STRUKTURA SPOŁECZNA I PROBLEMY SPOŁECZNE Flashcards
zrożnicowanie jednostekw wg kryteriów/grup;
pojęcie socjologiczne wyrażające fakt, że wszelka społeczność składa się z poziomów pozostających ze sobą w relacjach nadrzędności i podporządkowania
stratyfikacja
rodzaje struktur społecznych
-wyznaniowa
-demograficzna
-zawodowa
-klasowa
-warstwoowa
-narodowościowa
nie jest zbyt liczna, obejmuje osoby bardzo zamożne, o wysokim wykształceniu, wybitnych specjalistów, właścicieli dużych przedsiębiorstw oraz wysokie kadry kierownicze.
kalsa wyższa
najliczniejsza klasa, obejmuje średnich i drobnych przedsiębiorców, średnią i niższą kadrę menedżerską, specjalistów (nauczycieli, lekarzy, prawników) oraz wykwalifikowanych robotników.
klasa średnia
obejmuje osoby o niskim wykształceniu, wykonujące prace niewymagające specjalnych kwalifikacji.
klasa niższa
zbiorowości ludzi wyłączonych z głównego
nurtu życia społecznego, zmarginalizowanych i wykluczonych, na ogół są to osoby o niskim wykształceniu, niepracujące, niepłacące podatków, biedne, żyjące w złych wa-
runkach ekonomicznych oraz bezdomne.
underclass, podklasa
przesunięcie w wymiarze hierarchicznym, czyli przechodzenie do innych, wyżej lub niżej ulokowanych warstw, klas czy grup społeczno-zawodowych.
ruchliwość społeczna pionowa
struktura klasowa a warstwowa
klasowa- związania ze względu na dochodu, klasa niższa/wyższa,
warstwowa- związana ze stylem życia, kulturą np intelgencja robotnicy
podział ruchliwośći społecznej pionowej
awans
degredacja
(zmiana klasy)
przemieszcanie się jednostek w strukturze społecznej
ruchliwość społeczna
obejmuje procesy przestrzennego przemieszczania się ludności (migracja) oraz procesy przechodzenia z jednej grupy społecznej do drugiej bez zmiany pozycji społecznej.
ruchliwość społeczna pozioma/horyzontalna
rodzaje poziomej ruchliwośći społecznej
-zawodowa- zmiana miejsca pracy w obrębie tego samego poziomu hierarchi społęcznej
terytorialna
między pokoleniowa
wewnątrzpokoleniowa
indywidualna-
zbiorowa
strukturalna (wynika z przekształcenia się struktury społecznej np ppojawienie się nowjej klasy)
wymienna- wymiana jednostek
struktura demograficzna polski
-dominacja kobiet 107 na 100, większe dysporpocje w mieście
-większosc polaków w miastach
-starzejce się społeczeństwo
struktura zawodowa polski
po 1989 spadek zatrudnienia, od 2008 wzrost
wzrost udziału zatrudnienia w sektorze prywatnym niż publicznym (4:1)
usługi 60% przemysł 30% rolnictwo 10%
idziemy w stronę społ posindustrialnego
struktura wykształcenia polski
funkcjonalny analfabetyzm (osoby nie-
posiadające wykształcenia lub posiadające formalne wykształcenie nie potrafią wykorzystać wiedzy do tego, by sprawnie funkcjonować, m.in. nie mają umiejętności poprawnego pisania
ani czytania ze zrozumieniem)
-roznica miedzy miastem a wsią
-malejace liczba zakonczenia studiów
struktura klasowo-warstwowa Polski
- klasa robotnicza (w 1988 r. ok. 40% pracujących osób) przemysł +pracownicy państwowi
-klasa chłopska- własciciele rolni
-inteligenvja
-drobnomiesczaństwo- włascicieli małych przedsiębiorstw
Transformacja ustrojowa oraz przemiany gospodarcze od 1989 r. spowodowały zmiany w postaci:
- spadek znaczenia klasy robotniczej oraz chłopskiej,
- pauperyzacja klasy robotniczej oraz chłopskiej,
- pauperyzacja inteligencji,
- pojawienie się nowej uprzywilejowanej warstwy społecznej - bogatych przedsiębiorców,
- znaczne rozwarstwienie stanu materialnego społeczeństwa,
- wyodrębnienie się podklasy - osób żyjących na marginesie społeczeństwa.
Następnie struktura klasowo-warstwowa społeczeństwa polskiego upodobniła się do struktury społeczeństw zachodnich.
Obecnie można wyróżnić (podobnie jak na Zachodzie) następujące klasy (zob.
też s. 42):
- klasa wyższa,
- klasa średnia,
-klasa niższa,
- podklasa (underclass).
proces społeczny polegający na obniżaniu się stopy życiowej jednostek lub zbiorowości.
pauperyzacja
inteligencja przed 1989 vs po 1989
przed
-nieliczna ale jednolita
-słabo opłacona
-wróżniajaca się stylem życia
po
-liczniejsza i zrożnicowana
-klasa srednia
-niekoniecznie sie wyroznia wlasnym stylem
człowiek podporządkowany kolektywowi (organizacji partyjnej), dla jego postawy charakterystyczna jest ucieczka od wolności i odpowiedzialności, koniunkturalizm, oportunizm, agresja wobec słabszych oraz uniżoność wobec silniejszych, wychowany przez władzę komunistyczne
homo sovieticus
problemy życia społecznego w Polsce
bezrobocie
ubóstwo
dostę do opieki zdrowotnej
narkomania
nikotyzm
przestępczość
taki stan warunków bytowych, który nie zapewnia podstawowych funkcji życiowych, bez minimum socjalnego.
ubóstwo absolutne
ma zmienną wartość i odnosi się do przeciętnego poziomu życia w danym kraju, mierzonego na ogół wysokością przeciętnych dochodów.
ubóstwo względne
przyczny ubóstwa
-niezalezn (kalectwo itp)
-zalezne (charakter)
-teoria wielkiego brata (zaelznosc od panstwa)
mechanizm, który sprawia, że dziewczynki i kobiety są bardziej niż chłopcy i mężczyźni statystycznie narażone na to, że popadną w biedę
feminizacja biedy
Liczba przestępstw w ostatnich latach rosła. W 1990 r. popełniono w Polsce ok. 900 tys. przestępstw, a w 2003 r. - już prawie 1,5 mln. W kolejnych latach liczba przestępstw nieznacznie zmniejsza się lub utrzymuje na podobnym poziomie. W 2019 r. popełniono 796 tys. przestępstw.
bardziej się tyczy miast niż wsi.
Nowymi formami przestępczości są: przestępczość ekonomiczna (m.in. wyłudzenia podatku, przestępczość na rynku kapitałowym, pranie pieniędzy) i korupcyjna oraz cyberprzestępczość (np. bezprawne rozpowszechnianie filmów lub muzyki i gier, nielegalny handel towarami akcyzowymi, jak
papierosy, wymuszenia, oszustwa handlowe, kradzież zabezpieczeń kart płatniczych i kradzieże z ich użyciem, kradzieże danych osobowych, kradzieże środków finansowych z kont bankowych).
Poczucie bezpieczeństwa Polaków jest mimo to dość wysokie.
szkolnictwo
6%pkb niskie
zroznicowanie co do miejsca
brak scpejclistów w szkołach
niski dostęp do skutecznych i atrakcyjncyh środków edukacji
rodzaje migracji zewnętrznej
emigracja
imigracja
reemigracja
repatriacja ( zorganizowawany pwrót do kraju ojczystego (jencow, przesiedlencow)
impartacja
deportacja
osoba która została zmuszona do opuszczenia miejsca zamieszkania z tych samych pwodow co uchodzca ale nieprzekorczyla granic kraju
uchodzca zewnetrzny
szereg umów z zakresu prawa międzynarodowego i pomocy humanitarnej podpisanych w Genewie w Szwajcarii, będący częścią międzynarodowego prawa humanitarnego; zasada ochrony uchodzcow
konwencja genewska- konwecja dot statusu uchodzćów 1951
urząd Organizacji Narodów Zjednoczonych upoważniony do przewodzenia i koordynacji międzynarodowych działań mających na celu ochronę uchodźców i rozwiązywania ich problemów na całym świecie
UNHCR
przyczyny kryzysu migraycjnego europy
Najważniejszą przyczyną europejskiego kryzysu migracyjnego jest panujący od kilku lat globalny kryzys migracyjny. Liczba imigrantów na świecie gwałtownie zwiększyła się po wybuchu wojny domowej z Syrii, z której – zgodnie z danymi z marca 2016 – uciekło już ponad 4,8 miliona ludzi.
główne szlaki migracyjne do europy
-szlak środkowosrdziemnormski z Afryki do Włoch morzm
-szlak zachodno-bałkański, do Węgier
szlak wschodnio-środziemnomorski do Grecji
kraje pochodzenia uchodzcow ubiegajacych sie o azyl w europie
Syria
Aganistan
Irak
Pakistan
Nigeria
Iran
Erytrea
Albania
Rosja
gdzie w eurpie uchodzcy ubiegaja się o azyl
Niemcy
Francja
Grecja
Włochy
Hiszpania
UK
możliwości ruchliwosci w danych społeczeństwach
społeczenstwo otwarte
spolecznesto zamkniete np kastowe (niemozliwe)
podział stowarzyszeń
stowarzyszenie rejestrowane- działa na zasadach ogolnych, rejestrw w krajowym rejestrze sądowym 15 osón
stowarzyszenie zwykłe nie wymaga rejestracji nie ma osobownosci prawnej 3 osoby
opp
status ktory moze uzskać społka kapitanwa i org pozarządowe, może byc utrzymany z 1% podatku
modele funkcjoniwania mediów
model dualny (tvp i tvn, publiczne i prywatne)
model rynkowy (amryka, tylko prywatnie)
