Organizacija poslovnih sistema u šumarstvu prc prof materijal

Question 1

Čime se bavi organizacija u užem smislu?

Čime se bavi organizacija u širem smislu?

Koja su to obilježja organizacije kao nauke za rješavanje organizacionih problema?

Šta je ključno pitanje, motiv za projektovanje i formiranje organizacionih sistema?

Preduslov efikasnosti organizacionog sistema?

Kakav organizacioni sistem mora biti? Entropija?

Koji su opšti ciljevi organizacije u šumarstvu?

Koji su posebni ciljevi organizacije u šumarstvu?

Koji su uzroci pojave organizacionih problema?

Answer 1

• U užem smislu se bavi izgradnjom, transformacijom i razvojem organizacione strukture pojedinih oblasti i grana privredne (htkt, šumyy, poljoprivredyy, rudaryy) ili društvene djelatnosti (obrazovanje, nauka, kultura).
• U širem smislu organizacija obhvata izgradnju, transformaciju i razvoj organizacione strukture zakonodavne, izvršne i sudske vlasti, privrede i svih ostalih društvenih djelatnosti.
• Dinamičnost, svrsishodnost, racionalnost, efikasnost, sveobuhvatnost..
• Objektivan i realan način predstavljanja i ostvarenja cilja je osnova.
• Visok stepen usklađenosti interesa i potreba pojedinaca koji su uključeni u postizanje postavljenog cilja organizacionog sistema.
• Eleastičan jer se u svakodnevnom životu i poslovanju ciljevi nerijetko mijenjaju. Veća elastičnost organizacionog sistema smanjuje pojacu entropije tj raspada sistema.
• Unaprijeđenje i razvoj šumarstva kao privredne oblasti u dugom vremenskom periodu i u skladu sa promjenjivim zahtjevima društva u odnosu na šumu. Unaprijeđenje i proširenje šumskog fonda radi stvaranja drvne sirovine, omogućavanja razvoja biodiverziteta, osiguranja OKFŠ.
• Efikasno rješavanje vitalnih organizacionih problema (činilaca procesa rada u šumarstvu, na određenom prostoru i u relativno kratkom vremenu).
• Tržište, upravljanje i rukovođenje, društveno ekonomski uslovi, kadrovi i međuljudski odnosi, razvoj tehnike, tehnologije i metoda rada.

Question 2

Tri ugla u trokutu za rješavanje konflikata?

Pojasni suštinu (supstancu) i proces (proceduru)?

Pojasni odnose (relacije)?

Koje postupke rješavanja organizacionih problema imamo?

Koje metode rješavanja organizacionih problema imamo?

Kojih 14 (6) osnovnih principa menadžmenta prema Fayolu?

Koji su osnovni alati i tehnike uspješnog upravljanja?

Prema Hwwthorneu kako ostvariti bolje rezultate organizacije (teorija međuljudskih odnosta)?

Koje dvije koristi od šuma imamo u organizaciji u šumarstvu?

Kada je nastao koncept održivog gospodarenja?

Answer 2

• Imamo suštinu (supstanca), odnos (relaciju) i proces (proceduru).
• Suština konflikta predstavlja razloge neslaganja (novac, moć, emocije…). Proces predstavlja faktor vremena i prostora, kako je konflikt nastao i kako se razvijao.
• Odnosi su učesnici u konflikti i njihovi odnosi (moć, nivo povjerenja, znanje i vještine koje posjeduju)
• Imamo
  1. praktični način (rješenje problema na osnovu iskustva bez teoretskih osnova),
  2. dogmatski način (nepromjenjivo rješavanje problema uz zanemarivanje dinamičnosti org sistema),
  3. foramlistički način (uvažavanje postojeće organizacione strukture zanemarujući ciljeve koje je potrebno ostvariti),
  4. pomodarski način (uvođenje organizacionih promjena samo zato što je to uradio neko drugi) i
  5. naučni način (sistematski pristup u rješavanju organizacionog problema po utvrđenim fazama).
• Imamo :
  1. Dijelektička metoda (saznavanje istine između oblika organizacije i faktora koji je uslovljavaju),
  2. Kvantitativne i kvalitativne metode (utvrđivanje uticaja mnogobrojnih faktora na razvoj organizacije),
  3. Uporedna metoda (međusobno upoređivanje istovrsnih ili sličnih organizacionih pojava)
  4. MEtoda analize i sinteze (analiziranje pojava i donošenje zaključaka),
  5. Metode anketiranja, eksperimentisanja i posmatranja…
• Imamo:
  1. Podjelu rada (specijalizacija zaposlenika vodi ka efikasnosti i uspjehu organizacije)
  2. Ovlasti i odgovornosti (autoritet) (pravo naređivanja treba biti u ravnoteži sa odgovoronošću),
  3. Disciplina (poslušnost i pridržavanje svih dogovora pretpostavke su funkcioniranja organizacije),
  4. Jedinstvo komande (zaposlenik treba primati naloge samo od jednog neposrednog nadređenog),
  5. Jedinstvo ciljeva (napori i aktivnosti zaposlenika trebaju biti usmjereni na ostvarivanje ciljeva org)
  6. Nagrađivanje (svaki zaposlenik treba biti adekvatno motiviran i nagrađen)…
• Analiza organizacije pomoću upitnika, izrada poslovnih planova na nivou odjela, operativno izvješće o poslovanju, zapisnici s odjelnih sastanaka, organizacijski dijagram.
• Radnicima ukazati pažnji i povjerenje, radnike uključiti u dešavanja u poduzeću, radnike vrednovati kao društvena bića, uspostaviti komunikaciju između radnika i menađera.
• Materijalna dobra (ŠDS i sporedni šumski proizvodi) i druga grupa koja šumu gleda kao prirodnu pojavu koja daje materijalne koristi (turizam, erozija..) i nematerijalne koristi (psiho-fizička rekreacija, povoljan uticaj na zdravlje).
• 1330 godine je Frankenspiegel rekao da se šuma sječe skromno bez pustošenja.

Question 3

Šta podrazumijeva održivo gospodarenje šumama?

Koje forme imamo u organizaciji šumarstva?

Čime se bavi vrhovna forma?

Čime se bavi niža forma?

Čime se bavi srednja forma?

Koja 2 sistema organizacije nižih formi imamo?

Kakav je revirni organizacioni sistem?

Kakav je nadšumarski organizacioni sistem?

Pojasni punu unifikaciju kao organizacionu povezanost funkcije gospodarenja i nadzora

Pojasni punu bifurkaciju?

Answer 3

• drživo gospodarenje šumama je dinamičan i evoluirajući
  koncept koji ima za cilj održati i poboljšati ekonomske,
  sociološke i ekološke vrijednosti svih tipova šuma, za dobrobit
  sadašnjih i budućih generacija.
• Imamo vrhovnu, nižu i srednju formu.

-Vrhovna se bavi donošenjem propisa, vođenje jedinstvene šumarske politike i davanjem smjernica za gospodarenje šumskim resursima. (Ministarstvo poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva)

-Niža forma organizacije se bavi operativnih gospodarenjem šumskim resursima. (šumarije)

• Srednja forme objedinjuju rad više nižih rg formi, donose propise za nivo preduzeća, vrše ekonomsko poslovanje poduzeća i planiranje.
• Revirni i nadšumarski
• Revirni dijeli niže org forme na revire koji se dalje dijele na šumarske rejone. Rukovodilac niže org forme - šumarije vodi poslove administracije i nadzora a revirni šumar (šum teh) vodi stručne poslove na terenu. Rejonski šumar (lugar) radi po uputstvima i pod nadzorom revirnog šumara. Nedostaci su nedovoljno stručni šumari tj tehničari rukovode radovima na terenu a inženjeri su preopterećeni administracionim poslovima.
• Nadšumarski organizacioni sistem ima za cilj da visokokvalificiranim stručnjacima omogući neposredno rukovođenje stručnim poslovima. Inženjer rukovodi nižom org formom (šumarijom) ali i stručnim poslovima na terenu, a za šumarske rejone su zaduženi lugari. Nedostatak je nemogućnost primjene sistema u uslovima gdje se ne mogu formirati male šumarije.
• U ovom obliku su potpuno objedinjeni poslovi gazdovanja i poslovi nadzora kroz sva tri nivoa org frmi (i-i-i)
• U ovom obliku su potpuno razdvojeni poslovi gazdovanja i poslovi nadzora kroz sva tri nivoa organizacionih formi (ii-ii-ii)

Question 4

Pojasni 3ci način organizacije?

Pojasni 4ti način organizacije?

Koji je model kod nas zastupljen?

Ko obavlja poslove gospodarenja i nadzora u FBIh u sve tri org forme?

Pojasni čuvarsku službu?

Koje su to specifičnosti organizacije u šumarstvu?

Navedi 5 menadžerskih funkcija po fayolu?

Šta je cilj organiziranja?

Čega je organizaciona struktura rezultat?

Šta je organizaciona struktura?

Answer 4

• Unifikacija u višoj, a vifurkacija u srednjoj i nižoj org formi (i-ii-ii)
• Bifurkacija u vrhovnoj i srednjoj, a unifikacija u nižoj org formi (ii-ii-i)
• Puna bifurkacija je kod nas opšteprihvatljiv model organizacione povezanosti.
• U vrhovnoj (bifurkacija, uprava za šume u fmpviš i šumarska inspekcija u sastavu Fuip), u srednjoj (bifurkacija, kantonalna ŠPD i kantonalna šumarska inspekcija u sastanu kantonalnih ministarstava za poslove šumarstva), u nižoj (bifurkacija, šumarije u sastavu kantonalnih ŠPD i šumarska inspekcija u sastavu kantonalnih ministarstava za poslove umarstva + čuvarska služba u sastavu kantonalnih uprava za šumarstvo).
• Kantonalne uprave su dužne obezbijediti zaštitu šuma od prisvajanja i korištenja bespravnog, od požara, bolesti i štetočina… putem službe čuvarske. (poslove obavljaju sa 3 i 4 stepenom srednje šum škole).
• Rasprostranjenost šuma (velika prostranstva, te rentabilno gspodarenje na većim površinama), živa sirovinska baza (obnovljivi prirodni resurs)( pravilno gospodarenje = trajno ujednačene količine prinosa, dug proces proizvodnje, indirektne koristi, uzgojno-zašttne mjere (nizak povrat u uzgojne poslove pa je neisplativa investicija investitorima), osnos sa industrijom za proizvodnju drveta, prirast drvne mase, učešće ljudskog rada, promjenjivost zahtjeva društva u odnosu na šumske resurse (ekonomski prije bili, sad sve više rekreaciono turistički)..
• Imamo plairanje, organiziranje (menadžerska funkcija strateškog karaktera), kadrovsko popunajvanja, vođenje, kontroliranje.
• Cilj je dizajniranje organizacione strukture koja će prestavljati optimalan algoritam za efikasno odvijanje poslovnog procesa.
• Rezultat je procesa organizacionog dizajna.
• Org struktura je sistem međusobnih veza i odnosa unutar i između angažiranih resursa koji obezbjeđuje odvijanje poslovnog procesa i rezultira ostvarenjem poslovnih planova i poslovne strategije. Sredstvo je menadžmenta pomoću kojeg se odvija planirana skupna djelatnost tj nije sama sebi cilj.

Question 5

Šta je organizacioni dizajn?

Koja dva tipa okruženja kod organizacionog dizajna imamo?

Navedi osobine organskog tipa organizacije?

Navedi osobine mehaničkog tipa organizacije?

Šta je diferencjacija?

Šta je integracija?

Answer 5

• Org dizajn obuhvata aktivnost menadžmenta na planiranju ciljeva, pri izboru strategije za postizanje ciljeva, pri kreiranju modela organizacione strukture u skladu sa situacijom i pri definiranju sistema za donošenje odluka.
• Imamo stabilno okruženje (zahtjevi okruženja predvidivi pa su aktivnosti i organizacija konstantni dugi niz godina. Orgnizacija ima osobine mehaničkog sisteme. Imamo i nestabilno okruženje gdje su zahtjevi promjenjivi i teško predvidivi. Organizacija ima osobine organskog sistema.
  *Preporuča se situacioni pristup dizajnu organizacije tj i mehanički i organiski dizajn kao rješenje zavisno od situacije. Uspješna preduzeća pronalaze balans između ova dva pristupa.
• Okruženje je dinamično, karakteriše je decentralizacija, niska formalizacija, šrok raspon kontrole, delegiranje autoriteta, specijalizacija, slobodan protok informacija, radne grupe i multifunkcionalni timovi.
• Okruženje je stabilno, karakteriše je centralizacija, visoka formalizacija, standardizacija procesa i procedura, uzak raspon kontrole, birokratizacija, hijerarhija, visoka specijalizacija, stroga departmentalizaicja.
• Diferencijacija je proces alociranja ljudi i sredstava na određene zadatke i definiranje odnosa između izvršilaca i rukovodioca. Imamo horizontalnu (podjela rada po radnim mjestima i specijalizacija pojedinaca za pojedine organizacione uloge) i vertikalnu (uspostava hijerarhijskih odnosa u organizaciji prema autoritetu i rangu) diferencijaciju.
• Integracija je grupisanje organizacionih uloga, pozicija i poslova u uže organizacione jedinice, koordinacija i kontrola njihovog funkcionisanja.