P.Pokarmowy cd Flashcards
Najczęstsza lokalizacja wrzodów żołądka
krzywizna mniejsza
Na czym polega metaplazja jelitowa w żołądku?
Jest to zaburzenie różnicowania - zastąpienie normalniej błony śluzowej trzonu lub cz. przedodźwiernikowej żołądka przez kom. jelitowe
Typy metaplazji jelitowej w żołądku:
Typ I - dokonany (błona śluzowa wygląda jak w jelicie)
Typ II - niedokonany - kom kubkowe pomiędzy kom. powierzchni żołądka
Typ III - niedokonany - kom kubkowe i te pomiędzy nimi zawieraja sulfomucyny, stan przedrakowy
Klasyfikacja polipów żołądka:
Hamartomatyczne
Hiperplastyczne
Adenomatyczne
Polipy z gruczołów trawieńcowych - częstość występowania, liczebność występowania
są najczęstsze
mogą być pojedyncze (z dołeczkiem na pow) lub mnogie - przy zespole polipowatości
Gdzie najcześciej można spotkać zmiany, tj. polipy w żołądku?
W części antralnej.
Rak żołądka: opis
częstotliwość
przyczyny powstania
Wiek zachorowań
jest to nowotwór złośliwy, najczęstszy w żołądku, z towarzyszącą niedokwasotą.
Przyczyny: palenie, zapalenie żołądka typu B (H. Pylori)
stan po resekcji, polipy, genetyka, błędy żywieniowe
Chorują najczęściej pacjenci 50+
Podział Bormanna raków żołądka:
Typy:
Ograniczony, pojedynczy polipowaty guz bez owrzodzeń (rak grzybiasty)
Owrzodziały rak o uniesionych brzegach i ostrym odgraniczeniu
Owrzodziały rak z mieszaniną uniesionych brzegów i rozlanym wzroście
Rak rozlany
Podział Laurena raków żołądka:
Rak jelitowy (na tle metaplazji jelitowej) Rak rozlany (nisko zróżnicowany, przyp. kom sygnetowate) Rak mieszany
Czego dotyczy i czym jest podział Goseki?
Jest to podział prognostyczny raków żołądka.
Wczesny rak żołądka - od czego tak naprawdę zależy rokowanie?
jak ogranicza się rozrost wczesnego raka żołądka
z jakich kom się rozwija
lokalizacja
Zależy od głębokości naciekania
rak ograniczony do błony śluzowej i ew. podśluzowej
z komórek nabłonka metaplastycznego,
z komórek dysplastycznej strefy regeneracyjnej (szyjka gruczołu)
Najczęściej w trzonie, cz. antralnej
Wczesny rak żołądka - podział makroskopowy i histologiczny
Podział Makroskopowy: Typ powierzchowny (>80%) Typ polipowaty (
Zaawansowany rak żołądka -
co obejmuje
najczęstsze przerzuty
nacieka błonę mięśniową i często surowiczą
przerzuty do wątroby, kości , jajników, płuc, lub wszedzie indziej
szereg zmian w nowotworach neuroendokrynnych od komórki do raka.
komórka neuroendokrynna >rozrost prosty > rozrost liniowy > rozrost guzkowy > rak z mikroinwazją > rak
Rakowiak żołądka: opis
podział i ich przebieg
morfologia
Są to nowotwory złośliwe z kom. neuroendokrynnych żołądka.
Podział na mnogie (związane ze zmianami zanikowymi bł. śl. , łagodny przebieg) i pojedyncze (związane z hiperplazją kom. dokrewnych, agresywniejsze)
Komórki budowy beleczkowatej, okrągłe, spokojne jądro, rakowiaki są żółte na przekroju
Skąd biorą się w żołądku tkanki limfatyczne?
Przy przewlekłym zapaleniu (np. H. Pylori)
Kiedy rozpoznajemy : pierwotny chłoniak w p.pokarmowym?
kiedy nie ma leukocytozy we krwi,
nie ma powiekszenia ww.chłonnych obwodowych
nie jest zajęta watroba i śledziona
Jakiego typu są chłoniaki żołądka?
Najczęściej nieziarnicze, z limf B.
Czym jest uchyłek meckela?
Jest to pozostałość przewodu pępkowo - jelitowego, kilka cm, na końcu jelita krętego. Posiada żołądkowy typ śluzówki, mogą powstać wrzody.
Często tam tworzą się wgłobienia, uwieźnięcia
nadżerki, wrzody dwunastnicy -
przyczyny
co im towarzyszy
Spowodowany nadmiernym wydzielaniem żołądkowym, związany z infekcją H. Pylori
towarzyszy przewlekłe zapalenie blony śluzowej antrum żołądka > hipergastrynemia, hipersomatostatynemia
Morfologia niedokrwiennego zapalenie jelita cienkiego:
zmiany są segmentarne
początkowo zblednięcie, obrzęki > oddzielanie sie błony śluzowej, wybroczyny
potem zmiana koloru na czerwony, siny> czarny
Zapalenie rzekomobłoniaste : co to jest, przebieg, przyczyny
Jest to rozległe zapalenie jelit ze zmianami niedokrwinnymi i owrzodzeniami z dodatkowym wysiękiem włóknikowym na powierzchni błony śluzowej. Krypty unoszą się ponad owrzodzenia i przykryte parasolem z włóknika (błona rzekoma)
ciężki przebieg
przyczyny: niedokrwienie, poantybiotykowe, chemioterapia, zakażenia Clostridium difficile
Jak wyglądają zmiany w gruźlicy jelit?
są to owrzodzenia poprzecznie do osi jelita, z postrzępionymi brzegami i martwicą w środku.
Ww chłonne mogą ulegać martwicy w środku, a wapnieniu na zewnątrz
Czego mogą dotyczyć uszkodzenia w zespołach złego wchłaniania? Jak wyglądaja takie uszkodzenia
uszkodzenie kosmków jelitowych lub komórek krypt:
zanik kosmków/ hiperplazja krypt - redukcja dł. kosmków, rozrost krypt (celiaklia)
zanik kosmków / hipoplazja krypt - pierwotne uszkodzenie krypt > zanikanie krypt i kosmków.
przerost kosmków - większa wysokość kosmków, większe głębokość krypt, pogrubienie błony śluzowej
metaplazje - zastąpienie błony śluzowej typu jelitowego przez żołądkowy (astralny)
Co się dzieje w celiaklii po zjedzeniu glutenu?
Osoba podatna genetycznie je gluten > aktywowane śródnabłonkowe limf T > produkcja cytokin > działanie akumulowanych limfocytów cytotoksycznych w nabłonku kosmków, a w blaszce podstawnej limf Th > reakcja zapalna, uszkodzenie kosmków
Morfologia celiakli:
płaska błona śluzowa, (skrócenie, zanik kosmków), naciek zapalny
degeneracja enterocytów (wakuolizacja, ściśnięcie)
Z jakim nowotworem związane jest chorowanie na celiaklię?
Z chłoniakiem T komórkowym jelit
Choroba Whipple’a- czym jest, morfologia
Jest to choroba wywoływana przez bakterię T.whippelii, zawarte w makrofagach (bardzo duże makrofagi, jasna cytoplazma, barwiące się PAS). Kosmki sa wypełnione makrofagami.
makroskopowo w jelicie cienkim jako żółtawo-białawe plamy, pogubiałe jelito, krezka, powiekszone ww chłonne.
Choroba Leśniowskiego- Crohna: opis
przyczyna
patogeneza
morfologia
jest przewlekłą chorobą zapalną jelit, związaną z zaburzeniami układu pokarmowego i nie tylko.
przyczyna nieznana (genetyka, infekcje, zwiększona przepuszczalność)
Zmiany dotyczą odcinków jelit, możliwa też postac rozlana.
początkowo : obrzęki błony śluzowej, nacieki zapalne wokół naczyń, nad kępkami Peyera nadżerki > stany zapalne
Zaawansowane: wysięk zapalny na otrzewnej, jelita zaczerwienione, zgrubiałe, nierówne, jak rura. mogą powstać przetoki, ropnie po owrzodzeniach błony śluzowej
Nowotwory jelita cienkiego:
Rzadkie, z guzów niezłośliwych 25% to gruczolaki, potem guzy stromalne.
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego - opis
przyczyna
podział zapalenia
morfologia, ciąg zmian
Jest to zapalenie związane z zablokowaniem przez fekalit, kamień żółciowy, pasożyty lub guz
Zapalenie proste (nieżytowe, ropne), Zgorzelinowe, Z perforacją
Morf: Najwcześniej- poszerzenie, przekrwienie naczyń
zaczerwienienie, obrzęk wyrostka > zapalenie ropne z owrzodzeniami lub ropowicze > zapalenie zgorzelinowe > możliwa perforacja > możliwe zapalenie otrzewnej
Nowotwory wyrostka robaczkowego -
najczęściej rakowiak, gruczolaki, rzadko rak.
Choroba Hirschprunga: opis
łacina
występowanie płeć, wiek
lokalizacja
Jest to choroba polegająca na odcinkowym braku komórek zwojowych w scianie jelita grubego > brak perstaltyki > zaleganie pokarmu > poszerzenie okrężnicy przed zajętym odcinkiem
megacolon congenitum
Występuje u chłopców (80%) od urodzenia, lub jako wyraz zwężenia na odcinku przez guz, CU itp.
zawsze zajęta jest prostnica, inne segmenty różnie
Gdzie lokalizuje się ulcus recti solitere?
Na przedniej ścianie prostnicy
Wrzodzejące zapalenie jelit (CU)- opis
przyczyny
co obejmuje choroba
morfologia
Jest to przewlekła choroba zapalna jelita grubego, często dotyczy ludzi młodych.
Nieznana etiologia
Morf: rozlane zmiany zapalne, najsilniej w prostnicy i esicy.
Błona śluzowa jest zaczerwieniona, ziarnista i krucha, liczne owrzodzenia. Gojąca się zanikowa błona tworzy tzn polipy rzekome (niezmienione fragmenty błony wystające nad uszkodzone)
Jak wygląda CU w fazie remisji histologicznie:
obraz bliski normy, lub błona przebudowana po zmianach. Hiperplazja układu chłonnego jelita.
Faza pełnoobjawowa CU histologicznie:
zmiany zapalne w błonie śluzowej i pobliskich naczyniach pod muscularis mucosae
ostry i przewlekły naciek zapalny na raz:
przewlekły - użo limfocytów, plazmocytów makrofagów
ostry - granulocyty, wnikające w nabłonek dając obraz cryptitis i mikroropnie
Które polipy jelita grubego nie są nowotworowe?
Te które powstają w wyniku zaburzenia lub zapalenia błony śluzowej, np. polip hiperplastyczny
Polipy hiperplastyczne - opis
przyczyna
morfologia
zagrożenie złośliwienia
Są to najczestsze, małe polipy nienowotworowe, więszkość w esicy i prostnicy.
przyczyną jest zmniejszony obrót komórkowy i akumulacja dojrzałych komórek na powierzchni
w obrazie widać kom. kubkowe i absorpcyjne z opóźnionym złuszczaniem - “zęby piły”
Nie grozi rakiem
Które polipy zaliczamy do hamartomaycznych?
polipy młodzieńcze i Peutz-Jegersa (obraz charakterystyczny - nabłonek gruczołowy na licznych odgałęzieniach muscularis mucosae)
Polipy gruczolakowate (gruczolaki) - opis
z czego i na jakiej drodze powstają
podział ze względu na budowę histologiczną
Są to nowotwory powstające w wyniku nowotworowego rozrostu i dysplazji nabłonka gruczołowego.
Podział
Cewkowe (70-80%)
Z przewagą utkania cewkowego, najczęściej uszypułowane.
Powstające w nich rzadko raki mają nikłą złośliwość.
Kosmkowe (1%)
Połowa utkania kosmkowego, płaska zmiana
Postający rak nacieka ścianę jelita
Mieszane (5-10%)
Zespół gruczolakowatej polipowatości rodzinnej (FAP): opis
przyczyna
jaki typ polipów
ryzyko raka
Jest to zespół wrodzony, charakteryzujacy się powstawaniem do tysięcy dywanowych skupień polipów.
Spowodowany przez mutację w genie APC (wiąze beta-kateninę, onkogen)
Występujące polipy to w wiekszości gruczolaki cewkowe
100% raka w ciągu 20 lat.
Raki jelita grubego : co predysponuje:
czynniki środowiskowe - ubogobłonnikowa dieta, dużo cukrów, nadmiar pożywienia, mięs
czynniki genetyczne - kumulacja mutacji prowadząca do raka (raki sporadyczne z mutacja APC, dziedziczny rak niezwiązany z polipowatością, brak metylacji DNA, CU)
Raki strony prawej jelita grubego: charakterystyka
egzofityczne
polipowate
rzadko prowadzą do niedrożności
Raki strony lewej jelita grubego: charakterystyka
pierścieniowato zaciskają światło
owrzodziałe na powierzchni
wcześniej i głębiej naciekają ścianę
naciekanie której warstwy w jelicie grubym staje się inwazyjne?
Dopiero od warstwy podśluzowej, wyżej jest carcinoma in situ
Gdzie występuje jaki rak jelita grubego:
rak śluzowy
rak gruczołowo-płaskonabłonkowy
rak płaskonabłonkowy
rak śluzowy -może wszędzie
rak gruczołowo-płaskonabłonkowy - dystalne jelito grube
rak płaskonabłonkowy - koniec odbytu
Klasyfikacja Dukesa raków jelita grubego:
A- nie przekracza ściany
B - przekracza ścianę do surowicówki lub tk. tłuszczowej
C - przerzuty w ww chłonnych
D - przerzuty odległe
Rakowiaki jelita grubego - opis
lokalizacja
klasyczne objawy
Jest to nowotwór złośliwy z kom dokrewnych prod. hormony peptydowe.
najczęściej zlokalizowany w wyrostku robaczkowym
objawy najczęściej od nadmiaru serotoniny, a także
nadmierna ruchliwosć perstaltyki
astmatyczne duszności
zwłólknienia, np. serca, aorty
Zapalenia otrzewnej: morfologia
początkowo utracenie połysku otrzewnej
Wysięk włóknikowo-ropny lub ropny
tworzenie się ropni nadwątrobowych lub podprzeponowych
Pierwotne nowotwory otrzewnej:
Są bardzo rzadkie, głównie międzybłoniak (mesothelioma) > nowotwór złośliwy
Wtórne nowotwory otrzewnej:
skąd najczęściej
Mogą to być przerzuty z jajników, macicu, trzustki, żołądka, pęch. żółc.
W krezce mogą sie tworzyć tłuszczaki
Angiodysplazja- opis
co zajmuje
powikłania
patogeneza
Jest to najczestszy dyp dysplazji naczyniowej jelita grubego, polegająca na ogniskowym zwyrodnieniu naczyń żylnych błony podśluzowej
zajmuje błonę podśluzową, rzadziej błonę śluzową - wtedy obfite krwawienia
Spowodowane naciskiem na naczynia ściany jelita
