Jama ustna+ Flashcards

1
Q

Zaburzenia rozwojowe

A

· Szczeliny twarzy
· Torbiel skrzelopochodna
· Torbiel przewodu tarczowo-językowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Szczeliny twarzy

A

1) Najczęściej rozszczepienie wargi górnej (=szczelina wargi górnej=warga zajęcza – cheiloschisis)
o Często razem ze szczeliną podniebienia (palatoschisis)
2) zespoł Robina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

zespoł Robina

A

Zespół zmian rozwojowych w skład którego wchodzą

o Szczelina podniebienia + microglossia + micrognathia + glossoptosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

microglossia

A

niedorozwoj języka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

micrognathia

A

niedorozwoj żuchwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

glossoptosis

A

nieprawidłowe położenie języka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Torbiel skrzelopochodna

A

· Cystis branchiogenes
· Torbiele wywodzące się z pozostałości kieszonek skrzelowych - na przednio-bocznej powierzchni szyi
(=torbiel boczna szyi – cystis colli lateralis) lub w śliniance przyusznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

W diagnostyce różnicowej Torbieli skrzelopochodnej

A

uwzględnić przerzuty wysokodojrzałego raka płaskonabłonkowego do węzłów chłonnych, ze zmianami martwiczo –torbielowatymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Torbiel przewodu tarczowo-językowego

A

· Cystis ductus thyreoglossi
= torbiel środkowa szyi (cystic colli mediana)
· Przetrwałe ogniska tarczycy w okolicy nasady języka tworzą tzw. językowy guzek tarczycowy (nodulus
thyreoideus linguals)= tarczyca językowa
· Wzdłuż drogi zstępowania tarczycy, między podstawą języka a tarczycą mogą tworzyć się torbiele
przewodu tarczowo-językowego
Leżą one zwykle w linii środkowej szyi i okolicy kości gnykowej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

nabłonek Torbieli przewodu tarczowo-językowego

A

migawkowym lub wielowarstwowym płaskim.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zapalenia

A

· Zapalenie aftowe błony śluzowej jamy ustnej
· Zapalenie pleśniawkowe
· Promienica
· Angina Ludwiga
· Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej typu 1
· Opryszczkowe zapalenie gardła
· Zapalenie języka
· Język geograficzny
· Zapalenie migdałków podniebiennych gardła
· Zapalenie przewlekłe błony śluzowej jamy ustnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Zapalenie aftowe błony śluzowej jamy ustnej

A

· Stomatitis aphthosa
· częste w pierwszych dwóch dekadach życia
· Afty są bolesne, ulegają wyleczeniu w okresie około tygodnia bez pozostawienia blizny, mogą
nawracać
· idiopatyczne (mozliwie wirusy, bakterie, mycoplasma lub reakcje autoimmunologiczne lub alergiczne)
· w błonie śluzowej jamy ustnej płytkich, pojedynczych/ mnogich owrzodzeń otoczonych rąbkiem przekrwienia (rumieniowate, zapalne obrzeże) i pokrytych wysiękiem włóknikowo-ropnym (biały nalot)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Zapalenie pleśniawkowe

A

· Candidiasis, moniliasis
· Wywołane jest przez grzyby Candida albicans (fizjologicznie występujące w jamie ustnej); penetracją grzyba w głąb nabłonka, niekiedy nawet głębiej w
podścielisko błony śluzowej.
· Zmiany u osób z immunosupresją
· liczne, powierzchowne, białe, miękke wykwity w błonie śluzowej
(często również przełyku, dróg moczowych i żeńskich zewnętrznych narządów płciowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zapalenie pleśniawkowe

Klinika

A

1) Candidiasis chronica atrophica
· Najczęstsza
· Bezbolesne zmiany chorobowe w błonie śluzowej
pokrytej protezami
2) Candidiasis acuta pseudomembranosa
· U dzieci i staruszków
· Białawe naloty można łatwo zdjąć i wówczas w błonie śluzowej uwidacznia się krwawiący ubytek
3) Candidiasis chronica hiperplastica
· Białawe, pogrubiałe, ziarniste naloty występują w błonie śluzowej policzka w pobliżu kącików ust i nie dają się łatwo zdjąć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

zajady rzekome

A

pseudocheilosis angularis
Candida mogą brać udział w powstawaniu przewlekłych stanów zapalnych w kątach warg
przy stałym nadmiernym zwieraniu szczęki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

zajady prawdziwe są wynikiem

A

braku witamin z grupy B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Zapalenie pleśniawkowe można podejrzewać, gdy

A

stwierdzi się mikroropnie w powierzchownych warstwach nabłonka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Promienica

A

· Actinomyces
· przewlekłe, postępujące zapalenie ropne z towarzyszącym włóknieniem
· przez nitkowate, Gram-dodatnie bakterie Actinomyces (Actinomyces isreali)
· w okolicy szczęki i szyi, w płucach i w jamie brzusznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

· Rodzaje promienicy

A

1) Szyjno-twarzowa
2) Promienica płuca
3) Promienica brzuszna
4) Promienica miednicza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Promienica Szyjno-twarzowa

A

· Najczęściej
· następstwo urazów żuchwy związanych z zabiegami dentystycznymi.
· zwykle w kącie żuchwy
· dochodzi do zakażenia zębodołu
· Tkanki miękkie twardnieją, powstają ropnie i przetoki
· Zapalenie może rozszerzyć się na sąsiadujące kości, głównie na żuchwę
· deskowaty naciek z jedną/kilkoma przetokami, z których sączy się ropa z druzami, z okolicy żuchwy przechodzi na szyję.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Promienica płuca

A

· na skutek aspiracji mikroorganizmów lub przez szerzenie się promienicy szyjno –
twarzowej przez ciągłość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Promienica brzuszna

A

· przy uszkodzeniu jelita, szczególnie w okolicy wyrostka robaczkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Promienica miednicza

A

· następstwo zbyt długiego pozostawienia spiral wewnątrzmacicznych i może
rozprzestrzeniać się z jamy macicy na jajowody i jajniki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Promienica, mechanizm

A

· najpierw mały ropień, który powiększa się i
—> otoczony dodatkowymi ropniami połączonymi między sobą przetokami.
o Przetoki mogą przebijać się na zewnątrz przez skórę/ błony śluzowe.
o W ścianach przetok oraz wokół ropni rozrasta się tkanka łączna włóknista oraz przewlekły naciek
zapalny - deskowata twardość.
o Z przetok wraz z ropą wydobywają się kolonie bakterii w postaci jasnożółtych twardawych
podobnych do siarki ziaren (tzw. druzy), które mogą osiągać średnicę kilku milimetrów.
· szerzy się powoli, ale systematycznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Angina Ludwiga

A

· ciężkie, rozległe zapalenie luźnej tkanki łącznej (cellulitis) lub zapalenie ropowicze (phlegmone) okolicy
podszczękowej i podjęzykowej
o rzadko przybiera postać ograniczoną z wytworzeniem ropnia podbródkowego lub podjęzykowego.
o Najczęściej - rozlana ropowica, zawsze obustronnie.
o może się szerzyć do przestrzeni przygardłowej i tkanek głębokich szyi otaczających tętnicę szyjną wewnętrzną –> zakażone tętniaki (aneurysmata mycotica), które mogą pękać z następowym krwotokiem.
o Proces zapalny może szerzyć się także do innych przestrzeni twarzoczaszki oraz do śródpiersia.
· Choroba zwykle dotyczy dzieci, ale może też występować u dorosłych.
· Wywołują ją bakterie Gram (-), beztlenowce a także bakterie fizjologicznie występujące jako flora jamy
ustnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Angina Ludwiga, Przyczyny

A

o uszkodzenie błony śluzowej jamy ustnej, języka
o powikłanie po ekstrakcji zęba
o urazy żuchwy lub dna jamy ustnej
o zakażenie przywierzchołkowe zęba
o próchnica zębów
o ciała obce wbite w mięśnie języka
o stany zapalne ślinianki podjęzykowej i/lub podżuchwowej
o stany zapalne migdałków podniebiennych i migdałka językowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Angina Ludwiga, Objawy

A

o początek nagły ze wzrostem temperatury i dreszczami
o bóle głowy
o W badaniu ORL (badanie laryngologiczne) stwierdza się:
- twardy obrzęk dna jamy ustnej
- skóra okolicy podbródkowej jest napięta, zaczerwieniona i tkliwa
- wypchnięcie języka ku przodowi i ku górze
- postępujące zaburzenia ruchomości języka
- trudności i bolesność podczas mówienia
- dysfagia
- ślinotok
- odynofagia
- szczękościsk
- narastająca duszność zwykle przy dużym obrzęku tkanek miękkich oraz języka, które zmniejszają przepływ powietrza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej typu 1 (HSV1)

A

· pierwszy kontakt z wirusem przed 5 rż
o Zakażenie drogą kropelkową/ przez kontakt błon śluzowych/uszkodzonej skóry
(wirus w ślinie osób zakażonych)
· Wirusy namnażają się w komórkach nabłonka, wnikają do zakończeń nerwowych włókien czuciowych i
autonomicznych i przemieszczają się wzdłuż tych włókien do komórek zwojowych (zwoju trójdzielnego),
gdzie pozostają w postaci nieaktywnej.
· U niektórych – w większości młodych – osób wirus ulega reaktywacji po wpływem różnych czynników (Nadmierne nasłonecznienie, oziębienie, zakażenie, uraz)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

· Zapalenie wywołane wirusem HSV1 może wystąpić jako

A

1) Opryszczka pospolita (nawracająca)

2) Ostre opryszczkowe zapalenie dziąseł i jamy ustnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Opryszczka pospolita

A
  • Najczęstsza
  • Zmiany na granicy skóry i błon śluzowych
  • Po 3-4 tygodniach ulega samoistnemu wyleczeniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Ostre opryszczkowe zapalenie dziąseł i jamy ustnej

A
  • Występuje z reguły u dzieci między 1 a 5 rż
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Opryszczkowe zapalenie gardła

A

· Herpangina
· Czynnikiem etiologicznym - wirus Coxsackie A
· Brak zmian na dziąsłach
· Po krótkim przebiegu choroby następuje uodpornienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Zapalenie języka

A

· Glossitis
· zaczerwieniony język wskutek zaniku brodawek i ścieczenia błony śluzowej, przez którą przeświecają
naczynia krwionośne
o W niedokrwistości złośliwej (anemia pernicosa) - niedoborem Wit B12
o W niedoborach innych witamin (niacyny, ryboflawiny, pirydoksyny)
o W niedokrwistościach z niedoboru żelaza w chorobie trzewnej (sprue)
- zespół Plummera – Vinsona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

zespół Plummera – Vinsona

A

niedokrwistość z niedoboru żelaza + dysfagia + glossitis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Język geograficzny

A

· idiopat
=zapalenie wędrujące języka (glossitis migrant)
· wskutek braku brodawek nitkowatych na grzbiecie języka widoczna jest nieregularna, płaska,
zaczerwieniona okolica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Zapalenie migdałków podniebiennych gardła

A

· Tonsillitis et pharyngitis
· Etiologia
o Wirusowa
o Bakteryjna

powiklanie ostrego zapalenia
bakteryjnego migdałków - ropień okołomigdałkowy (abscessus peritonsillaris) z groźnymi dla życia następstwami:
· Ropień okołogardłowy (abscessus parapharyngealis), może uszkodzić ścianę tętnicy szyjnej
· Przebicie do zachyłka gruszkowatego i dalej do dróg oddechowych
· Przebicie do okolic podstawy czaszki lub do śródpiersia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Zapalenie migdałków podniebiennych gardła, Etiologia

Wirusowa

A
  • Najczęściej

- rinowirusy, adenowirusy, wirusy grypy i paragrypy, syncycialny wirus oddechowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Zapalenie migdałków podniebiennych gardła, Etiologia Bakteryjna

A
- paciorkowiec β-hemolizujący grupy A (streptococcus pyogenes)
powikłania:
o gorączka reumatyczna,
o powolne zapalenie wsierdzia,
o kłębuszkowe zapalenie nerek
o otitis media purulenta ( u dzieci)
39
Q

Zapalenie przewlekłe błony śluzowej jamy ustnej

A
· Stomatitis chronica
· Spowodowane  
  - urazami  z niedopasowanymi protezami
  - ostrymi powierzchniami zębów
  - brak higieny jamy ustnej
40
Q

Zapalenie przewlekłe błony śluzowej jamy ustnej, Morfologia

A

o Rozrost nabłonka wielowarstwowego płaskiego tworzącego głębokie wpuklenia do podścieliska
–> rozrost tkanki łącznej włóknistej tworzącej makroskopowo widoczny guzek –> włókniak reaktywny (fibroma irritans)

41
Q

Zmiany w jamie ustnej towarzyszące chorobom skóry

A

· Rumień wysiękowy (erythema mulriforme exsudativum)
· Pemphigus vulgaris
· Pemphigoid
· Epidermolysis bullosa
· Choroba Dariera (keratosis follicularis) i liszaj płaski pęcherzowy (lichen planus)
· Twardzina skóry (scleroderma)

42
Q

Rumień wysiękowy (erythema mulriforme exsudativum)

A

owrzodzenia w błonie śluzowej jamy ustnej, języka i warg

43
Q

Pemphigus vulgaris

A

pękające pęcherzyki w jamie ustnej czasem poprzedzające zmiany skórne

44
Q

Pemphigoid

A

zmiany w jamie ustnej i spojówce oka podobne do zmian skórnych

45
Q

Epidermolysis bullosa

A

(pęcherzowe oddzielanie się naskórka)

może doprowadzić do zwężenia szpary ustnej wskutek bliznowacenia

46
Q

Choroba Dariera (keratosis follicularis) i liszaj płaski pęcherzowy (lichen planus)

A

nadżerki w błonie śluzowej jamy ustnej

47
Q

Twardzina skóry (scleroderma)

A

zgrubienie ozębnej

48
Q

Zmiany w jamie ustnej towarzyszące chorobom zakaźnym

A

· Odra (morbilli)
· Mononukleoza zakaźna
· Szaro-białawe wysiękowe naloty na migdałkach
- Drobna osutka krwotoczna na podniebieniu
· AIDS
· Płonica (scarlatina)
· Błonica gardła (diphtheria pharyngis)

49
Q

Odra (morbilli)

A
  • W okresie zwiastunów wysypka (enanthema) na błonie śluzowej
  • Plamki Koplika w okolicy ujścia przewodu ślinianki przyusznej
50
Q

Mononukleoza zakaźna

A
  • Ostre zapalenie gardła (pharyngitis acuta)

- Zapalenie migdałków (tonsillitis)

51
Q

· AIDS

A

Rzadką ale charakterystyczną - włochata leukoplakia (rogowacenie białe) błony śluzowej jamy ustnej (zlewające się ogniska)
· Mikroskopowo pogrubiały nabłonek (acanthosis) pokryty jest licznymi warstwami zrogowaciałych komórek (hyperkeratosis)
· Niekiedy koilocytoza
· Uważa się że główną przyczyną - zakażenia EBV

52
Q

· Płonica (scarlatina)

A
  • Od początku zaczerwienienie gardła i naloty na powiększonych migdałkach
  • Wyraźne obłożenie języka, które ustępuje po 2-3 dniach, odsłaniając tzw. język malinowy
    (żywoczerwony język z wyraźnie widocznymi brodawkami)
53
Q

· Błonica gardła (diphtheria pharyngis) ,Postaci

A

1) Umiejscowiona - najlżejszy przebieg, obraz anginy nieżytowej lub włóknikowej
2) Zatokowa - na migdałkach brudnobiaławe naloty, dość twarde i trudne do
usunięcia, po zdjęciu nalotu podłoże krwawi
3) Postępująca - naloty przechodzą poza obręb migdałków, kolor zielonkawy
4) Toksyczna
5) Hipertoksyczna

54
Q

Zmiany w jamie ustnej towarzyszące chorobom hematologicznym

A

· u chorych z pancytopenią (anemia plastyczna, białaczki aleukemiczne, zespoły mielodysplastyczne), w przebiegu białaczek z agranulocytozą
· w białaczce monocytarnej występuje nacieczenie białaczkowe dziąseł wraz z zapaleniem ozębnej

55
Q

Zmiany w jamie ustnej towarzyszące innym chorobom, niz choroby skóry, zakaźne, hematologiczne

A

· ziarniniakowość Wegenera
· kiła nabyta
· kiła wrodzona
- wczesna
- późna
· zespół Rendu-Oslera-Webera (teleangiectasia hemorhagica hereditaria)
· choroba Leśniewskiego – Cohna
· sarkoidoza
· zmiany barwnikowe w amie ustnej wzwiązane z nadmiarem melaniny
- w zespole Peutza – Jeghersa (jamartomatyczne polipy jelita, zwiększone ryzyko występowania raka
sutka, trzustki, jajnika)
- choroba Addisna
- hemochromatoza
- zespół Albrighta (przedwczesne dojrzewanie płciowe, zwłóknienie kości)

56
Q

ziarniniakowość Wegenera

A

ziarniniaki z martwicą i owrzodzenia w błonie śluzowej jamy ustnej, nosogardła i zatok
martwica podniebienia i przebicie przegrody nosa

57
Q

· kiła nabyta

A

zmiana pierwotna na wardze, języku lub błonie śluzowej gardła w wyniku kontaktu z narządami płciowymi osoby zakażonej
o w przypadkach nieleczonych - osutka błon śluzowych (enanthema) pod postacią licznych drobnych powierzchownych białawych owrzodzeń (kiła drugorzędowa)
- mogą występować kłykciny (lepieże) płaskie (condyloma lata) w kącikach ust
o w kile trzeciorzędowej mogą wystąpić kilaki podniebienia i języka pod postacią twardych guzków,
które ulegając owrzodzeniu –> perforacji podniebienia twardego –> zapalenie języka

58
Q

· kiła wrodzona

A

1) wczesna
na wargach rozpadliny (rhagades), po których pozostają białawe, promieniste blizny Parrota
2) późna
cienkie zęby, łatwo ulegające zniszczeniu, siekacze przyśrodkowe są kształtu beczkowatego z charakterystycznymi wrębami na brzegu siecznym (zęby Hutchinsona)

59
Q

· zespół Rendu-Oslera-Webera (teleangiectasia hemorhagica hereditaria)

A

o AD
o ujawnia się w okresie dojrzewania
o liczne pająkowate rozszerzenia naczyń w skórze i błonach śluzowych m.in. warg, jamy ustnej i nosa (częste krwawienia z nosa)

60
Q

· choroba Leśniewskiego – Cohna

A

może - obecnością obrzęku, owrzodzeń oraz rozrostami błony śluzowej wpostaci polipów

61
Q

sarkoidoza

A

zmiany ziarniniakowe na wargach, w błonie śluzowej jamy ustnej, dziąsłach, podniebieniu twardym i jezyku
o w sarkoidozie pierwotnej złogi amyloidu gromadzące się w języku powodują –> powiększenie

62
Q

Inne zmiany nie nowotworowe

A
Powiększenie języka
Zmniejszone wydzielanie śliny
Ziarniniak naczyniasty
Ziarniniak traumatyczny
Nadziąślak olbrzymiokomórkowy
63
Q

Powiększenie języka

A

· Macroglossia
· Wrodzone

· Nabyte

64
Q

Powiększenie języka · Wrodzone

A

o Miejscową przyczyną powiększenie języka już od urodzenia może być lymphangioma lub
haemangiomalingue.
o Wrodzona niedoczynność tarczycy
o Choroba Pompe (glucogen storage disease type II)
o Zespół Hurlera (gargoylizm)
o Zespół Beckwitha – Widemanna
o Zespół Downa

65
Q

Powiększenie języka · Nabyte

A

o Akromegalia
o Skrobiawica
o Lymphangiosis neoplasmatica

66
Q

Zmniejszone wydzielanie śliny

A

· Xerostomia
· W zespole Sjogrena, śwince, sarkoidozie
· przez leki o działaniu antycholinergicznym lub przez zmiany zanikowe ślinianek - radioterapia

67
Q

Ziarniniak naczyniasty

A

· nie wyjaśniono czy jest zmianą nienowotworową czy nowotworem, tzn.postacią naczyniaka
· często na dziąśle lub w innych miejscach jamy ustnej (skóra, pochwa)
· W części przypadków czynnikiem inicjującym jest niewielki uraz
· Rośnie szybko jako uwypuklający się uszypułowany czerwonawy guzek, łatwo krwawiący, zwykle
owrzodziały
· Identyczne zmiany na dziąśle u kobiet w ciąży (granuloma gravidarum – ziarniniak ciążowy)

68
Q

Ziarniniak traumatyczny

A

=wrzodziejący ziarniniak eozynofilowy

· prawdopodobnie wskutek urazu zgniatającego

69
Q

Nadziąślak olbrzymiokomórkowy

A

· Epulis gigantocellularis
=obwodowy ziarniniak olbrzymiokomórkowy (granuloma gigantocellulare periphericum)
· odczyn proliferacyjny (zmiana odczynowa reaktywna) na działanie miejscowego czynnika uszkadzającego (nadziąślak nie jest nowotworem !!!)
· mikroskopowo komórki olbrzymie wielojądrowe typu osteoklasta
· guzek o średnicy do 1,5 cm na dziąśle szczęki lub żuchwy, może przysuwać ząb lub wywoływać ubytek kości żuchwy

70
Q

Brodawczak płaskonabłonkowy

A

· papilloma planoepitheliale
· to najczęściej spotykany łagodny nowotwór jamy ustnej
· zwykle w przedniej części jamy ustnej

71
Q

Zmiany prekursorowe z których może rozwinąć się rak

płaskonabłonkowy inwazyjny

A

· Zmiany przedrakowe

· Stany przedrakowe

72
Q

Zmiany przedrakowe

A
to zmiany błony śluzowej w miejscach , w których inwazyjny rak jamy ustnej występuje
ze zwiększoną częstością
o Leukoplakia
o Erytroplakia
o Leukoplakia kiłowa
o Keratosis sublingualis
73
Q

Stany przedrakowe

A

uogólnione lub ogólnoustrojowe choroby (dotyczące również błony śluzowej jamy
ustnej), w których nieinwazyjny rak jamy ustnej występuje statystycznie częściej, ale w miejscach
nieprzewidywalnych
o Lichen planus
o Przewlekły niedobór żelaza (Plummer-Vinson)
o Lupus erythematosus discoides
o Xeroderma pigmentosum

74
Q

Rogowacenie białe błony śluzowej – leukoplakia

przyczyny
histologia

A

· bezobjawową plamę białawą (lub białawe zgrubienie) błony śluzowej ostro/nieostro odgraniczone, która nie daje się usunąć oraz której przyczyną nie jest określona (klinicznie ani mikroskopowo)
· W pojęciu mieści się obraz kliniczny zmian, które mogą być:
1) zmianami nowotworowymi nieinwazyjnymi (neuplasia intraplanoepithelialis – SIN/dysplasia/carcinoma in situ)
2) zmianami nienowotworowymi (np. hyperkeratosis)
·

o Histologicznie widoczne są cechy zaburzenia dojrzewania i proliferacji komórek nabłonka oraz
związane z nimi zaburzenia architektury nabłonka o różnym stopniu zaawansowania:
· począwszy od niewielkiego stopnia acanthosis i hyperkeratosis–>do zmian typu wewnątrznabłonkowej neoplazji (SIN) dużego stopnia (dysplazji dużego
stopnia/carcinoma in situ)

Do najważniejszych przyczyn
o Palenie i żucie tytoniu
o Alkoholizm
o Przewlekłe miejscowe drażnienie (np. niedopasowanymi protezami, gorącymi potrawami)

75
Q

leukoplakia

Cechy zmiany które wiążą się z większym ryzykiem przemiany złośliwej

A

o Długotrwałość
o Lokalizacja na bocznej i dolnej powierzchni języka oraz dnie jamy ustnej
- Na dnie jamy ustnej zmiany transformacja nawet w ciągu kilku miesięcy -
rogowacenie podjęzykowe (keratosis sublingualis)
o Kolor i konsystencja
§ Zmiany koloru czerwonego oraz z wyczuwalnym stwardnieniem – większe ryzyko
o Większe ryzyko u kobiet
o Wewnątrznabłonkowa neoplazja w obrazie mikroskopowym
o Etiologia
§ Jeżeli leukoplakia występuje u osób niepalących (tzw. Leukoplakia idiopathica), ryzyko
transformacji nowotworowej jest większe niż u palaczy tytoniu

76
Q

leukoplakia · Morfologia

A

Zmiany mogą być gładkie lub brodawkowate, w związku z czym leukoplakię dzieli się na:
1) homogenną
· płaska, jednolita, biała plama o gładkiej lub nieco pomarszczonej powierzchni
· histologicznie rzadko stwierdza się w niej SIN i progresję raka naciekającego,
2) niehomogenną
· egzofityczna, brodawkowata

77
Q

leukoplakia proliferativa verrucosa

A

o niehomogenną
(duże ryzyko progresji do raka inwazyjnego)
o zmiana najczęściej w błonie śluzowej policzka lub języka, szybko staje się wieloogniskowa.
o progresję od hiperplazji –> SIN –> naciekającego raka
o częściej u kobiet

78
Q

leukoplakia,

Do cech wyrażających zaburzenie dojrzewania należą

A
· Hyperplasia lub atrofia nabłonka
· Keratosis
· Parakeratosis et hyperkeratosis
· Zaburzenia stratyfikacji komórek wyrażające się m.in. zaburzeniem polaryzacji komórek
· Obniżona kohezja międzykomórkowa
· Polimorfizm komórkowy
79
Q

Występowanie leukoplakii

A

częściej w błonie śluzowej policzków, grzbietu języka, wyrostków zębodołowych, podniebienie twarde
- w cienkim nabłonku, tzn. w błonie śluzowej brzusznej powierzchni języka, migdałków, gardła dolnego, występują RZADZIEJ, ale prawdopodobieństwo stwierdzenia w nich SIN jest WYSOKIE

80
Q

leucoerythroplakia

A

· leukoplakia mieszana z erytroplakią

ryzyko wystąpienia raka inwazyjnego jest bliższe temu jakie w erytroplakii

81
Q

Rogowacenie czerwone błony śluzowej – erytroplakia

A

· określenie kliniczne oznaczające obecność czerwonych nieregularnych, łatwo ulegających
uszkodzeniu, krwawiących ognisk błony śluzowej ze zmianami atroficznymi.
· rzadziej niż leukoplakia, ale z większą częstością ulega transformacji nowotworowej,
( zwykle w tych miejscach gdzie rak jamy ustnej jest najczęstszy)
· W większości wywołana jest działaniem karcinogenów

82
Q

й· Morfologia

A

ogniska rogowacenia czerwonego mają wygląd czerwonego aksamitu niekiedy z
nadżerkami.

83
Q

Erytroplakia co moze byc w brzegach zmiany

A

W dużym odsetku stwierdza się towarzyszącego raka płaskonabłonkowego inwazyjnego w brzegach zmiany.

84
Q

Erytroplakia Histologicznie,

A

ścieńczały nabłonek wielowarstwowy płaski bez/ z nieznacznymi cechami dojrzewania, pod którym w podścielisku znajdują się liczne rozszerzone naczynia
krwionośne (stąd czerwony kolor zmiany) i często obfity odczyn zapalny ze zmianami obrzękowymi.
SIN dużego stopnia
o przypominają CIN dużego stopnia w szyjce macicy

85
Q

Erytroplakie najczęściej spotykamy

A

w błonie śluzowej brzusznej powierzchni języka, łuku podniebiennego,
dna jamy ustnej, czyli tam gdzie występuje nabłonek wielowarstwowy płaski o mniejszej grubości.

86
Q

Nowotwory złośliwe

A

Rak płaskonabłonkowy
Czerniak złośliwy
Mięsak Kaposiego

87
Q

Rak płaskonabłonkowy

syn-, metachroniczne

A

· Carcinoma planoepitheliale
· Stanowi ok. 95% wszystkich nowotworów jamy ustnej
· u osób starszych
· Raki synchroniczne (gdy rozpoznane są w tym samym czasie lub w ciągu 6 miesięcy od stwierdzenia guza
pierwotnego)
· Raki metachroniczne (rozpoznane po 6 miesiącach od wystąpienia guza pierwotnego

88
Q

Do najczęstszych miejsc występowania raka należą w kolejności

A

o Dno jamy ustnej

o Język (boczna i dolna powierzchnia)

89
Q

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia raka inwazyjnego należą

A

o Tytoń (palenie i żucie) i alkohol
o Marihuana
o Infekcja HPV (6, 16, 18)
o Promienie ultrafioletowe i palenie fajki à zwiększone ryzyko raka wargi dolnej
o Zmiany prekursorowe i stany przedrakowe
o Przewlekłe drażnienie i przewlekłe stany zapalne
o Czynniki genetyczne

90
Q

Carcinoma verrucosum

A

szczególna odmiana wysokodojrzałego raka płaskonabłonkowego
· rośnie egzofitycznie najczęściej w błonie łuzowej policzka,
· cechuje się niewielką inwazją i rzadko daje przerzuty

91
Q

Rak płaskonabłonkowy

Morfologia, roznicowanie

A

Uwypuklony twardy, białawy zgrubienie gładkie lub brodawkowate na powierzchni
o Mają różny stopień zróżnicowania
1) Wysoko zróżnicowane rogowaciejące (GI)
· carcinoma planoepitheliale karatodes
· z wyraźnie widocznymi mostkami międzykomórkowymi (cecha keratynocytów) i
perłami rogowymi
2) O średnim stopniu zróżnicowania (GII)
· carcinoma mediocre differentiatium,
3) Niezróżnicowanych anaplastycznych (GIII)
· carcinoma non differentiatum (anaplasticum)

92
Q

Czerniak złośliwy

A

· Melanoma malignum
· 1% wszystkich czerniaków
· Złe rokowanie

93
Q

Mięsak Kaposiego

A

Jedną ze zmian błony śluzowej jamy ustnej występujących w przebiegu AIDS