Ogólne Zasady Leczenia Nowotworów Flashcards

1
Q

Chemioterapia a leczenie operacyjne - nomenklatura

A
  1. Leczenie adjuwantowe -> podanie leków po zabiegu chirurgicznym w celu eliminacji mikroprzerzutów
  2. Leczenie neoadjuwantowe - indukcyjne -> podanie leków przed operacją w celu zmniejszenia masy guza i poprawy doszczętności leczenia chirurgicznego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Leczenie ostrych białaczek etapy

A
  1. Indukcja -> radykalna redukcja liczby blastów białaczkowych
  2. Konsolidacja -> dalsza ich redukcja do poziomu niewykrywalnego
  3. Reindukcja -> powtórzenie indukcji w celu pełnego wyeliminowania resztkowych komórek białaczkowych -> nie zawsze stosowana
  4. Leczenie podtrzymujące -> łagodna chemioterepia -> niekiedy pomijana
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Terminy do oceny skuteczności chemioterapii

A
  1. odpowiedź całkowita (complete response)
  2. odpowiedź częściowa (partial response)
  3. stabilizacja (stable disease)
  4. progresja choroby (progressive disease)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Typowe działania niepożądane leków biologicznych przeciwnowotworowych

A
  1. Zespół zmęczenia

2. Powikłania zakrzepowo-zatorowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Typowe działania niepożądane i powikłania leczenia przeciwnowotworowego

A
  1. Nudności i wymioty
  2. Mielosupresja
  3. Zaburzenia sercowo-naczyniowe
  4. Zapalenie skóry wywołane przez leki hamujące receptor dla EGF
  5. Zaburzenia płodności i laktacji
  6. Wynaczynienie cytostatyków
  7. Zespół rozpadu nowotworu
  8. Wyłysienie
  9. Mucositis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Nudności i wymioty podczas leczenia przeciwnowotworowego

A
  1. Występują jako powikłanie wczesne i późne
  2. Mechanizm wczesnych: pubudzenie receptorów dla 5-HT w pp i strefie chemowrażliwej rdzenia przedłużonego
  3. Mechanizm późnych: niejasny
  4. Całkowite wyeliminowanie wymiotów typu:
    1) wczesnego jest możliwe u 80% pacjentów
    2) późnego -> u 40%
  5. Postępowanie: leki podstawowe i uzupełniające
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Które leki przeciwnowotworowe wykazują najsilniejsze działanie emetogenne typu wczesnego?

A
  1. Cisplatyna
  2. Cyklofosfamid
  3. Dakarbazyna
  4. Karmustyna
  5. Chlormetyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Leki podstawowe do leczenia nudności i wymiotów podczas leczenia przeciwnowotworowego

A

-> podawane w miarę możliwości doustnie w najmniejszych skutecznych dawkach

  1. Antagoniści receptora 5-HT3
    1) na godzinę przed podaniem cytostatyku
    2) najskuteczniejsze w typie wczesnym-> zwłaszcza w połączeniu z GKS
    3) wymioty typu późnego na nie słabo reagują
  2. GKS (Deksametazon, Metyloprednizolon)
    1) przed podaniem leku
  3. Aprepitant -> antagonista receptora NK1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Antagoniści receptora 5-HT3 do leczenia nudności i wymiotów podczas leczenia przeciwnowotworowego nazwy

A
  1. Ondansetron
  2. Tropisetron
  3. Granisetron
  4. Palonosetron
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Leki uzupełniające do leczenia nudności i wymiotów podczas leczenia przeciwnowotworowego

A
  1. Antagoniści receptora dopaminowego
  2. Olanzapina -> działa na receptory dla 5-HT (wiele) i antagonista receptorów dopaminowych (też różnych)
  3. Benzodiazepiny -> Klonazepam
  4. H1 blokery -> Prometazyna, Klemastyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Antagoniści receptora dopaminowego do leczenia nudności i wymiotów podczas leczenia przeciwnowotworowego nazwy

A
  1. Metoklopramid
  2. Chlorpromazyna
  3. Tietylperazyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Mielosupresja podczas leczenia przeciwnowotworowego -> co podawać

A
  1. Preparaty G-CSF
  2. Preparaty GM-CSF
  3. EPO -> gdy niedokrwistość
  4. Oprelwekina -> gdy ciężka małopłytkowość
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Grupy leków przeciwnowotworowych, które stosunkowo często mogą wywołać HF

A
  1. Doksorubicyna -> w wysokiej dawce nawet do 40% pacjentów
  2. Idarubicyna
  3. Klofarabina
  4. Docetaksel
  5. Trastuzumab (do 20% pacjentów)
  6. Sunitynib
  7. Pazopanib
  8. Karfilzomib
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Leki przeciwnowotworowe mogące wywołać nadciśnienie

A
  1. Blokery szlaku VEGF:
    1) Bewacyzumab
    2) Ramucirumab
    3) Sunitynib
    4) Aksytynib
    5) Pazopanib
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Leki przeciwnowotworowe uszkadzające śródbłonek naczyń -> mogące sprzyjać miażdżycy i nasileniu IHD

A
  1. Większość cytostatyków, szczególnie pochodne Platyny oraz analogi pirymidyn:
    1) 5-FU
    2) Kapecytabina
    3) Gemcytabina
  2. Leki blokujące szlak VEGF
  3. Radioterapia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Leki przeciwnowotworowe mogące powodować nadciśnienie płucne

A
  1. Dasatynib
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Leki przeciwnowotworowe zwiększajace ryzyko arytmii

A
  1. Większość leków przeciwnowotworowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Leki przeciwnowotworowe mogące wywoływać pericarditis

A
  1. Antracykliny
  2. Cyklofosfamid
  3. Bleomycyna
  4. Cytarabina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zapalenie skóry podczas leczenia przeciwnowotworowego - objawy

A
  1. Osutka plamisto-grudkowa
  2. Krosty w miejscu mieszków włosów
  3. Zapalenie opuszek palców
  4. Złuszczanie
  5. Świąd
20
Q

Zapalenie skóry podczas leczenia przeciwnowotworowego - rozwój zmian

A

Stopniowy:

  1. Początkowo zaczerwienienie, obrzęk i zaburzenia czucia -> zwłaszcza w obrębie twarzy i górnej części tułowia
  2. Następnie osutka plamisto-grudkowa
  3. Po 4-8 tygodniach zanokcica
  4. Pieczenie skóry owłosionej głowy
  5. Po 2-3 miesiącach:
    1) przerzedzenie włosów na głowie
    2) nadmierne owłosienie twarzy i rzęs
21
Q

Zapalenie skóry - jakie leki przeciwnowotworowe

A
  1. Leki blokujące szlak EGF np:
    1) Cetuksymab
    2) Panitumumab
    3) Gefitynib
    4) Erlotynib
    - > u 45-100% pacjentów
22
Q

Krosty w miejscu mieszków włosowych podczas leczenia przeciwnowotworowego - postępowanie

A
  1. Miejscowo -> krem z 1% Metronidazolem
  2. Gdy większe nasilenie -> ogólnie stosowane:
    1) Blokery H1 -> Cetyryzyna, Hydroksyzyna
    2) NSAIDs -> Ibuprofen
    3) Paracetamol
  3. Leczenie rozległych zmian -> ogólnie podawana Doksycyklina
23
Q

Świąd i suchość skóry podczas leczenia przeciwnowotworowego - postępowanie

A
  1. Środki zmiękczające skórę (5-10% mocznik)

2. Unikanie dłuższej ekspozycji skóry na mydło

24
Q

Zapalenie opuszek placów podczas leczenia przeciwnowotworowego - postępowanie

A
  1. Miejscowo Betametazon lub Flutykazon
25
Q

Zanokcica podczas leczenia przeciwnowotworowego - postępowanie

A
  1. Środki zapobiegawcze:
    1) luźne obuwie
    2) kąpiele antyseptyczne
  2. Leczenie miejscowe:
    1) krem z Klobetazolem
    2) przymoczki antyseptyczne
  3. Leczenie ogólne:
    1) tetracykliny
    2) Kloksacylina
26
Q

Zaburzenia płodności i laktacji podczas leczenia przeciwnowotworowego

A
  1. Cytostatyki uszkadzają funkcjonowanie gonad u kobiet i mężczyzn -> hamują dojrzewanie i zmiejszając liczbę pęcherzyków pierwotnych i zmniejszając liczbę plemników w nasieniu
  2. Bd nasilony efekt u chorych powyżej 40 roku życia
  3. Ciąża po terapii przecinowotworowej wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań (mała masa urodzeniowa, poronienia)
    - > ale nie ma danych o wzroście prawdopodobieństwa zaburzeń rozwojowych u dziecka
27
Q

Zaburzenia płodności i laktacji podczas leczenia przeciwnowotworowego - postępowanie

A
  1. Antykoncepcja po leczeniu przeciwnowotworowym -> przez 12 miesięcy
  2. Chore na raka sutka nie powinny zachodzić w ciążę przez 2-3 lata po zakończeniu leczenia
  3. Przed planowaną ciążą należy wykonać badania wykluczające nawrót choroby
  4. Karmienie piersią u kobiet z remisją raka sutka -> powinno się zachęcać do karmienia
  5. Po zakończeniu chemioterapii czynność hormonalna jajników i regularne miesiączki powracają u ok. 30% kobiet (brak danych o mężczyznach)
28
Q

Leki wywołujące zaburzenia płodności i laktacji podczas leczenia przeciwnowotworowego u ponad 80% pacjentów

A
  1. Cyklofosfamid
  2. Busulfan
  3. Melfalan
  4. Chlorambucyl
  5. Dakarbazyna
  6. Prokarbazyna
  7. Ifosfamid
  8. Tiotepa
  9. Chlormetyna
29
Q

Leki wywołujące zaburzenia płodności i laktacji podczas leczenia przeciwnowotworowego u 20-80% pacjentów

A
  1. Doksorubicyna
  2. Cisplatyna
  3. Karboplatyna
  4. Cytarabina
30
Q

Leki wywołujące zaburzenia płodności i laktacji podczas leczenia przeciwnowotworowego u mniej niż 20% pacjentów

A
  1. Metotreksat
  2. Bleomycyna
  3. Fluorouracyl
  4. Daktynomycyna
  5. Merkaptopuryna
  6. Winkrystyna
31
Q

Wynaczynienie cytostatyków

A
  1. Objawy:
    1. Miejscowy stan zapalny (ból, zaczerwienienie, obrzęk)
    2. Owrzodzenie
    3. Martwica
  2. Pojawiają się zwykle w ciągu kilku godzin, a po 1-4 tygodniach od wynaczynienia mogą powstać:
    1) pęcherze z hiperpigmentacją
    2) owrzodzenie
    3) martwica tkanek
  3. W zależności od charakteru uszkodzenia cytostatyki można podzielić na parzące i drażniące
32
Q

Cytostatyki parzące nazwy i grupy

A
  • > powodują pęcherze skóry i martwicę
    1. Antracykliny
    1) Doksorubicyna
    2) Daunorubicyna
    3) Epirubicyna
    4) Idarubicyna
  1. Niektóre leki alkilujące
    1) Amsakryna
    2) Cisplatyna
    3) Chlormetyna
  2. Antybiotyki
    1) Mitomycyna
    2) Mitoksantron
    3) Daktynomycyna
  3. Antymetabolity
  4. Alkaloidy barwinka
  5. Taksoidy
33
Q

Cytostatyki drażniące nazwy i grupy

A
  • > powodują miejscową reakcję zapalną bez martwicy
    1. Niektóre leki alkilujące
    1) Dakarbazyna
    2) Karmustyna
    3) Melfalan
    4) Ifosfamid
    5) Tiotepa
    6) Cyklofosfamid
    2. Epipodofilotoksyny
    3. Pochodne kamptotecyny
    4. Pochodne platyny:
    1) Cisplatyna -> mniejsze stężenia
    2) Karboplatyna
    3) Oksaliplatyna
    5. Doksorubicyna liposomalna
34
Q

Wynaczynienie cytostatyków - postępowanie ogólne

A
  1. Wstrzymanie podawania cytostatyku i pozostawienie kaniuli w naczyniu
  2. Zaaspirowanie wynaczynionego leku przez strzykawkę
  3. Jeśli istnieje antidotum na cytostatyk -> podać pod małym ciśnieniem przez pozostawioną kaniulę (następnie ją usunąć) oraz ostrzyknąć nim tkanki objęte wynaczynieniem
  4. Kończyna, na której doszło do wynaczynienia powinna być uniesiona przez 48h
  5. Wskazane jest zastosowanie okładów -> zimnych lub ciepłych w zależności od cytostatyku
  6. W wypadku rozległej martwicy należy opracować ranę chirurgicznie
35
Q

Wynaczynienie antracyklin - postępowanie

A
  1. Zimne okłady
  2. Dimetylosulfotlenek (DMSO) w maści
  3. Deksrazoksan dożylnie
36
Q

Wynaczynienie alkaloidów barwinka - postępowanie

A
  1. Ciepłe okłady

2. Hialuronidaza w rr przez pozostawioną kaniulkę i do obszaru wynaczynienia

37
Q

Wynaczynienie taksoidów - postępowanie

A
  1. Zimne okłady

2. Hialuronidaza w rr przez pozostawioną kaniulkę i do obszaru wynaczynienia

38
Q

Wynaczynienie Mitomycyny - postępowanie

A
  1. Dimetylosulfotlenek (DMSO) w maści
39
Q

Wynaczynienie Cisplatyny lub Chlormetyny - postępowanie

A
  1. Ostrzyknięcie obszaru wynaczynienia rr tiosiarczanu sodu
40
Q

Wynaczynienie cytostatyków - zapobieganie

A
  1. Dobór odpowiedniego naczynia -> dojście centralne, unikanie:
    1) żył nakłuwanych w ciągu ostatnich 48 h powyżej planowego miejsca podania leku,
    2) żył grzbietu ręki czy okolic dużych stawów,
    3) żył ze zmianami zakrzepowymi
  2. Monitorowanie miejsca wkłucia
  3. Właściwe podawanie cytostatyku:
    1) przestrzeganie stężeń
    2) płukanie kaniuli przed podaniem leku i po jego podaniu 0.9% NaCl
    3) stosowanie w pierwszej kolejności leków silnie drażniących
41
Q

Zespół rozpadu nowotworu - objawy

A

-> zagrażający życiu zespół zaburzeń metabolicznych wynikający z szybkiego rozpadu nowotworu

  1. Hiperurykemia
  2. Zaburzenia elektrolitowe:
    1) Hiperkaliemia
    2) Hiperfosfatemia
    3) Hipokalcemia
  3. AKI
  4. Arytmie i inne zaburzenia krążenia
  5. Drgawki
42
Q

Zespół rozpadu nowotworu - zapobieganie

A
  1. Co najmniej 2 dni przed chemioterapią -> Allopurynol i przetaczanie płynów (diureza dobowa > 3l)
  2. W nowotworach układu krwiotwórczego z dużą masą komórek powinno się rozważyć wykonanie leukaferezy
43
Q

Zespół rozpadu nowotworu - leczenie

A
  1. Przetaczanie płynów i forsowna diureza
  2. Allopurynol
  3. Hemodializa -> w razie niewydolności nerek
  4. Rasburykaza -> w razie ciężkiej hiperurykemii (rekombinowana oksydaza moczanowa -> rozkład kwasu moczowego do db rozpuszczalnej alantoiny)
44
Q

Wyłysienie podczas leczenia przeciwnowotworowego

A
  1. Pojawia się najczęściej 2-3 tygodni po rozpoczęciu leczenia
  2. Jest całkowicie odwracalne
  3. Czasem w czasie podawania leków stosuje się zimny czepek -> ↓ przepływu krwi przez owłosioną skórę głowy
    - > nie stosuje się go przy nowotworach, które mogą dawać przerzuty w okolicę głowy
45
Q

Mucositis podczas leczenia przeciwnowotworowego - zapobieganie

A
  1. Zapobieganie owrzodzeniom jamy ustnej:
    1) płukanie wodą
    2) płukanie sodą oczyszczoną
    3) płukanie słoną wodą
  2. Stosowanie leków znieczulających miejscowo