onvruchtbaarheid en gezondheid Flashcards
Relatie tussen reproductieve performance en mortaliteit en morbiditeit
-Tijd van menopauze
-ongewenst kinderloos
-hoeveel kinderen optimaal
-verband kanker en infertiliteit?
Hoe langer je reproductieve periode, hoe gunstiger dit is op mortaliteit en morbiditeit.
Vroegtijdige menopauze–> geassocieerd met vroege dood en meer morbiditeit.
Vrouwen die ongewenst kinderloos zijn (infertiel) ook negatief effect op mortaliteit en geassocieerd met chronische ziekte
Er is een optimum van 1-5 kinderen, daarna neemt de survival weer af.
Geen verhoogd risico op kanker bij infertiliteit.
Waardoor heeft een lange productieve periode een gunstig effect op morbiditeit en mortaliteit?
Doordat je langer oestrogeen exposities hebt. Dit heeft een beschermend effect op het cardiovasculair systeem en beschermd tegen osteoporose.
Oestrogenen stimuleren osteoblasten en remmen osteoclasten
WHO 1
-Mortaliteit
-Morbiditeit
-welk ziektebeeld hebben mensen met WHO1 vaak
-osteoporose
WHO 1= hypogonotroop hypogonadisme –> Laag FSH/LH en oestrogeen
Dit is geassoceerd met een hogere mortaliteit
Morbiditeit:
osteoporose, prematuriteit, IUGR (intra uterine groei vertraging) en neonataal overlijden.
Mensen met anorexia ontwikkelen vaak WHO 1
Piekbotmassa bereik je rond 25-30 jaar. Als je anorexia hebt op leeftijd hiervoor, bereik je vaak deze piekbotmassa niet.
Zwangerschapsuitkomsten bij eetstoornissen
-Tijdens zwangerschap (3)
-Neonaten (4)
Mensen met eetstoornissen –> WHO 1
Mannelijke onvruchtbaarheid en mortaliteit
-invloed semenkwaliteit op mortaliteit
-invloed van hypertensie op semenkwaliteit
-auto-immuunziekte en vruchtbaarheid vd man
-maligniteiten
Mannelijke onvruchtbaarheid–> hogere mortaliteit en morbiditeit
Risico op mortaliteit is nog meer toegenomen met een afnemende semenkwaliteit
mannen met hypertensie–> slechtere semenkwaliteit
auto-immuunziekte kwamen vaker voor bij mannen die onvruchtbaar waren
mannen 1,5 x verhoogd risico op maligniteiten als ze onvruchtbaar zijn
WHO 3
-mortaliteit
-POI
-morbiditeit
WHO 3= hypergonatroop hypo-oestrogeen
Dit gebeurd wanneer vrouwen in de overgang zijn. Als dit te vroeg is heeft het POI= primaire ovariele insufficiëntie. Met POI heb je minder lang het beschermende effect van oestrogenen.
Hierdoor hogere mortaliteit
Door menopauze–> centrale adipositas, insuline resistentiem ongunstig lipidenprofiel
Morbiditeit: meer kans hvz (cardiovasculair event en ischemische hartziekten), osteoporose
Daarom vrouwen met POI hormoonsubstitutie geven.
WHO 2
-Mortaliteit
-morbiditeit
WHO 2= normaal LH/FSH en oestrogeen
Hieronder valt ook het ziektebeeld PCOS
morbiditeit: hogere incidentie metabool syndroom, hypertensie en dm 2. Geen hogere morbiditeit hvz
Of hierbij ook een verhoogde mortaliteit is, is nog onzeker
PCOS pathogysiologie en symptomen
Symptomen: cyclusstoornis, hyperandrogenisme en PCOM (eierstokken met meerdere follikels)
Pulsaliteit van GnRH vanuit hypothalamus is onregelmatig, waardoor LH en FSH abnormaal reageren (vaak LH hoger dan FSH). Hierdoor gaan meerdere follikels uitrijpen, maar ze ontwikkelen niet helemaal en blijven allemaal in eierstof zitten. Doordat follikels blijven zitten–> meer androgeen productie (ook van bijnier). En hierdoor ook meer insuline productie, want bijnieren gaan harder werken.
PCOS gedurende het leven
-symptomen
-menopauze
In de reproductieve leeftijd is PCOS vnl een endocrien ziektebeeld, naarmate de vrouwen ouder worden wordt het een metabool ziektebeeld.
Na de menopauze hebben vrouwen relatief minder hvz. Ze hebben een hogere AMH-spiegel (anti-muller hormoon), door hogere eicelvoorraad. Vrouwen met PCOS komen later in de menopauze. Hierdoor langer de beschermende werking van oestrogenen. Hierdoor geen verhoogd risico beroerte/infarct ondanks hoge pb.
Vrouwen met PCOS hebben vaak een langere cyclus, voor de menopauze verkort cyclus bij alle vrouwen. Door deze verkorting wordt dan de cyclus bij PCOS patienten een stuk normaler, waardoor ze in de laatste fase voor de menopauze goed zwanger kunnen worden. De hebben hun reproductieve fase dus later in hun leven.
PCOS en zwangerschap
-kans miskramen
-zwangerschapsdiabetes
-PIH en PE
-vroeggeboorte
-neonatale sterfte
PCOS en diabetes en metabool syndroom
DM 2 komt bij vrouwen met PCOS 4x vaker voor dan vrouwen zonder PCOS.
EN vrouwen met diabetes hebben ook vaker PCOS.
Dit komt doordat vrouwen met PCOS vaak obese zijn. Er is er sprake van delayed insulin resons–> insuline komt later op gang en blijft langer op een hoog level–> vrouwen zijn insuline resistent.
Daarnaast hebben vrouwen vaak het metabool syndroom= LDL-cholesterol, BP en glucose te hoog en overgewicht.
PCOs en hart en vaat ziekten
-verschil voor en na menofase
-DNA repair
Vrouwen met PCOS vaker hypertensie, insuline resistentie en metabool syndroom (risicofactoren hvz), maar door langere beschermende werking van oestrogenen zien we niet vaker cardiovasculaire events bij deze mensen NA MENOFASE.
In de reproductieve fase wel een verhoogd risico op cardiovasculaire events.
Kan ook te maken hebben met DNA-repair, want genen die te maken hebben met PCOS ook iets te maken met deze genen. Als je je DNA goed kan repareren–> je blijft langer gezond (later menopauze)
PCOS en endometriumcarcinoom
-kans
-oorzaak
-hoe voorkomen
3-5x zo grote kans op endometrium carci en vrouwen krijgen dit op jongere leeftijd.
Door oestrogenen die baarmoederslijmvlies constant stimuleren en doordat vrouwen geen progesteron maken en dit niet ‘opruimen’ door ongesteld te worden.
Voorkomen:
-orale anticonceptie pil (beste)–> houdt endometrium dun en onderdrukt ook androgenen
-4x per jaar progesteron om ontrekkingsbloeding op te wekken
-mirena spiraal: ook endometrium dun houden, alleen hierbij een androgeen onderdrukking
