Poradnictwo genetyczne Flashcards
Ustalenie diagnozy fenotypowej
Badanie fizykalne i dodatkowe probanta i spokrewnionych wykazujących podobne objawy
Ustalenie diagnozy genotypowej
Po kolei:
- rodowód (określenie prawdopodobnego modelu dziedziczenia)
- testy diagnostyczne (u probanta i ew. innych członków rodziny)
Jakie mamy testy cytogenetyczne?
- konwencjonalny kariotyp
- FISH
- aCGH (porównawcza hybrydyzacja genomowa do mikromacierzy)
- mikromacierze cytogenetyczne
- MLPA
Co wykrywamy testami cytogenetycznymi (kariotyp, FISH, aCGH, mikromacierze, MLPA)
Aberracje chromosomowe:
- liczbowe
- strukturalne:
- duże zmiany strukturalne
- mikrodelecje
- mikroduplikacje
choroby nowotworowe związane z chromosomowymi aberracjami
Jakie mamy testy molekularne?
- PCR
- MLPA
- sekwencjonowanie
- RFLP (polimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych)
Co wykrywamy testami molekularnymi (PCR, MLPA, sekwencjonowanie, RFLP)
Choroby uwarunkowane mutacjami pojedynczych genów
Z. genów sąsiadujących
Co wykrywamy bad. biochemicznymi?
Wrodzone błędy metabolizmu
Co wykrywamy bad. obrazowymi?
Różne zespoły genetyczne
Izolowane wady rozwojowe
Różne zespoły, asocjacje, sekwencje wad wrodzonych
Co wykrywamy bad. patomorfologicznymi tkanek z wycinka/biopsji?
Jednostki zwz. z patologią:
- skóry
- mięśni
- p. pok
- gruczołów dokrewnych
Ch. nowotworowe
Ile % wspólnych genów posiadają kuzynowie I stopnia?
12,5% (1/8) z definicji
“efekt założyciela”
Przekazanie mutacji recesywnej przez wspólnego przodka
-np. z.Nijmegen (AR, mut. NSB1)
Wskazania do przedkoncepcyjnego poradnictwa genetycznego (8):
• nawracające poronienia/urodzenia martwego noworodka
• jedno z rodziców z:
-niepełnosprawnością intelektualną
-wadą rozwojową
-ch. dziedziczną
• urodzenie z poprzedniej ciąży dziecka z:
-niepełnosprawością intelektualną
-wadą/wadami wrodzonymi
-ch. dziedziczną
• (+) wyw. rodzinny odnośnie choroby dziedzicznej
• potencjalna ekspozycja matki na uznane teratogeny środowiskowe, w tym leki podawane matce
• pokrewieństwo rodziców
• niepłodność rodziców - stosowanie wspomaganych technik rozrodu
• wskazania uzasadnione zwiększonym ryzykiem choroby dziedzicznej w określonej grupie etnicznej
Poradnictwo przedimplantacyjne - u kogo?
Pary poddające się zabiegowi wspomagania rozrodu (IVF - in vitro, ICSI - docytoplazmatyczne wstrzykiwanie plemników)
Rodowód w AD:
- Cecha (choroba) ujawnia się już u heterozygot (Aa)
- Stan homozygotyczności (AA) dla patologicznego genu spotyka się rzadko, gdyż jest letalny
- Cecha (choroba) występuje z jednakową częstością u obu płci
- „Pionowe” przekazywanie cechy (choroby) z pokolenia na pokolenie
- chorobę przekazują potomstwu osoby chore, nie ma nosicielstwa (Ryzyko przekazania cechy potomstwu przez chorą osobę wynosi 50%)
Ocena ryzyka choroby AD:
Jeżeli oboje rodzice są heterozygotami (Aa):
• 25% potomstwa będzie chorymi homozygotami (AA),
• 50% potomstwa będzie chorymi heterozygotami (Aa),
• 25% potomstwa będzie zdrowymi homozygotami (aa)
Ze związku heterozygoty (Aa) z osobą zdrową (aa):
• 50% potomstwa (Aa) jest obarczona cechą (chorobą),
• 50% - to osoby zdrowe (aa)
A- allel patologiczny