Potiskivanje i miješanje hrane - poglavlje 64 I Flashcards
1
Q
mastikacija ili žvakanje
A
- sjekutići -> sjeckanje -> 250N
- kutnjaci -> mljevenje -> 900N
- zvačni mišići -> trigeminus inervira 5CN
- podraživanje centra za okus i područja oko toga(hipotalamus, amygdala, kora) -> aktiviraju se pokreti žvakanje
2
Q
zašto je važno žvakanje
A
- za usitnjavanje voćnih i povrtnih plodova -> da se razbije celulozna stijenka
- povećava površinu čestica hrane -> na kojoj će djelovat enzimi
- spriječava se oštećenje sluznice
- olakšava se tok hrane kroz probavnu cijev
3
Q
refleks žvakanja
A
- hrana u ustima -> ihhibicija žvačnih mišića -> spuštanje madibule
- spuštanje mandibule -> istežu se čeljusni mišići -> refleksno se kontrahiraju žvačni mišići i medibula se podiže
- tako se ponavlja
4
Q
degluticija - gutanje
A
- složeno -> jer su dvije radnje -> disanje i gutanje
- ždrijelo se na par sekundi pretvara u mjesto prolaska hrane bez da se poremeti disanje
- 3 faze: volja, faringealna i ezofagealna
5
Q
voljna faza gutanja
A
- započinjemo gutanje -> pod voljnom kontrolom
- potisak jezika gore i nazad prema nepcu -> potišćemo zalogaj u ždrijelo -> nakon ovog je sve automatski proces bez kontrole
6
Q
faringealna faza - koraci
A
- meko nepce se pomiče gore -> zatvara se stražnji ulaz u nosnu šupljinu -> da hrana ne ode tam
- nepčani lukovi -> medijalno se stisnu i stvaraju uzak sagitalni procjep -> lako propušta dobro sažvakanu hranu, spriječava da uđe veći zalogaj
- glasnice se približavaju -> grkljan se podiže gore i naprijed -> to dvoje uzrokuje pomicanje epiglotisa nazad preko otvora grkljana -»> spriječavaju povratak hrane u nos i usta
- podiže se jednjak i faringoezofagealni sfinkter se opušta -> hrana ulazi u početni dio jednjaka
- opuštanje cijele stiijenke ždrijela -> kreće kontrakcija
.
- traje 2 sec
- ukratko: dušnik se zatvara, jednjak otvara, brz peristaltični val tjera hranu početni dio jednjaka
7
Q
živčani aspekt faringealne faze gutanja
A
- zalogaj stiže u ždrijelo -> podražuju se epitelna područja s receptorima za gutanje -> impulsi idu do debla -> 5. i 9 MŽ -> do centra za gutanje
- motorički impulsi idu nazad -> potiču radnje faringealne faze -> putem 5,9,10,12
- centar za gutanje šalje impulse i za inibiciju dišnog centra -> sve pet
8
Q
ezofagealna faza gutanja
A
- primarna peristaltika -> nastavak peritaltičnog vala iz ždrijela -> doprema hranu za 8-10s normalno i 5-8 u uspravnom položaju
. - sekundarna peristaltika -> javlja se ako primarna peristaltika ne uspije odvest hranu do želuca -> zbog istezanja jednjaka -> dio odgovoran dijenterični splet dio refleks u ždrijelu(vagusna aferentna, glosofaringeus, vagusna eferentna)
- peristaltika jednjaka potiče relaksaciju želuca i dijela duodenuma
9
Q
mišićje jednjaka
A
- ždrijelo i prva trećina -> pop prugasti mišić -> peristaltiku nadziru imuplsi za skeletne mišiće iz glosofaringeusa i vagusa
. - donje dvije trećine -> glatki mišić -> peristaltika pod kontrolom mijenteričnog spleta i vagusa
. - ako prerežemo vagus -> mijenterični splet se prilagođava tj postane jači -> preuzima sekundarnu peristaltiku
10
Q
donji ezofagealni sfinkter
A
- 3cm iznad spoja sa želucom -> kružno položeni mišić -> tonično kontrahiran(ostali dio jednjaka je relaksiran)
- peristaltika -> uzrokuje njegovo receptivno opuštanje
. - spriječava vraćanje hrane u jednjak zajedno s -> ventilno zatvaranje distalnog jednjaka u želucu -> kad je povišen intraabdominalni tlak -> jednjak se zatvara unutra kao zalistak -> da nema toga svaki put kad trčimo, kišemo, kašljemo -> povratili kiselinu u jednjak
11
Q
morfološka građa želuca i motoričke funkcije
A
- fundus, corpus, antrum, pilorus
- spremište hrane, miješanje hrane i otpremau tanko crijevo
12
Q
želudac kao spremište hrane
A
- hrana ulazi kroz oralni dio želuca i slaže se u koncentrične krugove -> ona koja je došla je tek uz jednjak, ona koja je duže prilježe uz stijenku
- hrana ulazi -> rasteže se stijenka -> vazovagalni refleks -> smanjuje se tonus i omgućava daljnje širenje -> do 0.8-1.5L -> iznad toga stvara se tlak
13
Q
miješanje i potiskivanje hrane u želucu
A
POTISKIVANJE
- konstrikcijski valovi -> od gornjih djelova želudaca prema antrumu -> uzrokuje osnovni elek ritam sporih valova -> što idu više prema antrumu mogu jačati konstrikcijski valovi i stvarati konstrikcijske prstenove -> jače se gura hrana
MIJEŠANJE
- konsrikcijski val u antrumu -> duboko zadre u sadržaj želuca
- konstrikcijski val -> uzrokuje stezanje već ionako malog piloričnog otvora -> val hrane koji dođe do pilorusa sesamo vrati nazad -> retropulzija -> tako se miješa
14
Q
himus i kontrakcije zbog gladi
A
- himus -> smjesa nastala miješanjem hrane i želučanih sokova, kao gusta tekućina ili kaša
. - želudac prazan nekoliko sati -> snažne kontrakcije u tijelu želuca -> najjače kod mladih ljudi i kod hipoglikemije -> može uzrokovat i bolove
15
Q
pražnjenje želuca
A
- 20% želučanih kontrakcija su snažne(stvaraju 6x veći tlak) -> počnu od sredine i šire se prema dolje -> uzrokuju da se želudac više prazni -> kontrakcije se širi prema gore i potiskuje hranu prema pilorusu
- pilorična crpka
