Nos+

Question 1

Zapalenie

podloze

Answer 1

Większość - wirusowe

Question 2

Zapalenie błony śluzowej nosa (Rhinitis)

Answer 2

· Może być ograniczone do błony śluzowej nosa (rhinitis)/ zatok przynosowych (sinusitis), albo występować w nosie i zatokach (rhinosinusitis)

Question 3

(Rhinitis), Ze względu na etiologię dzielimy na:

Answer 3

o Alergiczne
o Infekcyjne
o Wazomotoryczne
o Zanikowe
o Strukturalne
o Mechaniczne, nawykowe, zawodowo-środowiskowe

Question 4

(Rhinitis) Alergiczne

Answer 4

§ Katar sienny
§ Mediatorem zapalenia alergicznego jest Igr
§ Ponad 25% eozynofilów wymazie wspólnie z podwyższonym poziomem IgE w surowicy krwi
przemawia za alergicznym zapaleniem

Question 5

(Rhinitis) Infekcyjne

Answer 5

§ Najczęściej spowodowane przez wirusy (rinowirusy, grypa, paragrypa, adenowirusy, syncytialny wirus oddechowy)

Question 6

(Rhinitis) Infekcyjne, Morfologia

Answer 6

Morfologia
· W ostrym zapaleniu obfity wysięk surowiczy, obrzęk i
zaczerwienieni błony śluzowej i pogrubienie małżowin nosowych
· Wtórna infekcja bakteryjna powoduje wysięk śluzowo-ropny
Obrzęk błony śluzowej –> zamknięcia ujścia do zatok szczękowych –> obniżenie ciśnienia tlenu w zatokach –> zaburzenie wzrostu prawidłowej flory bakteryjnej –> rozwój bakterii patogennych i zapalenie zatok.
· Asymetryczne zapalene zatok charakterystycznie wystepuje w zapaleniach bakteryjnych, pandinusitis raczej w zapaleniu alergicznym

Question 7

Zapalenie zatok przynosowych (sinusitis)

Występuje w postaci

Answer 7

ostrej i przewlekłej

Question 8

sinusitis

Ostre

Answer 8

· Najczęściej to następstwo ostrego/przewlekłego zapalenia błony śluzowej nosa
· przez ciągłość z ogniska zapalenia okołwierzchołkowego zęba
· Do czynników etiologicznych m.in. Haemophilus influenzae

Question 9

sinusitis

Przewlekłe

Answer 9

· Najczęściej bakteriami anaerobowymi jako następstwo niewyleczonego zapalenia ostrego
· Grzybicze zapalenia zatok u chorych na cukrzycę
· Też zespole Kartagenera (nieprawidłową budowę rzęsek pokrywających nabłonki urzęsione organizmu człowieka)

Question 10

triada Kartagenera:

Answer 10

zapalenie zatok (sinusitis), rozstrzenie oskrzeli (bronchiectases) i odwrócenie trzewi (situs inversus).

Question 11

Powikłania zapalenia zatok przynosowych

Answer 11

o Mucocoele - nagromadzenie jałowego śluzu w zatoce –> zanik z ucisku ścian kostnych
o Empyema – ropniak
o Osteomyelitis - zapalenie szpiku i kości jako następstwo przejścia ropnego zapalenia z zatoki, zwykle czołowej, na okostną i kość
o Thromboplebitis septica - przeniesienie zakażenia poprzez tkankę kostną do zatok opony twardej
–> zakażone zakrzepowe zapalenie
o Abscessus cerebri et leptomeningitis purulenta

Question 12

w zwłóknieniu torbielowatym (mukowiscydoza) zapalenie…

Answer 12

Zapalenie zatok to najczęstszy objaw tej choroby w obrębie głowy i szyi
· fibrosis cystica manifestuje się najczęściej zmianami patologicznymi w trzustce, które
powodują stolce tłuszczowe, upośledzenie odżywiania i zahamowanie wzrostu; a
najczęstszą przyczyną zgonu są zmiany płucne

Question 13

Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok (rhinosinusitis)

Answer 13

VASOMOTORICA
ZANIKOWY (ATROPHICANS)
POLEKOWE (MEDICAMENTOSA)
CIĘŻARNYCH (GRAVIDARUM)
ZIARNINIAKOWE (GRANULOMATOSA)
GRZYBICZE
ZIARNINIAK WEGENERA
INNE
· Przewlekłe narażenie na pyły, pary i dymy
· Nawykowe dłubanie w nosie może spowodować metaplazję płaskonabłonkową, nadżerki i zakażenia

Question 14

VASOMOTORICA

Answer 14

· Przewlekłe zapalenie (niealergiczne i nieinfekcyjne), spowodowane nadmierną stymulacją
układu przywspółczulnego –> rozszerzenie naczyń, obrzęk, wzmożone wydzielanie śluzu, niedrożność
przewodów nosowych
· Do czynników zaostrzających można zaliczyć m.in. ostre perfumy i dezodoranty

Question 15

ZANIKOWY (ATROPHICANS)

Answer 15

· Zanik błony śluzowej nosa i poszerzenie przewodów nosowych
· Obecność strupów w błonie śluzowej nosa
· Zgniła, nieprzyjemna woń z nosa (oezena)

Question 16

POLEKOWE (MEDICAMENTOSA)

Answer 16

· W wyniku miejscowego lub ogólnego przewlekłego stosowania leków, głównie zwężających naczynia błony śluzowej
· regularne stosowanie leków nart tylko przez tydzień może prowadzić do tachyfilaksji (tolerancji na
lek) –> naczyń, obrzękiem i pogorszeniem objawów niedrożności
· Doustne środki antykoncepcyjne, rpopranolol, rezerpina

Question 17

CIĘŻARNYCH (GRAVIDARUM)

Answer 17

· W drugim i trzecim trymestrze ciąży (u 30% ciężarnych), ustępuje do 5 dni po porodzie
· Spowodowane działaniem hormonów

Question 18

ZIARNINIAKOWE (GRANULOMATOSA)

Answer 18

· W przebiegu zapaleń ziarniniakowych
o Gruźlica
o Trąd
o Kiła drugorzędowa, trzeciorzędowa
o Twardziel nosa

Question 19

GRZYBICZE

Answer 19

· Nieinwazyjne (np. grzybicze alergiczne zapalenie zatok, Aspergillus)
o U wszystkich chorych polipy nosa, u większości astma i eozynofilia.
Najbardziej charakterystyczną cechą makroskopow jest obecność w jamie nosowej gęstego,
biało-żółtawego śluzu o konsystencji „masła z orzeszków ziemnych” - śluzem alergicznym

Question 20

zmiany nienowotworowe

Answer 20

Guzowatość nosa (Rhinopharyma)
Krwawienie z nosa (epistaxis)
Polipy z nosa i zatok przynosowych

Question 21

Guzowatość nosa (Rhinophyma)

Answer 21

· Obrzmienie skóry nosa, szczególnie jego skrzydełek, spowodowane znacznym rozrostem gruczołów
łojowych i przewlekłym zapaleniem skóry w trądziku różowatym

Question 22

Krwawienie z nosa (epistaxis)

Answer 22

· Często z okolicy zwanej trójkątem Little’a w przedniej części przegrody nosa

Question 23

Polipy z nosa i zatok przynosowych

Answer 23

· To ogniskowe uwypuklenia błony śluzowej spowodowane zmianami zapalnymi
· Większość wyrasta z górnej bocznej ściany jamy nosowej w przedniej części środkowego przewodu
nosowego
· Duży jednostronny polip, który wyrasta zwykle ze cny zatoki szczękowej i w kształcie klepsydry wychodzi
przez ujście zatoki dośrodkowego przewodu nosowego i dalej do tylnych nozdrzy (polypus antrochoanalis),
może zablokować całe nosogardło
· Triada Samtera
· Polipy nosa w cukrzycy
o 40% chorych z polipami nosa ma nieprawidłowe wyniku testu tolerancji glukozy

Question 24

Triada Samtera

Answer 24

oznacza występowanie nietolerancji na aspirynę, polipów nosa najczęściej obustronnych i astmy

Question 25

Nowotwory łagodne

Answer 25

Brodawczak (Papilloma)

Naczyniakowłókniak (angiofibroma)

Question 26

Brodawczak (Papilloma)

Answer 26

To tzw brodawczaki Schneiderowskie (bo z nablonka bl sluzowej nosa i zatok, czyli bl Schneidera)

Question 27

Brodawczak podtypy

Answer 27

o Brodawczak egzofityczny (exophyticum)
o Odwrócony (inverted)
o Wałeczkowokomórkowy (cylindrocellulare)

Question 28

o Brodawczak egzofityczny (exophyticum)

Answer 28

§ W przedniej częśći przegrody nosa

§ Nie ulega przemianie złośliwej

Question 29

o Odwrócony (inverted)

Answer 29

§ Najczęściej występuje !!!
§ Pojawia się na bocznej ścianie nosa w okolicy środkowej małżowiny
§ Cechuje je duża skłonnośc do nawrotów
§ W ok. 10% przypadków towarzyszy mu naciekający rak (zwykle płaskonabłonkowy)

Question 30

o Wałeczkowokomórkowy (cylindrocellulare)

Answer 30

§ Zwany też onkocytarnym
§ Najrzadziej występuje
§ Na bocznej ścianie nosa lub w zatokach
§ 4-17% towarzyszy rak

Question 31

Naczyniakowłókniak (angiofibroma)

Answer 31

=włókniakiem młodzieńczym nosogardła
· Nieotorebkowany
· miejscowo agresywny
· Wywodzi się z tylno-bocznej ściany jamy nosowej w pobliżu otworu klinowo-podniebiennego, skąd rośnie
zwykle w kierunku nosogardła
· Występuje u chłopców i młodych mężczyzn
· Rzadko ulega przemianie złośliwej

Question 32

Naczyniakowłókniak

Charakterystyczna triada objawów

Answer 32

§ Niedrożność nosa
§ Guz w nosogardle
§ Okresowe krwawienia z nosa

Question 33

Rak nosogardła (carcinoma nasopharyngis)

Answer 33

· Punktem wyjścia najczęściej błona śluzowa bocznej ściany w okolicy zachyłka gardłowego w
pobliżu ujścia trąbki Eustachiusza
·charakter egzofityczny ?

Question 34

Rak nosogardła

· Dzielimy je na

Answer 34

o Raki płaskonabłonkowe rogowaciejące
o Raki nierogowaciejące
§ Rak zróżnicowany
§ Rak niezróżnicowany

Question 35

Rak niezróżnicowany (RN)

4 cechy

Answer 35

o Etiologicznie – związek z zakażeniem EBV
o Epidemiologicznie – zależność częstości występowania od regionu geograficznego
o Biologicznie – tendencja do rozsiewu z ogniska pierwotnego i wrażliwość na radioterapię
o Histologicznie – obfity naciek z limfocytów w pobliżu komórek rakowych (dlatego rak ten był
nazywany lymphoepithelioma, dlatego przyjęła się nazwa rak niezróżnicowany typu
limfoepitelioma)

Question 36

Rak niezróżnicowany (RN)

Answer 36

· najczęściej występujący rak nosogardła
· Występuje u dorosłych (dwa szczyty: 2. a potem 6. dekada) ale także i u dzieci
· W etiopatogenezie odgrywają rolę rasa, podatność uwarunkowana genetycznie, czynniki środowiskowe (niedobory witamin i niektórych pierwias

Question 37

Wyróżnia się dwa typy architektoniczne RN

Answer 37

o Typ Regauda - komórki rakowe tworzą lite gniazda ostro odgraniczone od otaczającego nacieku
limfocytarnego
o Typ Schminckego - komórki rakowe są rozproszone pomiędzy limfocytami pod postacią drobnych
grup, a nawet pojedynczych komórek
§ Typ ten wymaga różnicowania z chłoniakiem lub chorobą Hodgkina (pojedyncze komórki
rakowe w limfocytarnym nacieku mogą morfologicznie przypominać koórki R-S

Question 38

RN, Klinika

Answer 38

o Guz w pobliżu ujścia trąbki Eustachiusza, dlatego pierwsze objawy związane są z niedrożnością ucha środkowego i utratą słuchu
o Często przy rozpoznaniu już przerzuty do węzłów chłonnych. w typowych przypadkach są to węxły na poziomie kąta żuchwy od tyłu od mięśnia MOS
· W większości przypadkw radykalne leczenie chirurgiczne nie jest możliwe, dlatego w leczeniu RN stosuje się radioterapię (czasem z chemioterapią)

Question 39

Rak nierogowaciejący zróżnicowany

Answer 39

· To najrzadziej występująca postać raka nosogardła
· Ma ścisły związek z infekcją EBV
· Wykazuje tendencję do rozsiewu z ogniska pierwotnego (do węzłów chłonnych szyjnych oraz do odległych narządów)

Question 40

Rak płaskonabłonkowy rogowaciejący

Answer 40

· Występuje częściej niż nierogowaciejący zróżnicowany ale rzadziej niż niezróżnicowany
· Raczej niezwiązany z infekcją EBV
· Ma tendencję do naciekania, miejscowego wzrostu
· Ma najgorsze rokowanie z wszystkich raków nosogardła !!!

Question 41

Czerniak złośliwy (Melanoma malignum)

Answer 41

· rzadko
o Najczęściej w obrębie przedniej części przegrody nosa oraz małżowin dolnej i środkowej
o Występują znacznie częściej w jamie nosowej niż w zatokach
· Na przekroju rośnie w postaci polipa lub kruchego gza z ogniskami martwiczo-krwotocznymi
· W diagnostyce różnicowej - intensywny odczyn immunohistochemiczny z przeciwciałem HMB-45
· Objawy kliniczne są nieswoiste i związane z guzem jamy nosowej
· zgony spowodowane są miejscowymi nawrotami choroby, szczególnie z naciekaniem wewnątrzczaszkowym i rozsianymi przerzutami odległymi

Question 42

Chłoniak nosa i zatok z komórek NK / T

Answer 42

· To agresywny, przebiegający z martwicą górnych dróg oddechowych lub tkanek twarzy w linii posrodowej ciała
· angiocentryczny,zamknięcie naczyń, ma związek z infekcją EBV
· Komórki nowotworowe mają fenotypowe i genotypowe cechy komórek NK i cytotoksycznych limfocytów T
· Typowo nie towarzyszy obwodowa limfadenopatia\

Question 43

Chłoniak nosa i zatok z komórek NK / T

Klinika

Answer 43

o Początkowo nieswoisty nieżyt nosa i zatok –> obrzęk, rumień, krwawienie z nosa, niedrożność przewodów nosowych w których widoczna jest tkanka guza
o Zmianom tym towarzyszy rozległa martwica z owrzodzeniami, perforacja przegrody nosa, niekiedy
zapadnięcie się grzbietu nosa

Question 44

Szpiczak odosobniony
miesce wystepowania
makroskopowo
leczenie

Answer 44

· Myeloma solitara, plasmocytoma solitare; myeloma extramedullare
· Górne drogi oddechowe
o 80% tych guzów występuje w okolicy głowy i szyi, w tym ok. 50% w okolicy nosa i zatok
· Makroskopowo w jamie nosowej lub zatoce stwierdza się polipowaty guz (1-5cm)
o W leczeniu stosuje się radioterapię z bardzo dobrymi wynikami

Question 45

Szpiczak odosobniony, jakie sa zmiany w biopsji szpiku kostnego, surowice i moczu

Answer 45

Nie stwierdza się zmian w biopsji szpiku kostnego, surowicy krwi i moczu

Question 46

Szpiczak odosobniony

ryzyko progresji do czego i u kogo

Answer 46

Zwiększone ryzyko progresji do szpiczaka mnogiego występuje u chorych, u których szpiczak
odosobniony spowodował destrukcję kości

Question 47

Nerwiak wechowy zarodkowy (esthesioneuroblastoma)
z czego powstaje
gdzie wystepuje

Answer 47

· rzadki złośliwy nowotwór neuroendokrynny z nabłonka węchowego i występujący
w części szczytowej jamy nosowej, często z zajęciem zatoki sitowej

Question 48

Nerwiak wechowy zarodkowy

morfologia

Answer 48

o typowy guz ma budowę polipa, jest czerwony i dobrze unaczyniony, pokryty niezmienioną błoną śluzową lub z ogniskowymi owrzodzeniami
o Guz jest kruchy i łatwo krwawi
o W obrazie mikroskopowym widoczny jest nowotwór drobnookrągłokomórkowy

Question 49

Nerwiak wechowy zarodkowy

Do głównych cech diagnostycznych należą

Answer 49

· Drobnowłókienkowe podścielisko (pilść neuronalna), które odpowiada wypustkom neuronalnym komórek nowotworowych widocznym w ultrastrukturze
· Rozetki typu Homera-Wrighta i/lub rzadko spotykane rozetki Flexnera-Wintersteinera
· Komórki zwojowe, bardzo rzadko