Leki Immunosupresyjne 2 Teoria - biologiczne oprócz przeciwcytokinowych Flashcards
1
Q
Poliklonalne przeciwciała antylimfocytarne - ALG lub ATG
A
- Uzyskiwane z krwi koni, owiec bądź królików immunizowanych ludzkimi komórkami układu odpornościowego (np. limfoblastami, tymocytami)
- Wykazują silne działanie zmniejszające liczbę krążących limfocytów T
- Zastosowanie: zapobieganie i leczenie reakcji ostrego odrzucania przeszczepu
2
Q
Poliklonalne przeciwciała antylimfocytarne - działania niepożądane
A
- W miejscu wstrzyknięcia
1) Obrzęk
2) Zaczerwienienie
3) Ból - Choroba posurowicza
- Zespół uwalniania cytokin -> rzadziej
- Reakcja anafilaktyczna -> rzadko
3
Q
Muromonab-CD3 (OKT3) czym jest i działanie
A
- Mysie przeciwciało przeciw-CD3 limfocytów T
2. Silnie blokuje interakcję limfocytów z antygenem, zmniejsza liczbę limfocytów T we krwi (powoduje ich rozpad)
4
Q
Muromonab-CD3 (OKT3) wskazania
A
- Leczenie ostrego odrzucania przeszczepów:
1) nerki
2) serca
3) wątroby
4) płuc
5
Q
Muromonab-CD3 (OKT3) działania niepożądane
A
- Zespół uwalniania cytokin
- Zaburzenia hematologiczne:
1) Limfopenia -> często
2) anemia aplastyczna
3) leukopenia
4) neutropenia - Reakcja uczuleniowa -> po ponownym podaniu
- > jest przeciwwskazaniem do ponownego użycia - Powstanie przeciwciał przeciw Muromonab-CD3 -> stopniowe osłabianie działania
6
Q
Nowsze preparaty o podobnym działaniu do Muromonab-CD3 (OKT3) zastosowanie
A
- Oteliksyzumab, Teplizumab -> testowane w leczeniu cukrzycy typu 1
- Wizylizumab -> testowany w terapii szpiczaka plazmocytowego oraz cukrzycy typu 1
7
Q
Rytuksymab działanie
A
- Mysio-ludzkie IgG1 przeciw-CD20, zlokalizowanemu głównie na limfocytach B (głównie na niedojrzałych i nowotworowych)
- Połączenie jego z CD20 powoduje aktywację dopełniacza i lizę limfocytów B
- Inne mechanizmy: zmiany w ekspresji wielu antygenów powierzchownych limfocytów B (CD23, MHC II) i indukcja apoptozy
8
Q
Rytuksymab wskazania
A
- Nowotwory:
1) B-komórkowy chłoniak nieziarniczy - Terapia ciężkiego RA
- Inne schorzenia autoimmunologiczne -> w badaniach
9
Q
Rytuksymab działania niepożądane
A
- Zespół uwalniania cytokin -> do 50% pacjentów
- > rutynowo poprzedza się jego podanie zastosowaniem Paracetamolu i blokerów H1 - ↑ ryzyka infekcji i reaktywacji utajonych infekcji wirusowych np. JCV -> może wg niektórych źródeł być związane z postępującą leukoencefalopatią wieloogniskową
10
Q
Przeciwwskazania do stosowania Rytuksymabu
A
- Nadwrażliwość na białko mysie
- Czynne zakażenia (jak w innych lekach biologicznych)
- Ciężka HF
- Ciężki niedobór odporności np. znaczna hipogammaglobulinemia, ↓ liczby limfocytów CD4+ lub CD8+
11
Q
Leki o mechaniźmie działania podobnym do Rytuksymabu wskazania
A
- Leczenie przewlekłej białaczki limfocytarnej -> Ofatumumab i Obinutuzumab -> już zarejestrowane
- MS -> postać pierwotnie postępująca -> w zaawansowanych badaniach klinicznych -> Okrelizumab
12
Q
Blinatumomab mechanizm działania
A
- Humanizowane fuzyjne białko o złożonej budowie: składa się z dwóch par fragmentów zmiennych łańcuchów lekkich i ciężkich -> jedna rozpoznaje CD3 a druga CD19 na powierzchni nowotworowo zmienionych limfocytów B
- W efekcie kieruje cytotoksyczne limfocyty T do połączenia się i zniszczenia nowotworowych limfocytów B
- Jest to lek z grupy BiTE -> Bispecific-T-cell Engagers
13
Q
Blinatumomab wskazania
A
- Lek 2-ego rzutu w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej (przy braku obecności chromosomu Philadelphia)
14
Q
Efalizumab działanie
A
- Humanizowane przeciwciało przeciw-CD11a (część LFA-1 zlokalizowanej na limfocytach)
- Przez wiązanie się LFA-1 z molekułami adhezyjnymi (ICAM-1 -> Intercellular Adhesion Molecule-1) limfocyty mogą migrować do miejsc zapalenia
- Blokowanie LFA-1 zapobiega dostawaniu się limfocytów do skóry
15
Q
Efalizumab wskazania
A
- > wstrzyknięcia podskórne
1. Leczenie łuszczycy
2. Ostre odrzucanie przeszczepu nerki -> testowany
16
Q
Odulimomab - czym jest i zastosowanie
A
- Podobny mechanizm działania do Efalizumabu
2. Testowany w wielu chorobach autoimmunologicznych i w transplantologii
17
Q
Lifitegrast - czym jest i zastosowanie
A
- Drobnocząsteczkowy antagonista LFA-1
- Blokuje wiązanie się LFA-1 z ICAM-1
- Stosowany miejscowo w kroplach w leczeniu zespołu suchego oka (keratoconjunctivitis sicca)
18
Q
Alefacept
A
- Białko złożone z fragmentu LFA-3 (łączącego się z CD2 limfocytów T) połączenego z fragmentem Fc ludzkiej IgG1
- Blokowanie CD2 -> ↓ liczby krążących limfocytów T i ich liczby w zmianach łuszczycowych w skórze, a także zahamowanie keratynocytów
- Wykorzystywany w terapii łuszczycy
- W czasie jego używania należy monitorować liczbę limfocytów CD4+ -> leczenie należy przerwać jeśli ich liczba spadnie poniżej 250/μl
19
Q
Alemtuzumab - czym jest i zastosowanie
A
- Humanizowane IgG1 przeciw CD52 limfocytów B, T i NK oraz monocytów
- Używane w leczeniu przewlekłej białaczki z komórek B
20
Q
Gemtuzumab - czym jest i zastosowanie
A
- Humanizowane IgG4 przeciwko CD33 -> znajduje się na blastach białaczkowych u 80-90% pacjentów z ostrą białaczką szpikową``
21
Q
Daralumumab - czym jest i zastosowanie
A
- Ludzkie przeciwciało przeciw-CD38 ->rola w regulacji adhezji, migracji oraz metaboliźmie komórek (przemianach nukleotydów)
- CD38 -> obecna na wielu rodzajach komórek -> w dużej ilości na plazmocytach (zwłaszcza zmnienionych nowotworowo)
- Po jego połączeniu z CD38 -> apoptoza komórki
- Używany w terapii szpiczaka plazmocytowego
22
Q
Klenoliksymab i Keliksymab - czym są i zastosowanie
A
- Przeciwciała (zwierzęca część - makaka) przeciw CD4
2. Testowane w leczeniu ciężkiej astmy i RA
23
Q
Zanolimumab - czym jest i zastosowanie
A
- Przeciwciało anty-CD4
2. Testowane w terapii chłoniaków i licznych chorób autoimmunologicznych
24
Q
Cedelizumab - czym jest i zastosowanie
A
- Podobny mechanizm do Zanolimumabu
25
Toralizumab - czym jest i zastosowanie
1. Przeciwciało przeciw CD40L -> blokuje interakcję CD40 - CD40L -> hamuję kostymulację limfocytów B przez Th
2. Testowany w:
1) chorobie Crohna
2) MS
3) chłoniaki z komórkami B
4) inne schorzenia autoimmunologiczne
3. Wymaga dodatkowych badań -> stwierdzono toksyczność w postaci zakrzepicy
26
Ruplizumab - czym jest i zastosowanie
1. Podobny mechanizm do Toralizumabu
27
Dapirolizumab Pegol - czym jest i zastosowanie
1. Pegylowane Ig przeciw-CD40L
| 2. Testowane w leczeniu SLE
28
Galiksymab - czym jest i zastosowanie
1. Przeciwciało przeciw CD80
| 2. Testowane w leczeniu chłoniaków z komórek B
29
Gawilimomab - czym jest i zastosowanie
1. Mysie Ig anty-CD147 = basyginie
| 2. Testowane w leczeniu opornego na GKS GvHD
30
Syplizumab - czym jest i zastosowanie
1. Ig anty-CD2 (obecnej głównie na limfocytach T i NK, uczesniczącej w ich pobudzaniu)
2. Testowane w leczeniu łuszczycy i GvHD
31
Zolimomab Aritoks i Telimomab Aritoks - czym są i zastosowanie
1. Ig anty-CD5 sprzężone z rycyną powodującą śmierć komórek
2. CD5 występuje na limfocytach B1 (uważa się, że sprzyjają autoimmunizacji) i T
3. Testowane w leczeniu chorób autoimmunologicznych (SLE) i GvHD
32
Tregalizumab - czym jest i zastosowanie
1. Ig przeciw swoistemu epitopowi w zakresie cząsteczki CD4 -> wybiórczo aktywuje limfocyty Treg -> hamujące reakcje immunologiczne
2. Testowane w łuszczycy i RA
33
Epratuzumab - czym jest i zastosowanie
1. Ig anty-CD22 na dojrzałych i nowotworowo zmienionych limfocytach B
2. Złożony mechanizm działania -> umiarkowanie zmniejsza liczbę limfocytów B, za to silnie hamuje ich aktywację
3. Testowany w leczeniu:
1) SLE
2) DLBCL
3) chłoniaka pęcherzykowego
4) ALL
34
Inhibitory współstymulacji działanie
1. Hamują aktywację limfocytów T przez blokowanie sygnału kostymulacji -> naśladują CTLA-4, które powoduje połączenie z cząsteczką CD80/ 86 na APC i zapobiega połączeniu się jej z CD28 -> brak sygnału kostymulacji dla limfocyta T -> brak jego aktywacji i anergia
35
Abetacept - czym jest i zastosowanie oraz droga podania
1. Białko złożone z ludzkiej cząsteczki CTLA-4 połączonej z fragmentem Fc ludzkiego IgG1
2. Stosowany dożylnie w powtarzalnych wstrzyknięciach
3. Najbd zaawansowany w badaniach klinicznych z inhibitorów współstymulacji
4. Testowany w:
1) RA nieodpowiadające na terapię lekami hamującymi działanie TNF-α
36
Belatacept
1. Jego sekwencja różni się od Abetaceptu 2 aminokwasami
37
Abetacept działania niepożądane
1. ↑ podatności na zakażenia głownie GDO
2. Reakcje w miejscu wstrzyknięcia
3. ↑ zachorowań na chłoniaki (ale brak istotności statystycznej) -> wymaga dalszych badań
38
Abetacept przeciwwskazania
1. Gruźlica -> czynna lub utajona
2. Aktywne zakażenie VZV
3. Aktywne ciężkie zakażenie grzybicze
4. Przewlekłe, aktywne WZW typu B i C
5. Ciąża
39
Przeciwciała blokujące CTLA-4
1. W badaniach do nasilania odpowiedzi immunologicznej w leczeniu przeciwnowotworowym
40
Ekulizumab - czym jest i zastosowanie
1. Ig przeciw-C5 (składnikowi dopełniacza) -> blokuje jego aktywację i zależną od niego reakcję cytotoksyczną
2. Używany w:
1) terapii Nocnej Napadowej Hemoglobinurii -> hamuje hemolizę zależną od dopełniacza
2) RA -> w badaniach
41
Omalizumab - czym jest i zastosowanie
1. Ig przeciw-IgE -> blokuje jej połączenie z receptorami na bazofilach i mastocytach
2. Zmniejsza prawdopodobieństwo anafilaksji
3. Używany w leczeniu astmy o ciężkim przebiegu
42
Reslizumab i Talizumab - czym są i zastosowanie
1. Podobne do Omalizumabu (Ig przeciw-IgE)
| 2. Testowane w nadwrażliwości na orzeszki ziemne
43
Gomiliksymab - czym jest i zastosowanie
1. Ig przeciw receptorowi dla IgE
2. Część zwierzęca -> makaka
3. Testowany w leczeniu ciężkich schorzeń alergicznych
44
Zagęszczony preparat ludzkich IgG skierowanych przeciwko antygenowi Rh(D) krwinek czerwonych
1. Podaje się do 72h od porodu domięśniowo Rh- matce Rh+ dziecka
2. Zapobiega konfliktowi serologicznemu przy następnej ciąży
3. W przypadku zaistnienia konfliktu serologicznego -> stosowane po każdej ciąży, także pozamacicznej, poronieniu i gdy brak jest informacji o grupir krwi matki i dziecka
45
Zagęszczony preparat ludzkich IgG skierowanych przeciwko antygenowi Rh(D) krwinek czerwonych - działania niepożądane
- > niewielkie
1. Zaczerwienienie w miejscu podania
2. Przejściowy ↑ temperatury ciała
46
Natalizumab czym jest i zastosowanie
1. Ig przeciw-integrynie α4 -> biorącej udział w diapedezie leukocytów
2. Stosowany w leczeniu MS -> ciężkich postaci -> zapobiega migracji leukocytów do CNS i reakcji zapalnej
47
Natalizumab działania niepożądane
1. Nudności i wymioty
2. Bóle głowy
3. Zmęczenie
4. Bóle stawów
5. Reakcje alergiczne
6. ↑ podatności na infekcje
7. Rzadko:
1) PML - progressive multifocal leukoencephalopathy spowodowana uaktywnieniem się JCV
48
Karotegrast - czym jest i zastosowanie
1. Inhibitor integryny α4
2. Doustny
3. W ostatniej fazie badań w leczeniu UC
- > dotychczasowe wyniki: skuteczność i bardzo dobry profil bezpieczeństwa
49
Wedolizumab - czym jest i zastosowanie
1. Ig przeciw dimerowi integryn α4β7
2. Zapobiega wchodzeniu tego dimera w interakcję z cząsteczką adhezyjną MAdCAM-1 -> odpowiedzialną za regulację przepuszczalności naczyń jelita cieńkiego i okrężnicy dla leukocytów
3. MAdCAM-1 występuje prawie wyłącznie w naczyniach jelit -> działanie Wedolizumabu jest ograniczone prawie wyłącznie do pp
4. Stosowany w chorobie Crohna
5. Wg ostatnich badań może całkowicie niwelować ryzyko nawrotu AIDS po terapii antyretrowirusowej
50
Wedolizumab działania niepożądane
- > rzadziej niż w przypadku Natalizumabu
1. Bóle głowy
2. Zapalenie śluzówki nosa i gardła
3. Nudności
4. Bóle stawów
5. Zakażenia GDO
6. Uczucie zmęczenia
- > praktycznie nie ma ryzyka PML bo ograniczony do pp
51
Aselizumab - czym jest i zastosowanie
1. Ig przeciw CD62L = selektynie
2. Jest ona cząseczką adhezyjną i bierze udział w diapedezie komórek zapalnych
3. Testowany w wielu chorobach zapalnych i w stanach uszkodzenia tkanek np. po urazach wielonarządowych
52
Blisibimod działanie
1. Fuzyjne białko zawierające domenę wiążącą BAFF/ BLYS oraz fragment Fc ludzkiego przeciwciała
2. Hamuje działanie BAFF/BLYS wiążąc się z nim 200 razy silniej niż przeciwciała monoklonalne
53
Blisibimod zastosowanie
1. Leczenie SLE
Testowany w:
2. Zespole Sjogrena
3. Twardzinie układowej
4. MS
5. Nefropatii IgA
6. Chorobie Hashimoto
7. RA
54
Blisibimod działania niepożądane
- > ogólnie db tolerowany
1. ↑ ryzyka infekcji zwłaszcza GDO
2. Bóle pleców
55
Atacicept działanie
1. . Fuzyjne białko zawierające dwie domeny -> jedną wiążącą BAFF/ BLYS oraz drugą łączącą się z białkiem APRIL (a proliferation-inducing ligand) z rodziny TNFα
2. APRIL wiąże się z receptorem TACI -> Transmembrane Activator and Calcium modulating ligand Interactor na LB
3. W efekcie Atacicept blokuje działanie BAFF oraz APRIL -> upośledza funkcję głównie dojrzałych LB -> funkcje komórek pamięci i progenitorowych mniej upośledzone
56
Atacicept zastosowanie
- > w zaawansowanych badaniach klinicznych
1. Leczenie SLE
2. Leczenie niektórych nowotworów:
1) szpiczak plazmocytowy
2) CLL z komórek B
3) chłoniaki nieziarnicze
57
Tofacytynib działanie i zastosowanie
1. Inhibitor kinaz Janus-3 (JAK)
2. Biorą one udział w wewnątrzkom. przekazywaniu sygnałów w LT po pobudzeniu receptorów przez wiele cytokin prozapalnych
3. Wzbudzenie JAK -> aktywacja białka STAT 1-6 (Signal Transducer and Activator of Transcription) -> ↑ ekspresji genów odpowiedzialnych za produkcję autakoidów i aktywację komórek zapalnych
4. Stosowany w RA
58
Decernotynib - czym jest i zastosowanie
1. Inhibitor JAK-3
| 2. Testowany w GvHD
59
Baricitinib - czym jest i zastosowanie
1. Inhibitor JAK-1 i JAK-2
| 2. Stosowany w RA
60
Inhibitory JAK działania niepożądane
1. Podwyższenie aktywności transaminaz we krwi
2. Hiperlipidemia
3. Zwiększają ryzyko zakażeń i nowotworów
