Hormoni kore nadbubrežne žlijezde - poglavlje 78 I Flashcards

1
Q

građa nadbubrežne žlijezde

A
  • srž -> središnji dio, 20% žlijezde -> funkcionalno povezana sa simpatikusom -> adrenalin i noradrenalin
  • kora -> izvana prema unutra: glomerulozna, fascikulatna, retikularna zona -> luči kortikosteroide
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

podjela hormona kore nadbubrežne žlijezde

A
  • kortikosteroidi = sintetiziraju se iz steorida kolesterola, kem formule slične => luče mineralokortikoidi, glukokortikoidi i malo androgena
    MINERALOKORTIKOIDI -> djeluju na minerale(elektrolite) u izvanstaničnoj tekućini -> najviše na Na i K = glavni aldosteron
    GLUKOKORTIKOIDI -> djeluju na konc glukoze u krvi, metabolizam masti i bjelančevina = glavni kortizol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

slojevi kore nadbubrežne žlijezde

A
  1. glomerulozna zona -> tanak sloj stanica -> odmah ispod kapsule -> čini 15% kore -> sadrži aldosteron sintazu -> luči ALDOSTERON -> na poticaj angiotenzina II i K
    .
  2. fascikulatna zona -> čini 75% kore -> luči glukokortikoide(kortizol i kortikosteron) i malo adrenalnih androgena i estrogena -> pod utjecajem ACTH (iz hipofize)
    .
  3. retiukularna zona -> unutarnji sloj kore -> luči adrenalne androgene(dehidroepiandrosteron i androstendion) -> pod utjecajem ACTH i drugih hormona iz hipofize
    .
    - lučenje kortizola i aldosteron => mezanizmi regulacije su neovisni i nedjeluju na oboje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

porijeklo kolesterola za hormone nadbubrežne kore

A
  • 20% sintetizira de novo kolesterol iz acetata u stanicama nadbubrežne kore
  • 80% upotrebljava kolesterol iz LDL-a(visoka konc kolesterola) iz krvi => nadzire se povratnom spregom pod utjecajem ACTH
  • ACTH potiče izbacivanje receptora za LDL i aktivnost enzima koji oslobađaju kolesterol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

sinteza hormona nadbubrežne žlijezde

A
  • kolesteorl u stanici -> kolesterol dezmolaza -> pregnenolon =» ovaj dio je regulacijski tj na ovaj dio djeluju različiti poticajni ili inhibicijski čimbenici
  • sinteza dalje se odvija: ili u mitohondrijima i em -> zasebni enzimi djeuluju -> ako se promjeni 1 enzim može nastat promijena cijelog hormona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

kem razlika kortizola i aldosterona

A
  • kortizol -> keto kisik na C3 atomu i hidroksilirane C atome na 11 i 21
  • aldosteron -> kisik na 18 C atomu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

neki mineralo u glukokoritkoidi

A

MINERALO
- alodsteron
- deoksikortikosteron
- kortikosteron
GLUKO
- kortizol
- kortizon
- metilprednizon(sintetski 5x jači od kortizola)
- deksametazon(sintetski 30x jači od kotrizola)
.
- neki su i jedno i drugo -> čak i kortizol može imat mineralokortikoidno djelovanje pri nekim bolestima

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

prijenos kortizola i poluživot

A
  • 95% vezan za bjelančevine plazme i to globulin koji veže kortizol
  • zbog velikog vezanja -> usporeno uklanjanje iz plazme -> poluživot: 60-90min
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

prijenos aldosterona i poluživot

A
  • 60% vezan za bjelančevine plazme - 40% slobodan
  • kratak poluživot: 20min
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

svrha vezanja hormona za bjelančevine

A
  • pričuva koja ublažava brze promijene konc slobodnog hormona -> kod npr kratkih razdobljas stresa di se više luči ACTH
  • pričuva može poslužit i -> ravnomjernoj raspodjeli hormona kore nadbubrežne žlijezde
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

razgradnja hormona kore nadbubrežne žlijezde

A
  • u jetri -> nakon toga se konjugiraju s glukuronatima ili sulfatima
  • 25% tih spojeva se izluče žuči i fecesom
  • 75% odlaze u cirkulaciju i bivaju izlučeni mokraćom
    .
  • bolesti jetre -> manja brzina inaktiviranja hormona
  • bolesti bubrega -> smanjeno izlučivanje anaktivnih konjugata
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

mineralokortikoidno djelovanje kortizola

A
  • glavni mineralokortikoid -> aldosteron
  • kortizol ima 2000x veću konc od aldosteorna u krvi ali aldosteron ima 3000x veće mk djelovanje
  • kortizol se može vezat za mk receptore ali bubrezi imaju 11B-HSD2 enzim koji spriječava aktivaciju mk receptora kortizolom -> ili signalizaciju spriječava ili pretvara kortizol u kortizon koji ima puno manje djelovanje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

sindrom prividnog viška mineralokortikoida

A
  • osobe s manjkom 11B-HSD2 -> kortizol ima mk djelovanje-
  • ista patofiza kao i kad imamo puno aldosterona
  • isti učinak možemo postić -> uzimanjem puno sladića s gliciretinskom kiselinom
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

bubrežni učinci aldosterona

A
  • u glavnim stanicama završnog distalnog -> povećava reapsorpciju Na i sekreciju K
  • sabirna cijev -> isto samo manje
  • zajedno s Na uvijek ide vode zbog osmoze i time Na ne mijenja svoju konc puno => količina apsorpcije Na razmjerna s količinom izvanstaniče tekućine
    .
  • u umetnutim stanicama sabirnih kanalića -> potiče apsorpciju K uz kontratransport s H -> dakle H ide van
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

suvišak aldosterona

A
  1. povišenje volumena izvanstanične tekućine -> povišenje arterijskog tlaka => kompenzacija tlačnom natrijurezom i diurezom(povišenje količine 5-15% -> povišenje tlaka 15-30mmHg) -> snižavanje tlaka - bijeg od djelovanja aldosterona
  2. hipokalijemija -> osim što potiče izbacivanje K van, potiče i slanje K u stanice iz krvi -> poremećaji ap -> mišićna slabost
  3. metabolička alkaloza -> zbog puno izacivanja H iona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

manjak aldosterona

A
  1. velika količine Na se gube mokraćom -> tako i voda -> smanjenje volumena izvanstanične tekućine -> i krvi pa pada tlak -> cirkulacijski šok
  2. hiperkalijemija -> oremećaj podraživanja -> oslabljene srčane kontrakcije -> aritmija
17
Q

djelovanje aldosterona na žlijezde znojnice, slinovnice i crijeva

A
  • potiče aporpsciju NaCl i sekreciju K => važno za održavanje soli u tijelu pri znojenju ili prevelikom lučenju sline
  • potiče reapsorpciju Na iz stolice u debelom crijevu
    .
  • manjak aldosterona -> proljev
18
Q

vezanje aldosteorna za receptore

A
  • topivi u lipidima -> lako prolaze kroz membranu
  • vežu se za receptore U CITOPLAZMI
  • kompleks receptor aldosteron => odlazi u stanicu i djeluje na DNA
19
Q

mehanizam djelovanje aldosterona

A
  • potiče sintezu bjelančevina:
    1. enzimi
    2. membranskih prijenosnika -> Na/K ATPazu(na bazolat), Na propusne kanale(na luminalnoj)
  • treba vremena -> 45min za djelovanje
20
Q

negenomska djelovanja aldosterona

A
  • postoji i nevezano djelovanje za DNA
  • veže se za receptore povezane s sustavom drugih glasnika -> cAMP ili fosfatidilinozitolski sustav
  • brže djelovanje
  • neistraženo