Leki DOPP Teoria Flashcards
Rodzaje biegunki
- Wydzielnicza -> zaburzenie wymiany elektrolitów -> nadmierne wydzielanie Cl-, nadmierne wchłanianie Na+
- Osmotyczna -> ↑ ciśnienia osmotycznego w świetle jelita na wskutek ↑ niewchłanialnych substancji
- Zapalna -> występowanie zmian w ścianie jelita
- Motoryczna -> zaburzenia motoryki układu pokarmowego
- Tłuszczowa -> zaburzenia wchłaniania albo trawienia tłuszczów
Pierwszy etap leczenia biegunki
- Korekta zaburzeń wodno-elektrolitowych-> nawadnianie:
1) doustne -> sole nawadniające np. Gastrolit
2) dożylne
Antybiotyki w biegunkach
- Najczęściej nie pomagają -> większość ostrych biegunek jest pochodzenia wirusowego
- Stosowanie NIE jest wskazane normalnie
- Stosowanie wskazane w biegunce podróżnych, zwłaszcza w krajach Azji (Azytromycyna, Cyprofloksacyna)
- Stosowane także w oczekiwaniu na posiew, gdy:
1) obecność krwi w stolcu
2) gorączka
3) dodatki test na laktoferrynę w stolcu
4) ciężka biegunka zapalna (obraz Shigelli, Salmonelli, Campylobacter, Yersinii) - PRZECIWWSKAZANE u zakażonych EHEC -> zwiększają wydzielanie toksyny Stx I i II i prawdopodobieństwo wystapienia HUS
Łagodne biegunki - postępowanie
- Nawadnianie
2. Probiotyki
Leki adsorpcyjne i osłaniające działanie
- Adsorbują na swojej powierzchni bakterie i ich toksyny
- Pokrywają śluzówkę jelit ochronną wartwą
- Są nierozpuszczalne w wodzie, neutralne chemicznie i biologicznie -> nie ulegają wchłonięciu
Leki adsorpcyjne i osłaniające działania niepożądane
- > db tolerowane
1. Zaparcia
2. Odbijania
3. Wzdęcia
4. Wiążą wiele substancji leczniczych i zapobiegają ich wchłonięciu - > należy zachować odstęp 2h od podania innych preparatów
SS i jej analogi jako leki przeciwbiegunkowe
- Blokują wydzielanie większości hormonów pp
- Zmniejszają wydzielanie soków trawiennych
- Hamują motorykę pp
- Powodują ↓ przepływu krwi przez łożysko trzewne
- Blokują wydzielanie niektórych hormonów z przysadki
Zastosowanie SS i jej analogów jako leków przeciwbiegunkowych
- Leczenie biegunek związanych z guzami czynnymi hormonalnie np. VIPoma, rakowiaki
- Leczenie biegunek u pacjentów z AIDS
- Leczenie biegunek u pacjentów z cukrzycą
- Leczenie biegunek u pacjentów z zespołem poposiłkowym (Dumping Syndrome)
- Używane w krwawieniach z różnych odc. pp
Krofelemer działanie
- Związek pochodzenia roślinnego, antocyjanidyna
- Hamuje receptory:
1) CFTR
2) anoktamina 1 (kanał chlorkowy aktywowany przez Ca2+) - W efekcie hamuje wydzielanie Na+ i Cl- do światła jelit -> ↓ wody w jelitach
Krofelemer zastosowanie
- Leczenie biegunek podczas leczenia AIDS spowodowanych NRTI lub PI
- Testowany w leczeniu biegunek w IBS
Krofelemer działania niepożądane
- Db tolerowany
2. Praktycznie wywołuje DN
Leki spazmolityczne działanie
- Usuwają nadmierne napięcie mięśniówki okrężnej, lekko hamują ruchy perystaltyczne
- Zmniejszają dolegliwości bólowe z jamy brzusznej i miednicy mniejszej związane ze skurczem mięśni pp oraz zwiększonym napięciem macicy
Leki spazmolityczne zastosowanie
- Leczenie IBS
2. Dolegliwości związane z krwawieniem miesiączkowym
Leki zapierające działanie
- Są to słabo przekraczające BBB opioidy (Difenoksylat troche bd przenika niż Loperamid)
- Pobudzają receptory opioidowe na presynaptycznych włóknach cholinergicznych i zmniejszają wydzielanie z nich ACh w świetle jelita
- W efekcie:
1) Hamują perystaltykę
2) Zwiększają reabsorpcję wody i elektrolitów z pp
Leki zapierające zastosowanie
- Stosowane objawowo w leczeniu ciężkich biegunek
- Terapia IBS
- Nie podaje się w łagodnych biegunkach
Leki zapierające przeciwwskazania
- Zaostrzenie chorób zapalnych jelita grubego -> ryzyko megacolon toxicum
- Rzekomobłoniaste zapalenie jelit
- Wiek poniżej 2 lat
- Laktacja
Leki zapierające działania niepożądane
- > rzadko
1. Suchość śluzówek jamy ustnej
2. Zaparcia
3. Wzdęcia
4. Bóle brzucha
5. Bóle i zawroty głowy
Eluksadolina
- Nowy lek stosowany w leczeniu IBS z biegunkami
- Działa głównie miejscowo w jelitach
- Agonista receptorów μ i κ i antagonista δ
Nalewka z opium zastosowanie
- Leczenie biegunki w przebiegu chemioterapii
Probiotyki w leczeniu biegunek
- Stosowane zwłaszcza w leczeniu dysbakterioz po stosowaniu antybiotyków
Preparaty zawierające laktazę
- Rozkładają laktazę do glukozy i galaktozy
- Zapobiegają objawom nietolerancji laktozy
1) wzdęcia
2) biegunka
3) bóle brzucha - Moga pogorszyć glikemię u osób z cukrzycą
- Laktaza jako białko może spowodować pojawienie się odczynów alergicznych
Leczenie biegunki na tle neuropatii cukrzycowej
- Małe dawki agonistów α2-receptorów
2. Zmniejszają wydzielanie wody i elektrolitów do stolca
Leki przeczyszczające
- Powodują znaczne przyspieszenie pasażu treści jelitowej
- Działają na drodze:
1) fizycznej -> ↑ masy stolca, ↑ jego uwodnienia, środki zmiękczające np. poślizgowe
2) chemicznej -> drażnienie śluzówki/ splotów śródściennych - Dodatkowo gdy upośledzona jest motoryka -> stosuje się:
1) środki prokinetyczne
2) środki spazmolityczne -> gdy porażenie spastyczne
Środki przeczyszczające masowe działanie
- Są to nieulegające strwanieniu polisacharydy, pęczniejące w świetle jelita
- W jelicie grubym stają się pożywką dla bakterii -> mogą spowodować wzdęcia
- Przyrost masy treści pokarmowej nasila perystaltykę jelit
- Wymagają użycie dużej ilości płynów
- Działają po kilku dniach
Solne środki przeczyszczajace działania niepożądane
- Powodują przejściowy stan zapalny w ścianie jelit
- Mogą mieć negatywny wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową -> nasilać zaburzenia elektrolitowe
- Odwodnienie przy krótkim stosowaniu
- Zatrzymanie wody w organiźmie i ↑ BP przy dłuższym stosowaniu
Przeciwwskazania do podawania solnych środków przeczyszczających
- Zaawansowany wiek
- Niewydolność nerek
- Niewydolność krążenia
Solne środki przeczyszczajace czas działania
Działają bd szybko 1-3h po dużych dawkach
Alkoholowe i cukrowe środki przeczyszczające działanie
- Są to nieulegające wchłanianiu i trawieniu w jelicie cienkim związki rozkładane przez bakterie w jelicie grubym do kwasów organicznych (masłowego, propionowego, mlekowego) i CO2
- > które ściąjają wodę do jelita - Działanie -> 2-3 dni od przyjęcia
Laktuloza i laktitol zastosowanie
- Leczenie śpiączki wątrobowej -> przyspieszają przekształcanie w jelicie jonów amonowych do amoniaku i zmniejszają jego wchłanianie do krążenia
- Salmonelloza -> Laktuloza hamuje wzrost Salmonella sp.
Działania niepożądane Alkoholi i cukrów przeczyszczających
- Wzdęcia
2. Bóle brzucha
Leki osmotyczne przeczyszczające w formie czopków doodbytniczych
- Wolne działanie osmotyczne
2. Szybkie wzbudzanie odruchu defekacji -> po kilku godzinach od użycia
Polietylenoglikole działanie
- Są to polimery tlenku etylenu
- Nie wchłaniają się z pp, wiążą wodę i przyspieszają pasaż jelitowy
- Działanie po 1-4 h po podaniu doustnym
Polietylenoglikole zastosowanie
- Oczyszczanie jelita przed badaniem endoskopowym
- > rozpuszcza się w 2-4 litrach płynu, który należy przyjąć 2-4h przed badaniem
Polietylenoglikole działania niepożądane
- Nudności i wymioty
- Bóle brzucha
- Wzdęcia
Dokuzan sodu działanie
- Działanie emulgujące
- Zmniejsza napięcie powierzchniowe mas kałowych
- Działa po 1-3 dniach od zastosowania
Parafina ciekła
- Oleisty płyn bez smaku i zapachu
- Nie wchłania się z jelit
- Zmniejsza masy kałowe
- Po doustnym podaniu aktywna po kilkunastu h
Parafina ciekła działania niepożądane
- Zaparcia atoniczne -> nie powinna być stosowana długo
- Hamuje wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
- Trudności w utrzymaniu stolca (plamienie)
- Refluks oleistego płynu i ryzyko aspiracji -> nie powinna być podawana przed snem
- Przy wchłonięciu np przy podaniu leków ↑ wchłanianie parafiny np. Dokuzanu sodu -> stany zapalne bł. śluzowej:
- jelit
- wątroby
- śledziony
- węzłów chłonnych krezki
Środki drażniące błonę śluzową jelit działanie
- Podrażnienie bł. śluzowej jelit -> ↑ wydzielania soków trawiennych i śluzu -> pobudzenie perystaltyki
- Hamują Na+/K+ ATP-azę -> ↑ elektrolitów w świetle jelita -> nasilają procesy zapalne w ścianie jelit
- Przez to także powodują przekrwienie narządów miednicy mniejszej -> ↑ skurczów macicy -> nie należy stosować w zaawansowanej ciąży
Olej rycynowy
- W jelicie w obecności żółci i soku trzustkowego ulega zmydleniu -> powstające mydła drażnią błonę śluzową jelita cieńkiego
- Działa po 4-6 h
- Nie należy stosować często -> po użyciu wskazana kilkudniowa dieta
Glikozydy oksyantrachinonowe - gdzie są obecne
- Aloes
- Kora kruszyny
- Kłącze rzewienia
- Liście strączyńca wąskolistnego
- Suszone śliwki
Glikozydy oksyantrachinonowe - działanie i drogi podawania
- Ulegają w jelitach rozkładowi do drażniących glikozydów antronowych
- Stosowane jako:
1) napary
2) ziółka
3) tabletki ziołowe - Działanie po 8-10 h
Glikozydy oksyantrachinonowe - działania niepożądane
- > długotrwałe używanie:
1. Zależność psychologiczna
2. Czerniaczka jelita grubego (melanosis coli) -> ściemnienie błony śluzowej o niejasnym znaczeniu patologicznym
3. Cathartic colon -> poszerzenie okrężnicy, nie wykazuje typowych haustracji, zanik bł. śluzowej i splotów nerwowych
Syntetyczne leki z grupi difenoli działanie
- Wchłaniają się i w wątrobie ulegają glukuronidacji
- Wydalane z żółcią do jelit grubego -> ulegają rozpadowi do difenolu, który drażni śluzówkę
- Stosowane:
1) doustnie -> aktywne po 6-10 h
2) doodbytniczo -> aktywne po 30-60 min
Syntetyczne leki z grupi difenoli działania niepożądane
- Skurcze jelit
- Bóle brzucha
- Hipokaliemia -> rzadziej