Cycky Flashcards
Zmiany włóknisto-torbielowate sutka: opis, przyczyna
wiek zachorowań
związek z rakiem
To częste zmiany występujące w sutku, zwykle obustronne. Powiązane z zaburzeniami hormonalnymi (nadmiar estrogenów) i metabolizmu sutka.
Chorują kobiety od 20rż do menopauzy.
Brak związku z rakiem!
Morf: różnej wielkości torbiele wśród tkanki włóknistej.
Mikro: torbiele, metaplazja apokrynowa, włóknienie, gruczolistośc prosta, zwapnienia
Jaka jest podstawowa jednostka budująca sutek, nazwa, co się składa:
Końcowa jednostka przewodowo-zrazikowa (TDLU). Zbudowana z końcowego przewodzika śród- i zewnątrzzrazikowego wraz z zawiązkami pęcherzyków.
Z niego się bierze większość zmian patologicznych…
Gruczolistość włókniejąca - opis, kto choruje i w jakim wieku, morf zmian- wygląd
Jest to łagodna zmiana proliferacyjna, wywodząca się z TDLU. Występuje zwiększenie liczby elementów gruczołowych wraz z rozrostem podścieliska i ma budowę centropłacikową (lobulocentryczną)
Zwykle u kobiet przed menopauzą.
Wygląda jak guzek jeśli przewaga gruczołów, lub nieostra włóknista zmiana jeśli przewaga tkanki szklisto-włóknistej
Gwiwaździsta blizna- opis, łacina
morfologia
To mikroskopowa zmiana, przypominająca małe gniazdo raka naciekającego.
cicatrix radiata
Mikr: to zmiana złożona, w skład której mogą wchodzić rozrosty nabłonka, gruczolistość, włóknienie, torbiele. W centrum szkliwienie i elastora.
Rozrost nabłonka sutka: opis, łacina
których elementów dotyczy
To zmiana, w której liczba warstw nabłonka zwiększa się (przez zahamowanie apoptozy lub nadmierną proliferację)
Dotyczy przewodów lub zrazików (TDLU), zmiany widać tylko mikroskopowo
Hyperplasia epithelialis
Rak sutka- opis, patogeneza, ciąg przemian od komórki nabłonka do raka, lokalizacja
To najczęstszy nowotwór u kobitek.
Wywodzi się z nabłonka TDLU
Patogeneza: -genetyka (np. mutacje BCRA1 i 2)
- hormony (nadmiar estrogenów)
- środowiskowe
nabłonek wporzo > hiperplazja > atypowa hiperplazja > carcinoma in situ > rak inwazyjny
najczęściej w piersi lewej, w obrębie górnego zewnętrznego kwardantu
Które raki nie biorą się z TDLU?
Rag Pageta i rzedkie typy raka przewodowego
Typy histologiczne raka sutka: wymienić wraz z podtypami
Rak nieinwazyjny(15-30%) - carcinoma in situ!: Śródprzewodowy (DCIS), Zrazikowy(LCIS)
Rak inwazyjny (70-85%): przewodowy (NOS,najczęstszy), zrazikowy inwazyjny, rdzeniasty, cewkowy, śluzotwórczy, brodawkowaty, wydzielniczy, rak z metaplazją
Gdzie w raku nieinwazyjnym rosną/znajdują się komórki nowotworowe?
W nabłonku przewodowym sutka (neoplazja śródprzewodowa)
w pęcehrzykach gruczołowych i przewodzikach końcowych zrazika (neoplazja śródnabłonkowa zrazikowa),
bez naciekania podścieliska.
Rak śródprzewodowy sutka- DCIS: opis
morfologia
To nieinwazyjny, nieprzerzutujący guz wieloogniskowy, zwykle po jednej stronie.
Morf: komórki rakowe rosną w nabłonku wyścielającym przewód sutka, tapetują pęcherzyki zrazików, ale NIE NACIEKAJA BŁONY PODSTAWNEJ > wyj>.
Typ raka śródprzewodowego z mikroinwazją: nacieka podścielisko poniżej 1 mm
Rak zrazikowy nieinwazyjny: LCIS: opis
morfologia
To najczęściej zmiana wieloogniskowa, obustronna, częściej u kobiet płodnych
Morf: mikroskopowa zmiana, komórki rakowe wypełniają pęcherzyki gruczołowe i przewodziki końcowe wewnątrz i zewnątrzzrazikowe > powiekszenie zrazika
Rak inwazyjny (naciekający)- opis
najczęstsze przerzuty
typy, wymienić:
To rak naciekający podścielisko, może dawać przerzuty. Jest zrośnięty z otaczającymi tkankami, nieprzesuwalny. Skóra nad nim jest zaciągnięta i tworzy dołek.
Przerzutuje najczęściej do płuc i kości - kręgów
typy: Rak przewodowy inwazyjny Rak zrazikowy inwazyjny Rak rdzeniasty sutka Rak cewkowy Rak śluzotwórczy Rak wydzielniczy Rak brodawkowaty Rak z metaplazją
Rak przewodowy inwazyjny - NOS - opis
Jest to najczęstszy inwazyjny rak.
Rak zrazikowy inwazyjny: opis
przerzuty
morfologia
To rak dający częstsze przerzuty do otrzewnej, opon miękkich, jajników, macicy.
Morf: często występują kom sygnetowate. Komórki rakowe układają się w szeregi = Indian files
Często tworzone są koncentryczne sznury dookoła prawidłowych przewodów = “tarcza strzelnicza”
Towarzyszy mu rak zrazikowy nieinwazyjny
Rak rdzeniasty sutka: opis
morfologia
To rak o lepszym rokowaniu niż przewodowe inwazyjne, pomimo cech gorszego rokowania.
Morf: wyraźne odgraniczenie od tkanek, miękka konsystencja.
Do tego syncytialny typ wzrostu raka, obfity naciek z limfocytów i plazmocytów.
Rak cewkowy: opis, wielkość, morfologia
To rak młodszych kobiet, osiąga małe rozmiary.
Jest dobrze rokujący
Morf: Gwiaździsty obrys guza (trzeba różnicowac z gwaździstą blizną)
zbudowany z cewek gruczołowych utworzonych przez jedną warstwę kom. rakowych.
często towarzyszy mu DCIS.
Rak śluzotwórczy sutka: opis
morfologia
To dobrze rokujący rak u osób starszych.
Morf: miękki, dobrze odgraniczony, obecne rozległe jeziorka śluzowe w pływającymi kom. rakowymi.
Jaki jest najważniejszy czynnik rokowniczy nowotworów sutka?
Stan ww chłonnych pachowych
Czym jest Rak Pageta?
To postać raka przewodowego sutka, w której kom. rakowe naciekają brodawkę sutka, czasem też otoczkę > stan zapalny, wypryski z pęcherzami
Brodawczak śródprzewodzący sutka: opis
To łagodny nowotwór z nabłonka przewodów. Częściej pojedyncze, w środkowej cześci sutka.
Brodawczakowatość kwitnąca brodawki sutka (gruczolak brodawki sutka): opis
łacina
To łagodny nowotwór nabłonkowy, rosnący w przewodach wyprowadzających brodawki sutka.
Papillomatosis florida papillae mammae
Nowotwory sutka nienabłonkowe:
Mięsaki (sarcoma)- wywodzą się z podścieliska między zrazikami, najczesciej angiosarcoma (tam częściej niż w innych narządach)
Chłoniak złośliwy nieziarniczy
Nowotwory nienabłonkowe łagodne - tłuszczaki, włókniaki itp
Nowotwory mezenchymalno-nabłonkowe : opis grupy, jakie to nowotwory- wymienic
To nowotwory wywodzące się z sródzrazikowego podścieliska i nabłonka TDLU.
włókniako-gruczolak
guz liściasty
Włókniako-gruczolak: opis
łacina
z czego się wywodzi
morfologia
To najczęstszy łagodny nowotwór sutka, u kobitek między 20-35 rż.
Fibroadenoma
Wywodzi sie z TDLU
Morf: okrągły, dobrze odgraniczony guzek, sprężysty.
rozrost podścieliska i elementów nabłonkowych
makro i mikrozwapnienia
Włókniako-gruczolak złożony- opis
To szczególna forma włókniako gruczolaka, w której można zauważyć metaplazję płaskonabłonkową, brodawczakowatą metaplazję apokrynową , gruczolistość włókniejącą a także torbiele i zwapnienia w nabłonku
Guz liściasty: opis
z czego się wywodzi
postacie
To guz podobny do fibroadenomy, ale występujący trochę później wiekowo. Twardy, pojedynczy guz.
Wywodzi się z TDLU, lub z fibroadenomy (rzadziej)
postacie: łagodna - brak przerzutów i wznowy
o granicznej złośliwości - małe ryzyko przerzutów i średnie wznów
złośliwa - duże ryzyko wznów, przerzuty odległe 25% - płuca, kości, serce
Morfologia guza liściastego:
dobrze odgraniczony, bez torebki
często ogniska martwicy
Skąd przerzuty do sutka?
Płuca - (drobnokomórkowy) nerki żołądek jajniki tarczyca przerzuty w wiekszosci jako pojedyncze, odgraniczone
Rak sutka męskiego - opis
łacina
występowanie a wiek
róznice z tym u kobiet
To rak taki jak u kibiet, bez różnic morfologicznych, najcześciej rak rzewodowy naciekający i śródprzewodowy
Carcinoma mammae virillis
Ryzyko rośnie wraz z wiekiem
