Mykobakteriozy Flashcards

1
Q

Co powoduje gruźlicę

A

Mycobacterium:

  • tuberculosis
  • bovis
  • africanum
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Przeciwprątkowe - bakteriobójcze?

A
RYFAMPICYNA
IZONIAZYD
PIRAZYNAMID
STREPTOMYCYNA
ETIONAMID
fluorochinolony
KAPREOMYCYNA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Przeciwprątkowe bakteriostatyczne?

A

ETAMBUTOL
KWAS p-AMINOBENZOESOWY
CYKLOSERYNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Przeciwprątkowe - pierwszy rzut

A
RYFAMPICYNA
IZONIAZYD
PIRAZYNAMID
STREPTOMYCYNA
ETAMBUTOL
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Przeciwprątkowe - alternatywne

A
ETIONAMID
KAPREOMYCYNA
CYKLOSERYNA
KWAS p-AMINOBENZOESOWY
KANAMYCYNA
AMIKACYNA
fluorochinolony
RYFABUTYNA
RYFAPENTYNA
KLOFAZYMINA
KLARYTROMYCYNA
DELAMANID
BEDAKILINA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Kiedy stosujemy drugi rzut?

A

Oporność na lek I rzutu
Terapia się nie udała
Poważne działania uboczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

IZONIAZYD (podobieństwo struktrualne, efekt działania i na jakie prątki, mechanizm

A
  • podobny do pirydoksyny
  • działa BÓJCZO na prątki dzielące się (wewnątrz i zewnątrzkomórkowe, mniej działa na atypowe)
  • NIEODWRACALNIE hamuje enzymy syntezy KWASU MYKOLOWEGO)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Czy IZONIAZYD działa sam w sobie?

A

Nie, aktywny jest jego metabolit powstający przy udzialej BAKTERYJNEJ katalazy-peroksydazy –>KatG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Czym jest kwas mykolowy?

A

Główny składnik ścian prątków.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Od czego zależy oporność na IZONIAZYD?

A
  • nadekspresji produktu genu inhA - reduktazy chorniącej przed metabolitem IZONIAZYDU
  • mutacji lub delecji KatG
  • nadekspresji białka ochronnego - produktu ahpC
  • mutacja enzymów biorących udział w syntezie kwasu mykolowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Oporność na IZONIAZYD w mechanizme inhA daje równie oporność na?

A

mechanizm: nadekspresja produktu genu inhA - reduktazy chorniącej przed metabolitem IZONIAZYDU

chroni prątki przed ETIONAMIDEM
prątki z mutacją KatG NIE wykazują oproności na ETIONAMID

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

IZONIAZYD - działania niepożądane

A
  • Reakcje immunologiczne
  • Hepatotoksyczność
  • Neurotoksyczność
  • Niedokrwistość (bo brak B6), szum w uszach, jelita
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

IZONIAZYD - hepatotoksyczność

A

20% pacjentów: wzrost poziomu aminotransferaz we krwi ale nie wymaga to odstawienia leku.

1% chorych - ciężkie uszkodzenie wątorby z martwicą, zaprzestać stosowania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

IZONIAZYD - neurotoksyczność?

A

10-20% pacjentów ->neuropatia obwodowa
Częściej przy wysokich dawkach oraz innych schorzeniach, AIDS cukrzyca uszkodzenie nerek
–> IZONIAZYD zwiększa wydalanie witaminy B6
zapobieganie: podawać B6, 10mg/doba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

RYFAMPICYNA (grupa, efekt działania dla kogo, mechanizm, wchłanialność, penetracja tkanek i OUN, kiedy stosowana, co robi z P450

A
  • Ansamycyna
  • Bakteriobójcza dla prątków dzielących się WEWNĄTRZKOMÓRKOWYCH
  • Łączy się z podjednostką Beta bakteryjnej poimerazy RNA zależnej od DNA
  • dobrze wchłania się po podaniu dousnym, penetruje tkanki razem z trudno dostępnymi miejscami
  • przenikalność do OUN: w stanie zapalenia
  • silny induktor P450 - słabsze działanie METADONU, CYKLOSPORYNY, DSA)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Czy ludzka poimeraza RNA łączy się z RYFAMPICYNĄ?

A

Nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Od czego zależy oporność na RYFAMPICYNĘ?

A

Od wystąpienia mutacji genu rpoB kodującego podjednostkę Beta polimerazy RNA zależnej od DNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

RYFAMPICYNA - zastosowania

A

Wszystkie postaci gruźlicy i w terapii trądu oraz

  • ciężkich zakażeń gronkowcowych (+inne antybiotyki)
  • legionelloza (+makrolidy)
  • Neisseria, Haemophilus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

RYFAMPICYNA - działania niepożądane

A
  • Barwi na pomarańczowo mocz, pot łzy, ślinę, SPERMĘ <3
  • silny induktor P450 - słabsze działanie METADONU, CYKLOSPORYNY, DSA)
  • Przy rzadkim stosowaniu - objawy grypopodobne przy kolejnych dawkach
  • Rzekomobłoniaste zapalenie j.grubego
  • Żółtaczka/zapalenie wątroby
  • Zaczerwienieie skóry
  • Małopłytkowość
  • Zaburzenia pokarmowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

ETAMBUTOL (mechanizm, na co i jak działa, mechanizm oporności, wchłanialność i dystrybucja)

A
  • hamuje arabinozylotransferazy (kodowane przez embCAB)
  • działanie STATYCZNE na prątki szybkodzielące się w środku i na zewnątrz komórek
  • oporność: mutacja embCAB albo nadprodukcja enzymów, w chuj szybko narasta więc podawać z czym innym)
  • dobrze wchłania się z PP, ale do OUN tylko w razie zapalenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Co robią arabinozylotransferazy hamowane przez …?

A

… ETAMBUTANOL

Zaangażowane są w polimeryzację arabinoglikanu - składnika ściany prątków

22
Q

ETAMBUTANOL - działania niepożądane

A

Pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego
–>zaburzenia ostrości i ślepota na zielony i czerwony
-reakcje uczuleniowe
(nie stosować u dzieci u których nie można badać wzroku)

23
Q

PIRAZYNAMID
(co dzieje się w kwaśnym pH i czego to dotyczy?, działa sam czy metabolit? aktywność wobec prątków atypowych, mutacja mająca wpływ na przenikalność do bakterii, dystrybucja)

A
  • w kwaśnym pH (wewnątrzkom) bakteriobójczy dla prątków WOLNO dzielących się
  • działa aktywny metabolit przekształcany przez amidazę nikotynową - produkt genu pncA
  • brak aktywności wobec prątków atypowych
  • oporność: mutacja pncA/zmniejszanie przenikania do bakterii
  • dobrze wchłania się z pp, do OUN tylko w razie zapalenie
24
Q

PIRAZYNAMID - działania niepożądane

A
  • Hepatotoksyczność

- Hiperurykemia - u większości i NIE trzeba wtedy odstawiać, ale może dać napad dny moczanowej

25
Q

STREPTOMYCYNA (co to, aktywność wobec jakich prątków, dystrybucja, zastosowanie)

A
  • aminoglikozyd
  • brak aktywności wobec prątków atypowych
  • działa bakteriobójczo na prątki pozakomórkowe
  • do OUN tylko w zapaleniu
  • uważać na nerki
  • tylko w ciężkich postaciach gruźlicy - ZOMR lub prosówka
26
Q

STREPTOMYCYNA - działanie niepożądane

A

Nefro i ototoksyczność, maks. czas terapii - 6 miesięcy

27
Q

ETIONAMID (podobny do?, mechanizm działania, na co działa, sposób podania, penetracja, oporność krzyżowa z IZONIAZYDEM)

A
  • podobny do IZONIAZYDU
  • analgoiczny mechanizm działania
  • bakteriobójczo na dzielące się prątki wewnątrz/zewnątrzkomórkowe
  • podanie doustne
  • DOBRZE penetruje do OUN
  • prątki oporne na IZONIAZYD w mechanizmie inhA - oporne na ETIONAMID
  • prątki oporne na IZONIAZYD w mechanizmie KatG - WRAŻLIWE na ETIONAMID
28
Q

Działania niepożądane ETIONAMIDU?

A

Neurotoksyczność (podawaj PIRYDOKSYNĘ)
Podrażnienie żołądka
Uszkodzenie wątroby

29
Q

KAPREOMYCYNA ( co to, mechanizm, na co działa, sposób podaży)

A
  • aminoglikozyd, hamuje syntezę białek
  • wykazuje działanie na M.tuberculosis opornych na AMIKACYNĘ i STREPTOMYCYNĘ
  • stosowana domięśniowo jak prątki są oporne na wszystko
30
Q

KAPREOMYCYNA - działania niepożądane

A

Uszkodzenie nerek, ototoksyczność

Powikłania w miejscu podanai

31
Q

CYKLOSERYNA

czym jest i kiedy stosować

A

Inhibitor syntezy ściany bakterii

Gruźlica spowodowana szczepami opornymi na inne leki

32
Q

CYKOSERYNA - dnp

A

Neuropatia obwodowa i zaburzenia psychiatryczne

PODAWAJ PIRYDOSKYNĘ i monitoruj szczytowe stężenia leku we krwi

33
Q

KWAS p-AMINOSALICYLOWY

czym jest, kiedy stosować, wybiórczość

A
  • antagonista kwasu foliowego
  • rzadko stosowany, II rzut
  • względnie wybiórczy wobec prątków
34
Q

KWAS p-AMINOSALICYLOWY dnp

A

Podrażnienie żołądka, dwunastnicy, krwawienie z przewodu pokarmowego

  • Pomiędzy 3-8 tygodniem terapii pojawiają się objawy nadwrażliwośći: gorączka, ból stawów, hepato/splenomegalia –>odsrawić
  • Dłuższe stosowanie: krystaluria
35
Q

AMINOGLIKOZYDY - gruźlica

A

W leczeniu zakażeń opornych na STREPTOMYCYNĘ podaje się KANAMYCYNĘ wypieraną teraz przez AMIKACYNĘ i KAPREOMYCYNĘ

AMIKACYNA - w skojarzeniu z innymi lekami

36
Q

FLUOROCHINOLONY - gruźlica

A

CYPROFLOKSACYNA
LEWOFLOKSACYNA
GATYFLOKSACYNA
MOKSYFLOKSACYNA

aktywne wobec prątków gruźlicy i prątków ATYPOWYCH.

II rzut

37
Q

OKSAZOLIDYNONY - gruźlica

A

LINEZOLID hamuje wzrost prątków zewnątrz/wewnątrzkomórkwoych.

LEK III RZUTU

38
Q

MAKROLIDY - gruźlica

A

KLARYTOMYCYNA
AZYTROMYCYNA
W przypadku prątków nietypowych

39
Q

DELAMANID (mechanizm, oporność, zastosowanie)

A
  • hamuje syntezę kw. mykolowego
  • brak oporności krzyżowej z niczym
  • leczenie skojarzone wielolekoopornej gruźlicy płuc
40
Q

DELAMANID - działania niepożądane

A
  • przedłużenie odstępu QTc
  • dyspepsje
  • bezsenność
  • bóle głowy
  • hipokaliemia
  • retikulocytoza
41
Q

BEDAKILINA (do czego podobna, jaki mechanizm działa, na co działa i gdzie stosować?)

A
  • podobna do chinolonów, inny mechanizm działania
  • hamuje wybiórczo syntazę ATP prątków tuberculosis
  • bakteribójczo na dzielące się/niedzielące się prątki wewnątrz i zewnątrzkomórkowe
  • wielolekooporna gruźlica płuc
42
Q

BEDAKILINA - dnp

A

Nuedności i wymioty
Wzrost aminotransferaz
Lek blokuje kanał potasowy - wydłużenie QTc
-należy uważać przy inhibitorach CYP3A4

43
Q

U kogo sotsować leczenie profilaktyczne?

A

Nieszczepieni
Małe dzieci mające kontakt z chorym
Zakażeni HIB

Codzienne podawanie IZONIAZYDU 6-9msc
U HIV+ –> 9-12 msc

Czasem RYFAMPICYNA przez 4 miesiące

IZONIAZYD + RYFAMPICYNA - 3 msc

44
Q

Jak testowane są preparaty na Mycobacterium leprae?

A

Na modelach zwierzęcych, M. leprae nie daje się hodować in vitro

45
Q

Jak leczymy trąd?

A

Duża oporność na sulfony,
wiele leków przez 6 miesięcy

DAPSON
RYFAMPICYNA
KLOFAZYMINA

46
Q

DAPSON

A
  • jest sulfonem –> hamowanie syntezy dihydrofolianu
  • dobra wchłanialność z przewodu pokarmowego
  • kumuluje się w skórze, nerkach, wątrobie mięśniach
47
Q

DNP DAPSONU

A

Ogólnie - dobra tolerancja

  • RUMIEŃ GUZOWATY
  • anemia hemolityczna
  • niestrawność
  • gorączka
  • świąd
48
Q

Czym wyleczyć rumień guzowaty powstały w wyniku terapii DAPSONEM?

A

Podajemy GKS oraz TALIDOMID

TALIDOMID - silnie teratogenny

49
Q

KLOFAZYMINA (czym jest, mechanizm, gdzie się kumuluje, zastosowania

A
  • barwnik fenzynowy
  • łączy się z DNA i hamuje replikację
  • kumuluje się w komórkach sieteczkowych skóry - stamtąd uwalniany przez miesiące
  • trąd oporny na sulfony
50
Q

KLOFAZYMINA - dnp

A

Przebarwienia skóry

Podrażnienie przewodu pokarmwego