hormoon substitutie therapie Flashcards
Overgang
-mediane leeftijd
-wat kan het beinvloeden
Overgang begint rond het 40ste levensjaar en is afgelopen na ongeveer 10 jaar
Menopauzale transitie
Menopauze begint bij laatste menstruatie, eerste 4 jaar van menopauze en ervoor = meeste verandering
Na reproductieve fase meer fsh nodig om cyclus aan te zwengelen en hierdoor op een geven moment veranderingen in de cyclus. Kan langer of korter worden, verschilt pp
Op een gegeven moment minder vaak menstrueren voordat het helemaal stopt
Verandering in oestrogenen tijdens de menopauze
-Symptomen overgang (van vaak naar minder vaak voorkomend
-hoeveel kan huidtemperatuur veranderen bij een opvlieger
-Hoeveel % vrouwen heeft hinder van de opvliegers en hoeveel % zoekt hulp
Normaal is de huid 29-32 graden en bij een opvlieger kan dit 32-35 graden worden
60% vd vrouwen ervaart hinder van de opvliegers en 30% zoekt hier ook echt hulp voor
Fysiologie van een opvlieger
-thermoneutrale zone
De thermoneutrale zone wordt smaller als gevolg van noradrenaline.
Voor de menopauze wordt overvloedige warmte altijd weggewerkt bij stijgen van de kern temperatuur vanaf 0,4 graden. Tijdens de menopauze gebeurt dit veel sneller.
-Effect van het dalen van de oestrogeen spiegel op thermoregulatoire zone
- 3 dingen die door dalen van oestrogeen spiegel worden geindiceerd
-Wat kan thermoneutrale zone verbreden
Welke factoren kunnen opvliegers beinvloeden
Soms worden vrouwen wakker door opvlieger en dan komt die en daarna kunnen ze weer slapen. Niet je bed uitgaan, om nachtrust zo min mogelijk te verstoren.–> geeft hierdoor ook vermoeidheid overdag
Deze klachten kunnen erg serieus zijn en daardoor de kwali van leven beinvloeden
Minder bekende overgangsklachten
-effect van dalen oestrogeen
-urogenitale verschijnselen
Minder libido: door pijn bij vrijen en door verandering in hormoonspiegel
Minder bekende overgangsklachten
-uiterlijke veranderingen
-effect op bewegingsapparaat
Minder bekende overgangsklachten
-mentaal
-bloedarmoede?
Bij sommige mensen migraine hormoon gebonden dan soms post menopauzaal veel minder last van, omdat het elke keer op een bepaald moment in de cyclus kwam
Geld ook voor geirriteerdheid en depressie
Als mensen gevoelig zijn voor depressie, dan zeker gevoelig als in de menopauze
Bloedarmoede: kan door perimenopauzaal –> soms onregelmatig en veel bloedverlies –> ferritieve (ijzertekort) anemie –> dan ijzer bij geven
Lange termijn risico’s na overgang (3)
Wat kan je naast medicatie doen om overgangsklachten te verlichten ?
Ook heel belangrijk is zorgen voor begrip en kijken met de vrouw hoe ze met haar klachten om moet gaan
Bij dit en medicatie van drogist speelt het placebo effect een grote rol
Hormoon substitutie therapie
voor en nadelen
Indicatie voor HST en contraindicaties
Als jonge mensen ‘te vroeg’ in de overgang komen hormonen geven
Of als ze hele ernstige overgangsklachten hebben
Of ook als ze osteoporose hebben maar nog menstrueren!!!
NOOIT bij vrouwen met borstkanker!!!!!
Ook als het is zonder hormoonreceptoren is
Onderzoek: bij vrouwen na borstkanker waarbij cyclus herstelde kregen vaker borstkanker terug. Daarom niet aandurven om hormonen te geven aan deze mensen
Endometriumcarci: ook geen hormonen geven, tenzij iemand 25 is en baarmoeder en eierstokken zijn verwijderd
Welke hormonen geef je bij HST
Geen baarmoeder: alleen oestrogeen
Is fijn hormoon, want geeft positieve drive want is normaliter aan het begin van de cyclus
Progestoron aan het eind vd cyclus en daardoor iets meer een downer
Kans op borstkanker wordt meer veroorzaakt door gebruik van progestrogenen dan oestrogenen
Toedieningswegen HST en welke heeft de voorkeur
Voorkeur: via huid, want dan geen first pass effect
En dan lagere dosis minder kans op stollingsproblemen
Transcutaan= alleen oestrogeen, daarnaast moeten patienten ook nog progesteron slikken. Dit heel goed uitleggen anders gaan ze het vergeten!!!!!!
Welke hormonen en in welke hoeveelheid geven?
Altijd proberen een zo laag mogelijke dosis te geven. Maar bijvoorbeeld jonge vrouwen met al osteoporose moet je wel hoger starten.
Progesteron geef je de helft vd maand, aan het einde van de cyclus–> als je met progesteron stopt–> onttrekkingsbloeding
Schema HST
Hoe lang HST geven ?
-voor en nadelen hst na 50e levensjaar
Na 50 jaar opnieuw evalueren en dan moet er alleen door worden gegaan bij ernstige overgangsklachten. Omdat HST het relatief risico op mammacarcinoom vergroot. Dit is vnl bij combinatie van oestrogenen en progestrogenen, boven de leeftijd van 50 jaar. Onder 50 jaar geen verhoogd risico.
Naast borstkanker, ook verhoogde kans op hartinfarcten, herseninfarcten, DVT en longembolie.
Kans wordt verlaagd op colonkanker en heupfracturen.
