (za rządów Bieleckiego), ale podlega jej prawu od 1993 roku
państwa założycieleskie Rady Europy
Belgia
* Holandia
* Luksemburg
* Francja
* Włochy
* Wielka Brytania
* Irlandia
* Dania
* Norwegia
* Szwecja
członkiem rady europy mogą zostac panstwa które
Posiadają ustabilizowaną demokrację
* Podpisały Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i
Europejską konwencję ramową o ochronnie mniejszości narodowych
główny organ decyzyjny RADY EURPY
* w skład wchodzą ministrowie spraw zagranicznych z każdego państwa członkowskiego lub stałych przedstawicieli w randze szefów misji akredytacyjnych przy Radzie Europy
* przewodnictwo obejmuje co pół roku inne państwo członkowskie
zadanie:
przygotowuje konwencje
* zawiera układy
* przyjmuje nowych członków
* uchwala budżet
* wyznacza kierunki działania
Komitet Ministrów
organ Rady Europy;
w skład wchodzą parlamentarzyści państw członkowskich i ich zastępcy
* organ opiniodawczy
Zadania:
* decyduje o wyborze Sekretarza Generalnego oraz sędziów Europejskiego Trybunału Praw
Człowieka
* główne forum dialogu
Zgromadzenie Parlamentarne