2.Hemodynamika Flashcards
Osocze - przybliżony % masy ciała
5%
Obrzęk- eng
oedema
Czym jest obrzęk?
Nagromadzenie nadmiaru płynu w przestrzeni międzykomórkowej
Rodzaje obrzęku
- miejscowy
- uogólniony
- w jamach ciała
Rodzaje obrzęku jam ciała (eng)
hydroperitoneum, hydrothorax, hydropericardium
Główne przyczyny obrzęków:
- wzrost ciśnienia hydrostatycznego, spowodowany utrudnionym powrotem żylnym,
- poszerzeniem tętniczek
- Zmniejszeniu ciśnienia osmotycznego
- zablokowanie odpływu limfy
- retencja sodu
- zapalenia
Z czego wynika utrudniony powrót żylny? (choroby)
- zastoinowa niewydolność krążenia
- zaciskające zapalenie osierdzia
- marskość wątroby (ascites)
- ucisk/ zblokowanie żył przy zakrzepie czy usisko/unieruchomieniu z zewnątrz
Z czego wynika poszerzenie tętniczek?
- ciepło
- czynniki neurohormonalne
Z czego wynika zmniejszone ciśnienie osmotyczne?
- utrata białek (zesp nerczycowy, oparzenia, gastroenteropatie)
- zmniejszona synteza białek - (marskość wątroby, niewydolność)
- Zmniejszone wchłanianie lub dostawa białek (zaburzenia wchłaniania, choroba głodowa)
Z czego może wynikać zablokowany odpływ limfy?
- stan zapalny, słoniowacizna (filariasis),
- nowotwory,
- po wycięciu węzłów chłonnych,
- popromiennie
Z czego wynika retencja sodu?
- nadmierna podaż soli w niewydolności nerek,
- zwiększona reabsorpcja
- hipoperfuzja
- RAA
Charakterystyka WYSIĘKU (exsudatum)
- bogatobiałkowy
- obecne komórki krwi,
- złuszczone kom wyściółki,
- włóknik
-przy zapaleniu
Charakterystyka PRZESIĘKU (transsudatum)
- ubogobiałkowy
- nieliczne komórki
-przy wzroście ciśnienia hydrostatycznego, spadku ciśnienia osmotycznego, kiepskim drenażu limfatycznym, retencji jonów Na+
Obrzęk płuc- główne rodzaje
- Hemodynamiczny
- Uszkodzenie mikrokrążenia
- Nieokreślonego pochodzenia (duże wysokości, neurogenny)
Hemodynamiczny obrzęk płuc-przyczyny
- wzrost ciśnienia hydrostatycznego
- przeciążenie objętościowe
- spadek ciśnienia osmotycznego
- zablokowanie naczyń limfatycznych
Obrzęk płuc spowodowany uszkodzeniem mikrokrążenia- przyczyny
wtórne uszkodzenie mikrokrążenia po uszkodzeniu kapilar pęcherzyków lub nabłonków pęcherzyków, pod wpływem
- czynników infekcyjnych (wirusy, inne)
- gazów (dym, tlen)
- aspiracją płynów (treść żoł, podtopienie)
- leki i związków chem (chemioterapeutyki, amfoterycyna B, heroina
- wstrząs, uraz,
- napromienianie
- transfuzje
Obrzęk mózgu- rodzaje
- naczyniopochodny
2. Cytotoksyczny
Naczyniopochodny obrzęk mózgu- przyczyny, rodzaje
zaburzenie BBB, przepuszczalności naczyń.
Płyn dostaje się do przestrzeni śródmiąższowej.
- miejscowy (ropień, guz)
- uogólniony (zapalenie mózgu, zablokowanie żył, kryza HTA)
Cytotoksyczny obrzęk mózgu- przyczyny
zwiększenie ICF > uszkodzenie błon neuronów, gleju i śródbłonka prowadzi do uogólnionego niedotlenienia/ niedokrwienia/ zatruć.
Morfologia obrzęku mózgu
- mózg powiększony, wilgotny, kruchy
- zakręty spłaszczone, rowki zwężone, uciśnięte komory
Krwotoki Dureta- co to?
zmiany krwotoczne w pniu i śródmózgowiu.
Przekrwienie (hyperaemia) co to?
- Jest to lokalne zwiększenie obj krwi w tkance
Rodzaje i przyczyny przekrwień czynnych:
Fizjologiczne: narządy czynne- mózg, mięśnie
Patologiczne bezpośrednie - czynniki chemiczne, temperatura
Patologiczne pośrednie - nerwy poszerzające naczynia/ nerwy zwężające naczynia
Rodzaje i przyczyny przekrwień biernych:
Ogólne - niewydolność krążenia, ucisk, zablokowanie żył
Miejscowe
Rodzaje przekrwień:
Czynne, Bierne, Ostre/przewlekłe
Makroskopowa morfologia przekrwień
siność - (cyanosis)- zastój odtlenowanej krwii,
kriwinkotoki, często z obrzękiem
Zaniki
Rozrost tkanki łącznej= stwardnienie przekrwienne
Krwotok- co to jest?
(haemorrhagia)
Jest to wypływ z układu naczyniowego krwii w pełnym składzie po przerwaniu ciągłości ścian naczyń lub serca
Rodzaje krwotoków ze względu na rodzaj uszkodzonego naczynia
- sercowy
- aortalny
- tętniczy
- włośniczkowy
- żylny
Rodzaje krwotoków ze względu na charakter
- ostry (do 500ml brak zmian, 1000-1500ml wstrząs, pow 1500ml - zgon
- przewlekły/ nawracający - anemia
Rodzaj krwotoku ze względu na umiejscowienie
-zewnętrzne
-wewnętrzne (krew wypełnia jamy ciała lub krwiak)
pośrednio zewnętrzne: krew gromadzi się w narządach połączonych ze światem zewnętrzym (płuca, macica)
Rodzaj krwotoku ze względu na przyczynę
- urazowe
- samoistne : z pęknięcie osłabionych naczyń (per rhexin), tętniak, miażdzyca
lub
z nadżarcia (per diabrosin)
Objawy krwotoków:
- wybroczyny krwawe (petechiae)
- skaza krwotoczna (purpura)
- Krwiak (haematoma)
Krwotoki do jam ciała:
hemothorax, hemopericardium, hemoperitoneum, hemaarthtros, hematocephalus
Ognisko krwotoczne- eng i co to jest:
(focus haemorrhagius)- wylew krwii niszczący tkankę, w OUN
Losy krwi z krwotoku:
- całkowita likwidacja ogniska- fagocytoza
- organizacja, bliznowacenie, zrosty
Zakrzep- eng, co to jest
(thrombus) - zmiana płynnej krwii w lity agregat włóknika i krwinek za życia naczyniach lub jamach serca
Skrzep- eng, co to jest
(coagulum) - powstaje za życia poza układem sercowo-naczyniowym, po śmierci w świetle tego układu
Losy zakrzepu
- rozpuszczenie
- propagacja na drodze do serca
- organizacja- wrastanie w naczynia (wbudowanie w ścianę, zarośnięcie, kamienie żylne, zropienie zakrzepu)
- zator zakrzepowy (płuca)
Zawał- eng, co to jest:
(infarctus)
- ognisko martwicy w obszarze unaczynienia zamkniętej tętniczy końcowe
- martwica z powodu ostrego niedotlenienia(niedokrwienia)
najczęściej dochodzi do martwicy skrzepowej (poza mózgiem- rozpływna)
Morfologia zawalu po 10-24h:
- zawał blady- nerka, śledziona, serce, kończyny
- zawa czerwony- płuco, jelito (skręt) wgłobienie, jajnikm jądro (skręt)
Zawał nerki- makroskopowo-
- kształt stożka z podstawą w stronę powierzchni,
- blady
- rąbek przekrwienny
- po upływie doby barwa kremowa
- pojedyńczy lub mnogi, możliwie obustronny
Zawał nerki- mikroskopowo-
- martwica
- rąbek czerwony
- zdrowy miąższ
Zawał serca- rodzaje ze względu na lokalizację w sercu
- podwsierdziowy
- podnasierdziowy
- pełnościenny (cały obszar zaopatrzenia tętn. wieńcowej)
- śródścienny
Obraz zawału serca:
zalezy od czasu po zawale
Zawał krwotoczny płuca- najczęstsza lokalizacja i typ
w dolnej części,
w ponad połowie wieloogniskowy, różnej wielkości
Zawał krwotoczny płuca- Kształt
Klin skierowany w stronę wnęki
Ognisko zawału krwotoczego płuca-
najczęściej na szczycie klina zawału (zatkane naczynie),
- odgraniczone, kruche i wiśniowe na początku
- pokrywająca go opłucna pokryta wysiękiem włóknikowym
- postępujące zwłóknienie od brzegów ogniska
Cecha diagnostyczna zawału płuca histologicznie-
martwica skrzepowa miąższu płuca w obszarze rozległego wylewu krwii (z objęciem ścian pęcherzyków, oskrzelików i naczyń)
Skręt jądra- eng, geneza
(torsio)
- zaciśnięcie naczyń powrózka tętniczego przy nagłym skręceniu
- przez nagły ruch, wysiłek
Czego dotyczy najczęściej skręt jądra?
Niezstąpionego jądra
Obraz morfologiczny skrętu jądra
- zastój żylny
- krwotoki
- martwica krwotoczna
Zawał jelita- obraz makroskopowy-
- zmiany odcinkowe(wg unaczynienia)
- początkowo zblednięcie i obrzęk, oddzielanie się błony śluzowej
- następowe przejście koloru od czerwonego do czarnego
- w ścianie widoczne wylewy krwi, owrzodzenia, czarna od krwi treść jelitowa
Zawał jelita- histologicznie
od powierzchowmych nadżerek do martwicy krwotocznej, zgorzeli i perforacji ściany
Zawał mózgu- makroskopowo
Zmienny w czasie:
do 6h- nic
do 48h- tkanka bledsza, miękka, obrzęk, zatarta granica między istotami,
do 10 dnia- mózg- galareta, wyraźniejsza granica między materią martwą a żywą
Co zostaje po martwicy mózgu 10- 20 dni:
tkanka rozpływa się, wypełnienie luki płynem, ciemnoszara tkanka pozostała
Zawał wątroby, geneza
rzadkie, jeśli już to spowodowane zakrzepicą lub uciskiem na gałąź tętn. wątrobowej
Dlaczego zawały wątroby są rzadkie:
Obczny przepływ krwii oraz krążenie wrotne wystarczają do ukrwienia tkanek.
Zawał Zahna-
ostra zakrzepica wewnątrzwątrobowych odgałęzień żyły wrotnej
Co zastępuje martwicę w wątobie przy zawale
ciężka atrofia hepatocytów.
Zespół DIC (zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego)- co to jest?
powikłanie każdego stanu związanego z aktywacją trombiny o char. zakrzepowo- krwotocznym,
Przyczyny DIC:
- uwolnienie czynników tkankowych do krążenia ( łożysko, ostra białaczka, rak gruczołowy, sepsa Gram -,
- uszkodzenie śródbłonków (TNF, kompleksy immunologiczne, temperatura oparzenia, mikroorganizmy tj. meningokoki
Na czym polega DIC?
na licznych drobnych zakrzepach włóknikowych w mikrokrążeniu
zużyciu płytek i czynników krzepnięcia prowadzących do skazy krwotocznej,
niewydolności krążenia z powodu zakrzepów
Zator- eng, co to jest
(emboliae)
zaburzenie krążenia krwi/ limfy przez grzęznący czop zatykający naczynie
Rodzaje materiału zakrzepowego:
- ciała stałe
- ciała płynne
- gazowe (N2, powietrze)
Rodzaje zakrzepowych ciał stałych
- zator zakrzepowy (99%)
- kom. nowotworowe
- szpik kostny
- cholesterol (płytki)
- ropnie przerzutowe
- pasożyty
- kk wątrobowe - uraz
- kk łożyska
- ciała obce
Rodzaje zakrzepowych ciał płynnych:
tłuszczowe, płyn owodniowy
Drogi wędrówki zatoru:
1) prosty- zgodnie z prądem krwii
- z żył- płuca
- z tętn- kończyny, mózg, jelita, nerki, śledziona
2) Nietypowy
- wsteczny z powodu słabego przepływu krwii w ukł żylnym
- skrzyżowany ubytek przegrody + odwrócenie przecieku prowadzi do zatoru żylnego w krążeniu systemowym
Pochodzenie zatorów w zatorowości płucnej:
- 95% z głębokich żył k. dolnych
Charakterystyka zatorów płucnych:
- 60-80% nieme
- często mnogie
zamknięcie ok 60% krażenia płucnego = zgon
zamknięcie tętnic średnich = krwotok, rzadko zawał
zamknięcie tętnic końcowych = krwotok, zawał
Co powoduje jeden zator płucny?
rzwiększa ryzyko powstawania kolejnych
Zatory systemowe (tętnicze)- co robią?
blokują obwodowe naczynia = zawały
Najczęstsze przyczyny zatorów systemowych:
80% z serca z zakrzepów przyściennych,
radziej z tętniaków aorty, owrzodziałych płytek miażdzycowych,
10-15% nieznane
Docelowe najczęstsze lokalizacje zatorów systemowych:
k. dolne (75%), mózg(10%), jelita, nerki, śledziona, k górne
Przyczyna zatorów tłuszczowych-
złamania kości ze szpikiem tłuszczowym/ liposukcje/ zabiegi ortopedyczne,
rzadziej po urazach tkanek miękkich,
zastrzyki subst oleistych iv
Jaką zapadalność i śmiertelność mają zatory tłuszczowe?
zapadalność 90% po rozległych urazach, śmiertelność 10%
Objawy zespołu zatorowości tłuszczowej:
- niewydolność oddechowa (tłuszcz blokuje kapilary płucne, duszność)
- objawy neurologiczne (pobudzenie> śpiączka)
- anemia (agregacja i hemoliza RBC )
- trombocytopenia (przyleganie tłuszczu do płytek)
Kiedy pojawiają się objawy zespołu zatorowości płucnej?
1-3 dni po urazie
Częstość zatorów płynem owodniowym
1/50.000 przypadków
Śmiertelność zatorów płynem owodniowym
20-40%
Objawy zatorów płynem owodniowym
duszność, sinica, wstrząc hipotensyjny, drgawki, śpiączka
Co występuje po kryzysie w zatorze płynem owodniowym?
Obrzęk płuc i w 50% DIC przez związki trombogenne płynu owodniowego
Mikroskopowe objawy zatoru płynem owodniowym:
w kapilarach płucnych nabłonej ze skóry płodu, włosy, kom trofoblastu, obrzęk płuc, uszkodzenie pęcherzyków
Minimum objętości zatoru powietrznego dającego objawy:
100ml
Obj powietrza w zatorze gazowym prowadząca do zgonu:
500ml
Przyczyny zatorów gazowych:
- operacje ginekologiczne
- operacje szyi
- operacje neuro
- urazy klatki piersiowej
Postać ostra choroby kesonowej:
obejmuje mm szkieletowe, tkanki podporowe i okołostawowe
- ogniskowe niedokrwienie tkanek, mózgu, serca
- obrzęki płuc, krwotoki, zaburzenia oddechowe
Postać przewlekła choroby kesonowej:
wieloogniskowa martwica niedokrwienna, zwłaszcza głowy k. udowej, piszczelowej, ramiennej.
Wstrząs- rodzaje
- kardiogenny
- hipowolemiczny
- endotoksyczny
- neurogenny
- anafilaktyczny
Wstrząs kardiogenny- co to jest, śmiertelność
Reakcja na niewydolność serca jako pompy, śmiertelność 75% np przy: -zawał, pęknięcie KL - arytmie ciężkie - masywny zator tętnicy płucnej
Wstrząs hipowolemiczny - czego jest skutkiem:
spadek obj krwi krążącej, przy
- utrata krwi- krwotoki
- utrata płynów- oparzenia, wymioty, biegunki, wstrząs pourazowy
Wstrząs Endotoksyczny/ septyczny- czego skutkiem jest, śmiertelność:
Spowodowany systemowymi infekcjami, utratą napięcia ścian naczyń, zbyt małą objętością krwi w poszerzonym łożysku naczyniowym
śmiertelność 25-50%
wywołana przez: endotoksyny b gram - (70%)
gram +
grzybice
superantygeny
Wstrząs neurogenny- przyczyna
Uszkodzenie rdzenia kręgowego- utrata napięcia ścian naczyń
Wstrząs anafilaktyczny- przyczyna
systemowe poszerzenie i zwiększona przepuszczalność naczyń
Etapy wstrząsu:
1) faza skompensowana - zachowana perfuzja dla ważnych życiowo organów
2) niewyrównany- odwracalny, zaburzenia krażenia i metaboliczne
3) nieodwracalny- cieżkie uszkodzenie tkanek i narządów, zgon.