KONFLIKTY MIĘDZYNARODOWE, TERRORYZM

Question 1

konflikt izraelsko-palestyński

Answer 1

• przedmiot sporu: geograficzne terytorium Palestyny, zamieszkałe przez Żydów i Arabów
  Izrael vs Hamas, Hezbollah
• konflikt o Strefę Gazy i Zachodni Brzeg

1967- wojna sześciodniowa, zajęcie przez Izrael Wxgórza Golan, Zachodniego bRZEGU jORDANU I sTREFY gAZY

1973 Wojna Jom – wojna Izraela z koalicją Egiptu i Syrii w 1973 roku, trwająca od 6 do 26 października.

1987-1991- perwsza intifada- powstanie palestynskie, powołanie do żcya Hamasa, wspieranego przez Oragnizacje Wyzwolenia Palestyny

1994 utworzenie autonomii palestyńskiej

2000-2004 druga intifada

2006-2013 zdobycie przez Hamasu wiekszosc miejsce w parlamencie autonimii, zbrojne przejecie kontroli nad strefa gazy; wypieranie bojówek Al fatah

2014- strategia tunelowa Hamasa, budowa tuneli biegnacych na terytorium Izraela; operacja Ochronny Brzeg. bombardowanie Gazy przez izraealskie lotnictwo

• W 2007 roku doszło do rozpadu Palestyny na dwie części. Strefę Gazy przejęło wówczas islamistyczne ugrupowanie Hamas, odłączając się od Autonomii na Zachodnim Brzegu.

Question 2

konflikt w Iraku

Answer 2

Irak i obszar Zatoki Perskiej stały się terenem konfliktu, od kiedy władzę przejął tam w 1979 r. Saddam Husajn.
➢ Dążył on do budowy imperium arabskiego w regionie.
➢ Efektem ambicji imperialistycznych Husajna była:
➢ wojna iracko-irańska w latach 1980-1988; (Między oboma krajami istniał długoletni konflikt graniczny.)
➢ atak na Kuwejt w 1990 r. (w 1990 r., zakończony interwencją sił międzynarodowych
(w wyniku operacji „Pustynna Burza”, przeprowadzonej przez USA i inne państwa, wojska irackie zmuszone zostały do opuszczenia Kuwejtu.)

Pod koniec lat 90. Irak zerwał współpracę z ONZ.
➢ Dyktator został oskarżony przez USA o wspieranie międzynarodowego terroryzmu i produkcję broni masowej zagłady, co stało się pretekstem do kolejnej interwencji.

➢ W marcu 2003 r. lotnictwa amerykańskie i angielskie uderzyły na Bagdad – rozpoczęto operację lądową „Iracka wolność”.
➢ w 2005 r. wybrano demokratyczny parlament.
➢ W tym czasie trwały walki sił rządowych i wojsk koalicji z ugrupowaniami sprzeciwiającymi się okupacji Iraku (m.in. AlKaidą).

➢ W 2006 r. – 5 listopada Saddam Husajn został skazany na karę śmierci.

2014-19 proklamowanie przez lidera ISIS- zbrodnie na jencach i kudnosci cywilenk, prowadzenie nalotów prez IS lotnictwo USA; liczne ataki rakiotowe

Question 3

konflikt w Gruzji

Answer 3

W latach 90 Abchazja i Południowa Ostia ogłosiły niepodległość i stały się republikami, które nigdy nie zostały uznane przez Gruzję.
W roku 2008 Rosja udzieliła pomocy obu prowincją, doprowadziło to do wybuchu wojny pomiędzy Gruzją i Rosją.

Question 4

islamistyczna sunnicka organizacja terrorystyczna, utworzona w 1988 roku przez Abd Allaha Azzama. Początkowo miała na celu przeciwstawiać się interwencji ZSRR w Afganistanie, następnie jej celem stało się zwalczanie wpływów Stanów Zjednoczonych i szeroko pojętego Zachodu w krajach muzułmańskich.

Answer 4

Al Kaida

Question 5

Konflikt w Afganistanie

Answer 5

Strony konfliktu:
➢ Talibowie i Al-Kaida vs USA i wojska koalicji

Przyczyny:
➢ przejęcie władzy przez fundamentalistów islamskich i utworzenie państwa wyznaniowego;
➢ umiejscowienie baz terrorystycznych na obszarze kraju;
➢ rywalizacja między grupami narodowościowymi oraz lokalnymi watażkami o władzę.

Przebieg:
➢ W latach 1979-1989 Afganistan był okupowany przez wojska radzieckie.
➢ W 1997 r. władzę przejęli talibowie, którzy utworzyli państwo wyznaniowe.
➢ W tym czasie przybył tu Osama bin Laden –poszukiwany przez USA za terroryzmw Kenii i Tanzani
➢ 7 października 2001 r. wystąpiło zbrojnie przeciw talibom i Osamie bin Ladenowi za zamach z 11 września 2001 r. w Nowym Jorku.
➢ Pod koniec 2001 r. pokonano talibów, zaś 2 maja 2011 r. zabito Osamę bin Laden’a.
- wojska koalicji do bodajze 2022 utrzymywały tam porządek
➢ Obecny konflikt w Afganistanie, jest najdłuższą wojną od czasu wojnywietnamskiej.

Question 6

geneza konfliktu w byłej Jugosławii

Answer 6

Konflikt na tle etnicznym, w Jugosławii mieszkało
kilka narodów, które były wyznawcami różnych
religii (prawosławni, katoli i muzułmanie). Każde
z państw miało zupełnie inną mentalność,
tradycje, wierzenia oraz obyczaje. Konflikty
zaczęły się pojawiać od roku 1980, po śmierci
dyktatora Josip’a Broz-Tito.

Question 7

państwa składające się na Jugosławię

Answer 7

Bośnia i Hercegowina
Serbia
Kosowo
Macedonia
Słowenia
Chorwacja
Czarnogóra

Question 8

daty w konflikcie na jugosłąwi

Answer 8

1990- npdl ogłasza Słowenia (krótka wojna z serbia, uznala to w 1991)
1991- referndum w chorwacji, wygrywa npdl, krwawe wysiedlenia serbów z chor; macedonia npdl

1992-95
BiH niepodległość w 1991 roku, w tamtym czasie na terenie BiH żyło wiele Serbów (ok.1/3 ludności), którzy sprzeciwiają się odłączeniu od Jugosławii.
1992 rok - arena międzynarodowa uznaje niepodległość Bośni
1992 rok - utworzenie Nowej Jugosławii - Federalnej Republiki Jugosławii (tylko Serbia i Czarnogóra)
1993 rok - ONZ tworzy strefy bezpieczeństwa m.in. w Srebrenicy i Sarajewie
1995 rok - dochodzi do wymordowania muzułmanów na oczach ONZ tzw. Masakra w Srebrenicy
Wojska NATO przeprowadzają nalot na Serbów, w odwecie za masakrę.
1995 rok - porozumienie w Dayton. Bośnia i Hercegowina zostaje podzielona na dwie strefy
wpływów.
- Bośniacko-chorwacką i serbską -> podział nadal obowiązuje

2006
npdl Czarnogóry

2008
Wybuch konfliktu w Kosowie odbywa się w 1998 roku. Powstaje armia Nowej Jugosławii, która
wchodzi do Kosowa. Powstała także Armina Wyzwolenia Kosowa. W czasie konfliktu dochodzi do wielu strat po obu stronach. Z kraju uciekło ok. 600 tys. Albańczyków.
1999 - NATO dokonuje ataków lotniczych w obronie Albańczyków mieszkających w Kosowie
Kosowo przechodzi także pod nadzór administracyjny ONZ, stacjonują tam siły bezpieczeństwa- KFOR
2008 kosowo npdl

Question 9

Trybunały karne przy ONZw konflickie o Jugosławie

Answer 9

• 1993 r Rada Bezpieczeństwa ONZ powołała do życia Międzynarodowy Trybunał Karny byłej
  Jugosławii, zadaniem było osądzenie zbrodni wojennych popełnionych na terytorium byłej
  Jugosławii.

Question 10

kwestia Osetii Południowej

Answer 10

Ogłasza niepodległość w 1991 roku i zgłasza chęć połeczenia sie z Osetią Północną, która pozostaje pod władzą Rosji.

W 2008 roku wybucha wojna rosyjsko-gruzińska, w jej wyniku cała Osetia znajduje się pod władzą Rosji.

Gruzja uważa, że Osetia Południowa znajduje się pod okupacją ze strony Rosji.

W 2015 rząd Osetii Południowej podpisał akt włączenia do Rosji, ale nie jest to uznawane na arenie międzynarodowej.

Question 11

Formalnie jest częścią Gruzji, ale w 1992 roku ogłosiła niepodległość, która jest głównie uznana przez Rosję.
W 2008 roku poparła wojnę w Osetii Południowej i wojnę rosyjsko- gruzińską.

Answer 11

Abchazja

Question 12

kwestia Krymu

Answer 12

W 1992 roku Krym staje się częścią niepodległej Ukrainy, w tamtym okresie żyje tam około 60%Rosjan i 25% Ukraińców.
W 1994 roku m.in. Rosja podpisała memorandum budapesztańskie, czyli
uznanie suwerenności Ukrainy.
W 2014 wybuchła rewolucja na Majdanie, władze stracił Wiktor Janukowycz, który wspierany był przez Rosję.
W marcu 2014 parlament ogłosił referendum, w którym niemal 97% odpowiedziało się za przyłączenim do Rosji. Kilka dni później Putin ratyfikował akt przyłączenia Krymu do Rosji.

Question 13

Arabska Wiosna Ludów

Answer 13

Geneza:
Niezadowolenie z warunków życia, w państwie panował nepotyzm, korupcja, brak swobód
obywatelskich, wysokie ceny żywności

protesty społeczne i konflikty zbrojne w krajach arabskich, w latach 2010–2012.

-wystąpieniaw Tunezji, potem Egipcie, Jordan, Jemen, Algieria (już wcześniej), progres w wojnie w Libii

Question 14

Tunezja

Answer 14

Demonstracje wybuchają w grudniu 2010 roku, w 2011 roku z kraju ucieka Ben Ali, który zostałskazany na karę pozbawienia wolności.

Odbywają się pierwsze wolne wybory, w których
wygrywają islamiści.

Question 15

Jordania

Answer 15

Demonstracje zaczynają się w styczniu 2011 roku. Na czele państwa stoi monarcha - Król Abdullah II, który podejmuje się przeprowadzenia zmian w kraju m.in. zmiana parlamentu czy ordynacji wyborczej.

Question 16

Egipt

Answer 16

Rewolucja wybucha w styczniu 2011 roku.
Ze stanowiska prezydenta zrezygnował prezydent Hosni Mubarak, a jego następcą został Mohamed Mursi. W lipcu 2013 roku Mursi zostaje obalony w wyniku wojskowego zamachu stanu. Prezydentem zostaje Abd al-Fattah as-Sisi, który stał na czle puczu wojskowego.

Question 17

Syria

Answer 17

Demonstracje zaczynają się w styczniu 2011 roku, prezydentem jest Baszszar al-Asad. Jest uznany za brutalnego dyktatora, przypuszcza się, ż

➢ Tamtejszy prezydent Baszar al-Assad mimo presji międzynarodowej na pokojowe zakończenie konfliktu, krwawo rozprawiał się z opozycjonistami.
➢ Na Syrię nałożono sankcje i zawieszono ją w prawach członka Ligi Państw Arabskich.
➢ 19 marca 2013 podczas ataku w Aleppo użyto prawdopodobnie broni chemicznej – obie strony nawzajem obarczyły się odpowiedzialnością o to.

2014 proklamowanie Państwa Islamskiego- samozwańczego kalifatu
2015-2019 rosysjka interwnecja zbrojna w Syrii na prośnę Baszara al Asada

Question 18

Sudan (Darfour)

Answer 18

Władze Sudanu vs Sudański Front Rewolucyjnu
konlifkt etniczny, religijny, polityczny
(chrześcijaństwo vs islam)

2003 – wybuch konfliktu w Darfurze (wojna
przeciwko próbie islamizacji Omara al Baszira
* 2007- hybyrdowa operacja humintarna ONZ i Uni Afrykańskiej; największta misja pokojowa trwająca
-oskarżenie al Baszira przed MTK
* 2011, w efekcie referndumodłączenie południak; katastrofa i ludobójstwo
2019- poczatek deeskalacji

Question 19

Czeczenia

Answer 19

Czeczeoskie aspiracje niepodległościowe, godzące w rosyjskie dążenie do zachowania pełnej kontroli na Kaukazie
* 1991 – uzyskanie niepodległości przez Czeczenów po rozpadzie ZSRR (prezydent – Dżochar Dudajew)
* Konflikty wewnętrzne prowadzące do interwencji władz rosyjskich
* 1995-1996 – walka partyzancka i terrorystyczna z wojskami rosyjskimi, śmierd prezydenta
* 1996 – porozumienie, opuszczenie republiki przez wojska rosyjskie
* Wykorzystanie ataku islamskich bojowników na
sąsiedni Dagestan przez Rosję do podjęcia akcji
* 2003 – skutkiem wprowadzenia rosyjskiego planu normalizacyjnego uzyskanie przez Czeczenię nowej konstytucji i wybory nowego prezydenta
* Republika uznana za integralną częśd Rosji,
dalsze ataki zdesperowanych bojowników
* Aktualnie sytuacja w Czeczenii jest nadal
nieustabilizowana

Question 20

uprowadzenie samolotów pasażerskich, zaatakowanie budynków World Trade Center w Nowym Jorku i Pentagonu- siedzibę ministerstwa obrony USA. W wyniku ataku zginęło prawie 3 tysiące osób.

Answer 20

11 września 2001 r

Question 20

rodzaje terroryzmu; 4

Answer 20

terroryzm religijny -Celem jest zwalczenie
innych wyznań i ustanowienie dominacji
danej religii, np.działalność Al- Kaidy.

teroryzm narodowo-wyzwoleńczy- Wynika z dążeń narodu do niepodległości lub przyłączenia własnego terytorium do innego
państwa.

terroryzm polityczny- Jego celem jest przejęcie władzy, zmiana ustroju lub wymuszenie określonych rozwiązań prawnych

terroryzm kryminalny-Ma na celu osiągnięcie korzyści materialnych, np. porwania dla okupu.

Question 21

• zajęcie przez czeczeńskich separatystów budynku teatru muzycznego na Dubrowce w Moskwie. Zakładnikami stała się cała widownia, ponad 700 osób oraz zespół aktorski i racownicy teatru. Według oficjalnych danych, śmierć poniosło blisko 130 zakładników i 41 terrorystów.;akt terroryzmu nar-wyz

Answer 21

• 23 października 2002 r

Question 22

dwa ataki w Norwegii przeprowadzone przez 32-letniego Andersa Breivika. W pierwszym z nich, w wybuchu bombowym w dzielnicy rządowej w Oslo,zginęło 8 osób. W drugim, na uczestników obozu młodzieżówki współrządzącej Partii Pracy na wyspie Utoya, zastrzelił 69 osób.

Answer 22

2011

Question 23

IRA

Answer 23

Irlandzka Armia Republikańska powstała w 1919 r. jako zbrojne ramię ruchu Sinn Fein.
➢ IRA głosiła konieczność obalenia rządów brytyjskich w Irlandii Północnej i połączenie jej z Republiką Irlandii.
➢ Jej działalność była także wymierzona przeciwko religii protestanckiej.
➢ Przez kilkadziesiąt lat aktywności i korzystania ze wsparcia zagranicznych organizacji terrorystycznych (np. libijskich, palestyńskich), IRA podsycała niepokój w przedstawicielach legalnej władzy brytyjskiej, zabijając polityków, żołnierzy i policjantów brytyjskich, ale i zwykłych ludzi np. w zatłoczonych obiektach handlowych.

➢ 28 lipca 2005 r. IRA zawiesiła swoją działalność terrorystyczną.
➢ Stało się to jednak możliwe dopiero w wyniku powszechnego oburzenia i
protestów podzielonych religijnie społeczności - katolików i protestantów.
➢ IRA zadeklarowała od tego momentu używanie wyłącznie pokojowych metod w dalszej walce o zjednoczenie Irlandii.

Question 24

palestyńska organizacja fundamentalistyczna ➢ Za swój główny cel organizacja uważa zbudowanie państwa palestyńskiego rozciągającego się od Morza Śródziemnego do rzeki Jordan oraz zniszczenie Izraela. ➢ Działalność Hamasu nasiliła się szczególnie w czasie powstań palestyńskich przeciw izraelskiej okupacji (liczne ataki terrorystyczne, w tym na osoby cywilne)

Question 25

Al Kaida

Answer 25

➢ Al-Kaida to przykład organizacji terrorystycznej, założonej w 1988 r. przez sunnitę, Osamę bin Ladena, o podłożu religijnym –symbol terroryzmu muzułmańskiego. ➢ Na początku miała na celu przeciwstawianie się sowieckiej inwazji na Afganistan. ➢ Potem za głównego wroga uznała świat zachodni, a w szczególności USA. ➢ Al-Kaida zmierza do zakwestionowania porządku światowego, stosując bezwzględne metody walki z „niewiernymi”. ➢ Jest sprawcą największego w historii zamachu - 11 września 2001 r. ➢ W wyniku ataku na World Trade Center w Nowym Jorku zginęło blisko 3 tys. osób. ➢ Obecnie najwięcej ataków tej organizacji notuje się w Afganistanie i Iraku. ➢ Walka z Al-Kaidą wynikała z przypuszczenia, że jest ona zdolna do użycia bomby atomowej oraz broni biologicznej i chemicznej. ➢ Spadek aktywności organizacji nastąpił po zabiciu 2 maja 2011 r. Osamy bin Ladena

Question 26

ETA

Answer 26

➢ Kraj Basków i Wolność – nazwa baskijskiej organizacji terrorystycznej założonej w1959 r. w celu utworzenia niepodległej Baskonii. ➢ Główną metodą walk były akcje terrorystyczne wymierzone we władze Hiszpanii. ➢ W 1936 roku przyznano im na krótko szeroką autonomię polityczną. ➢ Mogli oni posiadać własny parlament, rząd i prawo do polityki podatkowej i kulturalnej. ➢ Po przejęciu władzy i opanowaniu regionu przez gen. F. Franco zaczęły się prześladowania zbuntowanej mniejszości narodowej (uznano ich za zdrajców). ➢ Rząd Franco doprowadził do likwidacji uprawnień autonomicznych Kraju Basków. ➢ Zakazano używania j. baskijskiego, wydawania narodowych pism, kultywowania tradycji. ➢ 20 listopada 1975 r. po śmierci gen. Franco, Hiszpania powoli się demokratyzowała. ➢ Rozpoczęto negocjacje w sprawie autonomii regionu Zatoki Baskijskiej. ➢ W 1979 utworzono Kraj Basków – region autonomiczny, w ramach którego działają niezależne instytucje polityczne. ➢ Jednak nadal nie zrezygnowano z walki o całkowitą niepodległość Kraju Basków. ➢ W latach 80. władze Hiszpanii przystąpiły do bezwzględnej rozprawy z organizacją, na co ETA odpowiedziała nasileniem akcji terrorystycznych. ➢ Na początku 2006 roku organizacja ogłosiła zawieszenie broni, które jednak zerwała w grudniu tego samego roku. ➢ 20 października 2011 ETA ogłosiła definitywnie zakończenie podejmowania działań zbrojnych. W maju 2018 roku oficjalnie ogłosiła samorozwiązanie wszystkich struktur i zakończenie działalności politycznej.

Question 27

iracki prawnik i polityk, Marszałek Iraku, dyktatorski prezydent Iraku w latach 1979–2003 oraz sekretarz generalny irackiego oddziału Partii Baas i przewodniczący irackiej Rady Dowództwa Rewolucji, zbrodniarz wojenny

Answer 27

Sadam Husajn

Question 27

syryjski lekarz, polityk i wojskowy, od 2000 roku prezydent Syrii i przywódca Partii Baas.

Answer 27

Baszar al Asad

Question 28

cypr

Answer 28

Wyspę Cypr zamieszkują zarówno Grecy (82%), jak i Turcy (18%) – jest to przykład konfliktu etnicznego. ➢ Cypr do 1878 r. należał do imperium tureckiego, następnie brytyjskiego, a w 1925 r. otrzymał status kolonii. ➢ Niepodległość Cypr uzyskał od Brytyjczyków w 16 sierpnia 1960 r. ➢ Jej pierwszy prezydent – arcybiskup Makarios III, starał się, aby chronić interesy koegzystujących tam narodów – niestety dość szybko okazało się, że pokojowe współżycie Turków i Greków jest niemożliwe. ➢ W grudniu 1963 r. doszło do I wojny domowej (państwem w tym okresie formalnie rządzili Grecy). ➢ Przyczyną wojny była próba zmiany konstytucji Cypru – niekorzystnych dla Turków. ➢ Miał on znieść m.in. prawo weta dla wiceprezydenta Turka. ➢ 4 marca 1964 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła rezolucję o wysłaniu na Cypr sił pokojowych w celu rozdzielenia zwaśnionych stron. ➢ 15 lipca 1974 r. władzę na wyspie przejęła grecka junta wojskowa, która dążyła do zjednoczenia z Grecją. ➢ Wobec tej sytuacji Turcja zdecydowała się na szybką interwencję wojskową i opanowała północną część wyspy, po czym w 1975 r. ogłosiła powstanie państwa tureckiego. ➢ Przez 8 lat Turcja nie poddawała się presji ONZ i wezwaniom do opuszczenia wyspy – w 1983 r. ogłoszono powstanie separatystycznego państwa Turków cypryjskich – niepodległej Republiki Tureckiego Cypru Północnego. ➢ Powstanie tego państwa zostało potępione przez Radę Bezpieczeństwa ONZ. Społeczność światowa uznaje grecką Republikę Cypru za jedyną, legalną formę politycznej reprezentacji wyspy. ➢ Republika Cypru (grecka część wyspy) w 2004 r. uzyskała członkostwo w UE (od 2008 r. jest w strefie EURO). ➢ W dalszym ciągu toczą się negocjacje w celu rozwiązania tego konfliktu, a jedną z propozycji jest utworzenie konfederacji.

Question 29

Rwanda

Answer 29

➢ Konflikt rwandyjski jest najlepszym przykładem konfliktu etnicznego. ➢ Jego stronami są plemiona Hutu (rolnicy) i Tutsi (lud pasterski, rządzący Rwandą od XVI wieku do lat 60. XX wieku). ➢ Większość mieszkańców Rwandy stanowią Hutu (85% ludności), ➢ Jednak to Tutsi stanowili plemię dominujące – popierane przez państwa do których należała kolonia Rwandy (początkowo Niemcy, a następnie Belgię). ➢ Pierwsza wojna wybuchła w 1959 r. i zakończyła się zwycięstwem liczniejszych Hutu (główne władze z Tutsi, w tym władca i jego urzędnicy, zostały wypędzone z kraju). ➢ W międzyczasie w roku 1962 Rwanda uzyskała niepodległość. ➢ Tutsi, którzy zbiegli do Ugandy i Burundi, kilkakrotnie próbowali nieskutecznie odzyskać władzę. ➢ W 1963 i 1973 r. skończyły się one masakrami Tutsi – zginęło kilkanaście tys. osób. ➢ Kolejna wojna domowa w Rwandzie w latach 1990 – 1993 r. zakończyła się na mocy porozumienia z 4 sierpnia 1993 r. – doszło do podziału władzy w rządzie (ograniczono dodatkowo rolę prezydenta z Hutu – był nim Juvénal Habyarimana, rządzący Rwandą od 5 lipca 1973 roku do 6 kwietnia 1994 roku). ➢ Większość władzy do czasu przeprowadzenia nowych wyborów trafiło w ręce mniej licznych Tutsi. ➢ W tym czasie narastały nacjonalistyczne nastroje Hutu (mieli „swojego” prezydenta) przeciwne władzom Tutsi. ➢ Hutu zaczęli organizować bojówki pod nazwą Interahamwe („Walczący razem”) i Impuzamugambi („Mający wspólny cel”) – szukali pretekstu aby „rozprawić się z Tutsi” i znów przejąć pełnię władzę – prawdopodobnie zabili pochodzącego z ich plemienia prezydenta J. Habyarimana (zginął on 4 kwietnia 1994 r. w zestrzelonym samolocie). ➢ W ciągu zaledwie 100 dni od kwietnia do lipca 1994 r. zabito prawie milion osób (około 1/10 ludności Rwandy). ➢ Tutsi stanowili 80% ofiar (większość ofiar umierało od ran poczynionych maczetami lub pałkami). ➢ Mimo to mniej liczniejszym rebeliantom Tutsi udało się pokonać reżim Hutu. ➢ Efektem była ucieczka z kraju około 2 mln Hutu w obawie przed karą. ➢ Uchodźcy znaleźli schronienie w sąsiednich krajach: Tanzania, Burundi, Uganda i Zair (Kongo). ➢ Sytuacja obecnie wydaje się pozornie stabilna, bo przy władzy jest reżim zdominowany przez mniej licznych Tutsi, który brutalnie zwalcza wszelkie przejawy waśni na tle etnicznym, w tym radykalną partyzantkę Hutu. ➢ Wojna w Rwandzie była niewątpliwie jedną z największych tragedii XX w. ➢ Masowe mordy prowadzono przy bierności społeczności międzynarodowej.

Question 30

sudański wojskowy i polityk, prezydent Sudanu od 30 czerwca 1989 do 11 kwietnia 2019. Doszedł do władzy w wyniku zamachu stanu i w ten sam sposób utracił ją 30 lat później.

Answer 30

Omar al Baszir

Question 31

to islamistyczna organizacja dżihadystyczna; sunnicka, z siedzibą w północno-wschodniej Nigerii, która jest również aktywna w Czadzie, Nigrze, północnym Kamerunie i Mali.; podporządkowała się Państwu Islamskiemu

Answer 31

Boko Haram

Question 32

przywódca i dyktator wojskowy Somalii w latach 1969–1991.

Answer 32

mohammed siad barre

Question 33

somalijska radykalna islamistyczna organizacja terrorystyczna, od 2012 formalnie komórka Al-Ka’idy w Rogu Afryki.; był rozłam częśc wierna al kaidzie cześć państwu islamskiemu

Answer 33

Asz Szabab

Question 34

Nigeria

Answer 34

➢ Strony konfliktu: Islamska północ – chrześcijańskie południe./ władze vs Boko Haram ➢ Przyczyny: różnice wyznaniowe i etniczne Przebieg ➢ w latach 90. tendencje islamistyczne, pogrom chrześcijan 2003 rebelia Boko Haram dąząca do wprowadzenia szariatu i zakazu zachodniej oświaty 2015 podporządkowanie się Boko Haram Państwu Islamskiemu; wojna tysiące ofiar i kryzys uchodźczy

Question 35

Somalia

Answer 35

Strony konfliktu: Somolia i wojska pomocnicze vs Asz Szabab ➢ Przebieg: ➢ W 1991 r. nastąpiło obalenie 30letniej władzy dyktatora Mohameda Siad Barre i wybuch wojny domowej, w wyniku której nastąpiła interwencja ONZ. ➢ 18 maja 1991 prowincja Somalii Somaliland ogłosiła secesję. (struktury, ale nie uznane) ➢ 9 grudnia 1992 roku rozpoczęły się w Somalii 2006 zajecie czesci Somalii przez Unię Trybunałów Islamskich z Sharifem Sheuikh Ahmedem na czele i sojusznikach z Asz Szabab, misja wojskowa; porozumienie i wycognaie wojsk -wyparcie szababów, wcielenie w częśc Al Kaid; zamachy terrorystyncze i destablizacja -kraj upadły

Question 36

Libia

Answer 36

➢ W lutym 2011 do masowych wystąpień społecznych doszło w Bahrajnie oraz Libii. ➢ Przerodziły się one w wojnę domową (interweniowały siły lotnicze NATO). ➢ Ośmiomiesięczna wojna domowa w Libii zakończyła się obaleniem reżimu Mauammara al-Kaddafiego i jego zabiciem 20 października 2011 ➢ Sytuacja dalej jest niestabilna (w 2014 roku trwała kolejna wojna domowa ); Powszechny Kongres Narodowy vs Izba Reprezentantów; utowrzyła się islamistyczna Rewolucyjna Rada Bengazi; Chalif Haftar rośnie w siłę jeden z najbardziej zdestabilzowamych państw arabskich obok syrii, updaek struktur administracyjnych, katastrofa humanitarna

Question 37

Jemen

Answer 37

strony konfliktu: władze jemenu (inne kraje arabskie i USA) vs Huti (Iran i Hezbollah) konfilkt plemiennym religijny 2004-2010 rebelia Huti podczas wiosny ludów w Jemenie – wieloletni prezydent Jemenu Ali Abdullah Salih zrezygnował z władzy (kraj jest pogrążony w chaosie –destabilizacja doprowadziła do wybuchu w 2015 r. wojny domowej w państwie podzielonym na różne strefy wpływów, w tym dżihadystów); 2014-2019- rewolyjca, przejeci kontroli nad stolicą przez Huti, powołanie Rady Rewolucyjnejn z Muhamedem al Husim na czele, po jego śmierci Mahdi am Mszar ,,zapomniana wojna'', stracone wojny

Question 38

Etiopia

Answer 38

strony: etiopia i erytrea vs tigrajski ludowy front wyzwoleńczy konflikt polityczn, ideologiczny religie w etiopii 60 chrzescijan 34 islam 2018 wybór na premiera Abiya Ahmeda Aliego, kruzus w rządzie 2020- uznanie przez władze Tigrajskiego Ludowego Frontu Wyzwoleńczego za org terrorystyczną, poczatek etnicznej wojny -ucieczki i uchdzostwa

Question 39

fundamentalistyczne ugrupowanie islamistyczne, sunnickie, powstałe we wrześniu 1994 w Kandaharze w Afganistanie; od słowa studenci, Osama bin Laden (wojna z USA, tam się ukrywał, pokonani i utracili władze)

Answer 39

talibowie

Question 40

salaficka, sunicka organizacja terrorystyczna oraz samozwańczy kalifat ogłoszony w 2014 roku na terytorium państwowym Iraku i Syrii.; jako częśc al kaidy w iraku, stworzenie państwa na czele Iraku, Syrii i Libanu na zasadach szaiatu

Answer 40

Państwo Islamskie

Question 41

– Partia Boga, libańska partia polityczna radykalnych szyitów utworzona w 1982. Od początku była wspierana i finansowana przez Iran, Syrię, a także przez dotacje jej zwolenników. Organizacja określa się jako antyimperialistyczna; walczą z Izraelem i w Syrii po stronie Bazszara al Asada

Answer 41

Hezbollah

Question 42

osoba skrajnie kosmopolityczna, której postawa, wartości i działania nie mają nic wspólnego z tym, jak żyją i czego chcą zwykli ludzie.

Answer 42

człowiek z Davos

Question 43

opiera się na założeniu, że swobodny rynek jest najlepszym mechanizmem alokacji zasobów i generowania wzrostu gospodarczego

Answer 43

turbokapitalizm

Question 44

– proces stopniowego upowszechniania się zasad działania znanych z barów szybkiej obsługi we wszystkich dziedzinach życia społecznego w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie.

Answer 44

makdonaldyzacja

Question 45

przeciwny skrajnie deterministycznej wizji świata i sprzeciwia się uniformizacji społecznej przez popieranie ruchów lokalnych, co można nazwać hasłem „myśl globalnie, działaj lokalnie”.; krytyka podziału na globalnie bogata płn i globalnie biedne płd

Answer 45

alterglobalizm

Question 46

ład międzynarodowy now vs cold war

Answer 46

1945- jałtański - dwubiegunowy bipolarny teraz 1991 jednobiegunowy usa

Question 47

państwo, które istniało w południowo-wschodniej Nigerii od 30 maja 1967 do 15 stycznia 1970 i obejmowało obszar w okolicy wybrzeży Nigerii i Kamerunu.

Answer 47

Biafra

Question 48

tunezyjski generał i polityk, premier Tunezji w 1987, prezydent kraju w latach 1987–2011.

Answer 48

Ben Ali

Question 49

islamska republika, nieuznawana przez społeczność międzynarodową, leżąca we wschodniej Afryce nad Zatoką Adeńską; ogłosiła secesję od Somalii w 1991 roku i od tamtej pory zdołał zbudować funkcjonujący organizm państwowy z demokratycznie wybieranym prezydentem i parlamentem

Answer 49

Somailand

Question 50

militarno-polityczny sojusz różnych ugrupowań afgańskich, przez lata walczący z talibami o kontrolę nad krajem.

Answer 50

Sojusz Północy

Question 51

wojna o nawracanie niewiernych

Answer 51

święta wojna

Question 52

przeprowadzona na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 678 z 29 listopada 1990 roku operacja wojskowa, której celem było wyzwolenie zajętego przez Irak Kuwejtu.

Answer 52

Operacja Pustynna Burza

Question 53

wojna iracko-irańska

Answer 53

wojna między Irakiem i Iranem stoczona w okresie od 22 września 1980 do 20 sierpnia 1988. Wojnę rozpoczął Irak atakiem w rejonie podzielonego w 1975 Szatt al-Arab; konflikt o grancie; statregiczna porażka Iraku

Question 54

agresja Iraku na Kuwejt

Answer 54

inwazja wojsk irackich na Kuwejt w 1990 roku, która zapoczątkowała I wojnę w Zatoce Perskiej Wynik: krótkotrwałe zwycięstwo Iraku, zainstalowanie rządu marionetkowego, początek interwencji państw Koalicji; interwencja usa

Question 55

okres w historii Iraku rozpoczęty inwazją wojsk koalicji pod przewodnictwem USA w marcu 2003 roku, która doprowadziła do obalenia rządów Partii Baas kierowanej przez Saddama Husajna, a zakończony wycofaniem wojsk amerykańskich z Iraku w 2011 roku.

Answer 55

okupacja iraku

Question 56

znana też jako Milicja Mahdiego, działająca w Iraku, szyicka, radykalna, formacja paramilitarna stworzona w czerwcu 2003 i kierowana przez popularnego szyickiego duchownego i przywódcę religijnego Muktadę as-Sadra

Answer 56

Armia Mahdiego

Question 57

masakra w Srebrenicy

Answer 57

ludobójstwo, w którym zginęło ponad 8 tysięcy bośniackich muzułmanów, mężczyzn i chłopców, popełnione przez Siły Zbrojne Republiki Serbskiej (VRS) w lipcu 1995 r. w okolicach miasta Srebrenica. Masakra ta jest uznawana za największe ludobójstwo w Europie od czasu II wojny światowej.

Question 58

egipski polityk i wojskowy, prezydent Egiptu od 14 października 1981 do 11 lutego 2011, a wcześniej oficer w lotnictwie egipskim i wiceprezydent. Od 1950 służył w egipskich siłach powietrznych, a jako ich dowódca od 1972 wyróżnił się w wojnie Jom Kipur.

Answer 58

Husni Mubarak

Question 59

układ pokojowy wynegocjowany w listopadzie 1995 w miejscowości w stanie Ohio w Stanach Zjednoczonych, kończący wojnę w Bośni i Hercegowinie.

Answer 59

porozumienie w Dayton

Question 60

pierwszy człowiek postawiony przed miedzynarodowym trybunałem karnym, sudanczyk

Answer 60

omar al baszar

Question 61

konflikt w Darfourze

Answer 61

aktualnie trwający konflikt zbrojny, mający miejsce w Darfurze (zachodnia część Sudanu, Afryka). Konflikt ten wywołał obecnie największy kryzys humanitarny na świecie[1].

Question 62

państwo nieuznawane istniejące w latach 1991–2023, zamieszkane wówczas głównie przez Ormian, formalnie uznawane przez cały ten czas za część Azerbejdżanu, w rzeczywistości funkcjonujące jako samodzielny organizm państwowy.

Answer 62

Górski Karabach

Question 63

to region historyczny, kulturowy i gospodarczy we wschodniej Ukrainie. Część jest okupowana przez Rosję w wyniku wojny rosyjsko-ukraińskiej.

Answer 63

Donbas

Question 64

de iure region autonomiczny we wschodniej Mołdawii, de facto państwo nieuznawane ze stolicą w Tyraspolu, obejmujące tereny położone na lewym brzegu Dniestru oraz prawobrzeżne miasto Bendery.

Answer 64

Naddniestrze

Question 65

wojna w Pakistanie

Answer 65

konflikt zbrojny między armią pakistańską i amerykańską a islamistycznymi bojówkami Al-Ka’ida i Taliban, trwający od marca 2004 w ramach tzw. wojny z terroryzmem (Pakistańscy talibowie zaczęli zbrojną walkę, gdyż ich celem jest obalenie rządu w Islamabadzie, uwolnienie pakistańskich i zagranicznych bojowników, wprowadzenie szariatu, przejęcie broni nuklearnej i ustanowienie globalnego kalifat)

Question 66

Tajwan

Answer 66

– państwo nieuznawane przez większość społeczności międzynarodowej, leżące w Azji Wschodniej głównie na wyspie Tajwan u wybrzeży Chińskiej Republiki Ludowej. Republika Chińska

Question 67

uczestnik dżihadu, muzułmanin walczący z niewiernymi

Answer 67

mudżahedin

Question 68

rozpad ZSSR

Answer 68

proces rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich zapoczątkowany ogłoszeniem suwerenności przez Estońską SRR 16 listopada 1988 i zakończony deklaracją o samorozwiązaniu ZSRR uchwaloną przez Radę Najwyższą ZSRR 26 grudnia 1991

Question 69

rozpad Czechosławacji

Answer 69

podział Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej na dwa suwerenne państwa: Republikę Czeską i Republikę Słowacką. Czechosłowacja przestała istnieć po 74 latach i 64 dniach od jej utworzenia.;aksamitny rozwód Data: 17 lip 1992 – 31 gru 1992

Question 70

proces przemian ustrojowych w bloku wschodnim, który doprowadził do upadku komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej; kulminacyjny moment tego procesu przypadł na jesień 1989, zaś jego przyczyną była negatywna ocena dotychczasowych rządów przez obywateli.

Answer 70

Jesień Ludów

Question 71

koniec istnienia NRD

Answer 71

23 sierpnia 1989 roku Izba Ludowa NRD przyjęła uchwałę o przyłączeniu NRD do RFN, a 31 sierpnia dwa kraje niemieckie podpisały w Berlinie traktat zjednoczeniowy. 3 października 1990 roku to data, która wyznacza koniec istnienia NRD.

Question 72

koncepcja relatywnego pokoju w świecie zachodnim od końca II wojny światowej w 1945 roku, związana z dominującą pozycją Stanów Zjednoczonych w sferze militarnej i ekonomicznej. Koncepcja ta powstała na wzór starożytnej koncepcji Pax Romana, wywodzącej się z Cesarstwa Rzymskiego

Answer 72

Pax Americana

Question 73

libijski pułkownik, polityk i ideolog, w latach 1969–2011 sprawował władzę autorytarną jako Przywódca Rewolucji 1 września. W 1969 roku przeprowadził zamach stanu w którym obalił monarchię. Proklamował utworzenie „Libijskiej Republiki Arabskiej”, a władzę objęła Rada Dowódcza Rewolucji.

Answer 73

Muammar Kadaffi

Question 74

Filipiny

Answer 74

strony: islam vs rząd konfilkt teligijno, polityczny jedynie 5 procent islami 1969-2008- poczatek dzialan przeciweko ,,chrzescinajskiemu rezimowi'', w 2000 ogłoszenie dzihadu - świętej wojny, kierowane przez al kaide 2008-2017 walki, utworzenie Autonmicznego Regionu Bangsamoro

Question 75

sepeartyzm w Europie

Answer 75

Belgia- Flamandowie i Walonowie (kultura i język) Wlk Bryt- Szkoci, katolicy, Irln Płn Hiszpania- Baskowie vs rząd i Katalonia Francja- Koryskańczycy npdl Polska- Ślązacy

Question 76

inny podział terroryzmu

Answer 76

polityczny, kryminalny (finansowy) indywidualny (konrktene osoby), zbiorowy- przypadkowe grupy ludzi

Question 77

termin wprowadzony do polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych przez rząd George'a W. Busha po zamachach na World Trade Center i Pentagon z 11 września 2001

Answer 77

wojna z terroryzmem

Question 78

wkroczenie wosjk zssr do afganistanu

Answer 78

Związek Radziecki,obawiając się utraty wpływów i powstania państwa islamskiego na wzór Iranu, podjął interwencję zbrojną w Afganistanie. Przeistoczyła się ona w długotrwa- ły, krwawy oraz kosztowny konflikt z islamskimi bojownikami (mudżahedinami) wspieranymi przez państwa arabskie i Stany Zjednoczone. Radziecki kontyngent wojskowy wkroczył do Afganistanu 25 grudnia 1979 r., a w nocy z 27 na 28 grudnia 1979 r., w wyniku operacji Sztorm -333 Hafizullah Amin został obalony.

Question 79

seria protestów i wydarzeń politycznych na Ukrainie spowodowanych sfałszowaniem wyborów prezydenckich w 2004 roku przez ówczesny obóz władzy reprezentowany przez kandydata na prezydenta, ówczesnego premiera – Wiktora Janukowycza – kandydata prorosyjskiej Partii Regionów.

Answer 79

pomarańczowa rewolucja

Question 80

to polityka zewnętrzna Unii Europejskiej, realizowana w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, skierowana do sześciu państw: Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy.

Answer 80

partnerstwo wschodnie