probleem 4: behandeling voor SAD Flashcards
cognitieve gedragstherapie
Doel cbt: verstoorde cognities aan te passen en om vermijdingsgedrag tegen te gaan d.m.v. cognitieve herstructurering en blootstelling aan gevreesde situaties. Hieronder bekijken we verschillende therapie vormen.
exposure therapie
-> Houdt in dat een individu direct en indirect een gevreesde stimulus moet aangaan (vb een gesprek initiëren of een speech geven). Het doel hiervan is om de irrationele overtuigingen van de angstige individu te ontkrachten. Deze therapie werkt optimaal, wanneer de cliënt geen veiligheidsgedrag mag gebruiken. Over het algemeen is exposure therapie een zeer effectieve behandelingsmethode voor SAD.
Combinatie van exposure therapie en cognitieve herstructurering
-> Volgens cbt modellen zijn disfunctionele overtuigingen en biases informatieverwerking grotendeels verantwoordelijk voor het in stand houden van angst symptomen. Het is dus niet de sociale situatie zelf, maar de subjectieve interpretatie van de individu die leidt tot een angstig gevoel. Daarom is cognitieve herstructurering mogelijk een belangrijke toevoeging aan exposure therapie. Dit geldt voor zowel individuele- als groepstherapie.
Sociale vaardigheidstraining
-> Sommige onderzoeken suggereren dat sociale angst voortkomt uit een gebrek aan interpersoonlijke vaardigheden (vb slecht oogcontact). Deze uitspraak is echter niet volledig ondersteund. Het is namelijk vaak zo dat sociaal angstige individuen de eigen sociale vaardigheden onderschatten wegens een interpretatiebias. Desalniettemin zijn de sociale vaardigheden van SAD individuen vaak beneden gemiddeld.
Sociale vaardigheidstraining (in engels social skill training -> SST) is een gedragsinterventie die ontworpen is om verbale en non-verbale interpersoonlijke vaardigheden te verbeteren door sociale gedragingen te oefenen. Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat SST effectief is voor de behandeling van sociale angst, mogelijk wel alleen in combinatie met andere behandelingen.
Ontspanningstechnieken
-> Ontspanningstechnieken worden soms gebruikt bij individuen met sociale angst om ze te helpen om te gaan met lichamelijke symptomen van angst. Dit komt voort uit het idee dat fysiologische opwinding de prestatie kan belemmeren in sociale situaties. Er wordt wisselend bewijs gevonden voor de effectiviteit van dergelijke ontspanningstechnieken.
Vergelijking van cbt met andere vormen van psychotherapie ->
Mindfulness-gebaseerde therapieën
-> Mindfulness aanpakken promoten emotie regulatie, wat mogelijk kan leiden tot verbeterde psychologische functionering en dus ook symptoomreductie bij psychiatrische stoornissen zoals SAD. Onderzoek suggereert dat mindfulness een goed alternatief is voor cognitieve gedragstherapie. Meer onderzoek is nodig om te kijken of de combinatie ook gunstig is.
Vergelijking van cbt met andere vormen van psychotherapie -> interpersoonlijke therapie
-> Interpersoonlijke psychotherapie (IPT) is bedoeld om interpersoonlijke moeilijkheden te reduceren. Dit doet men door pro sociaal gedrag en betere communicatie te promoten i.p.v. het aanpakken van disfunctionele overtuigingen en vermijdingsgedrag zoals bij cognitieve gedragstherapie. Voorlopig is het bewijs voor IPT als behandeling voor SAD wisselend. Het lijkt in sommige gevallen effectief te zijn, maar wel in mindere mate dan CBT.
Factoren die de behandeling uitkomsten beïnvloeden
-> Subtype van SAD
-> Bij het diagnosticeren van SAD bestaan er verschillende subtypes;
- Gegeneraliseerde SAD: een individu ervaart angst in de meeste sociale situaties.
- Niet-gegeneraliseerde SAD: sociale angst treedt op in specifieke sociale situaties (vb een specifieke angst voor openbaar spreken of eten in het openbaar).
-> De behandeling uitkomst is vaak slechter voor individuen met gegeneraliseerde SAD, omdat dit een bredere beperking is.
Factoren die de behandeling uitkomsten beïnvloeden
-> comorbiditeit
-> Sociale angststoornis is erg comorbide met andere angst- en stemmingsstoornissen. Daarom is het cruciaal om de effecten van comorbiditeit mee te nemen in de behandeling uitkomst van SAD. Over het algemeen geldt dat individuen met comorbide problematiek last hebben van ernstigere symptomen, dat leidt tot een slechtere behandeling uitkomst.
Factoren die de behandeling uitkomsten beïnvloeden
-> uitkomstverwachting
-> Individuen die behandeling zoeken voor hun sociale angststoornissen variëren in de mate waarin ze positieve verwachtingen hebben over hun mogelijkheid op herstel. Hierbij geldt dat SAD-individuen die een meer optimistische houding hebben t.o.v. de behandeling ook daadwerkelijk betere behandeling uitkomsten behalen.
Factoren die de behandeling uitkomsten beïnvloeden
-> behandelingsmodaliteit
-> Er zijn twee verschillende behandelingsformaten; individuele- en groepstherapie. Beiden aanpakken hebben voor- en nadelen, maar er is bewijs gevonden voor een klein voordeel van individuele therapie boven groepstherapie. Over het algemeen geldt echter dat behandeling op maat moet worden gemaakt per individu; sommige zijn meer gebaat bij individuele therapie, terwijl anderen juist de beste resultaten behalen met groepstherapie.
Factoren die de behandeling uitkomsten beïnvloeden
-> betrekking van supplementaire behandelingscomponenten
-> Bij cbt kan gebruik worden gemaakt van supplementaire behandelingscomponenten. 2 bespreken:
- Motivationele interview oefeningen: motivatie voor therapie is wisselend onder cliënten. Dit is waarom sommige behandelingsprotocollen gebruik maken van motivationele interview oefeningen. Uit onderzoek blijkt dit nuttig te zijn.
- Videofeedback: het nut van videofeedback is dat een SAD persoon de eigen prestatie of sociale interactie op meer objectieve wijze kan bekijken. Dit kan ervoor zorgen dat de vertekende zelfbeelden worden gecorrigeerd. Verschillende studies hebben voordelige effecten gevonden bij het gebruik van video feedback in behandeling.
Factoren die de behandeling uitkomsten beïnvloeden
-> naleving van huiswerkopdrachten
-> Tussen behandeling sessies worden soms huiswerkopdrachten meegegeven aan de cliënt. Logischerwijze is het naleven van deze huiswerkopdrachten een sterke voorspeller van een goede behandeling uitkomst.
Problemen die vervolgonderzoek kan aanpakken
- Behandeling bij onderbelichte populaties
-> Er is vooralsnog te weinig onderzoek naar de effectiviteit van interventies voor SAD in niet-westerse culturen. Andere culturele groepen zijn dus onderbelicht in de behandeling van sociale angststoornis. Voorlopig lijkt het erop dat psychotherapeutische behandelingen voor SAD die zijn ontwikkeld in Westerse landen ook effectief kunnen zijn in andere culturen. - Individuen die niet reageren op behandeling
-> Hoewel onderzoek duidelijk heeft aangetoond dat CBT zeer effectief is voor behandeling van sociale angststoornis, is het nog steeds zo dat niet alle angstige individuen adequaat reageren op de behandeling. Meer onderzoek is nodig om te achterhalen waarom dit soms het geval is. Meerdere factoren zouden een rol kunnen spelen.
