Anemie Flashcards
Erythropoiese
Aanmaak RBC
Hoeveel RBC per dag aangemaakt?
10^12 RBC per dag
Wat reguleert aanmaak RBC?
Erytropoietine (daarom op grote hoogte meer RBC)
Bouwsteen RBC
Ijzer, foliumzuur, vit B12, aminozuren
Tekort? Anemie
RBC bestaat uit; celmembraan
Celmembraan; bipocate vorm
Zo groot mogelijk opp om O2 uit te wiselen en heeft grote vervormbaarheid –> past door kleine vaatjes
RBC bestaat uit hemoglobine
HB. zuurstoftransport. (vrij hb is giftig en osmotisch)
2 alfa ketens, 2 beta ketens, heam groep, ijzeratoom 2+ in heam bindt zuurstof (geeft rode kleur)
Stofwisseling RBC
geen mitochondrien, anaerobe glycolyse
Hoe lang leeft een RBC?
120 dagen
Afbraak RBC: HB
Naar bilirubine –> naar lever –> geconjugeerde bilirubine –>gal naar dunne darm –> urobilinogeen –> uitscheiding als stercobiline (bruine kleur) of entero-hepatische kringloop.
Deel urobiline in urine; veel RBC afbraak is donkere urine
Anemie
Niet genoeg rbc massa voor adequaat o2 transport naar perifere weefsel
Minder HB, verlaagde hematrociet, verminderd erytrocytenaantal
Wanner anemie m/v?
M <8.1
V < 7.5 mmol/l
MCV
mean cell volume
Gemiddelde grootte van erytrocyt; femtoliter.
Normaal 82-98 fl.
MCH en MCHC
Mean cell hemoglobin; massa hb per erytrhocyt
“concentratie: gem concentratie HB per erytrocyt
2 soorten classificatie anemie
Kinetisch (oorzaak)
Morfologisch; grootte –> MCV
Beide classificaties gebruiken bij anemie diagnose
Kinetische anemie
Verminderde aanmaak
Verhoogde RBC afbraak
Bloedverlies
kijkt naar reticulocyten jonge RBC
Morfologische anemie
Microcytair
Normocytair
Macrocytair (even groot als granulocyt)
Verminderde RBC aanmaak;
te weinig reticulocyten.
Kan door: tekort foliumzuur, vit B12 of ijzer; dieet of malabsorptie
Ijzertekort door bloedverlies
Beenmergaandoening: MDS
Beenmergsuppressie; medicatie, tumor, bestraling
Tekort hormonen: EPO (nierfalen), schildklierhormoon
Anemie bij chronische ziekte (ijzer komt niet vrij)
Verhoogde afbraak RBC
Hemolyse: bloeden.
Aantal reticulocyen verhoogd (groter en donkerder, geen licht rondje zcihtbaar).
a. Intrinsiek –> Hb pathie (sikkelcel), celmembraanafwijkingen (spherocytose), enzymdeficientie (g6pd)
b. extrinsiek (mechanische kunstklep, antistoffen tegen RBC, ontregeling stolling; rbc slaan stuk
Tekenen van RBC afbraak
Hoog LDH en hoog bilirubine. Laag haptoglobine (vrij hb bindt aan haptoglobine), hoge uitscheiding bili in faeces en urine
Tekenen verhoogde RBC productie
Veel reticulocyten, beenmerg hyperplasie
Tekenen van beschadigde RBC
Morfologisch (spherytocyt) en osmotische fragiliteit, verkorte RBC overleving
Intravasculaire oorzaak hemolytische anemie
Bloedtransfusie ABO incompatibel
Extravasculaire oorzaak hemolytische anemie
Weefselmacrofagen, lever en milt (antistoffen aanwezig)
Antistoffen tegen RBC hoe testen?
COOMBS test (wel of geen immuun oorzaak)
Bloedverlies anemie
Verwonding, menstruatie.
Bij acuut bloedverlies; reticulocytose
Chronisch occult: tekort aan bouwstoffen; daling erytrocyten.
Bevolkingsonderzoek darmkanker; occult bloedverlies faeces
Macrocytaire anemie
Reticulocytose (zie je bij hemolyse); reti’s zijn groter dan volwassen RBC
Vit B12 of foliumzuur tekort; omen te groot uit beenmerg
MDS
Ook alcohol, leverlijden, hypothyreodie, medicatie
Vit B12 tekort
macrocytair + hyperfragmentatie van witte bloedcel
Normocytair anemie
Acuut bloedverlies, chronische ziekte, beenmergsuppressie, chronisch nierfalen, endocrien
Microcytaire anemie
Verminderde ijzer, anemie chronische ziekte (geen ijzer vrij). Verminderde haem synthese, Verminderde globine productie; thalassemie (geen normale B keten)
RBC klein en lichter van kleur dan normaal
Ijzer meting
Serum ijzer
Transferrine verzadeging (ijzer transport; verlaagd bij ijzertekort, en bij anemie chronische ziekte)
Ferritine (verlaagd bij ijzergebrek anemie)
Microcytair en hypochroom
Ijzergebrek / thalassemie
Normocytair
Anemie van chronische ziekte
Normocytair, hyperchroom
Spherocytose
Macrocytair
Tekort aan bouwstoffen,
MDS
Sprake van hemolyse
Verhoogde reticulocyten en verlaagd haptoglobine
Verlaagd reticulocyten
Verlaagde aanmaak of chronisch occult bloedverlies (niet ACUUT)
Slechte nierfunctie?
EPO probleem
Anemie van chronische ziekte
Veel inflammatie; secundair krappe bloedaanmaak.
Inflammatie; hepcidine in lever; expressie darm; geen ijzer absorptie of vrijamking in lever; secundair ijzerprobleem. Inflammatie aanpakken
Ook minder epo en minder erytropoiese.
Vaak normocytair
Bloed verlies acuut of chronisch?
Acuut –> anemie –> ervaar je klachten
Bij chronisch werkt het net even anders
Hemolytische anemie behandeling
Antistoffen probleem? Geen bloedtransfusie; eerst prednison; evt daarna wel
B12 anemie
Voorlopers RBC wel gemaakt. B12 ontbreekt en cellen kunnen niet delen –> cellen breken af –> worden geen reticulocyten.
(ijzer vaak later stadium)
Oorzaken B12 deficientie
Maag pathologie, dunne darm pathologie, dieet tekort, middelen die absorptie blokkeren
Spherocytose
Erfelijke hemolytische anemie –> afbraak in milt –> extravasculair –> heel hoog LDH
