Pathologie lymfomen inleiding Flashcards
Wat is lymfocytose?
Toename van lymfocyten in het bloed. Vaak reactief (infectie) zelden door maligniteit
Lymfoom = vergrote lymfeklier
Kan reactief, maligne, metastase, stapelingsziekte
Leukemie
Lymfoide neoplasma zich presenterend in beenmerg, meestal ook veel celle in het bloed
Maligne lymfoom
Lymfoide neoplasma zich presenterend als weefsel massa; kan in lymfeklieren = nodaal of daarbuiten extra-nodaal.
Vaak zie je hepatomegalie of splenomegalie
Kunnen leukemie en lymfeklier in elkaar overgaan?
Ja, je houdt wel primaire naam aan
2 soorten lymfoom
Hodgkin en non hodgkin (t en B cel)
Hodgkin lymfoom
Reed sternberg cellen aanwezig; hele grote cel, reuscel, typisch 2 kernen met grote nucleolus (kan ook mononucleair, pleimorf, lacunair (holte rond de kern).
Veel reactieve cellen rondom reed sternberg cel.
Voornamelijk nodaal; uitbreding van ene lymfeklierstation naar andere
Bevat enkele tumorcellen + rest reactief
Geen klassiekte T of B cel markers
Tussen 20-30 en >55 j
Zeldzaam
2 soorten hodgkin
Klassiek 95%: CD20- , CD79a-, CD15+, CD30+
30-40% EBV.
4 subtypen: nodulaire sceloris, mixed cellularity, lymfocyte rich, lymfocyte depleted
Nodulair lymfocyte predominant: L&H cellen (popcorncellen): CD20+, altijd EBV negatief
Non-hodgkin lymfoom
85% B cel lymfoom (rijp of onrijp) T cel lymfoom 15% (rijp of onrijp) NK heel zeldzaam Vaak gelokaliseerd tot 1 lymfeklierstation. Komt meer voor dan hodgkin 1/3 extranodaal --> enorm willekeurige uitbreiding. Veel tumorcellen weinig reactief Nog wel T of B cel markers Mn > 60 j
Hoe ontstaan B cellen?
B cellen ontstaat uit stamcel in beenmerg –> naive b cel circuleert in bloed –> komt terecht in lymfe klier in primaire follikel –> naar secundair follikel; buitenkant mantelzone (naive B cel), binnenkant kiemcentrum –> specifiek, activatie –> memory b cel en plasmacel (weer naar beenmerg)
Hoe gaat het proces in secundair follikel?
Mantelcel gaat kiemcentrum in; centroblast, centrocyt –> eruit; marginale zone B cel (plasma cel en memory cel)
T cel ontwikkeling
Precursor t cel in beenmerg verplaatst naar thymus; naive T cell (CD4 of CD8), verplaatsen naar lymfeklier in paracortex -> circuleren als effector cellen in bloed
Onrijpe B cel marker?
TdT
Marker niet meer present op plasmacaellen
CD20; wel onrijp en rijp
Mature T cel marker?
CD3
Stamcel T cel en immature T cel marker?
TdT
Onrijpe B cel neoplasie
B-cell ALL (acute lymfatische leukemie / lymfoblastair lymfoom)
Onrijpe T cel neoplasie
T- ALL
Rijpe B cel neoplasien (non hodgkin)
Chronische lymfatische leukemie Folliculair lymfoom Marginale zone lymfoom Hairy cell leukemie Lymfoplasmacytair lymfoom Mantelcel lymfoom Diffuus grootcellig B cel lymfoom Burkitt lymfoom
Folliculair lymfoom
Laaggradig, indolent 30-50% transformeert naar diffuus grootcellig B cell lymfoom (agressiever) BCL2 overexpressie CD10, BCL6+ --> uit kiemcentrum M/V gelijk. 60+ j.
Waaruit ontstaat folliculair lymfoom
Centroblast (hoe meer hoe aggresiever) en centrocyt (kiemcentrum)
Folliculair lymfoom pathologie
Normaal liggen follikels aan rand lymfeklier (cortex).
Maligne; geen verschil tussen cortex medulla; overal. Alleen kiemcentrum zichtbaar, geen mantelzone. Normaal BCL2 niet tot expressie in kiemcentrum; zodat apoptose plaatsvindt, nu wel; geen apoptose
Marginale zone lymfoom
Laaggradig lymfoom, langzame groei
MALT; extra-nodale lymfomen. Vaak te vinden in maag
Geassocieerd met chronische inflammatie; helicobacter pylori gastritis, hashimoto…
Blijven lang lokaal, laat uitbreiding
In maag reageert lymfoom goed op AB; helicobacter verdwijnt; lymfoom ook.
(translocatie kan er geen effect AB meer zijn)
CD20+
Marginale zone lymfoom pathologie
Maligne lymfocyten verdringen normale weefsel; nog enige buisstructuur zichtbaar met clusters erin.
Marginale zone lymfoom ontstaan?
Uit marginale zone B-cel (al uit het kiemcentrum)
Hairy cell leukemie
Massale splenomegalie 2% v alle leukemieën Primair in beenmerg en milt M/V 4:1, middelbare leeftijd Soms hepatomegalie Cytopenie; verdringen normale hematopoiese Beenmerg fibrose; dry tap; geen weefsel opzuigen Indolent beloop, gevoelig voor chemo
Hairy cell leukemie patho
Integriteit van celmembraan gaat verloren; haartjes aan het oppervlak
Ontstaan hairy cell leukemie
Uit memory B cel, bijna altijd BRAF mutatie
Lymfoplasmacytair lymfoom
Immunocytoom: B cellen die naar plasmacellen differentieren –> produceren al immunoglobulinen.
60-70 j
M-proteine secretie –> kunnen clusteren –> stroperigheid bloed –> hyperviscositeitssyndroom –> visus stoornis, neurologisch, bloeding –> geef plasmaferese
Lymfoplasmacytair lymfoom
Uit plasmacellen. MyD88 mutatie
Mantelcellymfoom
3% van non-hodgkin lymfoma
Man, 50-60 j
Nodaal
Intermediair (niet laag, niet hooggradig)
Presenteert zich vaak in stadium 4 (beenmerg betrokken)
Splenomegalie en lymfeadenopathie (pijnloos)
CD5+ Cycline D1+ CD20+
Mantelcellymfoom ontstaat uit?
Mantelcel
Diffuus grootcellig B cellymfoom
Meest voorkomende NHL.
Ontstaan de novo of uit laaggradig lymfoom (slechtere prognose; CLL folliculair lymfoom)
60 j, ook kinderen
Lymfeklierzwelling
30% extranodaal (maagdarm, testis, hersenen)
Onbehandeld snel fataal
Intensieve chemo –> remissie
Diffuus grootcellig B cel lymfoom ontstaat uit?
Centroblasten uit het kiemcentrum
MyD88 mutatie
Diffuus grootcellig B cell lymfoom pathologie
Lymfeklier opgevuld met diffuse proliferatie van lymfocyten; erg groot; 2-3x zo groot. Nucleolus
Burkitt Lymfoom!!
Agressief lymfoom.
Afrikaanse vorm (in kaak, EBV+)
Sporadische (niet endemische) vorm: abdominaal, illiosicaal (waar appendix ziy, deels EBV+)
HIV+ patienten
Reageert goed op chemo
Hooggradig snelle groei
Vooral kinderen en jong-volwassenen
Extra nodaal
Waaruit ontstaat burkitt lymfoom?
Centroblast uit kiemcentrum
Rijpe T cel neoplasien zijn ….
Heel erg zeldzaam en over het algemeen agressiever dan B cel lymfoom
Voorbeelden rijpe t cel lymfoom
Extranodaal NK/ T cel lymfoom Enteropatisch type t cel lymfoom Mycosis fungoides/sezary Perifereer t cel lymfoom NOS anaplastisch large cell lymfoom t cell
Mycosis fungoides / sezary syndroom
huid Uit effector CD4+ T cell Laaggradig Kan jarenlang lokaal zitten Eczeem, plaques, tumoren Typische locatie; zwembroekgedeelte Behandeling; locale steroiden (evt chemo) Erythrodermie; roodheid huid
Perifeer T cel lymfoom N.O.S
Mature T cellen uit lymfeklier. M=V, volwassenen Lymfadenopathie Jeuk, koorts, gewichtsverlies SLechte prognose Kan je overal tegenkomen --> tandvlees
Wanneer meer kans op maligne lymfoom?
Aangeboren immuundeficientie
Verworven immuundeficientie (HIV, Post-transplantatie, iatrogeen)
Vaak EBV associatie
Meestal extranodaal
Anaplastisch large cell lymfoom T cell
Primair op huid, kan cutaan blijven kan ook systemisch worden –> dan chemo
Wat zijn typische klachten bij ALL?
Vermoeidheid, blauwe plekken, botpijn –> tumorcellen verdringen in beenmerg gezonde cellen
Wat komt vaker voor? Hodgkin of non hodgkin?
Non-hodgkin
Welke B en T cel neoplasien bevinden zich altijd in beenmerg?
B-ALL, T-ALL, CLL, Hairy cell leukemie, multiple myeloom, lymfoplasmacytair lymfoom
WElk lymfoom BCL2 translocatie?
Folliculair lymfoom
Welk lymfoom BRAF mutatie?
Hairy cell leukemia
Welke lymfoom myd88 mutatie?
Lymfoplasmacytair lymfoom
Welk lymfoom cMYC translocatie
Burkitt lymfoom
Welk lymfoom Cycline D1 translocatie?
Mantelcellymfoom
