Leki w IBD, IBS, Chorobach Wątroby i Trzustki Teoria Flashcards
NSAIDs w IBD
- NIE stosowane -> zaostrzają przebieg choroby
Nikotyna i palenie w IBD
- Choroba Crohna -> bezwzględny zakaz palenia -> może wywoływać napad (Odds Ratio 1.76)
- UC -> nikotyna przynosi ulgę, może zapobiegać (Odds Ratio 0.58)
Mutacje w IBD
- Mutacje genu dla IL-23 mogą pełnić funkcje ochronną w obu chorobach
Olsalazyna budowa
- 5-ASA (kwas 5-aminosalicylowy) związany przez wiązanie -diazo- (-N=N-) z druga cząsteczką 5-ASA
- > inne aminosalicylany związane zamiast z drugą cząsteczką z innymi subst przenośnikowymi
Aminosalicylany - różnice w miejscu działania
- Związane z substancjami nośnikowymi
- W jelicie bakterie za pomocą enzymu azoreduktazy rozszczepiają wiązanie
- Różne nośniki -> różne miejsce uwolniania 5-ASA i różne działania niepożądane
- Mesalazyna stosowana w postaciach pokrywanych powłoką odporną na kwas solną
Mechanizm działania Aminosalicylanów
- Nie do końca poznany
- Hamują powstawanie prozapalnych i oddziaływujących chemotaktycznie na neutrofile LT i PG
- Hamują aktywację NF-κB i aktywację limfocytów T
- Mają właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i immunomodulujące
Zastosowanie Aminosalicylanów
- Łagodne UC (częściej Sulfasalazyna)
2. Choroba Crohna (częściej Mesalazyna i Olsalazyna)
Postacie aminosalicylanów do podawania i główne miejsce ich uwalniania
- Zawiesina do wlewów doodbytniczych -> odbytnica i lewa część okrężnicy
- Czopek doodbytniczy -> odbytnica
- Tabletki pokryte eudragitem-S rozpuszczające się w pH > 7 -> końcowe jelito kręte i okrężnica
- Kapsułki z mikrogranulkami leku, pokryte etylocelulozą, uwalniające stopniowo lek -> całe jelito cieńkie, okrężnica
- Lek rozpuszczony w buforze glicerynowym, w kapsułkach pokrytych eudragitem-L, rozpuszczającym się w pH > 6 -> końcowe jelito czcze, początek jelita krętego
- Sulfasalazyna (nośnik -> Sulfapirydyna) -> okrężnica
- Olsasalazyna (2x 5-ASA) -> okrężnica
- Balsalazyd (5-ASA związany z 4-aminobenzoil-β-alaniną) -> okrężnica
Sulfasalazyna działania niepożądane
- > więcej niż Mesalazyna (ale bd wszechstronny profil działania)
- > związane w dużej mierze z wchłonięciem Sulfasalazyny
1. Bóle głowy
2. Gorączka
3. Nudności i wymioty (ok. 20% pacjentów)
4. Skórne:
1) wysypki
2) fototoksyczność
3) niebieskawe podbarwienie skóry
5. Zaburzenia wchłaniania kwasu foliowego -> może się rozwinąć anemia megaloblastyczna
6. Oligospermia -> typowo
Rzadziej -> przeważnie u wolnych acetylatorów
- Inne zaburzenia hematologiczne
1) Agranulocytoza
2) Małopłytkowość
3) Anemia hemolityczna - Zespół toczniopodobny (z wysiękiem w opłucnej i osierdziu)
- Bóle mięśni
- Śródmiąższowe zapalenie nerek
- Zapalenie trzustki
Wolni acetylatorzy przyjmujący Sulfasalazynę
- Są to osoby z allelem homozygotycznym dla enzymu acetylującego Sulfasalazynę -> mniejsza jego aktywność
- Często nie tolerują sulfasalazyny -> nietolerancja występuje w sumie u 40% wszystkich chorych ją przyjmujących
Działania niepożądane Mesalazyny
- Reakcje uczuleniowe
- Cechy uszkodzenia nerek, zapalenie śródmiąższowe (gdy duże dawki)
- Biegunka (u 10% chorych, nieznany mechanizm)
GKS w leczeniu IBD
1. Najczęściej stosuje się: A) doustnie 1. Prednizon 2. Prednizolon B) dożylnie 1. Hydrokortyzon 2. Metyloprednizolon 2. Można też miejscowo -> wlewki doodbytnicze, pianka doodbytnicza, czopki
- W łagodnym Crohnie -> preparaty o kontrolowanym uwalnianiu np. Budezonid
Leki immunosupresyjne w IBD zastosowanie
- Indukcja remisji
- Terapia podtrzymująca
- Redukcja dawki GKS
Wedolizumab
- Przeciwciało przeciwko dimerowi integryny α4β7
- Dimer ten wchodzi w interakcję z MAdCAM-1 na śródbłonku -> ↑ przepuszczalności naczyń jelita cieńkiego i okrężnicy (bo MAdCAM-1 występuje praktycznie jedynie na tych naczyniach)
- Dlatego Wedolizumab nie wpływa na migrację limfocytów w innych narządach
Natalizumab
- Humanizowane przeciwciało przeciw integrynie α4
2. W terapii stwardnienia rozsianego
Karotegrast
- Doustny inhibitor integryny α4
- W ostatniej fazie badań klinicznych w leczeniu UC
- Wyniki -> skuteczność i bd db profil bezpieczeństwa tego leku
Preparaty biologiczne w IBD zastosowanie
- Głownie w zaawansowanym Crohnie -> nieodpowiadających na leczenie innymi lekami
- Szczególnie wskazane u pacjentów cierpiących z powodu przetok
- Cechują się bardzo dużą skutecznością w indukowaniu i podtrzymywaniu remisji choroby
- Są coraz częściej stosowane, zwłaszcza u młodych
Chemioterapeutyki przeciwbakteryjne w terapii IBD
- Nie są stosowane rutynowo -> użycie antybiotyków o szerokim spektrum może w okresach bezobjawowych nasilić objawy schorzenia
- Podaje się je czasem w chorobie Crohna w razie występowania zmian okołoodbytniczych
Cholestyramina w terapii IBS
- Wiąże kwasy żółciowe -> zapobiegania dostawaniu się ich do okrężnicy i drażnieniu jej ściany
- Stosowana w biegunkowej postaci IBS
Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne w IBS
- Małe dawki
2. Nie wpływają na nastrój, ale zmieniają ośrodkową odpowiedź na bodźce wiscerosensoryczne
Trymebutyna działanie i zastosowanie
- Pobudza receptory enkefalinowe w ścianie jelit i wykazuje działanie tonizujące dla mięśniówki pp
- Stosowany zarówno w postaci biegunkowej jak i z zaparciami IBS
Dimetykon i Symetykon działanie
- Są to polimery krzemowe
- Obniżają napięcie powierzchniowe na granicy faz gaz:papka pokarmowa
- Łagodzą wzdęcia i usuwają uczucie rozdęcia
- Doustne
Probiotyki w IBS
- Są stosowane ale potwierdzenie ich skuteczności wymaga dalszych badań
Linaklotyd działanie i zastosowanie
- Nowy lek
- Pobudza cyklazę guanylową w nabłonku jelit -> stymuluje wydzielanie wody, sodu i wodorowęglanów do światła jelita
- Stosowany w leczeniu:
1) IBS
2) Nawykowych zaparć
Leki działające na żółć rodzaje
- Żółciotwórcze (Choleretica) -> ↑ wytwarzania żółci
- Żółciopędne (Cholekinetica) -> opróżnienie się pęcherzyka żółciowego
-> większość leków żółciotwórczych ma działanie żółciopędne