Acute myeloide leukemie en MDS Flashcards
Definitie van een AML
> 20% myeloide blasten in bloed of beenmerg
Maligniteit van stamcel naar myeloide stamcel (daaruit ontstaan RBC, trombocyten en neutrophils)
AML hoe veel komt het voor
450 n gevallen per jaar. 2/3 boven 60 j; hoe jonger hoe beter de prognose
Symptomen AML
Vaak verrassende diagnose. Patienten langer vermoeid, griepje dat niet overgaat; blasten verdringen normale hematopoiese (minder RBC, granulocyten en trombocyten)
AML komt soms voor in ..
Extramedullaire lokalisaties (tandvlees, menstruatie die niet overgaat)
Bij AML bloedbeeld controleren
Kan hyperleukocytose zijn of een leukopenie. Blasten hoeven niet zichtbaar te zijn in bloed.
Kenmerk; blast met Auerse staaf (uit kern) + granulocyten bijv niet zichtbaar in bloed (leukemic gap)
CML: chronische myeloide leukemie
Leukocytose met alle stadia van myelopoiese; veel cellen (paars!!!!)
Dus niet acuut maar chronisch
Na bloedonderzoek AML volgt beenmerg biopt, aspiraat onderzocht op
Morfologie
immuunfenotypering
Genetisch onderzoek
Morfologie AML
Normaal bonte verzameling van cellen in verschillende stadia.
AML: monotoon celbeeld (allemaal zelfde stadia), niet heel veel cellen. Monotoon beeld is niet normaal. L cytoplasma, fijne kern en nucleoli
Immunofenotypering AML
Voor verschil AML/ALL/ etc FSC grootte cel SSC granulatie cel Antilichamen met gebonden fluorchromen Bepaalde eiwitten typerend voor AML of ALL
Genetisch onderzoek
PCR
AML komt ALTIJD door genetische afwijkingen
Cytogenetica: karyogram, fish
Hoe classificeer je een AML
WHO classificatie is leidend
FAB classificatie
Risico stratificatie –> belangrijk in dagelijkse benaderingen
Verschillende genetische afwijkingen gaan gepaard met verschillend risico profiel
Behandeling AML
7+3 –> 7 dagen chemo type 1, 3 dagen 2e chemo. ALle patienten krijgen combi deze 2 middelen
Zeer intensieve chemo; baadt het niet dan schaadt het wel! Ook dip in normale hematopoiese; dip in leukocyten en bloedplaatjes –> transfusie
Bijwerkingen behandeling AML
Beschadiging slijmvlies, sondevoeding, ontsteking darm, ernstige infectie (verminderde weerstand); e coli sepsis
Na chemo behandeling AML..
Komt altijd terug.
Good risk AML –> extra chemo + autologe stamceltransplantatie
Overig –> allogene stamceltransplantatie
Allogene stamceltransplantatie (SCT)
Vergroot kans op disease free survival. Vorm van immunotherapie: T cellen herkennen leukemie en ruimen deze op. Nadelen; verhoogd risico op infecties en graft versus host ziekte
TRM?
Transplantatie gerelateerde mortaliteit
Type donoren voor SCT
Uit perifeer bloed.
Donorbank, navelstreng, HLA indentiek familielid
Myeloide dysplastisch syndroom lijkt heel erg op …
AML. Maar <20% blasten in beenmerg en meer dysplasie dan bij AML
Ziektebeeld MDS
Heel heterogeen –> morfologisch en verschillende risico stratificering; dus ook heterogene behandeling. Ziekte van oudere leeftijd; >70 j. Symptomen worden veroorzaakt door versoorde hematopoietische uitrijping
Symptomen MDS
Anemie; vermoeid, hartfalen, kortademig
Trombocytopenie; active bleeding
Neutropenie; verhoogd risico op infectie
MDS: erythopoiese morfologie
Normaal: RBC aanmaak. kernen lijken op elkaar en iedere cel 1 kern
MDS: dubbele kernen met rare vormen, stippen rondom kern (ring sideroblasten). Erg donkere kern
MDS granulocyten morfologie
Normaal: 4 segmentaties
MDS: brilletjes, ontkorreling, cel blank en veel korreliger
MDS megakaryocyten
Normaal: kern bestaat uit 4/5 segmenten over elkaar heen
MDS: kern bestaat uit losse vlokjes of 20-25 segmenten. Ziet ook micromegakaryocyten
Pathogenese MDS?
Leeftijd speelt een rol, radiotherapie en chemo ook, immuun systeem en omgeving ook –> genetische veranderingen –> doorgaand vanuit MDS ook een AML…
Diagnose MDS
Hand dif –> door microscoop dysplasie vaststellen
MCV bepalen; bij MDS verhoogd
Foliumzuur/vit b12 deficientie –> kan oorzaak zijn anemie
Medicatie beleid vragen
Indicatie MDS na bloedonderzoek?
Beenmergonderzoek en genetische veranderingen
MDS WHO classificatie
RAEB (excess of blasts) of RCUD. Patient kan beeld hebben wat al dicht bij AML ligt.
Prognose MDS afhankelijk van
Percentage blasten in beenmerg, cytopenien, karyotype
Patienten verdeling MDS
Meerendeel laagrisico MDS, klein deel ontwikkelt hieruit AML.
Hoogrisico meer risico op AML ontwikkeling en survival ook veel midner goed
Behandeling laag risico MDS
Geen klachten? Observatie
Wel klachten: EPO/GCSF teodiening (tegen anemie), bloedtransfusie. 80-90% afhankelijk van bloedtransfusie om survival te verbeteren, geen anemie meer en QoL beter.
Nadeel; allo-immunizatie, teveel ijzer, toxisch –> ijzerstapeling in hart, lever beenmerg.
Medicijn tegen ijzerstapeling
Chelatie
Behandeling hoogrisico MDS
Fitte patient: < 70 j, goede performance status: hoge dosis chemo, consolidatie meer chemo, allogene sct (kan leiden tot genezing)
Niet fit: > 70 j, slechte performance status. Chemo proberen of supportive care
MDS zeer homogeen of heteregeen ziektebeeld?
Heeeel heterogeen!!
