Grzyby Flashcards
AMFOTERYCYNA B (budowa, rozpuszczlność, mechanizm, wchłanialność z przewodu pokarmowego, penetracja tkanek
- budowa polienowego makrolidu
- nierozpuszczalna w wodzie, stosowana w postaci mieszaniny z deoksycholanem - wstrzyknięcia dożylne
- łączy się z ergosterolem błon - tworzy w nich błony, wypływ jonów i białek
- nie wchłania się z przewodu pokarmowego
- dobrze penetruje do tkanek i narządów poza OUN
Mechanizm oporności na AMFOTERYCYNĘ B
- Zmniejszenie zawartości ergosteroli w błonie
- Zmiana struktury ergosterolu
Pierwotnie oporne na AMFOTERYCYNĘ B
Candida lusitaniae
Pseudallescheria bodyii
AMFOTERYCYNA B - zastosowania
-podawana dożylnie w ciężkich grzybicach układowych
(Aspergillus/Candida)
-indukcja leczenia kontynuowanego za pomocą AZOLI
-miejscowo: do worka spojówkoego, do stawu, do pęcherza moczwego, do PMR
-terapia leiszmaniozy
Z czym NIE łączyć AMFOTERYCYNY B?
Z azolami, hamują one syntezę ergosterolu który jest punktem uchwytu dla AMFOTERYCYNY B
Działania niepożądane AMFOTERYCYNYB?
Zależą od połączenia się leku z lipidami ludzkich błon komórkowych
a) NATYCHMIASTOWE (u wszystkich)
- gorączka, dreszcze, skurcze mięśniowe, nudności, wymioty, spadek CTK
b) ROZWIJAJĄCE SIĘ POWOLI
- nefrotoksyczność
- hepatotoskczyność
- niedokrwistość
- podanie do PMR: objawy ZOMR
Jak zmniejszyć DNP natychmiastowe AMFOTERYCYNY B?
- Wolniejsze podawanie leku
- Stosowanie PARACETAMOLU
- Stosowanie antagonistów H1
- Stosowanie GKS
AMFOTERYCYNA B, a nefrotoksczyność
Rzowija się prawie u wszystkich
-kwasica cewkowa i masynwa utrata magnezu i potasu
Zapobiegamy podając 0,9% NaCl
-niedokrwistość
Postaci liposomalne AMFOTERYCYNY B?
- postać koloidalna - dużo skutków ubocznych
- ->istnieją preparaty LIPOSOMALNE.
- dużo mniejsza toksyczność natychmiastowa
- mniejsza nefrotoksyczność
- mała skuteczność w grzybicach UN i dróg moczowych
FLUCYTOZYNA
-analog pirymidyny
-wewnątrz komórki grzyba przekształcany do FLUOROURACYLU (wychwytuje je grzybowa permeaza cytozynowa)
FLUOROURACYL –> monofosforan 5-fluorodeoksyurydyny (FdUMP) –> trifosforan fluorourydyny (FUTP)
-komórki człowieka nie przekształcają FLUCYTOZYNY do aktywnych metabolitów
FdUMP?
FLUOROURACYL –> monofosforan 5-fluorodeoksyurydyny (FdUMP)
hamuje syntezę DNA
FUTP
FLUOROURACYL –> monofosforan 5-fluorodeoksyurydyny (FdUMP) –> trifosforan fluorourydyny (FUTP)
działanie grzybostatyczne oraz hamuje syntezę RNA w grzybie
Oporność na FLUCYTOZYNĘ
Zmiana w metabolizmie leku do aktywnych pochodnych.
Rozwija się głównie w monoterapii (zazwyczaj stosujemy z AMFOTERYCYNĄ B)
FLUCYTOZYNA - spektrum + zastosowania
-spektrum węższe niz AMFOTERYCYNA B (Cryptoccus neoformans, Candida, Aspregillus)
- podawana z AMFOTERYCYNĄ B:
- —-> kryptokokowe zapalenie opon
- —-> zapalenie wsierdzia - Candida
FLUCYTOZYNA dnp
Zależą od powstawania fluorouracylu
- Uszkedzenie szpiku
- Zaburzenia układu pokarmowego w tym enterocolitis
- Zmiany skórne
- Uszkodzenie wątroby
imidazole
KETOKONAZOL
MIKONAZOL
KLOTRYMAZOL
triazole
ITRAKONAZOL
FLUKSONAZOL
WORYKONAZOL
POZAKONAZOL
AZOLE - jak działają
hamują P450 grzyba katalizujące syntezę ergosterolu
(14-alfa-demetylazę, CYP51)
lanosterol–x–>ergosterol
Spektrum azoli
Candida Cryptococcus neoformans Coccidoides Blastomytes Histoplasma
Co będzie działało na Aspergillusa i grzyby oporne pierwotnie na AMFOTERYCYNE
ITRAKONAZOL
WORYKONAZOL
POZAKONAZOL
Azole - dnp
TRIAZOLE - bardziej wybiórcze niż IMIDAZOLE względem grzybów - mniej skutków ubocznych
- dolegliwości jelitowe
- zwiększenie aktywności aminotransferaz
- hamują P450 - wolniejszy rozpad hormonów = ginektomastia i wiele interakcji
KETOKONAZOL
- pierwszy
- silniej hamuje P450
- doustnie i miejscowo - NIZORAL
FLUKONAZOL (forma podaży, penetracja tkanek, wpływ na P450, spektrum)
- najczęściej używany
- postać dożylna i doustna
- dobra penetracja do OUN - lek z wyboru
- niewielki wpływ na P450
- aktywny wobec Candida albicans/parapsilosis, słąbo działa na glabrata, nie działa na krusei
- aktywny wobec Aspergillus i Blastomyces
ITRAKONAZOL (forma podaży, penetracja tkanek, porównanie FLUKONAZOLEM, hamowanie P450, DNP)
- postać dożylna i doustna
- SŁABA penetracja do OUN
- słabiej niż FLUKONAZOL działa na candida
- silnie hamuje P450
- preparat dożylny zawiera nefrotoksyczne CYKLODEKSTRYNY
WORYKONAZOL (podaż, penetracja tkanek, spektrum, gdzie NIE stosować, dnp
-dożylnie i doustnie
-dobra penetracja do OUN
-działa na Candida oporne na FLUKONAZOL (krusei)
-aktywny wobec Aspergillus i Scedosporium, Fusarium
- brak wydalania z moczem -> nie stosujemy w ZUM
-słabiej niż KETOKONAZOL blokuje P450
-!!! zaburzenia widzenia 20-45% pacjentów)
-preparat dożylny zawiera nefrotoksyczne CYKLODEKSTRYNY
-
Które azole są nefrotoksyczne?
WORYKONAZOL
ITRAKONAZOL
preparaty dożylne zawierają nefrotoksyczne cyklodekstryny
Efekt uboczny WORYKONAZOLU?
zaburzenia widzenia 20-45% pacjentów
Jakiego azolu nie stosować do ZUM?
WORYKONAZOLU - nie wydala się z moczem
POZAKONAZOL
- szerokie spektrum (wszystkie Candidy, Apergillus, MADURELLA…)
- leczenie inwazyjnych grzybic
- profilaktyka u pacjentów z neutropenią i po przeszczepie szpiku
- hamuje CYP3A4, nie podawaj z CHINIDYNĄ CYZAPRYDEM HALOFANTRYNĄ
ISAWUKONAZOL
- w postaci proleku - siarczan iwokonazolium
- dożylnie/doustnie
- dobra penetracja do OUN
- długi t1/2
- Szerokie spektrum: Candida, Aspergillus, Cryptococcus
NIE ZAWIERA CYKLODEKSTRYN
Wymienić ECHINOKANDIDY
KASPOFUNGINA
MIKAFUNGINA
ANIDULAFUNGINA
Czym są ECHINOKANDIDY? (czym są, mechanizm, efekt działania, sposób podaży, penetracja do tkanek
- acylowane cykliczne peptydy
- hamują syntezę ściany grzyba
- właściwości grzyboBÓJCZE
- podaż pozajelitowa
- nie penetrują do OUN
- niewydalane z moczem
Na co działają ECHINOKANDIDY?
Działają na Candida i Aspergillus
stosuj jak FLUKONAZOL nie działa na Candida i nic nie rusza Aspergillusa
Na co NIE działają ECHINOKANDIDY?
NIE działają na Cryptococcus neofromans
Czy ECHINOKANDIDY nadają się leczenia pęcherza moczowego?
Nie, bo nie są wydalane z moczem
ECHINOKANDIDY - dnp
Rzadko
- Zaczerwienienie skóry
- Dolegliwości żołądkowe
! KAPSOFUNGINA + CYKLOSPORYNA –> uszkodzenie wątroby
MIKAFUNGINA: hamuje metabolizm NIFEPIDYNY
CYKLOSPORYNY, SYROLIMUSU
ANIDULOFUNGINA: podczas szybkiej podaży może nastąpić degranulacja mastocytów
Który echinokandid nie wpływa na metabolizm innych leków?
ANIDULAFUNGINA
Wymienić inhibitory epoksydazy skwalenowej
TERBINAFINA
BUTENAFINA
NAFTYFINA
leczenie grzybic skóry i paznokci
Jak działają inhibitory epoksydazy skwalenowej
Hamują enzym przekształcający SKWALEN w LANOSTEROL
(czyli działają na etap wcześniej niż azole)
-GRZYBOBÓJCZE
Inhibitor epoksydazy skwalenowej stosowany doustnie?
+DNP
TERBINAFINA
DNP: bóle głowy zaburzenia smaku dolegliwości pokarmowe BRAK wpływu na P450
GRYZEOFULWINA (mechanizm, efekt działania, zastosowanie, rozp. w wodzie, dawkowanie, czas)
- zaburza pracę mikrotubul
- właściwości grzybostatyczne
- grzybica skóry
- nieropuszczalny w wodzie, stosowany doustnie w postaci krzyształków
- kumuluje się w skórze/włosach (min czas stosowania: 4-6 tygodni)
DNP GRYZEOFULWINY
Reakcje alergiczne - choroba posurowicza (typ III) Uszkodzenie wątroby Fotosensytyzacja Działanie teratogenne Indukcja ee wątrobowych
GRYZEOFULWINA - zmniejsza skuteczność?
DSA oraz WARFARYNY
poprez indukcję enzymów wątrobowych
Jak zwiększyć wchłanianie GRYZEOFULWINY?
Posiłki bogate w tłuszcz
NYSTATYNA
NATAMYCYNA
(czym są, wchłanialność i jak podawać, na co działają, wskazanie główne)
- polienowe makrolidy
- nie wchłaniają się z PP i NIE podajemy pozajelitowo
- Candida, Aspergillus, Fusarium, Cephalosporinum, Trichomonas vaginalis, Giardia lamblia
- tylko miejscowo - skóra, błony, dopochwowo
- leczenie Candidy
- doustnie: grzybice przewodu pokarmowego
CYKLOPIROKS (czym jest, mechanizm, inne właściwości, zastosowanie, dnp)
- pochodna pirydynonu
- hamuje transport leucyny do komórki, nasila tworzenie wolnych rodników
- ma słabe właściwości przeciwzapalne
- działanie przeciwbakteryjne: G+ G-, mikoplasmy
- miejscowo - grzybice skóry, paznokci, Candida pochwy
- brak dnp
TAWABOROL (mechanizm, zastosowanie)
- inhibitor syntetazy leucylo tRNA - hamuje syntezę białek
- leczenie miejscowe grzybicy paznokci
