Jama ustna+ Flashcards

1
Q

Zaburzenia rozwojowe

A

· Szczeliny twarzy
· Torbiel skrzelopochodna
· Torbiel przewodu tarczowo-językowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Szczeliny twarzy

A

1) Najczęściej rozszczepienie wargi górnej (=szczelina wargi górnej=warga zajęcza – cheiloschisis)
o Często razem ze szczeliną podniebienia (palatoschisis)
2) zespoł Robina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

zespoł Robina

A

Zespół zmian rozwojowych w skład którego wchodzą

o Szczelina podniebienia + microglossia + micrognathia + glossoptosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

microglossia

A

niedorozwoj języka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

micrognathia

A

niedorozwoj żuchwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

glossoptosis

A

nieprawidłowe położenie języka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Torbiel skrzelopochodna

A

· Cystis branchiogenes
· Torbiele wywodzące się z pozostałości kieszonek skrzelowych - na przednio-bocznej powierzchni szyi
(=torbiel boczna szyi – cystis colli lateralis) lub w śliniance przyusznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

W diagnostyce różnicowej Torbieli skrzelopochodnej

A

uwzględnić przerzuty wysokodojrzałego raka płaskonabłonkowego do węzłów chłonnych, ze zmianami martwiczo –torbielowatymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Torbiel przewodu tarczowo-językowego

A

· Cystis ductus thyreoglossi
= torbiel środkowa szyi (cystic colli mediana)
· Przetrwałe ogniska tarczycy w okolicy nasady języka tworzą tzw. językowy guzek tarczycowy (nodulus
thyreoideus linguals)= tarczyca językowa
· Wzdłuż drogi zstępowania tarczycy, między podstawą języka a tarczycą mogą tworzyć się torbiele
przewodu tarczowo-językowego
Leżą one zwykle w linii środkowej szyi i okolicy kości gnykowej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

nabłonek Torbieli przewodu tarczowo-językowego

A

migawkowym lub wielowarstwowym płaskim.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zapalenia

A

· Zapalenie aftowe błony śluzowej jamy ustnej
· Zapalenie pleśniawkowe
· Promienica
· Angina Ludwiga
· Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej typu 1
· Opryszczkowe zapalenie gardła
· Zapalenie języka
· Język geograficzny
· Zapalenie migdałków podniebiennych gardła
· Zapalenie przewlekłe błony śluzowej jamy ustnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Zapalenie aftowe błony śluzowej jamy ustnej

A

· Stomatitis aphthosa
· częste w pierwszych dwóch dekadach życia
· Afty są bolesne, ulegają wyleczeniu w okresie około tygodnia bez pozostawienia blizny, mogą
nawracać
· idiopatyczne (mozliwie wirusy, bakterie, mycoplasma lub reakcje autoimmunologiczne lub alergiczne)
· w błonie śluzowej jamy ustnej płytkich, pojedynczych/ mnogich owrzodzeń otoczonych rąbkiem przekrwienia (rumieniowate, zapalne obrzeże) i pokrytych wysiękiem włóknikowo-ropnym (biały nalot)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Zapalenie pleśniawkowe

A

· Candidiasis, moniliasis
· Wywołane jest przez grzyby Candida albicans (fizjologicznie występujące w jamie ustnej); penetracją grzyba w głąb nabłonka, niekiedy nawet głębiej w
podścielisko błony śluzowej.
· Zmiany u osób z immunosupresją
· liczne, powierzchowne, białe, miękke wykwity w błonie śluzowej
(często również przełyku, dróg moczowych i żeńskich zewnętrznych narządów płciowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zapalenie pleśniawkowe

Klinika

A

1) Candidiasis chronica atrophica
· Najczęstsza
· Bezbolesne zmiany chorobowe w błonie śluzowej
pokrytej protezami
2) Candidiasis acuta pseudomembranosa
· U dzieci i staruszków
· Białawe naloty można łatwo zdjąć i wówczas w błonie śluzowej uwidacznia się krwawiący ubytek
3) Candidiasis chronica hiperplastica
· Białawe, pogrubiałe, ziarniste naloty występują w błonie śluzowej policzka w pobliżu kącików ust i nie dają się łatwo zdjąć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

zajady rzekome

A

pseudocheilosis angularis
Candida mogą brać udział w powstawaniu przewlekłych stanów zapalnych w kątach warg
przy stałym nadmiernym zwieraniu szczęki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

zajady prawdziwe są wynikiem

A

braku witamin z grupy B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Zapalenie pleśniawkowe można podejrzewać, gdy

A

stwierdzi się mikroropnie w powierzchownych warstwach nabłonka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Promienica

A

· Actinomyces
· przewlekłe, postępujące zapalenie ropne z towarzyszącym włóknieniem
· przez nitkowate, Gram-dodatnie bakterie Actinomyces (Actinomyces isreali)
· w okolicy szczęki i szyi, w płucach i w jamie brzusznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

· Rodzaje promienicy

A

1) Szyjno-twarzowa
2) Promienica płuca
3) Promienica brzuszna
4) Promienica miednicza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Promienica Szyjno-twarzowa

A

· Najczęściej
· następstwo urazów żuchwy związanych z zabiegami dentystycznymi.
· zwykle w kącie żuchwy
· dochodzi do zakażenia zębodołu
· Tkanki miękkie twardnieją, powstają ropnie i przetoki
· Zapalenie może rozszerzyć się na sąsiadujące kości, głównie na żuchwę
· deskowaty naciek z jedną/kilkoma przetokami, z których sączy się ropa z druzami, z okolicy żuchwy przechodzi na szyję.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Promienica płuca

A

· na skutek aspiracji mikroorganizmów lub przez szerzenie się promienicy szyjno –
twarzowej przez ciągłość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Promienica brzuszna

A

· przy uszkodzeniu jelita, szczególnie w okolicy wyrostka robaczkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Promienica miednicza

A

· następstwo zbyt długiego pozostawienia spiral wewnątrzmacicznych i może
rozprzestrzeniać się z jamy macicy na jajowody i jajniki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Promienica, mechanizm

A

· najpierw mały ropień, który powiększa się i
—> otoczony dodatkowymi ropniami połączonymi między sobą przetokami.
o Przetoki mogą przebijać się na zewnątrz przez skórę/ błony śluzowe.
o W ścianach przetok oraz wokół ropni rozrasta się tkanka łączna włóknista oraz przewlekły naciek
zapalny - deskowata twardość.
o Z przetok wraz z ropą wydobywają się kolonie bakterii w postaci jasnożółtych twardawych
podobnych do siarki ziaren (tzw. druzy), które mogą osiągać średnicę kilku milimetrów.
· szerzy się powoli, ale systematycznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Angina Ludwiga
· ciężkie, rozległe zapalenie luźnej tkanki łącznej (cellulitis) lub zapalenie ropowicze (phlegmone) okolicy podszczękowej i podjęzykowej o rzadko przybiera postać ograniczoną z wytworzeniem ropnia podbródkowego lub podjęzykowego. o Najczęściej - rozlana ropowica, zawsze obustronnie. o może się szerzyć do przestrzeni przygardłowej i tkanek głębokich szyi otaczających tętnicę szyjną wewnętrzną --> zakażone tętniaki (aneurysmata mycotica), które mogą pękać z następowym krwotokiem. o Proces zapalny może szerzyć się także do innych przestrzeni twarzoczaszki oraz do śródpiersia. · Choroba zwykle dotyczy dzieci, ale może też występować u dorosłych. · Wywołują ją bakterie Gram (-), beztlenowce a także bakterie fizjologicznie występujące jako flora jamy ustnej
26
Angina Ludwiga, Przyczyny
o uszkodzenie błony śluzowej jamy ustnej, języka o powikłanie po ekstrakcji zęba o urazy żuchwy lub dna jamy ustnej o zakażenie przywierzchołkowe zęba o próchnica zębów o ciała obce wbite w mięśnie języka o stany zapalne ślinianki podjęzykowej i/lub podżuchwowej o stany zapalne migdałków podniebiennych i migdałka językowego
27
Angina Ludwiga, Objawy
o początek nagły ze wzrostem temperatury i dreszczami o bóle głowy o W badaniu ORL (badanie laryngologiczne) stwierdza się: - twardy obrzęk dna jamy ustnej - skóra okolicy podbródkowej jest napięta, zaczerwieniona i tkliwa - wypchnięcie języka ku przodowi i ku górze - postępujące zaburzenia ruchomości języka - trudności i bolesność podczas mówienia - dysfagia - ślinotok - odynofagia - szczękościsk - narastająca duszność zwykle przy dużym obrzęku tkanek miękkich oraz języka, które zmniejszają przepływ powietrza
28
Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej typu 1 (HSV1)
· pierwszy kontakt z wirusem przed 5 rż o Zakażenie drogą kropelkową/ przez kontakt błon śluzowych/uszkodzonej skóry (wirus w ślinie osób zakażonych) · Wirusy namnażają się w komórkach nabłonka, wnikają do zakończeń nerwowych włókien czuciowych i autonomicznych i przemieszczają się wzdłuż tych włókien do komórek zwojowych (zwoju trójdzielnego), gdzie pozostają w postaci nieaktywnej. · U niektórych – w większości młodych – osób wirus ulega reaktywacji po wpływem różnych czynników (Nadmierne nasłonecznienie, oziębienie, zakażenie, uraz)
29
· Zapalenie wywołane wirusem HSV1 może wystąpić jako
1) Opryszczka pospolita (nawracająca) | 2) Ostre opryszczkowe zapalenie dziąseł i jamy ustnej
30
Opryszczka pospolita
- Najczęstsza - Zmiany na granicy skóry i błon śluzowych - Po 3-4 tygodniach ulega samoistnemu wyleczeniu
31
Ostre opryszczkowe zapalenie dziąseł i jamy ustnej
- Występuje z reguły u dzieci między 1 a 5 rż
32
Opryszczkowe zapalenie gardła
· Herpangina · Czynnikiem etiologicznym - wirus Coxsackie A · Brak zmian na dziąsłach · Po krótkim przebiegu choroby następuje uodpornienie
33
Zapalenie języka
· Glossitis · zaczerwieniony język wskutek zaniku brodawek i ścieczenia błony śluzowej, przez którą przeświecają naczynia krwionośne o W niedokrwistości złośliwej (anemia pernicosa) - niedoborem Wit B12 o W niedoborach innych witamin (niacyny, ryboflawiny, pirydoksyny) o W niedokrwistościach z niedoboru żelaza w chorobie trzewnej (sprue) - zespół Plummera – Vinsona
34
zespół Plummera – Vinsona
niedokrwistość z niedoboru żelaza + dysfagia + glossitis
35
Język geograficzny
· idiopat =zapalenie wędrujące języka (glossitis migrant) · wskutek braku brodawek nitkowatych na grzbiecie języka widoczna jest nieregularna, płaska, zaczerwieniona okolica
36
Zapalenie migdałków podniebiennych gardła
· Tonsillitis et pharyngitis · Etiologia o Wirusowa o Bakteryjna powiklanie ostrego zapalenia bakteryjnego migdałków - ropień okołomigdałkowy (abscessus peritonsillaris) z groźnymi dla życia następstwami: · Ropień okołogardłowy (abscessus parapharyngealis), może uszkodzić ścianę tętnicy szyjnej · Przebicie do zachyłka gruszkowatego i dalej do dróg oddechowych · Przebicie do okolic podstawy czaszki lub do śródpiersia
37
Zapalenie migdałków podniebiennych gardła, Etiologia | Wirusowa
- Najczęściej | - rinowirusy, adenowirusy, wirusy grypy i paragrypy, syncycialny wirus oddechowy
38
Zapalenie migdałków podniebiennych gardła, Etiologia Bakteryjna
``` - paciorkowiec β-hemolizujący grupy A (streptococcus pyogenes) powikłania: o gorączka reumatyczna, o powolne zapalenie wsierdzia, o kłębuszkowe zapalenie nerek o otitis media purulenta ( u dzieci) ```
39
Zapalenie przewlekłe błony śluzowej jamy ustnej
``` · Stomatitis chronica · Spowodowane - urazami z niedopasowanymi protezami - ostrymi powierzchniami zębów - brak higieny jamy ustnej ```
40
Zapalenie przewlekłe błony śluzowej jamy ustnej, Morfologia
o Rozrost nabłonka wielowarstwowego płaskiego tworzącego głębokie wpuklenia do podścieliska --> rozrost tkanki łącznej włóknistej tworzącej makroskopowo widoczny guzek --> włókniak reaktywny (fibroma irritans)
41
Zmiany w jamie ustnej towarzyszące chorobom skóry
· Rumień wysiękowy (erythema mulriforme exsudativum) · Pemphigus vulgaris · Pemphigoid · Epidermolysis bullosa · Choroba Dariera (keratosis follicularis) i liszaj płaski pęcherzowy (lichen planus) · Twardzina skóry (scleroderma)
42
Rumień wysiękowy (erythema mulriforme exsudativum)
owrzodzenia w błonie śluzowej jamy ustnej, języka i warg
43
Pemphigus vulgaris
pękające pęcherzyki w jamie ustnej czasem poprzedzające zmiany skórne
44
Pemphigoid
zmiany w jamie ustnej i spojówce oka podobne do zmian skórnych
45
Epidermolysis bullosa
(pęcherzowe oddzielanie się naskórka) | może doprowadzić do zwężenia szpary ustnej wskutek bliznowacenia
46
Choroba Dariera (keratosis follicularis) i liszaj płaski pęcherzowy (lichen planus)
nadżerki w błonie śluzowej jamy ustnej
47
Twardzina skóry (scleroderma)
zgrubienie ozębnej
48
Zmiany w jamie ustnej towarzyszące chorobom zakaźnym
· Odra (morbilli) · Mononukleoza zakaźna · Szaro-białawe wysiękowe naloty na migdałkach - Drobna osutka krwotoczna na podniebieniu · AIDS · Płonica (scarlatina) · Błonica gardła (diphtheria pharyngis)
49
Odra (morbilli)
- W okresie zwiastunów wysypka (enanthema) na błonie śluzowej - Plamki Koplika w okolicy ujścia przewodu ślinianki przyusznej
50
Mononukleoza zakaźna
- Ostre zapalenie gardła (pharyngitis acuta) | - Zapalenie migdałków (tonsillitis)
51
· AIDS
Rzadką ale charakterystyczną - włochata leukoplakia (rogowacenie białe) błony śluzowej jamy ustnej (zlewające się ogniska) · Mikroskopowo pogrubiały nabłonek (acanthosis) pokryty jest licznymi warstwami zrogowaciałych komórek (hyperkeratosis) · Niekiedy koilocytoza · Uważa się że główną przyczyną - zakażenia EBV
52
· Płonica (scarlatina)
- Od początku zaczerwienienie gardła i naloty na powiększonych migdałkach - Wyraźne obłożenie języka, które ustępuje po 2-3 dniach, odsłaniając tzw. język malinowy (żywoczerwony język z wyraźnie widocznymi brodawkami)
53
· Błonica gardła (diphtheria pharyngis) ,Postaci
1) Umiejscowiona - najlżejszy przebieg, obraz anginy nieżytowej lub włóknikowej 2) Zatokowa - na migdałkach brudnobiaławe naloty, dość twarde i trudne do usunięcia, po zdjęciu nalotu podłoże krwawi 3) Postępująca - naloty przechodzą poza obręb migdałków, kolor zielonkawy 4) Toksyczna 5) Hipertoksyczna
54
Zmiany w jamie ustnej towarzyszące chorobom hematologicznym
· u chorych z pancytopenią (anemia plastyczna, białaczki aleukemiczne, zespoły mielodysplastyczne), w przebiegu białaczek z agranulocytozą · w białaczce monocytarnej występuje nacieczenie białaczkowe dziąseł wraz z zapaleniem ozębnej
55
Zmiany w jamie ustnej towarzyszące innym chorobom, niz choroby skóry, zakaźne, hematologiczne
· ziarniniakowość Wegenera · kiła nabyta · kiła wrodzona - wczesna - późna · zespół Rendu-Oslera-Webera (teleangiectasia hemorhagica hereditaria) · choroba Leśniewskiego – Cohna · sarkoidoza · zmiany barwnikowe w amie ustnej wzwiązane z nadmiarem melaniny - w zespole Peutza – Jeghersa (jamartomatyczne polipy jelita, zwiększone ryzyko występowania raka sutka, trzustki, jajnika) - choroba Addisna - hemochromatoza - zespół Albrighta (przedwczesne dojrzewanie płciowe, zwłóknienie kości)
56
ziarniniakowość Wegenera
ziarniniaki z martwicą i owrzodzenia w błonie śluzowej jamy ustnej, nosogardła i zatok martwica podniebienia i przebicie przegrody nosa
57
· kiła nabyta
zmiana pierwotna na wardze, języku lub błonie śluzowej gardła w wyniku kontaktu z narządami płciowymi osoby zakażonej o w przypadkach nieleczonych - osutka błon śluzowych (enanthema) pod postacią licznych drobnych powierzchownych białawych owrzodzeń (kiła drugorzędowa) - mogą występować kłykciny (lepieże) płaskie (condyloma lata) w kącikach ust o w kile trzeciorzędowej mogą wystąpić kilaki podniebienia i języka pod postacią twardych guzków, które ulegając owrzodzeniu --> perforacji podniebienia twardego --> zapalenie języka
58
· kiła wrodzona
1) wczesna na wargach rozpadliny (rhagades), po których pozostają białawe, promieniste blizny Parrota 2) późna cienkie zęby, łatwo ulegające zniszczeniu, siekacze przyśrodkowe są kształtu beczkowatego z charakterystycznymi wrębami na brzegu siecznym (zęby Hutchinsona)
59
· zespół Rendu-Oslera-Webera (teleangiectasia hemorhagica hereditaria)
o AD o ujawnia się w okresie dojrzewania o liczne pająkowate rozszerzenia naczyń w skórze i błonach śluzowych m.in. warg, jamy ustnej i nosa (częste krwawienia z nosa)
60
· choroba Leśniewskiego – Cohna
może - obecnością obrzęku, owrzodzeń oraz rozrostami błony śluzowej wpostaci polipów
61
sarkoidoza
zmiany ziarniniakowe na wargach, w błonie śluzowej jamy ustnej, dziąsłach, podniebieniu twardym i jezyku o w sarkoidozie pierwotnej złogi amyloidu gromadzące się w języku powodują --> powiększenie
62
Inne zmiany nie nowotworowe
``` Powiększenie języka Zmniejszone wydzielanie śliny Ziarniniak naczyniasty Ziarniniak traumatyczny Nadziąślak olbrzymiokomórkowy ```
63
Powiększenie języka
· Macroglossia · Wrodzone · Nabyte
64
Powiększenie języka · Wrodzone
o Miejscową przyczyną powiększenie języka już od urodzenia może być lymphangioma lub haemangiomalingue. o Wrodzona niedoczynność tarczycy o Choroba Pompe (glucogen storage disease type II) o Zespół Hurlera (gargoylizm) o Zespół Beckwitha – Widemanna o Zespół Downa
65
Powiększenie języka · Nabyte
o Akromegalia o Skrobiawica o Lymphangiosis neoplasmatica
66
Zmniejszone wydzielanie śliny
· Xerostomia · W zespole Sjogrena, śwince, sarkoidozie · przez leki o działaniu antycholinergicznym lub przez zmiany zanikowe ślinianek - radioterapia
67
Ziarniniak naczyniasty
· nie wyjaśniono czy jest zmianą nienowotworową czy nowotworem, tzn.postacią naczyniaka · często na dziąśle lub w innych miejscach jamy ustnej (skóra, pochwa) · W części przypadków czynnikiem inicjującym jest niewielki uraz · Rośnie szybko jako uwypuklający się uszypułowany czerwonawy guzek, łatwo krwawiący, zwykle owrzodziały · Identyczne zmiany na dziąśle u kobiet w ciąży (granuloma gravidarum – ziarniniak ciążowy)
68
Ziarniniak traumatyczny
=wrzodziejący ziarniniak eozynofilowy | · prawdopodobnie wskutek urazu zgniatającego
69
Nadziąślak olbrzymiokomórkowy
· Epulis gigantocellularis =obwodowy ziarniniak olbrzymiokomórkowy (granuloma gigantocellulare periphericum) · odczyn proliferacyjny (zmiana odczynowa reaktywna) na działanie miejscowego czynnika uszkadzającego (nadziąślak nie jest nowotworem !!!) · mikroskopowo komórki olbrzymie wielojądrowe typu osteoklasta · guzek o średnicy do 1,5 cm na dziąśle szczęki lub żuchwy, może przysuwać ząb lub wywoływać ubytek kości żuchwy
70
Brodawczak płaskonabłonkowy
· papilloma planoepitheliale · to najczęściej spotykany łagodny nowotwór jamy ustnej · zwykle w przedniej części jamy ustnej
71
Zmiany prekursorowe z których może rozwinąć się rak | płaskonabłonkowy inwazyjny
· Zmiany przedrakowe | · Stany przedrakowe
72
Zmiany przedrakowe
``` to zmiany błony śluzowej w miejscach , w których inwazyjny rak jamy ustnej występuje ze zwiększoną częstością o Leukoplakia o Erytroplakia o Leukoplakia kiłowa o Keratosis sublingualis ```
73
Stany przedrakowe
uogólnione lub ogólnoustrojowe choroby (dotyczące również błony śluzowej jamy ustnej), w których nieinwazyjny rak jamy ustnej występuje statystycznie częściej, ale w miejscach nieprzewidywalnych o Lichen planus o Przewlekły niedobór żelaza (Plummer-Vinson) o Lupus erythematosus discoides o Xeroderma pigmentosum
74
Rogowacenie białe błony śluzowej – leukoplakia przyczyny histologia
· bezobjawową plamę białawą (lub białawe zgrubienie) błony śluzowej ostro/nieostro odgraniczone, która nie daje się usunąć oraz której przyczyną nie jest określona (klinicznie ani mikroskopowo) · W pojęciu mieści się obraz kliniczny zmian, które mogą być: 1) zmianami nowotworowymi nieinwazyjnymi (neuplasia intraplanoepithelialis – SIN/dysplasia/carcinoma in situ) 2) zmianami nienowotworowymi (np. hyperkeratosis) · o Histologicznie widoczne są cechy zaburzenia dojrzewania i proliferacji komórek nabłonka oraz związane z nimi zaburzenia architektury nabłonka o różnym stopniu zaawansowania: · począwszy od niewielkiego stopnia acanthosis i hyperkeratosis-->do zmian typu wewnątrznabłonkowej neoplazji (SIN) dużego stopnia (dysplazji dużego stopnia/carcinoma in situ) Do najważniejszych przyczyn o Palenie i żucie tytoniu o Alkoholizm o Przewlekłe miejscowe drażnienie (np. niedopasowanymi protezami, gorącymi potrawami)
75
leukoplakia | Cechy zmiany które wiążą się z większym ryzykiem przemiany złośliwej
o Długotrwałość o Lokalizacja na bocznej i dolnej powierzchni języka oraz dnie jamy ustnej - Na dnie jamy ustnej zmiany transformacja nawet w ciągu kilku miesięcy - rogowacenie podjęzykowe (keratosis sublingualis) o Kolor i konsystencja § Zmiany koloru czerwonego oraz z wyczuwalnym stwardnieniem – większe ryzyko o Większe ryzyko u kobiet o Wewnątrznabłonkowa neoplazja w obrazie mikroskopowym o Etiologia § Jeżeli leukoplakia występuje u osób niepalących (tzw. Leukoplakia idiopathica), ryzyko transformacji nowotworowej jest większe niż u palaczy tytoniu
76
leukoplakia · Morfologia
Zmiany mogą być gładkie lub brodawkowate, w związku z czym leukoplakię dzieli się na: 1) homogenną · płaska, jednolita, biała plama o gładkiej lub nieco pomarszczonej powierzchni · histologicznie rzadko stwierdza się w niej SIN i progresję raka naciekającego, 2) niehomogenną · egzofityczna, brodawkowata
77
leukoplakia proliferativa verrucosa
o niehomogenną (duże ryzyko progresji do raka inwazyjnego) o zmiana najczęściej w błonie śluzowej policzka lub języka, szybko staje się wieloogniskowa. o progresję od hiperplazji --> SIN --> naciekającego raka o częściej u kobiet
78
leukoplakia, | Do cech wyrażających zaburzenie dojrzewania należą
``` · Hyperplasia lub atrofia nabłonka · Keratosis · Parakeratosis et hyperkeratosis · Zaburzenia stratyfikacji komórek wyrażające się m.in. zaburzeniem polaryzacji komórek · Obniżona kohezja międzykomórkowa · Polimorfizm komórkowy ```
79
Występowanie leukoplakii
częściej w błonie śluzowej policzków, grzbietu języka, wyrostków zębodołowych, podniebienie twarde - w cienkim nabłonku, tzn. w błonie śluzowej brzusznej powierzchni języka, migdałków, gardła dolnego, występują RZADZIEJ, ale prawdopodobieństwo stwierdzenia w nich SIN jest WYSOKIE
80
leucoerythroplakia
· leukoplakia mieszana z erytroplakią | ryzyko wystąpienia raka inwazyjnego jest bliższe temu jakie w erytroplakii
81
Rogowacenie czerwone błony śluzowej – erytroplakia
· określenie kliniczne oznaczające obecność czerwonych nieregularnych, łatwo ulegających uszkodzeniu, krwawiących ognisk błony śluzowej ze zmianami atroficznymi. · rzadziej niż leukoplakia, ale z większą częstością ulega transformacji nowotworowej, ( zwykle w tych miejscach gdzie rak jamy ustnej jest najczęstszy) · W większości wywołana jest działaniem karcinogenów
82
й· Morfologia
ogniska rogowacenia czerwonego mają wygląd czerwonego aksamitu niekiedy z nadżerkami.
83
Erytroplakia co moze byc w brzegach zmiany
W dużym odsetku stwierdza się towarzyszącego raka płaskonabłonkowego inwazyjnego w brzegach zmiany.
84
Erytroplakia Histologicznie,
ścieńczały nabłonek wielowarstwowy płaski bez/ z nieznacznymi cechami dojrzewania, pod którym w podścielisku znajdują się liczne rozszerzone naczynia krwionośne (stąd czerwony kolor zmiany) i często obfity odczyn zapalny ze zmianami obrzękowymi. SIN dużego stopnia o przypominają CIN dużego stopnia w szyjce macicy
85
Erytroplakie najczęściej spotykamy
w błonie śluzowej brzusznej powierzchni języka, łuku podniebiennego, dna jamy ustnej, czyli tam gdzie występuje nabłonek wielowarstwowy płaski o mniejszej grubości.
86
Nowotwory złośliwe
Rak płaskonabłonkowy Czerniak złośliwy Mięsak Kaposiego
87
Rak płaskonabłonkowy | syn-, metachroniczne
· Carcinoma planoepitheliale · Stanowi ok. 95% wszystkich nowotworów jamy ustnej · u osób starszych · Raki synchroniczne (gdy rozpoznane są w tym samym czasie lub w ciągu 6 miesięcy od stwierdzenia guza pierwotnego) · Raki metachroniczne (rozpoznane po 6 miesiącach od wystąpienia guza pierwotnego
88
Do najczęstszych miejsc występowania raka należą w kolejności
o Dno jamy ustnej | o Język (boczna i dolna powierzchnia)
89
Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia raka inwazyjnego należą
o Tytoń (palenie i żucie) i alkohol o Marihuana o Infekcja HPV (6, 16, 18) o Promienie ultrafioletowe i palenie fajki à zwiększone ryzyko raka wargi dolnej o Zmiany prekursorowe i stany przedrakowe o Przewlekłe drażnienie i przewlekłe stany zapalne o Czynniki genetyczne
90
Carcinoma verrucosum
szczególna odmiana wysokodojrzałego raka płaskonabłonkowego · rośnie egzofitycznie najczęściej w błonie łuzowej policzka, · cechuje się niewielką inwazją i rzadko daje przerzuty
91
Rak płaskonabłonkowy | Morfologia, roznicowanie
Uwypuklony twardy, białawy zgrubienie gładkie lub brodawkowate na powierzchni o Mają różny stopień zróżnicowania 1) Wysoko zróżnicowane rogowaciejące (GI) · carcinoma planoepitheliale karatodes · z wyraźnie widocznymi mostkami międzykomórkowymi (cecha keratynocytów) i perłami rogowymi 2) O średnim stopniu zróżnicowania (GII) · carcinoma mediocre differentiatium, 3) Niezróżnicowanych anaplastycznych (GIII) · carcinoma non differentiatum (anaplasticum)
92
Czerniak złośliwy
· Melanoma malignum · 1% wszystkich czerniaków · Złe rokowanie
93
Mięsak Kaposiego
Jedną ze zmian błony śluzowej jamy ustnej występujących w przebiegu AIDS