Sulfonamidy i inhibitory reduktazy dihydrofolianu Flashcards
Do czego służy zredukowany kwas foliowy?
Bakterie nie mogą pobierać go ze środowiska, więc muszą tworzyć de novo.
Służy do syntezy zasad purynowych i tymidylanu.
Z czego bakterie syntezują tetrahydrofolian?
Z PABA - kwasu para-aminobenzoesowego
PTERDYNY
KWASU GLUTAMINOWEGO
Jak działają SULFONAMIDY?
Hamują PIERWSZY etap syntezy syntezy tetrahydrofolianu (- syntezę kw. dyhydrofoliowego)
Konkurując z PABA kompetycyjnie blokują syntezę dihydrofolianu
Czy i kiedy sulfonamidy będą wpływały na metabolizm folianu u gospodarza?
Gospodarz nie produkuje folianu, taka reakcja zajdzie przy bardzo długotrwałym leczeniu i głównie w komórkach szpiku.
Działanie sulfonamidów?
BAKTERIOSTATYCZNE!!!
Mechanizmy oporności na sulfonamidy?
-Nadprodukcja PABA
Mutacja syntazy dihydrofolianu -> najszybciej szerząca się oporność
-Zmniejszenie przepuszczalności błony dla leku
Spektrum działania sulfonamidów?
Szerokie
G+ (w tym Nocardia)
G- (E. coli, Klebsiella, Salmonella, Shigella, Enterobacter)
Chlamydia
Pierwotniaki/grzyby –> pneumocystis jiroveci
Na co nie działają sulfonamidy?
Na bakterie beztlenowe słabo Pseudomonas Proteus Serratia Treponema Mykoplazma --> niewrażliwe
Co stymulują sulfonamidy
Wzrost riketsji
Jak przyjmujemy sulfonamidy?
Doustnie i miejscowo
Jak wydalamy sulfonamidy?
Z moczem, w postaci niezmienionej albo jako acetylowane/glukuronidowane pochodne
(ryzyko krystalurii w kwaśnym pH)
O czym trzeba pamiętać przy używaniu miejscowym
O tym, że PROKAINA i TETRAKAINA są metabolizowane do PABA - znoszą działanie sulfonamidów
(źle działają także w obecności ropy)
Na co stosować sulfonamidy?
Samodzielnie:
- jaglica
- bakteryjne zapalenie spojówek
- oczyszczanie przewodu pokarmowego przed operacjami
- zakażenia skóry
SULFACETAMID
TYLKO miejscowo, do worka spojówkowego
DOUSTNE, szybkie krótkie działanie (t1/2~6-9h)
SULFIZOKSAZOL
SULFAMETYZOL
SULFAKARBAMID
SULFAMIDYNA
TYLKO miejscowo, do worka spojówkowego
SULFACETAMID
SULFIZOKSAZOL
SULFAMETYZOL
SULFAKARBAMID
SULFAMIDYNA
DOUSTNE, krótkie działanie (t1/2~6-9h)
DOSUTNE, wolno rozpoczynają, t1/2~10-17h
SULFAMETOKSAZOL
SULFAPIRYDNA
DOUSTNE, wolny początek, długie działanie t1/27dni
SULFADOKSYNA
SULFALEN
SULFAMETOKSAZOL
SULFAPIRYDNA
DOSUTNE, wolno rozpoczynają, t1/2~10-17h
SULFADOKSYNA
SULFALEN
DOUSTNE, wolny początek, długie działanie t1/27dni
Działanie niepożądane sulfonamidów?
-Reakcje alergiczne (gorączka, wysypka, pokrzywka) -Zmiany skórne (zczerwienienie, złuszczające zapalenie skóry, Steven-Johnson) -Zaburzenia ze strony pokarowej -Kamica moczowa, krwiomocz -Zaburzenia hematologiczne (niedokrwistość hemolityczna, niedokrwistość aplastyczna, granulocytopenia, małopłytkowość
Sulfonamidy i krzyżowa alergia
Na skutek podobieństwa strukturalnego często z diuretykami pętlowymi i tiazydowymi oraz
DIAZOKSYDEM
Jak zapobiegać kamicy przy podawaniu sulfonamidów?
Alkalizować mocz, podawaj NaHCO3
jak zapobiec zaburzenium szpiku kostnego przy długotrwałym podawaniu sulfonamidów?
KWAS FOLINOWY
KWAS LEWOFOLINOWY
Nietypowe działania niepożądane sulfonamidów?
Zapalenie stawów Zapalenie spojówek Zapalenie wątroby Depresja Ataksja
Kiedy NIE stosować sulfonamidów?
III trymestr ciąży i przed porodem
Dlaczego nie stosujemy sulfonamidów w wysokiej ciąży i przed porodem?
Bo mogą wywołać kernicterus u noworodków - żółtaczkę jąder podkorowych
Działanie niepożądane MAFENIDU
Metabolity MAFENIDU mają zdolność do hamowania anhydrazy węglanowej i po wchonięciu z dużych powierzcni skóry mogą grozić kwasicą metaboliczną
FTALYLOSULFATIAZOL
SUKCYNYLOSULFATIAZOL
PODAWANE doustnie, ale działanie TYLKO miejscowe bo nie ulegają wchłanianiu
SULFANILAMID
MAFENID
Tylko na skórę
PODAWANE doustnie, ale działanie TYLKO miejscowe bo nie ulegają wchłanianiu
FTALYLOSULFATIAZOL
SUKCYNYLOSULFATIAZOL
Tylko na skórę
SULFANILAMID
MAFENID
TRIMETOPRYM
co to, co robi, kinetyka, preferencyjne miejsce działania
Inhibitor DHFR (bakteryjne blokuje 50000x silniej niż ludzkie) Silnie lipofilny, wchłania się po podaniu doustnym i penetruje do wszystkich tkanek (i OUN)
Jest słabo zasadowy, kumuluje się w pochwie i gruczole krokowym
Oporność na TRIMETOPRYM
Zaburzenia przepuszczalności ściany bakterii
Nadprodukcja DHFR
Mutacja DHFR (tego typu oporność szerzy się najszybciej)
Gdzie można zastosować TRIMETOPRYM w monoterapii?
Niepowikłane zakażenie dróg moczowych
Z czym łączymy TRIMETOPRYM?
TRIMETOPRYM (inhibitor DHFR) łączymy z SULFOMETOKSAZOLEM (sulfonamid konkurujący z PABA)
Stosunek SULFOMETOKSAZOLU z TRIMETOPRYMU?
5:1 (bo trimetoprym doskonale rozchodzi się w tkankach)
Działania niepożądane TRIMETOPRYMU
Nudności Wymioty Wysypka Niedokrwistość megalobalstyczna Leukopenia
KORTIMOKSAZOL?
Jest to SULFAMETOKSAZOL i TRIMPETOPRYM w stosunku 5:1
Jak stosować KORTIMOKSAZOL?
Doustnie i - w ciężkich zakażeniach - dożylnie.
Wskazania do podania KORTIMOKSAZOLU?
Zakażenia dróg moczowych
Zakażenia podatnymi rodzajami Shiegella i Salmonella
Lek pierwszego rzutu: pneumocystis jiroveci
U kogo nie stosować kortimoksazolu?
Niewydolność nerek
Niewydolność wątroby
Ciężarne
Nadwrażliwość na sulfonamidy
Jak wyleczysz toskoplazmozę i leszmaniozę?
Stosując SULFADIAZYNĘ i PIRYMETAMINĘ
Co jest wykorzystywane w leczeniu malarii?
SULDADOKSYNA I PIRYMETAMINA
IKLAPRYM
silniejsze niż TRIMETOPRYM powinowactwo do DHFR
bakterie później wytwarzają oporność
