Ontwikkelingsstoornissen Flashcards
1
Q
Statische afwijking
A
Valt het gedrag buiten het normale bereik van gedrag?
2
Q
Aanpassing
A
Interfereert het gedrag met aanpassing of vormt het een gevaar voor zichzelf of anderen?
3
Q
Persoonlijke distress
A
Veroorzaakt het gedrag ongemak voor de persoon zelf?
4
Q
Drie criteria voor abnormale ontwikkeling
A
- statische afwijking
- aanpassing
- persoonlijke distress
5
Q
Abnormale ontwikkeling
A
- Het definiëren van de grens tussen normaal en abnormaal gedrag/ typischen en atypische ontwikkeling is gecompiceerd
- diagnose via DSM-5 en ICD-10
- psychische stoornis
6
Q
Ontwikkelingspsychopathologie
A
- studie van de oorsprong en het verloop van onaangepast gedrag
- evaluatie van atypsiche ontwikkeling in relatie tot typische ontwikkeling
- psychopathologieën als uitkomst van een ontwikkelingsproces
- interdisciplinaire kijk nodig om atypische ontwikkeling te begrijpen
7
Q
Soorten maladaptieve ontwikkeling
A
- continuïteit van maladaptie leidt tot een stoornis
- maladaptatie gevolg door een positieve bekrachtiging wordt weer adaptief
- continue positieve aanpassing leidt niet tot maladaptie
- positieve aanpassing gevolgd door negatieve verandering kan leiden tot maladaptatie
8
Q
Typisch vs. atypisch
A
Sociale normen: verwachtingen over hoe zich te gedragen in een bepaalde sociale context
- leeftijdnormen
- nature-nurture
- continuïteit-discontinuïteit
9
Q
Diathese-stress model
A
- psychopathologie: interactie tussen kwetsbaarheid (diathese) voor psychologische stoornis & ervaren van stressvolle levensgebeurtenissen
- kwetsbaarheid: aanleg (genetica), fysiologie, cognities en persoonlijkheid
10
Q
Kenmerken Autisme
A
- sociale en communicatieproblemen
- beperkte interesses en repitief gedrag
- autisme begint meestal in de vroege kindertijd
- meer dan de helft is veilig gehecht, wel ongeorganiseerde-gedesoriënteerde hechtingen
- grote variatie in mate, aard en oorzaken van symptomen
- meestal vanaf geboorte met diagnose rond 4 jaar
- 1 jaar: gebrek aan normale interesses in en reactie op sociale stimuli
- comorbiditeit met andere stoornissen: verstandelijke beperking, taalstoornis, ADHD, epilepsie, angststoornissen
11
Q
Oorzaken van ASS
A
- mythe: rigide en koude opvoeding
- genen en omgeving
- gemuteerde genen vanuit ouders
–> oudere vaders, chemicalieën rond de zwangerschap etc.
12
Q
Behandeling voor ASS
A
- kleine minderheid ontgroeit symptomen
- met ouder worden is er verbetering in het functioneren
- positief verloop is het meest waarschijnlijk voor mensen met een IQ boven de 70 en goede communicatie vaardigheden op de leeftijd van 5 jaar
- behandeling is gericht op gedrag: sociale vaardigheden training etc
13
Q
Depressie
- vroege kindertijd
A
- baby’s kunnen enkele gedrags- en somatische symptomen van depressie vertonen
- verlies van interesse in activiteiten, psychomotorische vertraging, gewichtsverlies
- er wordt nog steeds gediscussieerd of een echte depressie in de vroege kindertijd kan optreden
- redenen en risicofactoren: misbruik/verwaarlozing, depressieve zorgverleners en gedesorganiseerde hechting
14
Q
Externaliserende problemen
- kindertijd
A
- Gebrek aan zelfbeheersing, gedrag dat andere mensen stoort, tegen sociale verwachtingen in
- agressief, ongehoorzaam, moeilijk te controleren, storend
- gedragsstoornis, agressief gedrag, ADHD
- tussen 4 en 18 jaar: afname
- vaker bij jongens, in gezinnen met een lager SES, in westerse samenlevingen
15
Q
Internaliserende problemen
- kindertijd
A
- internaliseren van negatieve emoties, opkroppen van emoties
- angststoornissen, fobieën, extreme verlegenheid, depressie
- tussen 4 en 18 jaar: toename
- vaker voorkomend bij meisjes en in Aziatische samenlevingen
16
Q
ADHD
- kindertijd
A
- Inattention en hyperactiviteit/impulsiviteit
- vaker bij jongens, maar veel ongediagnosticeerd bij meisjes
- comorbiditeit
- veel energie, moeilijk temperament, onregelmatige voeding en slaappatronen
- altijd bewegen en veranderen van activiteit
17
Q
Oorzaken ADHD
A
- frontale cortex en problemen met executieve functies
- lagere niveaus van dopamine noradrenaline zijn betrokken bij problemen met EF
- frontale cortex rijpt langzamer
18
Q
Behandeling voor ADHD
A
- Medicatie –> hersenen stimuleren
- gedragstherapie
- combinatie van meerdere behandelingen
19
Q
Depressie
- kindertijd
A
- 3 jaar kunnen aan DSM-5 volwassenencriteria voldoen
- depressie bij kinderen is zeldzamer –> 2%
- comorbide met angst, gedragsstoornissen en ADHD
- gedrags- en somatische symptomen bij kleuters
- schaamte en schuld bij 3 jarigen
- zelfmoordgedachten
- de helft van kinderen en adolescenten met een depressie krijgen op volwassen leeftijd een nieuwe depressieve episode
20
Q
Behandelingen voor depressie
A
- cognitieve gedragstherapie
- ouder-kind interactietherapie voor emotionele ontwikkelen
- antidepressiva om niveau van neurotransmitters te corrigeren
21
Q
Pychotische stoornissen in de adolescentie
A
- 13-20% van adolescenten tussen 3 en 17 jaar ervaart een psychische stoornis
- aantallen stijgen van kindertijd tot adolescentie
- biologische kwetsbaarheid in de adolescentie
22
Q
Adolescentie
A
Periode voor het onwikkelen van autonomie, identiteitsformatie, acceptatie door leeftijdsgenoten en eerste romantische partners
- periode van risico’s nemen, probleemgedrag en verhoogde kwetsbaarheid voor psychische stoornissen
23
Q
Anorexia nervosa
A
- ondergewicht (<85% of <17 bmi)
- angst om overgewicht te krijgen, neiging om dik te voelen ondanks dat ze uitgemergeld zijn
- komt vaker voor bij meisjes dan jongens
- maar myrhe, dat het alleen voorkomt bij Europese/Amerikaanse vrouwen
- anorexia nervosa komt voor bij lage, midden en hoge SES, alle culturen, alle etnische groepen
24
Q
Oorzaken van anorexia nervosa
- nature
A
- lage niveaus van neurotransmitter serotonine –> betrokken bij eetlust en emoties
- genetische factoren die bijdragen aan persoonlijkheidsprofielen met een hoger risico
25
Oorzaken van anorexia nervosa
- nurture
- samenlevingen met dun-ideaal
- aantal eetstoornissen stijgt in samenlovingen met dun-ideaal
- 1/4 van de meisjes in de tweede klas zeggen dat ze al eensn op dieet zijn geweest
- 3/4 van de tieners met het gemiddelde BMI voelt zich te dik
- Veroorzaakt Body-image problemen
- gevolgen voor het gevoel van eigenwaarde
26
Oorzaken van anorexia nervosa
- diathese-stress model
- meisjes met genetische aanleg die leven in een geichtsbewuste cultuur of omgeving met stressoren
- risicofactoren: perfectionisme, ontevredenheid over het lichaam, waargenomen druk om dun te zijn, negatief affect, impulsiviteit en middelenmisbruik, levens en familiestressoren, familiale psychiatrische geschiedenis, obesitas
27
Boulimia nervosa
- binge-purge syndroom
- terugkerende episodes van het consumeren van enorme hoeveelheden voedsel, gevolgd door compensatie
28
Binge-eating stoornis
- steeds terugkerende eetbuien
29
Cannabis/marihuana gebruik (CG)
- vroeg begin en langdurig gebruik --> problemen met het geheugen en executieve functies
- in het algemeen: verminderde intelligentie, verminderd geheugen, slechtere aandacht, lager verbaal vermogen
30
Middelengebruik in de adolescentie
- Stoornissen in het gebruik van middelen treden op wanneer een persoon een middel blijft gebruiken ondanks nadelige gevolgen
- alcohol meest gebruikte middel
- mannen vertonen hoger percentage middelgerbuik en -misbruik dan vrouwen, maar de kloof wordt kleiner
31
Depressie
- adolescentie
- tijdens puberteit meer meisjes dan jongens
- lijkt op depressie bij volwassenen
- cognitieve, gedragsmatige en somatische symptomen
- genetische invloeden zijn sterker in de adolescentie
32
Depressie
- volwassenen
- gemiddeld gezien begin rond 20 jaar
- oudere volwassenen zijn over het algemeen minder kwetsbaar voor depressie dan jongere
- 7% van de volwassenen heeft depressie
- 15-25% meldt depressieve symptomen
33
Dementie
Algemene term voor afname van het mentale vermogen dat ernstig genoeg is om het dagelijkse leven te verstoren
34
Dementie IC-10
- achteruitgang van het geheugen
- achteruitgang van andere denkvaardigheden
- voor minstens 6 maanden
--> sterke invloed op het dagelijkse leven
35
Dementie DSM-5
- niet meer alleen focus op geheugenverlies maar ook algemene cognitieve domeinen zoals EF, planning, denken, redeneren, taal en geheugen
- milde/ernstige neurocognitieve stoornissen
36
Alzheimer
Meest voorkomende vormen van dementie, meer dan de helft van alle gevallen
37
Waarschuwingssignalen Alzheimer
- geheugenverlies dat het dagelijkse leven verstoort
- moeite met plannen of oplossen van problemen
- moeite met bekende/routine taken thuis, op het werk, hobby
- verward over tijd of plaats
- moeite met het begrijpen van visuele beelden en ruimtelijke relaties
- problemen met praten of schrijven
- spullen kwijtraken, niet meer terug kunnen vinden, op verkeerde plaats terugzetten
- slechter beoordelingsvermogen
- terugtrekken van werk of sociale activiteiten
- veranderingen in stemming en persoonlijkheid
38
Alzheimer ICD-10
- Criteria voor dementie aanwezig
- alle alternatieve verklaringen zijn uitgesloten
39
Alzheimer DSM-5
- criteria voor milde/ernstige neurocognitieve stoornis
- gradueel begin en geleidelijke progressie van stoornissen in 1 of 2 domeinen
- waarschijnlijk of mogelijk Alzheimer bij genetische mutaties, achteruitgang in geheugen en leren en een ander domein, progressieve, geleidelijke achteruitgang en geen andere bekende oorzaak
40
Behandeling voor Alzheimer
- geen behandeling
- kwaliteit van leven verhogen
41
Beschermende factoren Alzheimer
- hoog opleidingsniveau en SES
- hoge mate van complexiteit op het werk
- rijk sociaal netwerk en sociale betrokkenheid
- lichaamsbeweging
- medeterraan dieet, omgea-3/vis gerelateerde vetten
- koffie
42
Risicofactoren Alzheimer
- leeftijd (met 65 jaar --> 1% vs met 85 jaar --> 35%)
- geslacht
- genen
- lichamelijke aandoening (hart- en vaatziekten, diabetes, traumatisch hersenletsel)
- levenstijl (roken, verzadigde vetten en alcohol)
43
Psychotherapie voor Alzheimer
Doelen
- om secundaire problemen aan te pakken
- affectieve problemen
- veranderingen van persoonlijkheid
- sociale terugtrekking
- agressie
acceptatie van ziekte en veranderingen
- stabilisatie van vaardigheden
44
Antidementie geneesmiddelen Alzheimer
- cholinesterase inhibitors werk door het proces te vertragen dat een belangrijke neurotransmitter afbreekt
- memantine, is een NMDA receptorantagonist, die werkt door de activiteit van glutamaat te reguleren, een belangrijke neurotransmitter in de hersen die betrokken is bij leren en geheugen
- voor andere symtpomen, bijvoorbeeld depressie, psychose: antipsychotica, antidepressiva
