Morele ontwikkeling Flashcards
Dilemma van Heinz
1 geneesmiddel voor zieke vrouw, maar apotheker wil hem voor te veel geld verkopen –> moet hij het stelen?
Kohlberg’s morle stadia
- Straf en gehoorzaamheid
- Kosten-baten analyse
- Sociale verwachtingen
- Sociaal systeem en geweten
- Sociaal contract en individuele rechten
- Universele principes
Pre-conventioneel
- Kohlberg
Persoon werkt volgens een ‘zal ik gestraft of beloond worden’ mentaliteit (13-jarige)
- Fase 1: Heiz kan het medicijn niet stelen, want dan gaat hij naar de gevangenis
- Fase 2: Heinz zou het medicijn moeten stelen, omdat zijn vrouw dan meer van hem zal houden
Conventioneel
- Kohlberg
Iemands moraal draait om de noodzaak de regels van de maatschappij te gehoorzamen (15-16 jarigen en volwassenen)
- Fase 3: Heiz meot het medicijn stelen, want dat is wat een goede echtgenoot doet
- Fase 4: Heiz kan de drug niet stelen, want dan zouden andere mensen ook stelen en de wetten zouden geen stand houden
Post-conventioneel
- Kohlberg
Persoon heeft een persoonlijke morele code die de regels van de maatschappij overstijgt (weinig bereiken dit)
- Fase 5: Heinz kan het geneesmiddel niet stelen, omdat een wetenschapper het recht heeft beloond te worden voor zijn werk, wat ondermijnd zou worden door de diefstal
- Fase 6: Heinz moet het medicijn stelen, omdat de waarde van een mensenleven fundamenteler is dan de eigendomsrechten van een ander individu
Kritiek op Kohlberg’s fase model
Bewijs?
- kinderen kunnen verder gaan dan straf en beloningmentaliteit
- geen duidelijke overgangen tussen discrete stadia; heen en weer gaan en stadia overslaan is gebruikelijk
- fase 3/4 blijft overheersen
Validiteit
- geen sterk verband tussen morele kennis en moreel gedrag
- associatie tussen morele cognitie en moreel gedrag wordt gemodereerd door motivatie en zelfbeheersing
- gebrek aan controle voor confounding variabele
- adolescenten stellen de regels van de maatschappij in vraag, zien de onrechtvaardigheid in de wereld en zetten zich in voor idealtistische doelen
Ontwikkelen van Theory of Mind
- begrijpen van intenties
- Joint attention
- Pretend play: doen alsof
- Imitatie: in eerste jaar
- Emotioneel begrip: in tweede jaar –> begrijpen dat mensen emoties hebben en dat deze beïnvloed kunnen worden
- Desire psychology: rond 3 jaar –> uitdrukken wat ze willen en wensen en begrijpen wat andere willen
Theory of mind
Vermogen om ideeën te vormen over de mentale wereld van jezelf en van anderen en om gedrag te verklaren in termen van mentale toestanden (bedoelingen, verlangens en verwachtingen)
- het eerste cognitieve begrip van kinderen, verschijnt rond de leeftijd van 4 jaar
- belangrijke mijlpaal voor: sociale relaties, empathie, wederkerige gesprekken, humor en vermogen om te liegen
Klassiek test ToM
- Sally-Anne
- belief: waar zoekt sally naar de bal
- realitiet: waar is de bal
- geheugen: waar was de bal
–> Als kinderen slagen voor false belif test, dan begrijpen ze dat mensen handelen naar hun overtuigingen over de wereld in plaats van naar een objectieve realiteit
Kritiek Sally-Anne
- je hebt meer nodig dan ToM om te slagen voor de gase blief test
- ToM is meer dan slagen voor een false belief test
ToM en Piaget
- in tegenstelling tot wat Piaget dacht, kunnen kinderen in de preoperationele fase het perspectief van anderen kennen en begrijpen
- Expliciet tom: Sally-Anne test
- Impliciete tom: impliciete cues
Ontwikkelen van sociaal cognitieve vaardigheden
- 5-7 jaar: begrijpen dat gedrag van mensen niet altijd hun gedachten en gevoelens reflecteerd
- tegen einde basisschool: complexe second-order belief statements
- leren begrijpen van sarcasme
- midden- en late kindertijd: begrijpen dat de gedachten van andere onjuist kunnen zijn
- sociaal-cognitieve vaardigheden blijven ontwikkelen gedurende de adolescentie
- beter behouden tijdens de volwassenheid dan niet-sociale cognitieve vaardigheden
- op oudere leeftijd: sociaal-cognitief vermogen neemt toe: meerdere perspectieve kunnen nemen en compromissen kunnen sluiten
Affectieve empathie
- met iemand meevoelen
- emotionele verbinding
- compassie, emotionele bezorgdheid, emotionele besmetting
Cognitieve emphatie
- rationeel begrip
- het perspectief van iemand anders innemen
- theory of mind
Ontwikkeling van empathie: pasgeborenen
- pasgeborenen: emotionele besmetting
- eerste jaar: vroege neiging om emotionele uitdrukkingen te imiteren
- basisaspect van affectieve empathie
- geen duidelijk onderscheid tussen de eigen emotionele toestand en die van anderen
