Przełyk+ Flashcards
niedrożność przełyku
- atresia
- w połączeniu z przetoką do tchawicy objawy
kliniczne dramatyczne, połączone z zachłystowym zapaleniem płuc.
Zwężenie przełyku
- nabyte
- zgrubienie i zwłóknienie ściany błony podśluzowej
- błona mięśniowa zcieńczała
pierścienie Schatzkiego
- protruzje (wypadanie) błony śluzowej do światła przełyku
zespół Plummer-Vinsona
- Protruzje w górnej części przełyku
- niedokrwistość
- glossitis
- cheilosis
Zwiększone zagrożenie rakiem przełyku poniżej zwężenia
cheilosis
Zapalenie kątów ust, zajady
Zwężenia przełyku najczęściej są skutkiem
- oparzenia,
- znaczny refluks treści żołądkowej,
- scleroderma (Twardzina) –> CREST
Achalazja, 3 zaburzenia
- brak perystaltyki
- częściowe rozluźnienie LES podczas połykania
- zwiększone spoczynkowe napięcie LES
Achalazja, Podział
1) Pierwotna
- Patogeneza jest słabo poznana - najczęściej/ możliwe, zaburzenia unerwienia przełyku, zwłaszcza peptydergiczne gałązki n X
2) Wtórna
- w chorobie Chakasa - Trypanosoma cruzi powoduje zniszczenie splotu krezkowego przełyku, dwunastnicy, jelita i moczowodu z następowym poszerzeniem tych narządów
Achalazja, objawy i powikłania
- Objawy: dysfagia, nocne zarzucanie treści pokarmowej i aspiracja do płuc.
- Powikłania
· ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego przełyku (5%)
· Candida oesophagitis,
· uchyłki dolnego odcinka przełyku,
· zachłystowe zapalenie płuc
· zatkanie dróg oddechowych
Przepuklina rozworowa: przyczyna, powikłania
Hiatus hernia
- poszerzenia przestrzeni między ścianą przełyku a przeponą
· Przyczyna: ze zmniejszonego napięcia LES (refluks, zarzucanie).
· Powikłania to owrzodzenia, krwawienia, perforacja, Zadzierzgnięcie.
Przepuklina rozworowa, rodzaje
- Przepuklina wślizgowa
- Przepuklina okołoprzełykowa
Przepuklina okołoprzełykowa
- Połączenie przełykowo-żołądkowe pozostaje w prawidłowej pozycji, poniżej rozworu przełykowego,
natomiast dno żołądka i krzywizn większa przemieszczają się ku górze przez rozwór - W krańcowych przypadkach cały żołądek w klatce piersiowej.
- u 1-20% dorosłych, może wystąpić w dzieciństwie.
-często bezobjawowo.
Przepuklina wślizgowa
- 95% przypadków
- z częściowego wnikania wpustu i dna żołądka powyżej powierzchni przepony.
- Żołądek tworzy dzwonowate poszerzenie.
Uchyłek
- diverticulum
- na niewielkim workowatym uwypukleniu ściany przełyku.
- przyczyną są zaburzenia perystaltyki.
- miejsce wtórnych zmian zapalnych, krwawień i przebicia.
Zespół Mallory-Weissa
- podłużne pęknięcia dolnego odcinka przełyku i wpustu żołądka - przyczyną krwawień (rzadkie ale masywne) z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
- Najczęściej naddarcia u alkoholików (gwałtowne ruchy antyperystaltyczne przy wymiotach).
- Naddarcia mogą dotyczyć tylko śluzówki połączenia przełykowo-żołądkowego albo głębsze, aż do przedziurawienia ściany
Zapalenia przełyku
- u 5% populacji.
- Najczęściej wynikiem zarzucania do przełyku treści żołądkowej przez „poluzowany” LES (reflux oesophagitis).
- Czasem żółć z dwunastnicy obecna w treści
Zapalenia przełyku, cztery stopnie
1) I stopień
- pogrubiały nabłonek wielowarstwowy płaski o nieco pogrubiałej strefie rozrodczej (do 1/3 grubości nabłonka) i wydłużonych soplach łącznotkankowych wnikających w nabłonek.
- widać niewielkie poszerzenie naczyń w soplach
łącznotkankowych.
2) II stopień
- większe poszerzenie strefy regeneracyjnej nabłonka (1/2 grubości nabłonka)
- w soplach łącznotkankowych wnikających w nabłonek
przekrwienie i pojedyncze komórki nacieku zapalnego.
3) III stopień
- poszerzenie strefy regeneracyjnej (¾ grubości) nabłonka
- w soplach łącznotkankowych wyraźny naciek zapalny.
4) IV stopień
- owrzodzenie z ziarniną/ bardzo wyraźny naciek zapalny
Zapalenia przełyku
- Nasilenie zmian morfologicznych nie zawsze jest równoległe z nasileniem objawów klinicznych.
- Najczęstszy objaw: zgaga.
- Groźne jest zarzucanie treści żołądkowej w nocy z przełyku do płuc–> gastromalacia acida.
- Czasami silne bóle w klatce piersiowej, penetrujących do prawej łopatki - imitują bóle w zawale serca.
Żylaki przełyku
- Varices oesophagi
- 90% chorych z nadciśnieniem wrotnym dlugotrwałym
- poszerzenie naczyń żylnych śluzówki i podśluzówki dolnego odcinka przełyku (droga
oboczna do vena azygos) i okolicy wpustu i dna żołądka. - przyczyną groźnych krwawień (ponad 1/2 przyczyn śmierci chorych z zaawansowaną marskością
wątroby). - Nad pękniętym żylakiem - nadżerka i zmiany zapalne.
Przełyk Barreta
- powikłanie choroby refluksowej przełyku (u 11% chorych)
- początek przełyku Barretta ma miejsce w czasie gojenia nadżerki błony śluzowej przełyku
- zastąpienie w dolnym odcinku przełyku: nabłonek wielowarstwowy płaski –> nabłonek
gruczołowy (metaplazja).
· Histologicznie nabłonek metaplastyczny żołądkowego typu/ metaplazja jelitowej (ryzyko rozwoju raka gruczołowego przełyku) - badać czy nie ma dysplazji
o Dysplazja małego stopnia –> powtórzenie badania endoskopowego i histologicznego.
o Dysplazja dużego stopnia z dużą ekspresją receptora EGF i mutacją genu p53 –> zagrożenie rakiem· - może też towarzyszyć rak płaskonabłonkowy.
Nowotwory przełyku łagodne
- głównie mezenchymalne
- Najczęstsze są mięśniaki (w spektrum tzw. guzów stromalnych ściany przewodu pokarmowego)
- Rzadziej włókniaki, tłuszczaki, naczyniaki, nerwiaki, guz ziarnistokomórkowy
- Polipy mezenchymalne zawierają mieszaninę tkanki włóknistej, tłuszczowej i naczyniowej pokrytej nabłonkiem paraepidermoidalnym przełyku( w zależności od ilości poszczególnych składników polypus fibromuscularis albo fibrolipoma)
· Rzadko polipy zapalne. - Polipy nabłonkowe to typowe brodawczaki płaskonabłonkowe.
Nowotwory przełyku złośliwe, częstotliwość
rzadko
- Najczęstszym jest rak.
- wysoka umieralność, rozwija się skrycie i daje objawy dopiero w stadium zaawansowanym.
Rak płaskonabłonkowy - rodzaje, przelyk
- Klasyczny rak płaskonabłonkowy
- rak płaskonabłonkowy tzw. bazaloidny
- Rak płaskonabłonkowy rzekomosarkomatyczny
Klasyczny rak płaskonabłonkowy, przelyk
występuje:
- w górnej cz przełyku (20%), w środkowej (50%),w dolnej (30% )
Postacie:
- 60% raków polipowata
- 15% płaską,
- 25% postać wrzodziejącą.
o rozwija się na podłożu zmian dysplastycznych.
o Lepiej rokuje rak o powierzchownym typie naciekania (naciekanie ograniczone do błony śluzowej i podśluzowej).
- Gdy zajęcie regionalnych węzłów chłonnych to przeżycie rzędu 15%
Rak płaskonabłonkowy rzekomosarkomatyczny
- guz polipowaty o dwufazowym typie wzrostu: klasyczne utkanie raka płaskonabłonkowego + wrzecionowatokomórkowe przypominające mięsaka
- polipowaty typ wzrostu decyduje o lepszym rokowaniu
rak płaskonabłonkowy tzw. bazaloidny
- rzadki
- mylony z cylindroma typu śliniankowego
- bardzo złośliwy i źle rokujący
Rak gruczołowy
- Większość z dolnej 1/3 przełyku pierwotnie powstaje na podłożu przełyku Barretta typu jelitowego
- 5-10% szansa na rozwój raka gruczołowego u 50-letniego pacjenta z przełykiem Barretta
- 7-15% pacjentów ma już raka w momencie rozpoznania przełyku Barretta.
Największe znaczenie w karcynogenezie przełyku ma
-Czynniki środowiskowe
· picie alkoholu i palenie papierosów (1000x wzrost ryzyka)
· niedobory witaminowe (witamina A, C, tiamina, ryboflawina, pirydoksal)
· niedobory pierwiastków śladowych (cynk, molibden) u alkoholików
· działanie aflatoksyn i nitrozoamin
- Czynniki genetyczne
· zwiększone zagrożenie rakiem o chorych na
o celiakię,
o tylosis,
o dysplazję ektodermalną
o epidermolysis bullosa
Typy histologiczne raków przełyku
- rak płaskonabłonkowy (90% raków przełyku)
- rak gruczołowy
- inne (rak niezróżnicowany analogiczny do raka owsianokomórkowego płuc, rakowiak, czerniak, czy
rak gruczołowy z gruczołów podśluzówkowych) są rzadkie.
